Ангилал: мэдээ

Өссөн гэр, төрсөн нутгаасаа алсад, өргөн дэлхийн өнцөг булан бүрт ажиллаж, сурч, амьдарч байгаа Монгол ахан дүүс Та бүхнийхээ амар мэндийг айлтгаж, угтан ирэх шинэ оны мэндийг хүргэе.

НҮБ-ын хөгжиж буй болон далайд гарцгүй орнуудын бодлого, мониторингийн газрын дарга С.Эрдэнэбилэг, “Родман энд Рэншоу” хөрөнгө оруулалтын банкны тэргүүн дэд ерөнхийлөгч Ж.Жамул, Москва дахь ЮНЕСКО-гийн төлөөлөгчийн газрын дарга Д.Бадарч, АНУ-ын Силикон Ваалий компанийн мэргэжилтэн Ш.Баатар, Финляндын Аабо их сургуулийн багш, доктор Ц.Цэрэн-Онолт,Yahoo-гийн инженерЧ.Ганболд, Google компанийн мэргэжилтэн Б.Сувдмаа, Майкрософт компанийн инженер Л.Бат-Өлзий, БНСУ-ын Инчоны “Дусан” электроник компьютерийн үйлдвэрийн ажилтан Д.Базаррагчаа, Японы сумогийн их аварга М.Даваажаргал, Английн Лондон коллежийн оюутан Э.Энхмөрөн, Бангалор хотын бизнесмэн Х.Ганбат гээд хувь заяаныхаа эзэн болж харьд яваа мянга мянган Монгол иргэддээ Засгийн газрынхаа нэрийн өмнөөс, халуун элгэн нутгаас тань Монгол Улсын Ерөнхий сайд мэндчилж байна.  

Шинэ зууны эхний арван өндөрлөж, хоёр дахь арван эхлэх оны зааг дээр Засгийн газрынхаа нэрийн өмнөөс Та бүхэндээ хандаж байна.

Эх оронд тань өвлийн жавар хайруу ч хүмүүсийн сэтгэл халуун байна. Хорин жилийн тэртээх энэ л өдрүүдэд монголчууд шинэ амьдрал, хүсэл мөрөөдлийнхөө төлөө тэсгим хүйтнийг үл ажран жагсан цуглаж, үгээ хэлж, эрх чөлөөтэй амьдралын замыг эргэлт буцалтгүй сонгож байсан билээ. Өнөөдөр Монгол улс өнгөрсөн 20 жилийн алдаа оноогоо цэгнэн дүгнэж, ирэх 20 жилийн зорилго зорилтоо тодорхойлон харж байгаа үе.

Улиран одож буй ондололт, амжилт, ахисан, алдсан нь юу байв гэдгээ дүгнэн хэлэлцдэг нь шинэ жилийн өмнөх энэ өдрүүд юм. 

2010 онд эдийн засаг тогтворжлоо. Засгийн газар “Хүний хөгжил”-дөө анхаарч, ард олноороо анх удаа эцэг өвгөдөөсөө үлдээсэн байгалийнхаа баялгаас хишиг,хувь хүртэж эхэллээ. Монгол орон65.000иргэнээр бүл нэмж өнөр олуулаа боллоо. Сүүлийн 15 жилд байгаагүй арвин ургац авлаа. Шинэ бүтээн байгуулалт, шинэ төмөр зам, шинэ аж үйлдвэрийн цогцолборууд, шинэ орон сууцны хорооллууд баригдахаар боллоо.Европын стандарт, Канадын технологийг монголынхоо боломжтой салбаруудад нутагшуулахаар боллоо. Монгол хүний билэг, авъяас тодорч, спорт, урлагийн салбарт тив, дэлхийн олон аврагууд төрлөө.

“Ажилдаа урамтай явж, гэртээ баяртай ирэхийг аз жаргал хэмээнэ” гэсэн хэлц үг бий. Энэ бол иргэн бүр ажилтай, орлоготой, хамт олонтой, тав тухтай орон байртай, гэр бүлдээ сэтгэл хангалуун байхыг илэрхийлсэн үг биз ээ. Ийм орчин нөхцөл бүрдүүлэхийн төлөө Засгийн газар ажиллаж байна гэж Монгол Улсын Ерөнхий сайд С.Батболд хэлээд бодитой хэдэн саналыг дэвшүүллээ.

Хүн амын орлогын албан татварыг ард иргэдийнхээ амьдралыг дээшлүүлэх, гэр бүлийг бэхжүүлэх зорилгоор өөрчлөн шинэчлэхийг Ерөнхий сайд Төрийн ордонд өнөөдөр болсон “Гэр бүлийн чиг хандлага, тулгамдсан асуудал” онол практикийн бага хурлын үеэр дэвшүүллээ.

Тухайлбал, бага цалинтай хүмүүст татварын хөнгөлөлт үзүүлэхийн төлөө ажиллана. Энэ бодлогоо би ядуурлыг бууруулахад зохих үр дүнтэй, иргэнд, гэр бүлд хүрсэн өгөөжтэй зүйл гэж харж байгаа гэж тайлбарлалаа. 

Гэр бүлийг бэхжүүлэхэд эцэг хүний хариуцлагыг дээшлүүлэх шаардлага ч байна. Ялангуяа, хүүхдийн тэтгэлэг төлөхөөс зайлсхийж буй эцгүүдэд хатуу хариуцлага тооцдог ёс суртахуун, хууль эрх зүйн механизм бий болгох ёстой. Гэр бүлийн хүчирхийллээс урьдчилан сэргийлэх арга хэмжээг Засгийн газар бүх талаар дэмжинэ гэдгийг ч шуудхан хэллээ.

Мөн Засгийн газрын тэргүүний хувьд тэрбээр гэр бүлийн үнэт зүйлсийг бэхжүүлэх талаар зарим санал, санаачилга гаргаж, хэрэгжүүлэхэд анхаарч ажиллах болно. Он удаан жил ханилсан, олон хүүхэд төрүүлж өсгөсөн иргэдийг урамшуулдаг, алдаршуулдаг тогтолцоо бий болгох саналтай байна. Өөрөөр хэлбэл бат тогтвортой, өнөр сайхан гэр бүл нь манай нийгмийн уламжлалт үнэт зүйл хэвээр байх учиртай гэсэн юм.

