Ангилал: мэдээ

Монгол Улсын Засгийн газар хүнийхээ хөгжилд, тэр дундаа эх, хүүхдийн эрүүл мэндэд онцгойлон анхаарч, хамгийн их хөрөнгө оруулалтыг энэ салбарт хийж буй. Өнгөрсөн жилийн мөн өдийд Нэгдүгээр амаржих газрын их засварын ажилд шаардлагатай байсан 2,1 тэрбум төгрөгийн хөрөнгийг яаралтай шийдвэрлэхээ мэдэгдэж байсан. Үүний үр дүнд иж бүрэн засвар хийсэн. Одоо тус эмнэлгийн хашаанд  150 ортой өргөтгөлийн ажил  ид өрнөж байна. Түүнчлэн 10 аймагт тус бүр 50 ор бүхий төрөх эмнэлэг байгуулахаар төлөвлөснөөс Завхан, Баянхонгор, Ховд, Говь-Алтай зэрэг аймгийнх ашиглалтад ороод байна.

Мөн өнгөрсөн сарын 27-нд нийслэлийн Хан-Уул дүүрэгт Эх нялхсын эрүүл мэндийн төв эмнэлгийн шав тавьсан. 300 ортой энэ эмнэлэг ирэх жилийн дөрөвдүгээр улиралд ашиглалтад орох төлөвлөгөөтэй. Энэ үйл явдлаас яг нэг сарын дараа буюу тавдугаар сарын 27-ны энэ өдөр Нийслэлийн Баянзүрх дүүрэгт Гуравдугаар амаржих газрын барилгыг шинээр барих ажлыг эхлүүлээ. Монгол Улсын Ерөнхий сайд С.Батболд энэхүү арга хэмжээнд оролцохдоо “Өнөөдөр онцгой сайхан арга хэмжээ болж байна” хэмээн тодотгоод Засгийн газар хүнийхээ хөгжилд анхаарч олон арга хэмжээ авч хэрэгжүүлж байгаагийн нэг илрэл бол энэ үйл явдал юм гэдгийг хэлсэн.

Тэрбээр мөн өнгөрсөн нэгдүгээр сард Кувейт улсад айлчлах явцдаа 16 хүртлэх насны хүүхдүүдэд эмнэлгийн тусламж үйлчилгээг олон улсын түвшинд үзүүлэх  35 сая ам.долларын өртөг бүхий эмнэлгийг эх орондоо барихаар Кувейтийн талтай яриа хэлэлцээр хийж нааштай шийдвэрлүүлэхээр болсон.Мөн БНСУ-д улсад айлчлах үеэрээ тус улсын эрүүл мэндийн  шинжлэх ухааны ололтыг манай улсад нэвтрүүлэхээр ярилцсан. Энэ хүрээнд Солонгосын Засгийн газрын хөнгөлөлттэй зээлээр Монгол Улсад Үндэсний оношлогооны төв барих болсон. Энэ талаар холбогдох хүмүүс анхаарч ажиллаж байгаа гээд монгол хүн эрүүл, боловсролтой, ажилтай, орон сууцтай байх учиртай. Энэ зорилтын төлөө анхаарч ажиллаж байна. Монгол хүн эрүүл байх нь хамгийн чухал. Иймд манай Засгийн газар эрүүл мэндийн салбараа дэмжиж ажиллаж байгаа гэдгээ онцоллоо.

Барилгын ажлыг гүйцэтгэх “Их өргөө” ХХК-ийн удирдлага, тэдний ажилчдад ийм хариуцлагатай, буянтай ажлыг чанарын өндөр түвшинд хийж, хугацаанд нь хүлээлгэн өгөхийг Засгийн газрын тэргүүн чиглэл болгоод Эрүүл мэндийн яам, Улаанбаатар хотын удирдлагуудыг ажлын гүйцэтгэлд онцгой анхаарч ажиллахыг даалгалаа. Нийслэлийн Гуравдугаар амаржих газар нь 1966 онд 150ортойгоор Найрамдалын раионы төрөх эмнэлэг нэртэйгээр байгуулагдсан. 1990-ээд онд төрөлт эрс буурсан тул 1998 онд  татан буулгасан.

Хоёр жилийн дараа 45 ортойгоор дахин ашиглалтад оруулсан байна. 300 мянга орчим хүн амтай нийслэлийн нэгэн том дүүргийн хувьд Гуравдугаар төрөхийн энэ хүчин чадал гологдож байгаа нь нууц биш. Тус төрөх эмнэлгийн захирал, 45 ортой ч өдөртөө 95-100 эх хүлээж авдаг тухайгаа яриад шинэ эмнэлгээ ашиглалтад орсны дараагаар жирэмсэн эхчүүдийг хүлээж авахаас гадна төрөхийн өмнөх болон дараах эмчилгээ үйлчилгээ үзүүлэх,  охид эмэгтэйчүүдийн тасаг, физик, уламжлалт эмчилгээний тасаг нээж ажиллуулах хүчин чадалтай болно. Иймд эмч ажилчдынхаа мэргэжил мэдлэгийг дээшлүүлэх, давтан сургахад анхаарч ажиллаж байгаа талаараа ярьсан юм.                                                             

Нийслэлийн Баянзүрх  дүүргийн “Энэрэл” эмнэлгийн суурин дээр барьж эхэлсэн Гуравдугаар амаржих газрын шинэ барилгыг ирэх оны нэгдүгээр улиралд багтаан хүлээлгэн өгөхөөр төлөвлөжээ. Энэхүү арга хэмжээд УИХ-ын гишүүн, Эрүүл мэндийн сайд С.Ламбаа, УИХ-ын гишүүн Д.Арвин, Д.Очирбат болон хотын удирдлагууд оролцлоо

Монгол Улсын Ерөнхий сайд С.Батболд 2011 оны 5 дугаар сарын  26-ны өдөр Иргэний  нийгмийн тогтвортой хөгжлийг  хангах төрийн бодлогын төсөл, үзэл баримтлал боловсруулах үүрэг бүхий ажлын хэсгийн хуралдаанд оролцож, өөрийн санал бодлоо илэрхийллээ. Өндөр хөгжилтэй орнууд тухайлбал Европ, АНУ зэрэгт иргэний нийгмийн төлөөлөл, төрийн бус байгууллагууд нь мэргэжлийн өндөр түвшинд хүрсэн тэр хэмжээгээрээ нийгмийн харилцаанд идэвхтэй оролцдог жишээ олон бий. Ийм улс орны иргэд нь өндөр боловсролтой, авилгал хээл хахуулиас ангид, тулгарч буй бэрхшээлийг хамтарч шийдэх чадвар суудаг ажээ.

Манай улсын хувьд ийм орон зай үгүйлэгдэж,  иргэний нийгэм нь гудамжинд “ажлаа” хийдэг дүр зургийг бид харсаар эдүгээ 20 жилийг үдэж байгаа. Тэгвэл тэр орон зайг нөхөхөөр, тэдэнд төрийн дэмжлэг үзүүлж мэргэжлийн түвшинд хүргэх санал санаачилгыг Монгол улсын Ерөнхий сайд С.Батболд гарган, тодорхой ажлыг хийж эхлүүлээд байна. Өөрөөр хэлбэл иргэний нийгмийг төлөвшүүлэх бодлого нь  манай улсад хоцрогдоод байгааг онцолж, энэ тал дээр гарц хайхаар иргэний нийгмийн төлөөллийг ийн урьжээ.

