Ангилал: мэдээ-мэдээлэл

Монгол Улсын Ерөнхий сайд С.Батболд БНСУ-ын Ерөнхий сайд Ким Хван Шигийн урилгаар энэ сарын 23-26-нд тус улсад албан ёсны айлчлал хийлээ. Айлчлалын үр дүнгийн талаар өнөөдөр Төрийн ордонд хэвлэлийн бага хурал хийж, Гадаад харилцааны сайд Г.Занданшатар, Эрүүл мэндийн сайд С.Ламбаа, Ерөнхий сайдын гадаад бодлогын зөвлөх О.Оч, Гадаад харицааны яамны Азийн газрын захирал Б.Ганболд нар оролцлоо.

Хоёр улсын хооронд дипломат харилцаа тогтоосны 20жил, Солонгос дахь Монголын жилийн нээлтийн арга хэмжээтэй  Ерөнхий сайд С.Батболдын айлчлал давхцсан төдийгүй Ерөнхий сайдын өргөн бүрэлдэхүүнтэй очсон энэхүү айлчлалд хоёр тал ихээхэн ач холбогдол өгсөн гэдгийг Гадаад харилцааны сайд Г.Занданшатар хэллээ. БНСУ нь манай гадаад худалдааны 4 дэх том түнш бөгөөд оруулсан гадаадын хөрөнгө оруулалтын хэмжээгээрээ гуравт орж байгаагэдгийг ч мөн хуралд оролцсон албаны хүмүүс тэмдэглэж байна.

Монгол Улсын Ерөнхий сайд С.Батболд энэхүү айлчлалынхаа үеэр тус улсын Ерөнхийлөгч Ли Мен Багт бараалхаж, Ерөнхий сайд Ким Хван Шигтэй уулзаж албан ёсны хэлэлцээ хийлээ. Эдгээр уулзалтын үеэр Монгол Улсын Ерөнхий сайд тус улсад ажиллаж амьдарч буй иргэдийнхээ асуудлыг гол сэдэв болгон тавьжээ. Монгол Улсын Ерөнхий сайд иргэд харилцан чөлөөтэй зорчих, бараа бүтээгдэхүүн чөлөөтэй урсдаг байх нөхцөлийг бий болгох шаардлага хоёр улсын өмнө зүй ёсоор тавигдаж байна гэдгийг онцлон хэлээд ингэхийн тулд дэс дараатай арга хэмжээ авч иргэдийг ойрын үед визээс чөлөөлөх саналтай байна.

Гадаад  харилцааны сайд  байхдаа миний бие визний хугацааг 90 хоног болгож сунгах шийдвэр гаргасан нь өнөөдөр үр дүнгээ өгч байгаа нь харагдаж байна. Визний хугацаа хэтэрдэг зөрчил эрс цөөрсөн гэж Монгол Улсын Ерөнхий сайд С.Батболд тэмдэглэжээ. Холимог гэр бүлийн гишүүдийн эцэг эх, үр хүүхэд ийм нөхцөл эдэлж чадахгүй байгаа тул нийтлэг  журамд хамруулахыг мөн хүсчээ. Энэ дашрамд дуулгахад 2011 оноос эхлэн Солонгосын монголч эрдэмтдэд манай улсад олон удаагийн визээр зорчих эрхийг Монгол Улсын Засгийн газар олгоод байгаа юм.

Мөн Солонгост ажиллаж байгаа гэрээт  ажилчдыг мэргэжлийн сургалтад хамруулах, дадлага эзэмшсэн хүмүүст мэргэжлийн үнэмлэх олгох, ажилчдыг мэргэжлийн баримжаа олгох богино хугацааны сургалтад монголчуудыг илүүтэй хамруулах талаар Монгол Улсын Засгийн газрын тэргүүний тавьсан хүсэлтэд БНСУ-ын Ерөнхий сайд хариулт өгөхдөө “Энэ чиглэлээр нааштай шийдвэрүүд гарч өнгөрсөн оны сүүлчээс Солонгост гэрээгээр хөдөлмөр эрхэлж буй хүмүүст мэргэжлийн үнэмлэх олгож эхэлсэн төдийгүй гэрээгээр ажиллаж байгаа бүх хүнд мэргэжлийн үнэмлэх олгохоор холбогдох албаны хүмүүстээ үүрэг өгөөд байгаа” гэсэн байна.