Сүүлийн жилүүдэд манай эдийн засаг тогтмол өсч байгаа төдийгүй 2010 он бидний хувьд хямралын дараахь эдийн засгийн сэргэлтийн онцлог жил байлаа. Энэ оны эхний 11 сарын байдлаар өрхийн мөнгөн орлого 465.4 мянган төгрөг болж, өмнөх оны мөн үеийнхээс 87.8 мянган төгрөгөөр буюу 23.2 хувиар өсчээ. Ажилгүйдлийн түвшин ч мөн 1.9 пунктээр буурсан таатай мэдээг Монгол Улсын Ерөнхий сайд дуулгалаа.

Цаашид манай эдийн засагт уул уурхай голлох байр суурь эзэлнэ. Засгийн газраас Оюутолгой, Тавантолгойн ордыг ашиглаж эхлэх бодлого хөтөлбөрөө гаргаад ажилдаа орлоо. Орд баялаг ашигласнаас олох ашиг орлогыг авто болон төмөр зам, эрчим хүчний сүлжээг өргөтгөх, орон сууцны хороолол барьж байгуулах зэрэг томоохон бүтээн байгуулалтад зарцуулахын зэрэгцээ гэр бүлийн хөгжлийг хангах, өрхийн амьжиргааг дэмжихэд зориулах замаар дундаж орлоготой өрхийн тоог нэмэгдүүлнэ гэж Ерөнхий сайд хэлсэн үгэндээ дурдлаа. Ингэхдээ улсын төсвийн орлого нэмэгдэж,  зарим боломж бий болж байгаа хэдий ч бүх зүйлийг зөвхөн төсвөөс санхүүжүүлэх боломжгүй.

Тиймээс Нийгмийн халамжийн тухай хууль, Хөдөлмөр эрхлэлтийг дэмжих тухай хуулийг шинэчлэн боловсруулж, уг хуулийн хүрээнд үзүүлэх тусламж, үйлчилгээг нийгмийн дэмжлэг туслалцаа шаардлагатай зорилтот бүлэгт хүргэх замаар өрх бүрийг тогтмол орлоготой, амьжиргааны эх үүсвэртэй болгоно гэдгийг Ерөнхий сайд онцоллоо.

Ядуурал, архидалт, нийгмийн бухимдал, гэр бүлийн хүчирхийлэл нь сэтгэл зовоосон асуудал хэвээрээ байна. Зуд, байгалийн гамшгийн нөлөө, ажлын байрны хомсдолоос үүдэлтэй хот суурин газар руу шилжих хөдөлгөөн саарахгүй байна. Үүний улмаас түүнийг дагасан нийгмийн хүндрэл бэрхшээл  тухайлбал орон гэргүй, орлогогүй өрхийн тоо өсч, наад захын хэрэгцээг хангахгүй орчинд амьдрах гэр бүлийн тоо нэмэгдэх боллоо. Мөн эцэг эхийн үр хүүхэддээ тавих хараа хяналт суларснаас хүүхэд багачууд аливаа гэмт хэрэгт өртөх, гэр орноосоо дайжих явдал ч байсаар байна.

Ийм хүнд нөхцөлд амьдарч байгаа олон өрхийн орон байрны асуудлыг шийдэх, “Халамжийн орон сууц” хөтөлбөрийг НҮБ, Хабитат зэрэг олон улсын байгууллагын туршлага, дэмжлэгтэйгээр хэрэгжүүлж эхлэх цаг болсон гэдгийг Ерөнхий сайд хэллээ.

Энэхүү онол, практикийн бага хурлаар олон чухал асуудлыг хэлэлцэж айл өрх, гэр бүлийн талаар үнэтэй санал зөвлөмж гаргана гэдэгт найдаж байгаа Монгол Улсын Ерөнхий сайд С.Батболд үгийнхээ төгсгөлд дурдлаа. Монгол Улсын Засгийн газар, Нийгмийн хамгаалал, хөдөлмөрийн яам, НҮБ-ийн Хүн амын сан хамтран “Гэр бүлийн хөгжлийн чиг хандлага, тулгамдсан асуудал” сэдэвт онол практикийн бага хурал Төрийн ордонд болж байна.

Гэр бүлийн хөгжлийг цогцоор нь авч үзэж, гэр бүлийн тогтвортой байдлыг хангах үндэсний тогтолцоог боловсронгуй болгох, өрхөд чиглэсэн хөдөлмөр эрхлэлтийг дэмжих, хүүхэд хамгааллын асуудлыг дорвитой шинэчлэхэд төрийн бодлого, зохицуулалтыг илүүтэй хандуулах хэрэгтэй байгааг хуралд оролцогсод хэлж байлаа. Тиймээс  НХХЯ ирэх онд гэр бүл, хүүхэд хамгааллын асуудалд анхаарч ажиллахаар зорилтоо тодорхойлоод байгаа талаар НХХ-ийн сайд Т.Ганди хурлын үеэр мэдэгдлээ

Засгийн газрын 2010 оны 12 дугаар сарын 22-ны өдрийн хуралдаанаар “Улаанбаатар төмөр зам” нийгэмлэгийн дүрмийн санг 250 сая ам. доллараар нэмэгдүүлэхээр шийдвэрлэлээ. Дүрмийн сангийн Оросын талд ногдох 125 сая ам. долларыг энэ онд багтаан Оросын талаас гаргуулах арга хэмжээ авахыг Сангийн сайд болон Зам, тээвэр, барилга, хот байгуулалтын сайдад даалгалаа. Харин дүрмийн санг нэмэгдүүлэхэд шаардлагатай монголын талын 125 сая ам. долларыг 2011 оны эхний хагас жилд багтаан шийдвэрлүүлэхийг Сангийн сайд С.Баярцогтод үүрэг болгосон байна. “Улаанбаатар төмөр зам” нийгэмлэгийн тээврийн тасралтгүй, хэвийн үйл ажиллагааг хангах зорилгоор дүрмийн санг нь хоёр талын ижил хувийн оролцоотойгоор 250 сая ам. доллараар нэмэгдүүлэхийг хувь нийлүүлэгчид тохиролцжээ.