Өнгөрөгч хоёрдугаар сард тэрбээр  Иргэний нийгмийн төлөөллийг хүлээн авч уулзан, Иргэний нийгмийн зарчим, хэв шинж, хэлбэр бүтэц, Засгийн газраас баримтлах стратегийг тусгасан бодлого үзэл баримтлалыг боловсруулах ажлын хэсгийг байгуулахсаналыг  гаргаж, ажлын хэсгийн ахлагчаар Монгол улсын сайд ,ЗГХЭГ-ын дарга Ч.Хүрэлбаатарыг томилсон юм. Ажлын хэсэг  байгуулагдсанаасаа хойш  нэлээд зүйлийг хийж амжуулсныг уулзалтын үеэр мэдээлж байв. 

Тус ажлын хэсгийн боловсруулсан бодлого, баримт бичгүүдийн хүрээнд өөрсдийн санал бодлоо чөлөөтэй илэрхийлж, бүтээлчээр оролцохыг Ерөнхий сайд энэ үеэр уриалаад,  энэ бодлогуудыг цогцоор авч үзсэнээр төр, иргэний нийгмийн  харилцаа, хамтын ажиллагааны асуудалд хандах бидний хандлагыг цогц болгож, гарах шийдвэрийг  оновчтой тодорхойлоход ихээхэн ач холбогдолтой гэдгийг онцолж байлаа. Одоо та бүхэн боловсруулсан төслүүдийг тал талаас нь нухацтай хэлэлцэн дутсаныг нь нөхөж, засч залруулж төрийн байгууллага болон олон нийтээр хэлэлцүүлж болохуйц хэмжээнд хүргэх ёстой гэдгийг Засгийн газрын тэргүүн тэмдэглээд, бид иргэний нийгмийн төлөвшлийн асуудлаараа сүүлийн 20-иод жил  хийгдээгүй асуудлыг нэгтгэн шинжилж, өөрийн үйл ажиллагаандаа бодитой үнэлгээ өгөх гэж байна. Иргэний нийгмийн үзэл баримтлалыг Үндсэн хуулийнхаа үзэл санааны дагуу, олон улсын туршлагад  тулгуурлан боловсруулах ёстой гэдгийг  санууллаа.

Мөн тэрбээр нээлттэй Засаглалын тунхаглал болон энэ баримт бичгээс  гарах үзэл баримтлал, зарчим, стандарт, шалгуур үзүүлэлтүүд төр, ТББ-ууд, иргэний нийгмийн хамтын ажиллагаанд баримтлах бодлого болох учиртай гээд, төрөөс иргэний нийгмийн талаар баримтлах бодлогыг боловсруулахад төрийн байгууллага, албан тушаалтнууд бид  судалгаа, тоо баримт, мэдээллүүдийг гаргаж  өгөх ёстой.Шаардлагатай мэдээллийг цаг алдалгүй гаргаж өгөхийг төрийн байгууллагын ажилтнуудад Ерөнхий сайд С.Батболд  энэ үеэр үүрэг болголоо.

Уг бодлогын баримт бичгийг  энэ оны сүүлээр  Иргэний нийгмийн байгууллагуудын үндэсний чуулганаар төр, иргэний нийгмийн өргөн төлөөллийг төв, орон нутгаас оролцуулан хэлэлцэн батлахаар төлөвлөж байгаа ажээ. Засгийн газраас анх удаа иргэний нийгмийг төлөвшүүлэх, мэргэжлийн өндөр түвшинд хүргэх  санал санаачилгыг гаргаж байгаад талархаж байгаагаа уулзалтад оролцогсод илэрхийлж байв. Ингээд уулзалтад оролцсон иргэний нийгмийн төлөөллийн  зарим нэг төлөөлөгчидтэй уулзаж санал бодлыг нь сонслоо.

Монголын байгаль орчны иргэний зөвлөлийн тэргүүн Ж.Батболд:

Иргэний нийгмийн байгууллагууд өнгөрсөн 20 жилийн хугацаанд төртэй хамтран ажиллах талаар тодорхой алхмуудыг хийж ирсэн хэдий ч төдийлөн үр дүнд хүрсэн удаагүй. Харин саяхнаас Монгол Улсын Ерөнхий сайд С.Батболд энэ чиглэлээр санаачилга гарган ажиллаж, хууль эрх зүй бодлогын хүрээнд асуудлыг цэгцэлж, шийдвэрлэх  алхам хийж байгаа нь маш зөв зүйтэй юм. 

 

МОНФЕМНЕТ үндэсний сүлжээний ерөнхий зохицуулагч Т.Ундаръяа:

Бид цаашид Монгол Улсаа Ардчилсан замаар хөгжүүлье, нийгмийн шударга ёсыг хангасан сайхан нийгэмд амьдаръя гэвэл төр, иргэний нийгмийн байгууллага хамтран ажиллахаас өөр аргагүй. Энэ удаад Засгийн газрын зүгээс чин сэтгэлээсээ хамтраад иргэний нийгмийн тогтвортой хөгжлийг хангах бодлогыг аль болох зөв боловсруулан гаргая гэж байгаа нь талархууштай.  Энэ хүрээнд хамтдаа нээлттэй шударга байх зарчмаар  хамтран ажиллах хэрэгтэй гэсэн эрмэлзэл байна гэж бодож байна. Энэ бол маш чухал юм. 

Бие даасан шинжээч Д.Сүхжаргалмаа:

Энэхүү Ардчилсан нийгмийн суурь харилцааны талаарх бодлогын баримт бичиг гаргахаар Ерөнхий сайд иргэний нийгмийнхэнтэй хамтран ажиллаж  байна. Энэ асуудалд нэг хүний болон бүлэг хүмүүсийн үзэмжээр хандаж болохгүй гэдгийг Засгийн газрын тэргүүн онцолж байгаа.  Үүнийг  бодлогоор, хуулиар зохицуулах ёстой гэсэн байр сууринаас хандаж байгаад төрийн бус байгууллагынхан талархалтай байгааг энд хэлмээр байна.  

Иргэдийн Алъяанс төвийн захирал Ж.Занаа

Ерөнхий сайд С.Батболдын хэлж ярьж байгааг харахад өнгөрсөн 20 жил иргэний ардчилсан нийгмийг байгуулахдаа юун дээр алдсан, одоо бид цааш нь яаж сайжруулах ёстой вэ гэдгийг харж,  асуудлыг шийдвэрлэе гэсэн хүсэл эрмэлзэлтэй байна гэж анзаарлаа. Мэдээж асуудал олон янз байгаа. Энэ олон арга хэлбэрүүдээс бид аль болох үр дүнтэй, ойлголцож болох тэр хэлбэрийг сонгох болно.