Хэдийгээр тээвэрлэсэн ачаа, зорчигчийн хэмжээ нэмэгдсэн ч “Улаанбаатар төмөр зам” нийгэмлэг өөрийн хөрөнгөөр шаардлагатай техникийн шинэчлэлээ хийх боломжгүй байгаа юм. Нийгэмлэг сүүлийн 25 жилд техникийн дорвитой шинэчлэл хийгээгүй. Үүнээс болж хөдлөх бүрэлдэхүүний паркийн 65 хувь нь ашиглалтын хугацаа дууссан, 25 жилээс дээш ашиглаж байгаагаас гадна 400 км гаруй замд их засвар хийх шаардлагатай байна.

ТӨМӨР ЗАМЫН ПАРКИЙГ НЭМЭГДҮҮЛНЭ

БНХАУ-ын Засгийн газрын 300 сая ам. долларын экспортын хөнгөлөлттэй зээлийн үлдэгдлийг төмөр замын зам барилга, хөдлөх бүрэлдэхүүний паркийг нэмэгдүүлэхэд ашиглахаар Засгийн газрын 2010 оны 12 дугаар сарын 22-ны өдрийн хуралдаанаас шийдвэрлэлээ.

“Төмөр замын хөдлөх бүрэлдэхүүний паркийг нэмэгдүүлэх төсөл”-өөс 24,307,840 ам. доллар үлдсэн байна. Зам барилга, засварын хөдлөх бүрэлдэхүүний паркийг нэмэгдүүлэх гэрээг  БНХАУ-ын Төмөр замын өмнөд корпорацитай шууд байгуулж ажиллахыг Зам, тээвэр, барилга, хот байгуулалтын сайд Х.Баттулгад, БНХАУ-ын Эксим банктай 2010 оны 9 дүгээр сард байгуулсан “Төмөр замын хөдлөх бүрэлдэхүүний паркийг нэмэгдүүлэх төсөл”-ийн Тусгайлсан зээлийн хэлэлцээрт нэмэлт, өөрчлөлт оруулах хэлэлцээр байгуулахыг Сангийн сайд С.Баярцогтод даалгалаа.

ЗЭЭЛИЙН ХЭЛЭЛЦЭЭРТ ӨӨРЧЛӨЛТ ОРУУЛАХЫГ ДЭМЖЛЭЭ

“Шинэ зууны боловсрол, Цахим эрүүл мэнд стратеги төсөл” болон “Бага оврын трактор худалдан авах, угсрах үйлдвэр байгуулах төсөл”-ийг хэрэгжүүлэх тухай Засгийн газрын хуралдаанаар хэлэлцэн дэмжиж, Улсын Их Хурлын холбогдох Байнгын хороотой зөвшилцөхөөр тогтлоо.

Эдгээр төслийг БНХАУ-ын Засгийн газар хоорондын 300 сая ам. долларын экспортын хөнгөлөлттэй зээлийн ашиглалтын талаархи Зээлийн ерөнхий хэлэлцээрийн хүрээнд хэрэгжүүлэх “Мэдээлэл холбооны нэгдсэн сүлжээний шинэчлэл” төслийн оронд хэрэгжүүлэхээр төлөвлөсөн байна.

“Шинэ зууны боловсрол төсөл”-ийн хүрээнд улсын хэмжээнд сургууль бүрт 2 цахим хөдөлгөөнт лаборатори нэвтрүүлж, 60 хүртэл зөөврийн компьютер нийлүүлэн өндөр хурдны интернетээр холбоно. Мөн багш бүрийг зөөврийн компьютертэй болгож сурагч, багш, эцэг эхчүүдэд зориулсан цахим номын сан, бичил цахим эрүүл мэндийн шинжилгээний төв бий байгуулах юм.

“Бага оврын трактор худалдан авах, угсрах үйлдвэр байгуулах төсөл”-ийн хүрээнд 20-25 морины хүчтэй, хадлангийн зориулалттай бага оврын 1,100 трактор, 30-35 морины хүчтэй, хүнсний ногооны зориулалттай дунд оврын 170 тракторыг иж бүрдлийн хамт худалдан авч, жилд 1000 ширхэг бага оврын тракторыг иж бүрдлийн хамт угсрах хүчин чадалтай үйлдвэр байгуулахаар төлөвлөсөн байна.

Монгол улсын засгийн газар Монголын мянганы сорилтын сангийн хамтын ажиллагааны хүрээнд хэрэгжиж байгаа Эрүүл мэндийн төслийн дагуу 21 аймгийн эрүүл мэндийн газарт орчин үеийн тоноглол бүхий автомашин, аймаг дүүргийн эмнэлэгүүдэд сургалтын иж бүрэн тоног төхөөрөмж гардууллаа.

Ёслолын ажиллагаанд Монгол Улсын Ерөнхий сайд С.Батболд оролцож хэлсэн үгэндээ Засгийн газар Монгол хүнээ эрүүл байлгах асуудалд онцгойлон анхаарах учиртай. Бид эрүүл мэндийн салбарын хууль эрх зүйн орчинг боловсронгуй болгох үүднээс 10 гаруй хуулийн төслийг УИХ-д өргөн бариад байна. Мөн ирэх онд 250 гаруй тэрбум төгрөгийн хөрөнгө оруулалт хийхээр төсөвт суулгаж аймаг орон нутагт томоохон эмнэлгүүдийг барьж байгуулах ажлын эхлэлийг тавиад байна.

Түүнчлэн цаг агаарын хүндрэлтэй алслагдсан аймаг орон нутагт эрүүл мэндийн тусламж үйлчилгээг хүргэхэд хүндрэлтэй байдаг. Тиймээс орон нутгийн эрүүл мэндийн байгууллагыг автомашинаар хангах цогц арга хэмжээг авч хэрэгжүүлж байна гэлээ.

Ёслолын ажиллагааны үеэр 21 аймгийн Эрүүл мэндийн Газар болон дүүргийн эрүүл мэндийн газрын дарга нарт тус бүр 44500 мянган ам. долларын үнэ бүхий “Toyota Landcruiser” автомашын түлхүүр, 9 дүүрэг, 21 аймгийн эмнэлгүүдэд 9,2 сая ам.долларын нийт өртөг бүхий бүрэн тохижуулсан сургалтын өрөөг өгсөн хаяг, дурсгалын пайзын хамт гардуулан өглөө.

Монголын  мянганы сорилтын сангаас эрүүл мэндийн салбарт нийтдээ 39,1 сая ам.долларын хөрөнгө оруулалт хийгдэхээр төлөвөлсөн байна. Энэ хүрээнд нэг болон хоёрдугаар шатлалтын эмнэлгүүдэд даралт ихдэх өвчин, чихрийн шижин, хөхний болон умайн хүзүүний хорт хавдар, амилуулахуйн суурь тусламжийн чиглэлийн эрт илрүүлэлт, эмчилгээний шаардлагатай тоног төхөөрөмжийг нийлүүлэх юм.

Ийнхүү 285 сая ам,долларын буцалтгүй тусламж олгох Мянганы сорилтын гэрээний заалт, бодит ажлын үр дүн хөдөө орон нутгийн эрүүл мэндийн салбарыг дэмжих чиглэлээр амжилттай хэрэгжиж байна. 

Монгол Улсын Ерөнхий сайд С.Батболд энэ жил Монгол орныхоо баруун, төв, хангай, говийн бүсийн 18 аймгийн 70 гаруй сумдын нутагт ажилласан. Орон нутагт ажиллах үеэрээ ард иргэд, малчид, хөдөлмөрчдийн санаа бодлыг сонсож хөдөөгийнхний өмнө тулгамдсан зарим асуудлыг газар дээр нь шийдвэрлэсэн. Мөн ард иргэд, аймаг, сумдын удирдлагаас тавьсан санал хүсэлт, тулгамдсан хөрөнгө оруулалтын шинжтэй 98 асуудлыг шийдвэрлүүлэхээр Засгийн газрын хоёр удаагийн хуралдаанаар хэлэлцүүлж, хийх ажлын төлөвлөгөө батлан сайд нарт үүрэг чиглэл өгсөн зэрэг хөдөө, орон нутгийн иргэд, малчдын талаар тодорхой бодлого барин ажиллаж байгаагаа  өнөөдөр аймаг, нийслэлийн Иргэдийн төлөөлөгчдийн хурлын дарга, Засаг дарга нартай Төрийн ордонд уулзахдаа хэлж,  ирж буй 2011 онд хэрхэн ажиллах, ямар асуудалд түлхүү анхаарах талаар нь үүрэг даалгавар өглөө.

Засгийн газрын түвшинд орон нутагт тулгарч буй асуудлуудыг шийдээд байдаг. Гэтэл тэр нь хөдөө орон нутагт эзэндээ хүрэхгүй, хэрэгжилт нь удаан, бас төрийн мэдээлэл үнэн бодитой хүрэхгүй гуйвуулж няцаасан хандлага байгааг Ерөнхий сайд хэллээ. УИХ-аар батлагдсан “Монгол мал” үндэсний хөтөлбөрийг хэрэгжүүлэх эхний үе шатны төлөвлөгөөг Засгийн газар баталж, хэрэгжүүлэх арга хэмжээг авч байна. Хөтөлбөрийг хэрэгжүүлэх хүрээнд Улсын төсвөөс 2010 онд 5,3 тэрбум төгрөг зарцууллаа. Мөн Засгийн газраас бүх сумын Засаг даргын Тамгын газрын бүтцэд “Мал эмнэлэг, үржлийн тасаг” байгуулах асуудлыг шийдвэрлэж 329 суманд 658 мэргэжилтэн ажиллуулан тэдгээрийн цалин, үйл ажиллагааны зардлыг хариуцаж байгаа талаар Ерөнхий сайд С.Батболд дурдаад малчдын талаар Засгийн газраас баримтлах бодлого тодорхой байгаа.

Энэ бодлогыг та бүхэн хэрхэн, яаж орон нутагт хэрэгжүүлж байна вэ? Малчдыг сургах асуудал хэдэн хувьтай байна вэ? Малчдын хүүхдийг дотуур байраар бүрэн хангаж чадаж байна уу? Малчдыг эрүүл мэндийн даатгалд хамруулах асуудал ямар шатандаа явж байна вэ? Хичнээн малчин нэрийн данстай болсон? Малчин бүрт эмнэлгийн үйлчилгээг үзүүлж чадаж байна уу? гээд та бүхнээс олон асуултад хариулт авмаар байна. Энэ бүхнийг хийж хэрэгжүүлэх үүргийг Засгийн газраас та бүхэнд өгсөн.

Хэрэгжилт нь ямар байгааг Засгийн газарт төдийгүй хөдөөгийн малчин иргэдэд тайлагнах цаг нь болсон. Ажлаа хийхгүй байгаа дарга нартай хатуухан хариуцлага тооцно гэдгийг нүүр нүүрээ харан уулзаж байгаа дээрээ хатуу анхааруулъя гэлээ. Мөн отор нүүдлээр яваа малчдаас ихээхэн хэмжээний татвар хураамж авч, дарамт үүсгэдэг хандлага их байгааг аймаг, орон нутгийн удирдлагууд Та бүхэн анхаарах хэрэгтэй гэдгийг санууллаа. Засгийн газраас төсвийн шинэчлэлийн хүрээнд анх удаа орон нутагт  хөрөнгө оруулалтаар аймаг бүрт дунджаар 800.0 сая төгрөг, 5 бүсийн хөгжилд  дэмжлэг болгон дунджаар 24.0 сая төгрөгийг тус тус  2011 оны төсвийн тухай хуульд тусгаж Улсын Их Хурлаар батлуулсан.