Засгийн газрын Хэрэг эрхлэх газрын 100 жилийн ой энэ онд тохиож буй. Монгол Улсын Ерөнхий сайд С.Батболд, Тэргүүн шадар сайд Н.Алтанхуяг, Шадар сайд М.Энхболд, Монгол Улсын сайд, Засгийн газрын Хэрэг эрхлэх газрын дарга Ч.Хүрэлбаатар болон тус газрын ажилтнууд өнөөдөр Төрийн ордны зүүн талд мод тарилаа. Энэ нь Хэрэг эрхлэх газрын 100 жилийн ойн хүрээнд хийгдэх олон ажлын эхнийх бөгөөд ой тэмдэглэх ажил үүгээр эхэлж байгаа юм байна.

Засгийн газрын Хэрэг эрхлэх газрын ажилтнууд хэлтэс, албаараа нийлж усан хэмээх тодотголтой, 6-10 жил үрслүүлсэн гацуур модыг худалдаж авчээ. Гацуурыг мод үржүүлэг, мод, бут сөөгний худалдаа, тохижилт, ногоон байгууламжийн үйлчилгээ эрхэлдэг “БД” компани бэлтгэсэн бөгөөд ургаагүй тохиолдолд нөхөн тарих баталгаа гаргасан байна

Монгол Улсын Засгийн газар, Жендэрийн тэгш байдлын Үндэсний хорооноос хууль эрх зүйн орчныг боловсронгуй болгох зорилгоор “Жендэрийн эрх тэгш байдлыг хангах тухай” хуулийн төслийг санаачлан боловсруулж УИХ-д өргөн барьсан. Энэхүү хуулийг өнгөрсөн хоёрдугаар сарын 2-нд УИХ баталж Монгол Улс Жендэрийн тухай хуультай болсон.  Манай улсын эрх зүйн орчны хувьд шинэ үзэгдэл авчирсан энэ хууль хэрэгжиж эхэлснийг тэмдэглэсэн нэгэн үйл явдал өнөөдөр боллоо.

Монгол Улсын Ерөнхий сайд, Жендэрийн тэгш байдлын үндэсний хорооны дарга С.Батболд хуулийг батлахад үнэтэй хувь нэмэр оруулсан УИХ-ын гишүүд, ажлын хэсгийнхэн, иргэний нийгмийн байгууллага, хэвлэл мэдээллийнхэн, дэмжин ажилласан НҮБ, Хүн амын сан, Азийн хөгжлийн банк зэрэг олон улсын байгууллага, хувь хүмүүст талархал илэрхийлж, зарим хүмүүст өргөмжлөл, талархлын бичиг гардуулсан юм. Ингэхдээ Ерөнхий сайд “Манай улс жендэрийн хөгжлийн индексээр дэлхийн 174 улсын дунд 92 дугаар байрт яваа.

Энэ нь 2002 оноос 3 байраар урагшилж, харин 1993 оноос даруй 9 байраар ухарсан үзүүлэлттэй байна. Үүнд бид дүгнэлт хийх учиртай. Монгол Улс Жендэрийн тухай хуультай болоход хувь нэмрээ оруулж, манлайлан оролцсон та бүхний ажлыг өнөөдөр үнэлж байгаа ч энэ нь цаашид төлөвлөсөн ажлаа үргэлжлүүлж бодит үр дүнд хүргэх ёстой гэсэн үүрэг хүлээлгэж байгаа юм. Бүгдээрээ жендэрийн хөгжлийн үзүүлэлтийг урагшлуулах, хуулиа хэрэгжүүлэхийн төлөө хамтдаа ажиллая, та бүхэн манлайлагч шүү” гэж хэллээ. Мөн жендэрийн эрх мэдлийн хэмжүүр болон хүйсээр тэгшитгэсэн парламентын төлөөллийн индексээр ч бууралттай байгааг бид өөрчлөх ёстой гэдгийг Монгол Улсын Засгийн газрын тэргүүн онцлоод Жендэрийн эрх тэгш байдыг хангах тухай хууль эдгээр зорилтыг хэрэгжүүлэх бодит арга зам болно гэдэгт итгэлтэй байгаагаа илэрхийллээ.

Жендэрийн тэгш байдлын үндэсний хорооны гишүүн, “Гал голомт” үндэсний хөдөлгөөний тэргүүн Д.Мөнхөө энэ үеэр эх орондоо ардчилсан, тэгш байдлыг хангасан, хүний хөгжлийг дэмжсэн нээлттэй, шударга, иргэний нийтлэг эрх ашгийг эрхэмлэж оролцоог нь хөхиүлсэн төрийн бүх шатны удирдлагын үйл ажиллагааг төлөвшүүлэн хөгжүүлэхэд эл хууль их үүрэг гүйцэтгэнэ гэдгийг хэлж байлаа

Монгол улсын Ерөнхий сайд С.Батболд өнөөдөр аймгийн Засаг дарга нартай уулзалт хийлээ. Тэд АНУ-д богино хугацааны сургалтад хамрагдаж, номын дуу сонсоод ирсэн юм байна. Сонгууль хүртэлх үлдэж байгаа бага хугацаанд Засгийн газрын үйл ажиллагааны хөтөлбөр, өөрийн аймаг бүрийн үйл ажиллагааны хөтөлбөрийн хэрэгжилтийг зуун хувь хангаж ажиллахыг гүйцэтгэх засаглалын тэргүүн уулзалтын эхэнд үүрэг болгоод, та бид нэг багийн гишүүд, ард түмэндээ дүнгээ тавиулахад богино хугацаа үлдээд байна шүү гэдгийг санууллаа.

2011 оныг Засгийн газраас “ Хөдөлмөр эрхлэлтийг дэмжих жил” болгон зарлаад, жилийн ажлыг зохион байгуулах Үндэсний хорооны шугамаар нэлээд олон ажил зохион байгуулж байна. Ялангуяа жилийн ажлын хүрээнд шийдвэрлэх санхүүжилтийн эхний хэсгийг Жижиг дунд үйлдвэрлэлийг дэмжих сан, Хөдөлмөр эрхлэлтийг дэмжих сан, Сум хөгжлийн сангийн хөрөнгүүдийг бүрэн шийдэж бүх аймаг орон нутагт шилжүүлсэн гэдгийг тэмдэглэлээ. Мөн ойрын үед аж үйлдвэрийн салбар, ЖДҮ-ийг дэмжих 300 тэрбум төгрөгийн бонд гаргах асуудлыг УИХ-аар хэлэлцэж байгаа.

Үүний дараа ЖДҮ-ийн сангийн хөрөнгийг аймаг бүрт бараг тав дахин нэмэгдүүлэн хувиарлах болно хэмээх мэдээллийг Ерөнхий сайд С.Батболд тэдэнд дуулгав. Эдгээр хөрөнгийг үр дүнтэй зарцуулж, аймаг орон нутгийн хөгжлийг хангах, шинээр ажлын байр бий болгож түүндээ орон нутгийн ажил хөдөлмөр эрхлээгүй иргэдийг нэг бүрчлэн хамруулан мэргэшүүлэх чиглэлээр биечлэн анхаарч, энэ талын судалгаа тайлангаа ч нарийвчлан гаргаж өгөхийг Аймгийн Засаг дарга нарт үүрэг болголоо.

Үүний зэрэгцээ ЖДҮ эрхлэх, ажлын байр нэмэгдүүлэх таатай орчин бүрдүүлэх чиглэлээр 19 хуульд нэмэлт өөрчлөлт оруулахаар Засгийн газар ажиллаж байгаа, үүнд саналаа нэмэрлэхийг ч тэдэнд анхааруулав. Засгийн газраас гаргасан шийдвэр яг хаанаа, хэнд хүрэхгүй байгааг тодорхой судалж, санал дүгнэлтээ өгөх, энэ дагуу ажлаа зөв зохион байгуулахыг Ерөнхий сайд Аймгийн засаг дарга нарт үүрэг болгохын сацуу энэ бүх ажил Хөдөлмөр эрхлэлтийг дэмжих жилийн ажлыг үр дүнтэй болгох гол арга хэмжээ гэдгийг тодотголоо.

Ажлаа бид цаасан дээр буулгах биш, бодитоор харуулах хэрэгтэй хэмээн Засгийн газрын тэргүүн тэмдэглэж байна. Хөдөлмөр эрхлэлтийг дэмжих ажлыг зохион байгуулах ажлын төлөвлөгөөний эхний таван сарын биелэлтийг авч үзвэл хэрэгжилт нь 80 хувьтай гэх дүгнэлт гарчээ, энэ бол цаасан дээрх үзүүлэлт. Гэхдээ  ажилтай болсон иргэдийн  тоо нэгдүгээр улирлын дүнгээр 6800 хүн гэж гарсан нь ажил удааширалтай явагдаж байгаагийн илрэл гэж  Ерөнхий сайд үзэж байна .

Өнөөдөр хамгийн их ажилгүй иргэдтэй байгаа Баян-Өлгий аймаг гэхэд л мэдээгээ ирүүлээгүй байгаадаа дүгнэлт хийх хэрэгтэйг анхааруулаад, Увс, Өмнөговь аймгийн сумдад хөдөлмөр эрхлэлтийг дэмжих ажил зохион байгуулагдаж эхлээгүй байгаа гэх мэдээ байгаа нь байж болохгүй зүйл гэдгийг хатуу санууллаа. Тиймээс хөдөлмөр эрхлэлтийн жилийн ажлыг эрчимжүүлэх зорилгоор нэлээдгүй үүргийг Аймгийн засаг дарга нарт өглөө. Тухайлбал, орон нутагт байгаа ажил эрхлээгүй хүмүүсийн судалгааг нэр овог, байршил, регистерээр нь гарган аймгуудын хөдөлмөр эрхлэлтийн албадаар дамжуулан шинэчилсэн маягтаар бүртгэн нэгдсэн мэдээллийг энэ сардаа багтаан Үндсэний хороо, НХХЯ-нд ирүүлэхийг үүрэг болгов.

Мөн түүнчлэн энэ оноос  эхлэн орон нутагт шинээр бий болох ажлын байруудад ажилгүй хэн гэж иргэнийг ажиллуулахаа аймаг, хүн нэг бүрээр тооцон уялдуулсан ажиллах хүчний баланс хийж биелэлтийг нь зохион байгуулж ажиллахыг даалгалаа. Нэг аймгийн хэмжээнд 7-10 мянган хүнийг балансжуулах тооцоо хийх асуудал бол  хүнд хэцүү ажил биш гэдгийг Ерөнхий сайд сануулж байна. Сум баг, иргэнд  чиглэсэн сурталчилгааны арга хэмжээг эрчимтэй зохион байгуулах үүргийг ч энэ үеэр өглөө. Энэ оны аймаг, орон нутгийн удирдлагын ажлыг дүгнэх нэг гол үзүүлэлт нь  ажлын байр нэмэгдүүлэх, хөдөлмөр эрхлэлтийг нэмэгдүүлэх чиглэлээр хийсэн бодит  ажил  байх болно  гэдгийг Засгийн газрын тэргүүн уулзалтын үеэр тэмдэглэлээ.

Аймгийн Засаг дарга чармайн ажиллаж байгааг  Ерөнхий сайд онцлоод “  Өнгөрсөн өвлийг бид аятайхан өнтэй давсан , үүнд тайвширч болохгүй юм.  Зүүн болон  төвийн бүсийн аймгуудаар явж байх үеэр хур бороотой, мал төлөлт ид явагдаж,  газар тариалангийн ажил ид өрнөж байсныг харлаа. Бид урагшаа харж хурдтай ажиллах ёстой “ гэлээ. Түүнчлэн манай улсын хувьд энэ жил  өмнөх жилүүдээ бодвол илүү тоо толгой төл хүлээн авах магадлал , аятайхан өнгө аяс байна гэдгийг гүйцэтгэх засаглалын тэргүүн тэмдэглээд, Засгийн газар ч  шаардлагатай дэмжлэгийг үзүүлэх болно гэдгийг онцоллоо.

Тухайлбал тариаланчдыг шатах тослох материалаар тасралтгүй хангах талаар онцгойлон анхаарч ажиллах болно гэдгийг дуулгаж байна. Орон нутагт Ерөнхий сайдыг ажиллаж байх үед эрүүл мэндийн салбарын хүнд суртал, хариуцлагагүй байдлыг иргэд ихээхэн шүүмжилж байжээ. Тиймээс иргэдийн эрүүл мэндийг сахин хамгаалах, энэ салбарын үйл ажиллагаанд Засаг дарга нар  хатуу анхаарал  тавьж ажиллахыг  Ерөнхий сайд С.Батболд зөвлөлөө.  Энэ жил тэмдэглэлт ой, баяр нааадам ихтэй байгаа учир зөв зохистой тэмдэглэж, зунжин намаржин найр наадмаа сунжруулахгүй байх асуудал ч энэ үеэр хөндөгдлөө.

Засгийн газраас авч хэрэгжүүлж байгаа ажлын эцсийн үр дүн иргэнд, Монголчуудад маань хэрхэн наалдаж, үр ашгаа өгснөөр гарч ирнэ. Хийгээд байдаг, тэр нь хүндээ очихгүй байгаа нь мэдээлэл муу хүрсэнтэй холбоотой. Хийх гэж байгаа ажлаа иргэддээ сайн ойлгуулж, мэдээлэл сурталчилгааг сайн хүргэхийн чухлыг Ерөнхий сайд С.Батболд тэмдэглээд, шаардлагатай  бол хэвлэлийн албадтай хамтарч ажиллаж болохыг ч дурьдлаа

“Эх орныхоо өнцөг булан, талбар бүрт очиход хийж  бүтээх сэн, өнөөдрийн байгаагаасаа урагшаа алхах юм сан, олон улсын түвшинд өрсөлдөх чадвартай болох юм сан гэсэн хүсэл тэмүүлэл, бодитой ажил үйл ажиллагаа өрнөж байгаад сэтгэл хангалуун явдгаа Монгол Улсын Ерөнхий сайд С.Батболд “Сантис” сургалтын төвд болсон арга хэмжээний үеэр  илэрхийлээд “Энэ бүгд амаргүй, гэхдээ хичээл зүтгэл байхад ажил урагшилж, бүтдэг гэдгийн жишээг “Сантис” сургалтын төв харууллаа” гэлээ Тэрбээр өнөөдөр буюу 2011 оны тавдугаар сарын 20-ны үдээс хойш Монгол Америкийн хамтарсан “Сантис” боловсролын төвд болсон “TOEIC” /Test of English as a Foreign Language/тестийг Монголд нэвтрүүлэх үйл ажиллагааны нээлтэд оролцсон юм.