Засгийн газраас бараа ажил, үйлчилгээ худалдан авах үйл ажиллагааны төвлөрлийг багасгах зорилго тавьж байгаа. Энэ бодлогынхоо хүрээнд орон нутагт хийгдэх улсын төсвийн хөрөнгө оруулалтын гүйцэтгэгчийг сонгон шалгаруулах, хэрэгжүүлэх эрхийг хүлээх хариуцлагын хамт орон нутагт нь шилжүүлэхээр Төрийн болон орон нутгийн өмчийн хөрөнгөөр бараа, ажил, үйлчилгээ худалдан авах тухай хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах тухай хуулийн төслийг боловсруулан Улсын Их Хуралд өргөн мэдүүлээд байгаа.

Энэхүү хуулийн төсөлд тусгаснаар улсын болон бүс нутгийн шинж чанартай худалдан авалтыг Засгийн газрын тусгай агентлаг төвлөрсөн байдлаар зохион байгуулна. Харин аймаг, нийслэлийн хувьд худалдан авах ажиллагааг өөрсдөө бие даан зохион байгуулахаар болж өөрчлөгдөх юм. Энэ талаар Ерөнхий сайд С.Батболд аймаг, нийслэлийн удирдлагуудад хэлэхдээ “Ингэснээр орон нутагт төсвийн эрх мэдэл бодитойгоор шилжиж, төвлөрөл саарч, хөрөнгө оруулалт, бүтээн байгуулалт оновчтой болж, ажлын байр нэмэгдэх, амьдарч буй орчноо өөрсдөө сайжруулах санаачлага идэвхитэй өрнөх боломж бүрдэнэ. Энэ бүх шинэ онцлог нь аймаг, нийслэлийн удирдах ажилтан Та бүхнээс үүрэг хариуцлагаа улам илүү ухаарч ажиллах, үйл ажиллагаандаа дорвитой шинэчлэл хийхийг шаардаж байна гэлээ.

Даяаршиж буй өнөөгийн нийгэмд тулгамдсан олон асуудлыг төрийн байгууллагууд  дангаар шийдвэрлэх боломжгүй болсон талаар Засгийн газрын тэргүүн хэллээ. Тиймээс төрийн болон орон нутгийн бодлого боловсруулах, хэрэгжүүлэх, хяналт тавихад хувийн хэвшил, иргэний нийгмийн байгууллагууд, мэргэжлийн холбоодын оролцох оролцооны ач холбогдол нэмэгдэж байгаа. Иймд нутгийн удирдлагын байгууллагууд аливаа асуудлыг боловсруулах, хэлэлцэх, хэрэгжүүлэх, хяналт тавих  ажилд хувийн хэвшил, иргэд, олон нийт, төрийн бус байгууллага, мэргэжлийн холбоод, иргэний нийгмийнхнийг оролцуулах боломжийг илүү бодитой бүрдүүлж ажиллах шаардлагатайг Ерөнхий сайд анхаарууллаа. Энэ бодлогын хүрээнд орон нутгийн төрийн бус байгууллагуудад тодорхой хэмжээний санхүүгийн дэмжлэг үзүүлж ажиллахыг үүрэг болголоо. Гэхдээ аймаг, нийслэлийн Иргэдийн Төлөөлөгчдийн Хурал, Засаг дарга нар иргэдийнхээ оролцоогүйгээр асуудлаа шийддэггүй байх зарчим баримтлах ёстой гэлээ.

Бизнесийн орчны шинэтгэлийн жилийн хугацаанд ямар ажил хийж хэрэгжүүлсэн талаар Ерөнхий сайд С.Батболд энэ уулзалтын үеэр мөн хөндлөө. Энэ хүрээнд төрөөс үзүүлж байгаа бүх төрлийн үйлчилгээ, тусгай зөвшөөрөл, хяналт шалгалтын дарамт, шат дамжлагыг судалж, эрх зүйн орчныг сайжруулах, үйлчилгээг хөнгөвчлөх, төрийн байгууллагын зарим чиг үүргийг  мэргэшсэн  төрийн бус байгууллагаар гүйцэтгүүлэх ажлын эхлэл бодитоор тавигдав. Энэ талаар төрийн захиргааны төв байгууллагууд төдийгүй мэргэжлийн холбоод, иргэний нийгэм, төрийн бус байгууллагынхан идэвхтэй  ажиллаж тодорхой саналууд гарч, зарим үр дүнд хүрч  байна.

Тухайлбал, уг ажлын хүрээнд судалгаа шинжилгээ хийж, бизнес эрхлэгчид мэргэжлийн байгууллагуудын дунд явуулсан өргөн хэлэлцүүлгийн мөрөөр саад чөдөр болж байсан 101 зөвшөөрлийг хүчингүй болгож, мэргэжлийн холбоод, төрийн бус байгууллагуудаар эхний ээлжинд 10 зөвшөөрлийг гэрээний үндсэн дээр хийж гүйцэтгүүлэхээр шийдвэрлэлээ. Мөн холбогдох 21 хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулахаар Засгийн газраас УИХ-д өргөн мэдүүлээд байгаа.

Харин аймгийн удирдах ажилтнууд энэхүү нэн хариуцлагатай ажилд  төдийлөн ач холбогдол өгөхгүй, ажиллахгүй байгааг Ерөнхий сайд анхааруулаад ажлын үр дүнг тооцохдоо үүнийг харгалзах болно гэдгийг ч хатуухан хэллээ. Түүнчлэн бизнесийн орчны шинэтгэлийг зөвхөн энэ онд хийгээд зогсохгүй, цаашид үргэлжлүүлэн бодит үр дүнд хүрэх ёстой. Тиймээс ирэх 2011 онд ч гэсэн энэ асуудлын талаар орон нутагтаа тодорхой ажил хийхийг аймаг, нийслэлийн удирдлагуудад дахин үүрэг болголоо.