Монголын боловсролын салбарт Кембрижийн стандартыг нэвтрүүлэх  зэрэг томоохон зорилт тавьсан Засгийн газрын тэргүүн энэ үеэр төрийн албан хаагчдад олон улсын түвшинд үйл ажиллагаагаа явуулж шинэ стандарт нэвтрүүлэхэд гадаад хэл, ялангуяа англи хэлний чадвар зайлшгүй нэг шалгуур нь болно гэдгийг тэмдэглээд энэ шалгуурыг тогтоох олон улсын эрх авсан “Сантис” сургалтын төвийн хамт олонд ажлын амжилт хүслээ.

Олон улсад хүлээн зөвшөөрөгдсөн “TOEIC” тестийг 1979 оноос хэрэглэж эхэлсэн бөгөөд өнөөдөр Япон, Солонгос, Тайланд, Канад зэрэг 120 орчим орны 10 мянга гаруй албан байгууллага ажлын байрны англи хэлний түвшинг тодорхойлох үндсэн шалгуур болгон албан ёсоор хэрэглэдэг байна. 12 дахь жилдээ англи хэлний сургалтын үйл ажиллагаа явуулж буй Монгол Америкийн хамтарсан “Сантис” сургалтын төв нь АНУ-ын нэр хүнд бүхий  ETS төвийн шалгуурыг хангаж энэхүү эрхийг авчээ

“Анги маань саруулхан, сайхан хэвээрээ байна. Би энэ ангид сурч байсан юм” гэж Монгол Улсын Ерөнхий сайд С.Батболд нийслэлийн 14 дүгээр сургуулийн 10-ын “Д” ангийнхантай уулзахдаа хэллээ. Мөн “Манай ангийн багшийг Ичинхорлоо гэдэг байсан, багш маань сургуулиараа ирж байгаа биз дээ” гэж дурсамж уудаллаа. Вьетнамын ерөнхийлөгч асан Хо Ши Минийн нэрэмжит, энэ түүхэн хүний төрсөн өдрөөр эрдмийн баяраа тэмдэглэдэг уламжлалтай нийслэлийн ерөнхий боловсролын 14 дүгээр сургуулийн хамт олны урилгаар Монгол Улсын Ерөнхий сайд С.Батболд тус сургууль дээр өнөөдөр очлоо.

Ингэхдээ “10-ын “Д” ангийнхны бичсэн захидлыг уншаад, эрдмийн баярт ирж оролцооч гэсэн урилга аваад ирсэн. Чин сэтгэлээсээ бичсэн захидал, надад их таалагдсан” гэж Ерөнхий сайд С.Батболд сурагчдад хандан онцлон хэлсэн билээ.  Захидал бичсэн тус ангийн дарга Энхзул “Бид ирэх хавар төгсөнө. Тан шиг мундаг сайн хүн болоод сургууль, багш нараа эргэнэ гэдэгтээ итгэлтэй байна” гэлээ. Монгол Улсын Ерөнхий сайд С.Батболд “Би ч гэсэн ангийн дарга байсан” гээд хоёр үеийн ангийн дарга нар тэрхэн зуур хөөрөлдөөд авлаа.

Нийслэлийн 14 дүгээр сургуульд өнөөдөр 2500 гаруй хүүхэд сурч байна. Энэ хавар 11 дүгээр ангийг 147, есдүгээр ангийг 233 хүүхэд төгсч байгаа гэнэ. Засгийн газрын тэргүүн 30 жилийн өмнөх төгсөгчдийнх нь нэг ажээ. Сургуулийнхаа нэр хүндийг өргөж яваа төдийгүй Монгол Улсын боловсролын салбарт том шинэчлэлийг эхлүүлж буй төгсөгчөөрөө бахархаж байгаагаа сургуулийн удирдлагууд энэ үеэр илэрхийллээ. Ингэхдээ тэд Ерөнхий сайд С.Батболдод “Та төгссөн сургуулиа Кембрижийн тогтолцоог нэвтрүүлэх лаборатори сургуулийн нэг болгож өгөөч” гэсэн хүсэлт дайж амжсан билээ.

Бидний үед сургууль маань физикийн гүнзгийрүүлсэн сургалттай гэдгээрээ алдартай байсан. Энэ амжилтаа улам бататгаж физик, математикийн сургалттай болсон төдийгүй дүүрэг, нийслэл, улсын хэмжээнд тэргүүний сургууль болж ажиллаж чадаж буйд баяртай байгаагаа Ерөнхий сайд илэрхийлээд цаашид энэ эрч хүч, туршлагаа улам хөгжүүлэхийг сургуулийн хамт олноос хүслээ. Мөн тэрбээр Монгол Улсын Засгийн газар боловсролын салбарт том шинэчлэлт эхлүүлж байгаа.

Монгол хүний боловсрол олон улсын түвшинд өрсөлдөх чадвартай байх, ерөнхий боловсролын сургуулийг төгсч байгаа  хүүхдүүд ямар ч орны төгсөгчдөөс дутахааргүй, харин ч тэдэнтэй боловсрол мэдлэгээрээ өрсөлдөх чадвартай байх ёстой. Ингэхийн тулд Засгийн газар боловсролын системээ шинэчилж байгаа. Үүний нэг хэлбэр нь олон улсад туршигдаж, хүлээн зөвшөөрөгдсөн Кембрижийн стандартыг ерөнхий боловсролын дунд сургуулийн сургалтын хөтөлбөрт нэвтрүүлэх явдал юм. Анхны лаборатори сургуулийг өнгөрсөн жил байгуулсан. Тус сургууль болон БСШУЯ Кембрижийн сургуультай гэрээ байгууллаа. Ирэх хичээлийн жилээс улсын хэмжээнд ерөнхий боловсролын 30 сургуулийг энэ стандартаар хичээллэх лаборатори сургууль болгохоор бэлтгэл ид хийгдэж байна гэсэн мэдээллийг тэрбээр өгсөн юм.

14 сургуулийн маань удирдлагууд бидэнд ийм лаборатори сургууль болох боломж нөхцөл, чадвартай, санаачилгатай багш, сурагчид байгаа. Та төгсөгчийн хувьд дэмжиж төрөлх сургуулиа Кембрижийн тогтолцоог нэвтрүүлэх лаборатори сургууль болгооч гэсэн хүсэлт надад тавьсан гэдгийг Ерөнхий сайд онцлоод БСШУЯ-ынхнаас ийм боломж бий эсэхийг тодуулсан, тэд 14 дүгээр сургуулийнхан чадна, тэдэнд боломж байгаа гэж хэлсэн. Би ч гэсэн үүнд эргэлзэхгүй байна гэсэн юм. 

Монгол Улсын Ерөнхий сайд эрдмийн баярт оролцож үе үеийн төгсөгч, ахмад багш нар, сурагч хүүхдүүдэд хандаж “30 жилийн дараа төгссөн сургууль дээрээ ирлээ. Дүү нартайгаа, багш нартайгаа уулзаж байгаадаа баяртай байна” гэсэн юм. Мөн “Манай сургууль сайхан түүхтэй. 60 жил гэдэг бол Монгол Улсын хөгжилд, боловсролд оруулсан хувь нэмэр нь асар их гэдгийг гэрчлэх баримт. Үе үеийн төгсөгчид улс орныхоо хөгжилд өндөр хувь нэмэр оруулж, тэднээрээ дүү нар, багш нар маань бахархдаг.

Манай сургууль урлаг спорт, улс төр нийгмийн олон од төрүүлсэн. Монгол Улсын анхны Ерөнхийлөгч П.Очирбат гуай анхны төгсөгч, Монгол Улсын Ерөнхий сайд асан Р.Амаржаргал ч энэ сургуулийг төгссөн. Одоо төгсч буй, сурч буй та нараар дараа үеийнхэн чинь бахархах болно, хичээн суралцаарай” гэж Ерөнхий сайд С.Батболд хэллээ. Монгол Улсын Ерөнхий сайд С.Батболд тус сургуульд зөөврийн 10 компьютер бэлэглэлээ. Мөн компьтерийн иж бүрэн танхим байгуулж өгөхөө амласан юм. Тус кабинет нь ирэх хичээлийн шинэ жилээс ашиглалтад орох юм байна

Монгол улсын Ерөнхий сайд,  МАН-ын дарга С.Батболд  манай улсад айлчилж байгаа  Румын улсын Парламентын гишүүн, Румын- Монголын  парламентын бүлгийн дарга, Румыний социал демократ намын дарга Виктор- Виорел Понта тэргүүтэй төлөөлөгчдийг өнөөдөр хүлээн авч уулзлаа. Эрхэм төлөөлөгчдийг олон жилийн дараа Монгол улсад айлчилж байгаад Ерөнхий сайд талархал илэрхийлээд, манай хоёр орон олон жилийн уламжлалт найрсаг харилцаатай явж ирсэн. Өнгөрсөн онд хоёр орны хооронд дипломат харилцаа тогтоосны 60 жилийн ойг тэмдэглэсэн гэдгийг дурьдаад , Румын улс нь Европын  холбооны идэвхтэй гишүүн орны хувьд Европын стандартыг нутагшуулахаар зорьж буй  Монгол улсыг дэмжиж ажиллана гэдэгт итгэж буйгаа уулзалтын  үеэр онцоллоо.

Харин  Румынаас ирсэн  эрхэм зочдын хувьд найрсаг дотноор хүлээн авч буйд талархал илэрхийлээд,энэ уулзалт нь хоёр орны харилцааг шинэ зуунд сэргээн хөгжүүлэхэд анхны алхам болж буйг тэмдэглэж байв. Түүнчлэн сүүлийн жилүүдэд хоёр орны харилцаа холдож, элчин сайдын яам байтугай консулын газаргүй , хөрөнгө оруулалт худалдааны хамтын ажиллагаа бараг тасарсан нь харамсалтай  байна гээд,  энэ харилцаа хамтын ажиллагаагаа өргөжүүлэн сэргээе гэдгээ илэрхийллээ.

Мөн тэд  шинэ үеийн төлөөлөгчид  гэдгээ онцолж, консулын газраа  нээх, эдийн засгийн хувьд хэрхэн хамтрах боломж байгааг судлах, тус улс нь  нүүрсний салбарт тулгуурласан эрчим хүчний салбарт туршлагатай тул энэ чиглэлээр хамтран ажиллах боломжтойг ч онцолж байлаа.  Европарламентын гишүүн орны хувьд  нэг найз чинь нэмэгдэж, сэргэж байна шүү гэдгийг тэмдэглэж, мөн СоцИнтерний гишүүн намуудын хувьд ч хамтран ажиллах бүрэн боломж энэ айлчлалаар нээгдэж байна гэдгийг эртний харилцаат улсын эрхэм зочид дуулгалаа. Бас тэд МАН-ыг ирэх сонгуульд амжилттай оролцохыг ерөөж,  уулзалтад оролцсон АН-ын гишүүд энэ үгэнд гомдохгүй байх аа хэмээн хошигнож байв.

Уулзалтын төгсгөлд Ерөнхий сайд С.Батболд Румыний төлөөлөгчдөд талархал илэрхийлээд, манай хоёр орны хувьд харилцаагаа хөгжүүлэх хөрс суурь бий. Дипломат төлөөлөгчийн газар нээх тухай саналыг дэмжиж байна , энэ талаар судалгаа хийхийг холбогдох албан тушаалтнуудад үүрэг  болгоно гэлээ . Мөн тэдний Монгол улсад хийж буй айлчлал хоёр орны харилцаанд чухал хөрс тавьсан гэдгийг онцлоод энэ хөрсийг сайн ургуулахад хоёр тал идэвхтэй ажиллах ёстойн чухлыг тэмдэглэлээ. Шинэ удирдагчид  шинэ сэтгэлгээ төрүүлж буйг ч  онцоллоо

Монгол Улсын Ерөнхий сайд С.Батболд 2011 оны 5 дугаар сар 17-ны өдөр Төв аймгийн Угтаалцайдам, Борнуур, Батсүмбэр суманд ажиллаж хаврын тариалалтын үйл явцтай газар дээр нь очиж танилцлаа. Тэрээр ажлаа тус аймгийн Угтаалцайдам сумын “Агро комплекс” компанийн тариалалтын явц, техник шинэчлэлийн байдалтай танилцсанаар эхэлсэн юм. Эрчимжсэн мал аж ахуй, газар тариалан эрхэлдэг  “Агро комплекс” компани  Угтаалцайдам суманд 1000, Борнуур суманд 350 га-д тариалалт хийжээ. Герман улсын Класс фирмийн өндөр хүчин чадлын трактор, комбайн, хөдөө аж ахуйн чиргүүл, дүүжин машинаар техникийн парк шинэчлэл хийснээр ажил нь эрс эрчимжиж чанаржсан тухайгаа тэд ярилаа.

 

Түүнчлэн Засгийн газрын тэргүүний дэвшүүлсэн Европ стандартыг нутагшуулах бодлогын хүрээнд 1500 га-д ашиглах боломжтой газар тариалангийн Европ техник технологийг оруулж ирснээ тус компанийн захирал Н.Сүхбаатар Ерөнхий сайдад танилцуулаад Засгийн газраас  газар тариалангийн тоног төхөөрөмжийг гаалийн албан татвараас чөлөөлөх шийдвэр гаргасан нь  тариалан эрхлэгчдэд томоохон дэмжлэг болсон төдийгүй шинэ стандарт, менежмент, техник технологи нэвтрүүлэхэд ихээхэн ач холбогдол өгч байгаад талархаж байгаагаа илэрхийллээ.