Мөн 2011 онд улсын төсвийн болон хувийн хэвшлийн хөрөнгө оруулалтаар бүтээн байгуулалтын ихээхэн ажил хийгдэнэ. Иймд ажлын байр шинээр бий болгох, мэргэшилтэй ажилчид бэлтгэх, мэргэжил олгоход тал талаасаа анхаарч ажиллая. Орон нутагт хэрэгжиж байгаа жижиг, дунд үйлдвэрийг хөгжүүлэх сангаас олгосон зээлийн эргэн төлөлтийг сайжруулах, энэ жил улсын төсвөөс  орон нутгийн хөгжил, бие даасан байдлыг хангах зорилгоор аймаг, нийслэлд олгож байгаа хөрөнгө оруулалт, сум хөгжүүлэх сангийн хөрөнгийг  ажлын байр шинээр бий болгоход чиглүүлж ажиллах ёстойг тэрбээр сануулаад улс орон, бус нутагт шинээр бий болж байгаа санхүү, эдийн засгийн таатай нөхцөлийг үр дүнтэй ашиглах ёстой. Үүнд орон нутгийн удирдлагууд Та бүхний мэдээлэл, зөвлөгөө, удирдлагын манлайлал чухал үүрэг гүйцэтгэх учиртай гэдгийг тэмдэглэлээ.

Монгол Улсын Ерөнхий сайд С.Батболд нэг багийн хамт олондоо хандаж хэлсэн үгийнхээ төгсгөлд “Өвөлжилт, хаваржилтын цаг үеийн амаргүй ажилд байнга анхаарч ажиллах хэрэгтэй. Хүйтний эрч эрс чангарч, зарим аймаг, сумдад өвөлжилтийн байдал хүндэрч сэтгэл түгшээж эхэллээ. Гэхдээ энэ жил өнгөрсөн жилийн сургамжид тулгуурлан орон нутгийн удирдлагууд Та бүхэн ажилдаа хэрхэн хандсаныг, үүрэг даалгаврыг яаж биелүүлснийг илтгэн харуулах нэгэн том шалгуур болно гэж би харж байна” гэсэн юм.

Аймаг, нийслэлийн Иргэдийн төлөөлөгчдийн хурлын дарга, Засаг нар өнөөдөр Төрийн ордонд Монгол Улсын эдийн засаг, нийгмийг 2011 онд хөгжүүлэх үндсэн чиглэл, төсвийг хэрэгжүүлэх асуудлаар нэгдсэн ойлголт, чиглэл авах зорилго бүхий семинарт оролцож байгаа юм. Тэд маргааш Монгол Улсын сайд, төсвийн ерөнхийлөнч захирагч нартай байгуулах гэрээнд гарын үсэг зурна

Улаанбаатар хот дахь Дундговь аймгийн нутгийн зөвлөлийнхөн 2010 оны шилдгийн шилдэг хүнээр Монгол Улсын Ерөнхий сайд С.Батболдыг тодруулжээ. Тус аймгийн болон Улаанбаатар хот дахь Нутгийн зөвлөлийн удирдлагууд оны шилдгийн шилдэгтээ дурсгал болгон хадгалуулдаг морин хуурын дүрс бүхий “Алтан хуур”-аа Монгол Улсын Ерөнхий сайд С.Батболдод өнөөдөр гардууллаа. Энэхүү шагналыг өргөмжлөл, таван сая төгрөг дагалддаг ажээ.

Ерөнхий сайд С.Батболд нутгийн удирдлагуудтай уулзах үеээрээ “Ээж минь дуу хуурын өлгий Дундговь аймгийн Дэлгэрцогт сумын уугуул. Би дунд сургуульд орсон цагаасаа зуны амралтаа Дундговьд өнгөрүүлдэг байсан” гэж дурсамж уудлаад “Алтан хуур”-ыг дагалдаж ирсэн мөнгөн шагналыг нутгаа хөгжүүлэх санд хандивлалаа

Ерөнхий сайд С.Батболд манай улсад шинээр томилогдсон Дэлхийн банкны суурин төлөөлөгч, хатагтай Корали Гэвэрсийг 2010 оны 12 дугаар сарын 21-ний өдөр хүлээн авч уулзав. Монгол Улс Дэлхийн банктай тогтоосон уламжлалт харилцаа, хамтын ажиллагаагаа цаашид үргэлжлүүлнэ. Засгийн газар засаглал, тогтвортой хөгжил, хөгжлөөр дамжуулж хүнээ хөгжүүлэх, ажилгүйдэл, ядуурлыг бууруулахад анхаарч байна.

Мөн хувийн хэвшилтэй хамтран ажиллаж төрийн зарим чиг үүргийг шилжүүлэх бодлого баримталж эхнээс нь хэрэгжүүлж эхэлсэн. Дээрх чиглэлүүдээр Дэлхийн банктай хамтран ажиллахдаа таатай байх болно гэж Ерөнхий сайдын хэлснийг Дэлхийн банкны суурин төлөөлөгч дэмжиж, санал нэгтэй байгаагаа илэрхийллээ.

Монгол Улсын Засгийн газар санхүү, эдийн засгийн хямралыг богино хугацаанд даван туулж, тулгамдсан асуудлуудаа оновчтой, зөв бодлогоор шийдэж, эрчимтэй хөгжиж байгааг харахад таатай байна гэж суурин төлөөлөгч Корали Гэвэрс тэмдэглэв. Дэлхийн банк ирэх жил манай улсад уул уурхайн бүс нутгийн дэд бүтцийг хөгжүүлэх техник, эдийн засгийн үндэслэл боловсруулахад санхүүгийн туслалцаа үзүүлж, “Тогтвортой амьжиргаа” төслөө үргэлжлүүлнэ гэж суурин төлөөлөгч Корали Гэвэрс хэлэв

“Атрын III аян” хөтөлбөрийг амжилттай хэрэгжүүлснээр жилийн хэрэгцээт буудай, төмсийг 100 хувь, хүнсний ногооны 53.7 хувийг дотоодын ургацаас хангах бүрэн боломж бүрдсэн. Харин дараагийн шатанд хүнсний аюулгүй байдал, чанарт Засгийн газар гол анхаарлаа хандуулж байна. Ингэхдээ  эрчимжсэн мал аж ахуй, газар тариаланг хослуулан хөгжүүлэх, хүнсний хангамжийн чанар, тоо хэмжээ, аюулгүй байдлыг дээшлүүлэх, орчин үеийн техник технологийг нэвтрүүлэх замаар бүтээгдэхүүний үйлдвэрлэл, цар хүрээ, хүртээмжийг нэмэгдүүлнэ гэж Монгол Улсын Ерөнхий сайд, “Атрын III аян”  тариалангийн хөгжлийн хөтөлбөрийн үндэсний зөвлөлийн дарга С.Батболд хэлэв.

Цаашид төр, хувийн хэвшил, иргэд, олон нийтийн оролцоог хангах замаар хүн амыг чанартай, аюулгүй хүнсээр тогтвортой, хүртээмжтэй хангаж, эрүүл мэнд, хөдөлмөрийн бүтээмжийг дээшлүүлэх, ажилгүйдэл, ядуурлыг бууруулах, эдийн засгийн тогтвортой өсөлтийг дэмжих нь “Хүнсний баталгаат байдал” үндэсний хөтөлбөрийн зорилго юм.  

Хөтөлбөрийн хүрээнд бүс нутгийн хөгжлийг дэмжих чиглэлээр багагүй ажил хийхээр боллоо. Тухайлбал Увс, Завхан аймагт үр тариа, тэжээлийн ургамлын тариалалтыг нэмэгдүүлэх, Ховд, Говь-Алтай аймагт хүнсний ногоо, жимс, жимсгэний үйлдвэрлэлийг хөгжүүлэн баруун бүс нутгийн хэрэгцээг хангах, төвийн бүс нутагт эрчимжсэн мал аж ахуй, газар тариаланг хослуулан хөгжүүлэх, зүүн бүс нутагт тодорхой төслүүдийг амжилттай хэрэгжүүлэн буудай болон буурцагт ургамлын тариалалтыг нэмэгдүүлж, улмаар экспортын чиг баримжаатай болгон хөгжүүлэхийг зорьж байна.

Энэ талаар 2010 оны 12 дугаар сарын 20-ны өдөр Төрийн ордонд болсон “Атрын III аян” тариалангийн хөгжлийн хөтөлбөрийн Үндэсний зөвлөлийн хурлаар хэлэлцэн шийдвэрлэлээ. 10 жил уналтад ороод байсан газар тариалангийн салбарыг хөл дээр нь босгохын тулд Ерөнхий сайд асан С.Баяр “Атрын III аян”-ыг санаачлан хэрэгжүүлснээр энэ салбарт эрх зүй, эдийн засаг, техник технологийн шинэчлэл хийгдэж, иргэдээ дотооддоо үйлдвэрлэсэн аюулгүй хүнсний бүтээгдэхүүнээр бүрэн хангах бодит боломж бүрдсэн гэдгийг Ерөнхий сайд С.Батболд онцоллоо.

“Атрын III аян”-ы хүрээнд энэ онд 366.3 мянган тонн үр тариа, үүнээс 344.5 мянган тонн буудай, 169 мянган тонн төмс, 90.3 мянган тонн хүнсний ногоо, 5 мянган тонн арвай, 3.1 мянган тонн овъёос, 538 тонн хөх тариа, 12.9 мянган тонн тосны ургамал, 205 тонн гурвалжин будаа, 38.9 мянган тонн тэжээлийн ургамал хураан авчээ. Ингэснээр манай улс жилийн хэрэгцээт буудай, төмсийг 100 хувь, хүнсний ногооны 53.7 хувийг дотоодын ургацаас хангах бүрэн боломж бүрдсэн юм.

Ургац хураалтын дүнг анх хөтөлбөр хэрэгжиж эхэлсэн 2007 онтой харьцуулахад үр тариа 251.7 мянга, төмс 55.4 мянга, хүнсний ногоо 10.9 мянга, малын тэжээлийн ургамал 26.9 мянган тонноор ахиу байна. Аяны хүрээнд 276.2 мянган га-д чанар сайтай уринш бэлтгэсний 75.8 мянган га нь цомхотгосон технологоор боловсруулсан бөгөөд өнгөрсөн онтой харьцуулахад нийт бэлтгэсэн уринш 7.4 мянган га-гаар, түүнээс дэвшилтэт технологоор бэлтгэсэн уринш 28.5 мянган га-гаар нэмэгджээ.

“Атрын III аян”-ы хүрээнд 6 мянга гаруй механикжуулагч, ногоочин ажлын байртай болж, техник, технологийн дэвшил, шинэчлэл нэвтэрсэн байна. Ингэснээр нэгжээс хурааж авсан ургацын хэмжээ улсын дунджаар үр тарианд 13.9-16 цн, төмс, хүнсний ногоонд 122.2-138.4 цн-т хүрч томоохон ахиц дэвшил гарлаа

Европын стандарт, нормыг Монгол нутагшуулах зорилтыг Ерөнхий сайд С.Батболд Засгийн газрын тэргүүний ажлыг авсан  өдрөөсөө дэвшүүлсэн. Энэ зорилтын хүрээнд цөөнгүй асуудлууд нааштай шийдэгдэж байна. Хамгийн сүүлийн жишээ бол Түншлэл, хамтын ажиллагааны тухай Монгол Улс, Европын холбооны хоорондын хэлэлцээрт өнөөдөр гарын үсэг зурлаа. Тус хэлэлцээрт Европын холбооны нийтлэг зарчим, хэм хэмжээ, стандартыг нэвтрүүлэх талаар хамтран ажиллах тухай тусгай бүлэг тусгагджээ.