Мөн энэ үеэр “Агро” комплекс компани малын тэжээлийн тариаланг нэмэгдүүлэх, эцсийн бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэх зорилгоор Чех улсын Зетор болон Пармет компанийн тракторын үйлдвэртэй хамтран ажиллах, эдгээр үйлдвэрийн техникийг Монголд угсрах санамж бичигт гарын үсэг зурлаа. Ингэснээр  жилд 80-120 морины хүчин чадалтай 200-300 трактор, мөн хөрс боловсруулах техникийг эх орондоо угсрах юм.

 

УГТААЛЦАЙДАМ ДАХЬ ЭЛЕВАТОР 2012 ОНЫ УРГАЦ ХҮЛЭЭН АВНА

Монгол Улсын Ерөнхий сайд С.Батболд 2010 онд 8-р сард Төв аймагт ажиллах үеэрээ Угтаалцайдам сумын нутаг дэвсгэрт байрлах 36.0 мянган тонны багтаамжтай үр тариа хадгалах элеваторыг ашиглалтад оруулах, техник тоног төхөөрөмжийн шинэчлэлийг үргэлжлүүлэхээ мэдэгдэж холбогдох албадад үүрэг чиглэл өгсөн юм. Энэ ажлын биелэлт ямархуу байгааг Ерөнхий сайд шалгалаа. Өнгөрсөн хугацаанд элеваторын барилгын болон тоног төхөөрөмжийн засварт шаардагдах зардлын тооцоог гаргаж Япон, БНХАУ-ын талд санал хүргүүлснээр Япон Улсын Засгийн газар 3,5 тэрбум төгрөгийн буцалтгүй тусламж үзүүлэхээр болжээ.

Үүний дагуу  гүйцэтгэгчийг сонгон шалгаруулахаар тендерийн бичиг баримтыг боловсруулсан. 2012 оны ургацыг энэхүү элеваторт хүлээн авахаар төлөвлөн ажиллаж байгаа тухай Хүнс хөдөө аж ауйн хөнгөн үйлдвэрийн яамны газар тариалангийн бодлогын хэрэгжилтийн газрын дарга Л.Баяртулга танилцууллаа. Хэлсэн ярьсан зүйл бодит ажил болох нь чухал гэдгийг Ерөнхий сайд С.Батболд энд онцлоод хөрөнгийн эх үүсвэр нь шийдвэрлэгдсэн энэ ажлын тендерийг цаг алдалгүй шуурхай зохион байгуулж, ажлаа эхлүүлэх хэрэгтэй. Төв аймаг төдийгүй Монгол Улсын газар тариалангийн салбарт чухал ач холбогдол бүхий энэхүү байгууламж ашиглалтад орсноор газар тариалан, хүнсний хангамж, ажлын байр гээд олон асуудал шийдэгдэнэ гэлээ.

 

Энэ ажлыг цаг хугацаанд нь шуурхай, чанартай зохион байгуулж, төлөвлөсөн хугацаанд нь ашиглалтад оруулахыг Засгийн газрын тэргүүн  орон нутгийн удирдлагууд болон ХХААХҮ-ийн сайд Т.Бадамжунайд үүрэг болголоо. 36 мянган тонн багтаамжтай төмөр бетон элеваторыг 1988-1990 онд барьж байгаад дуусгалгүй орхисноор барилга, тоног төхөөрөмж нь тоногдсон байна. Ийнхүү Монгол Улсын Ерөнхий сайд С.Батболдын гаргасан шийдвэр биеллээ олж, жилээс жилд тариаланчдын санааг зовоож байдаг буудайн хадгалалтын асуудлыг шийдвэрлэх боломж нөхцөл бүрдэж байгааг хал үзэж хашир суусан тариаланчид ярьж байна.

 

Ерөнхий сайд С.Батболд Төв аймгийн Угтаалцайдам сумаас Борнуур сумыг зорин явахдаа замаасаа хазайн хонины бэлчээрт саатаж тус сумын Талын-Уул багийн малчин Н.Лхагвасүрэнтэй уулзаж зуншлага, амьдрал ахуй ямар байгаа талаар яриа өрнүүлэн Засгийн газрын тэргүүндээ хандаж хэлэх зүйл бий эсэхийг лавлалаа. Энэ үеэр гарын бэлгээ ч гардуулсан юм. Засгийн газрын тэргүүнтэйгээ санаандгүй таарсан  залуу малчин хэд хэдэн ихэр төл хүлээн авснаа дуулгаад өнөөдөр их азтай өдөр байна. Ерөнхий сайдтайгаа малынхаа бэлчээрт уулзлаа. Танд амжилтай хүсье хэмээн малчин Н.Лхагвасүрэн ярьж байлаа.   

ЗАСГИЙН ГАЗАР 20 ШАХАМ ЖИЛ АШИГЛАГДААГҮЙ БОРНУУРЫН УСЛАЛТЫН СИСТЕМИЙН АСУУДЛЫГ ШИЙДЛЭЭ

Хаврын тариалалтын их ажлын явцтай танилцсан Монгол улсын Ерөнхий сайд С.Батболд Борнуур сумын услалтын системийн үйл ажиллагааг нээх ёслолд оролцлоо. Одоогоос нэг жилийн өмнө буюу 2010 оны 5-р сарын 16-ны өдөр Засгийн газрын тэргүүнийг ирж услалтын системийн байдалтай танилцах үед далан, толгойн барилга, ус хуваарилах суваг, шуудуу нь эвдэрч унасан дахин ашиглах найдлага бага хэмээн нутгийн иргэд ярьж байсан бол өнөөдөр ийнхүү ашиглалтад орж байна.

Түүх сөхвөл Борнуур суманд байгаа услалтын систем 1964 онд ашиглалтад орсон. 3 сая м/куб ус нөөцлөн 1120 га талбай услах хүчин чадалтай ч 1993 онд үерт автан далан нь сэтэрчээ. 1990-ээд оноос хойж засвар хийгдээгүй, ашиглагддаггүй байсан уг байгууламжийн засварт шаардагдах 530 гаруй сая төгрөгийн асуудлыг шийдвэрлэх, ирэх онд ашиглалтад оруулах хатуу үүргийг Ерөнхий сайд С.Батболд энэ үеэр өгч, биелэлтэд нь биечлэн хяналт тавихаа жилийн өмнө амлаж байсан юм. Энэхүү амлалт биелэлээ олсон нь услалтын систем ажиглалтад орсноор харагдаж байна.

Услалтын системийн хөрөнгийн асуудлыг шийдэгдсэнээр боомтын илүүдэл ус гаргах бетон байгууламжийг шинээр барьж, их биеийн сэтэрхийг бөглөх зэрэг ажлуудыг хийжээ. Мөн 24,0 мянган шоо метр усны багтаамжтай усан санг шинээр барих, 420 га талбайг усаар хангах хуваарилах сувгийг сэргээн засварлах ажлуудыг хийж гүйцэтгэсэн байна. Энэ ажлын үр дүнд Борнуур сунад төмс, хүнсний ногооны тариалалт нэмэгдээд зогсохгүй, Улаанбаатар хотын хүн амын хүнсний хэрэгцээг бүрэн хангах боломж бүрдэж байгаа юм.