Энэхүү хэлэлцээрийг Монгол Улсын Гадаад харилцааны дэд сайд Б.Болор, Европын комиссын гадаад харилцааны Ерөнхий газрын Монгол Улсыг хариуцсан хэлтсийн дарга Франц Жессен нар үзэглэлээ.

Мөн энэ үеэр Монгол Улсыг зах зээлийн бус эдийн засагтай орнуудын жагсаалтаас хасуулах асуудалтай холбогдсон асуултуудыг Европын комиссоос манай талд гарууллаа. Энэ нь Монгол Улсыг зах зээлийн бус статустай орны жагсаалтаас гаргах, хөгжлийн нэг шат ахих галт тэргийг хөдөлгөлөө гэдгийг Ерөнхий сайд С.Батболд сэтгүүлчдийн асуултад хариулахдаа хэллээ. 

Түншлэл, хамтын ажиллагааны тухай хэлэлцээрийг үзэглэснээр Монгол Улсын Засгийн газраас дэвшүүлсэн томоохон зорилтын нэг болох Европын стандарыг Монголд нутагшуулах болон  хоёр талын харилцаа хамтын ажиллагааг шинэ салбаруудад өрнүүлэх эрх зүйн орчин, Монгол Улс, Европын холбооны харилцааг шинэ шатанд гаргах нөхцөл бүрдэж байна гэж Ерөнхий сайд С.Батболд дүгнэлээ.

Мөн Европын холбоотой байгуулж байгаа Түншлэл хамтын ажиллагааны хэлэлцээр бол Монгол Улсыг ардчилсан улсын хувьд ч , зах зээлийн статустай орны хувьд ч хүлээн зөвшөөрөхийн зэрэгцээ харилцаа, хамтын ажиллагаандаа өндөр ач холбогдол өгч байгаагийн илрэл гэдгийг тодорхойллоо. Энэ хүрээнд Европын стандартыг Монголд нутагшуулах, үүнд техникийн туслалцаа үзүүлэх өргөн хүрээтэй асуудлуудыг хөндсөн хэлэлцээрийг үзэглэж байгаа нь улс төр, эдийн засаг, харилцаа хамтын ажиллагаанд туйлын ач холбогдолтой гэдгийг Засгийн газрын тэргүүн онцлолоо.

Монгол Улс зах зээлийн бус статустай орны жагсаалтад өнөөг хүртэл байж ирсэн. Зах зээлийн статустай оронд тавигддаг шаардлагуудыг бүрэн дүүрэн хангасан уу гэдэгт тодруулга, яриа хэлэлцээр хийх шаардлага байсан. Өнөөдөр энэ асуудлыг шийдвэрлэх, шийдүүлэхийн тулд тодорхой асуудлаар яриа хэлэлцээр хийх үндэс тавигдаж байна гэж Ерөнхий сайд С.Батболд хэллээ. Монгол Улсын Засгийн газар Европын Холбооны нийтлэг зарчим, хэм хэмжээ, стандартыг Монгол Улсад судлан нэвтрүүлэх ажлыг санаачилж, улмаар түүнийг эхлүүлэх бэлтгэлийг хангаж байгаа. Европын холбооноос энэ ажлыг дэмжиж, 2011-2012 онд 8 сая еврогийн буцалтгүй тусламж үзүүлэхээр болсонд талархаж байгаагаа Ерөнхий сайд илэрхийллээ.

Европын холбооны нийтлэг зарчим, хэм хэмжээ, стандартыг манай улсад нэвтрүүлж эхэлснээр манай улсын хөгжлийг хурдасгах, үүнд олон зуун жилийн турш Европын улс түмний хуримтуулсан тэргүүний, дэвшилтэд туршлага, арга технологийг ашиглах, улмаар манай ард түмний аж амьдрал, соёлын түвшинг дээшлүүлэхэд чухал ач холбогдолтойг Засгийн газрын тэргүүн хэлж байлаа. Монгол Улс газар зүйн хувьд Европоос алс хол оршдог ч хөгжлийн гол чиг хандлага, арга зам, загвар, үнэлэмжийн хувьд улам ойртоно гэдэгт итгэлтэй байгаагаа Монгол Улсын Ерөнхий сайд С.Батболд илэрхийллээ.

Ийнхүү манай улс 27 орон, 500 сая хүн амыг нэгтгэсэн Европын холбоотой Түншлэл, хамтын ажиллагааны хэлэлцээр байгуулсан Азийн цөөхөн орны нэг боллоо

Монгол Улсын Ерөнхий сайд С.Батболд 2010 оны 12 дугаар сарын 20-ны өдөр Катар Улсын Санхүү, эдийн засгийн сайд Юсеф Хуссейн Камалыг хүлээн авч уулзав. Хоёр орны харилцаа, хамтын ажиллагаа, ялангуяа эдийн засаг, хөрөнгө оруулалтын салбарт хөгжих боломж байгааг Ерөнхий сайд С.Батболд уулзалтын эхэнд тэмдэглээд эдийн засаг, нийгмээ богино хугацаанд хөгжүүлсэн туршлагыг нь сонирхож байгаагаа хэлэв. Катар Улсаас үзүүлсэн 10 сая ам долларын буцалтгүй тусламжаар “Мянганы зам” хөтөлбөрийн хүрээнд хатуу хучилттай зам тавьж байгааг тэрээр дурдаад Катар Улсын Ерөнхий сайдыг Монгол Улсад айлчлахыг урьсан урилгаа нотоллоо.

Газрын тосны баялаг нөөцтэй Катарын эдийн засаг тогтмол өсөлттэй байдаг бөгөөд туршлагаасаа хуваалцахад бэлэн. Ялангуяа харилцан ашигтай төсөл хэрэгжүүлэх, хөрөнгө оруулалтын чиглэлээр хамтарч ажиллахад бэлэн байгаагаа Санхүү, эдийн засгийн сайд Юсеф Хуссейн Камал илэрхийллээ. Тэрээр Ерөнхий сайд С.Батболдод Ерөнхий сайдынхаа илгээлтийг гардуулав