 

Ерөнхий сайд С.Батболд усалгааны системийн ажилтай биечлэн танилцаад “ажил чанартай сайн хийгдсэн байна” хэмээн дүгнэлээ. Мөн тэрээр хэлсэн үгэндээ энэхүү услалтын систем ажиллаж эхэлснээр 1000 гаруй ажлын байр шинээр бий болж нийслэлчүүдийг дотооддоо тарьж ургуулсан чанартай аюулгүй төмс хүнсний ногоогоор бүрэн хангах нөхцөл бүрдэж байгааг онцлоод хамгийн гол нь бидний гаргасан шийдвэр, ярьсан ажил нэг жилийн хугацаанд бодиттой ажил болж хэрэгжиж байгаа нь томоохон ахиц дэвшил, бид аливаа асуудалд ингэж ажил хэрэгч хандаж, ам ажлын биелэлт зөрдөггүй байх нь чухал гэдгийг Засгийн газрын тэргүүн хэллээ. Услалтын систем шийдэгдсэн нь тариаланчид ногоочид бидэнд маш том дэм юм. Үйл ажиллагаа нь зогсооход хүрээд байсан таван аж ахуй сэргэж, нэгжээс авах ургацын хэмжээ ч нэмэгдэнэ. Нутгийн иргэдийн хүнсний ногоо тариалах идэвх ч нэмэгдэж байна гэдгийг тариаланчид ярьж байлаа. 

ГААЛИЙН ХӨНГӨЛӨЛТ ТАРИАЛАНЧДАД ТОМ ДЭМЖЛЭГ БОЛЖЭЭ

Мөн энэ өдөр Монгол Улсын Ерөнхий сайд С.Батболд Төв аймгийн Батсүмбэр сумын “Агро альфа” компанийн тариалангийн талбайд саатлаа. Тус компани усалгаатай газар тариаланд Голланд Улсын “Санте”, “Импала”, “Витара” сортын үрийн болон хүнсний төмс, малын тэжээлийн ургамал тариалж байна. Канад улсын технологиор жилдээ 136 га-д усалгаатай төмс, хүнсний ногоо, малын тэжээл тариалж 1500 тонн төмс, 1500-2000 тонн дарш бэлтгэн зах зээлд борлуулдаг байна.

Тариаланчид Монгол Улсын Засгийн газар тариаланд шаардагдах трактор, комбайн, усалгааны тоног төхөөрөмж, ургамал хамгааллын бодис, бордооны гаалийн болон НӨАТ-ыг чөлөөлсөн нь газар тариалангийн үйлдвэрлэлийг эрчимжүүлэх, усалгаатай талбайг нэмэгдүүлэх, техник технологийн шинэчлэл хийхэд томоохон  дэмжлэг болж байгааг хэлээд үндэсний үйлдвэрлэлээ дэмжих, эдийн засгийг хурдацтай хөгжүүлэх чиглэлээр дорвитой шийдэмгий алхам хийж байна хэмээн Ерөнхий сайд С.Батболдод урам өгч илүү сайн ажиллахыг хүслээ. Мөн энэ онд дуусгавар болж байгаа энэхүү шийдвэрийг дахин нэгээс хоёр жилээр сунгахыг хүсч байна.

Засгийн газар дээрх шийдвэрийг 2016 он хүртэл үргэлжлүүлэхээр санал  боловсруулж холбогдох яамдаас санал авахаар хүргүүлээд байгаагаа Ерөнхий сайд энэ үеэр дуулгасан. Түүнчлэн Монгол Улсын Засгийн газраас хэрэгжүүлж байгаа  “Монгол төмс” хөтөлбөр үр дүнгээ өгч байгааг ногоочид ярьж байна. Хөтөлбөр хэрэгжсэнээр үрийн шинэчлэлийн ажил хийгдэж, нэгж талбайгаас авдаг ургацын хэмжээ 50 хувиар нэмэгдэж, импортоор орж ирж байгаа төмсний хэмжээ 3,5 дахин буурсан байна.

 

Засгийн газрын тэргүүний энэ удаагийн тариалалттай танилцах ажил Батсүмбэр сумын “Поливит” компанийн талбайд очиж, чацаргана тариалалтын явцтай танилцсанаар өндөрлөлөө. Тус компани уулын болон гол горхи, булгийн усаар тэжээгддэг, инженерийн хийцтэй Үдлэгийн услах системийг түшиглэн 36 га-д 2000 оноос чацаргана болон үхрийн нүд тариалах үйлдвэрлэлийг эрхлэн явуулж байна. Чуйская, Обская, Обилная зэрэг чацарганы сортууд, үхрийн нүдний Приморский чемпион зэрэг сортуудыг тариалсан байна.

Жилд нийт 400 мянган ширхэг суулгац үржүүлэх хүчин чадалтай тус компани одоогийн байдлаар 620 мянга гаруй суулгац “Хар хорин” компанид, 300 мянган гаруй суулгац Засгийн газрын “Чацаргана” хөтөлбөрт  нийлүүлээд байгаа тухай болон цаашид чацарганаар эцсийн бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэхээр ажиллаж байгаагаа “Поливит” компанийн захирал Д.Пүрэв танилцууллаа. Ерөнхий сайд С.Батболд засгийн газраас хэрэгжүүлж байгаа Чацаргана хөтөлбөрийн үр дүн бодит амьдралд хэр гарч байгааг асууж олон талын ач холбогдолтой экологийн цэвэр бүтээгдэхүүн чацарганы тариалалтыг нэмэгдүүлэх, дотоодынхоо хэрэгцээг хангаад зогсохгүй экспортод чиглэсэн үйл ажиллагаа  явуулахын чухлыг ярьж байлаа.  

Байгаль цаг агаарын таатай нөхцөл бүрдэж, газрын чийг урьд жилүүдээс илүү байгаад тариаланчдын сэтгэл өндөр байна. Ер нь энэ жилийн хувьд төмс хүнсний ногоо, үр тарианы өндөр чанартай, дотоодын шинэчлэгдсэн үрээр тариалалт хийсэн төдийгүй хөрс боловсруулалтын 70 гаруй хувь нь дэвшилтэд технологиор хийсэн нь энэ жилийн тариалалтын нэг давуу тал юм хэмээн ХХААХҮ-ийн сайд Т.Бадамжунай ярилаа.

 

Энэ жил манай улс 281,2 мянган га талбайд үр, үүнээс 276,4 мянган га уриншийн талбайд улаан буудай тариалах юм. Үүнд 46,8 мянган тонн үр шаардлагатай. Өнгөрсөн онд 36,8 мянган тонн улаан буудайн үр нөөцөлсөн бөгөөд дутагдаж байгаа 10 орчим мянган тонн үрийг дотоодоос бүрэн хангах боломжтой гэж салбарын яам тооцоолжээ. 2010 онд манай улс 344,5 мянган тонн улаан буудай хураан авч, 276,4 мянган га талбайд дэвшилтэт технологиор, чанар сайтай уринш боловсруулж хаврын тариалалтад бэлтгэжээ. Мөн энэ үеэр Монгол Улсын Ерөнхий сайд С.Батболд чацарганы мод тарив