Түүнчлэн БНСУ-ын Засгийн газрын тэтгэлгээр суралцах суралцагчдын тоог нэмэгдүүлэх, эрчим хүч, геологи, боловсруулах үйлдвэрлэл, анагаах ухаан,  инженер, газар тариалан зэрэг нарийн мэргэжлээр түлхүү сургах Монголын Ерөнхий сайдын хүсэлтийг мөн Солонгосын тал нааштай хүлээж авсан нь айлчлалын нэг чухал үр дүн байлаа гэж албаны хүмүүс дүгнэлээ. Манай хоёр орон дипломат харилцаа тогтоосон эхний жилүүдэд жилд 2 сая гаруй ам.доллар байсан хоёр улсын худалдааны эргэлт өдгөө 230 сая ам.долларт хүрч, 85 дахин өссөн байна. Энэ бол хоёр улсын харилцаа шинэ шатанд гарах нөхцөл бүрдсэний жишээ гэдгийг талууд тэмдэглээд шат ахиулах чиглэлээр ажиллахыг хоёр улсын Гадаад харилцааны яамдад үүрэг болгожээ.

Монгол Улс нь БНСУ-ын Засгийн газрын  буцалтгүй тусламжийг авах тэргүүлэх ач холбогдолтой улс, Зүүн Азийн цаг уурын түншлэлийн хөтөлбөрийн стратегийн гол түнш орон гэж Солонгосын тал үзэж буй бөгөөд 2011-2013 онд олгох буцалтгүй тусламжийнхаа хэмжээг 20,5 сая ам.долларт хүргэсэн байна. Мөн хөнгөлөлттэй зээлийг Монгол Улсын хөгжлийн тодорхой шаардлагатай салбаруудад зориулахаар гэрээ хэлцлүүд хийгдсэн байна. Улаанбаатар хотод Үндэсний оношлогооны төв байгуулахаар шийдвэрлэж, уг төслийг 45,1 сая гаруй ам.долларын хүрээнд хэрэгжүүлэхээр болсон бөгөөд энэхүү оношлогооны төв нь манай хоёр орны хамтран хэрэгжүүлж буй төслүүдийн үлгэр жишээ нь байх болно гэдгийг Ерөнхий сайд С.Батболд хэлсэн байна. 

Улаанбаатар хотын агаарын бохирдлыг яаралтай шийдвэрлэх, хотын хорт утааг арилгах, хүн амын эрүүл мэндийг хамгаалахын тулд “Эко-Улаанбаатар” гэсэн зорилт төслийг хэрэгжүүлэхээр тохиролцсон.  Утаагүй түлш үйлдвэрлэх, утаагүй түлш үйлдвэрлэх явцад гарах хийг ашиглаж цахилгаан станц байгуулах, цаашид хэрэглээний хий үйлдвэрлэх, хийгээ шингэрүүлж түлш боловсруулах үйлдвэрүүдийг үе шаттайгаар барьж байгуулахаар тохиролцож харилцан ойлголцлын санамж бичиг байгууллаа.

Айлчлалыг амжилттай болоход түлхэц өгсөн үйл явдалд мөн Улаанбаатар хотын Яармаг орчмын газар нутагт Цэвэр усны хангамжийн шинэ эх үүсвэрийг бий болгох, Барилга, тээвэр, логистикийн салбарт хамтран ажиллах тухай, Эрүүл мэндийн тусламж үйлчилгээ болон Анагаахын шинжлэх ухааны салбарт хамтран ажиллах тухай, Хөдөлмөр эрхлэх зөвшөөрөл олгох тогтолцооны дагуу БНСУ-д ажилчид илгээх тухай,  Монгол Улсад мэдээлэл, холбооны өндөр технологийн инновацийн кластер байгуулах чиглэлээр хамтран ажиллах тухай, “Монголын төмөр зам” ТӨХК, БНСУ-ын Төмөр замын консорциум хооронд хамтран ажиллах тухай Харилцан ойлголцлын санамж бичгийг тус тус байгуулж, холбогдох салбарын хамтын ажиллагааг бэхжүүлэхээр тохирсон зэрэг орж байна

Уул уурхайн салбар улс орны хөгжлийг түргэтгэх томоохон боломж хэдий ч хөдөө аж ахуйн салбар, түүний дотор уламжлалт мал аж ахуйг тогтвортой хөгжүүлж, шинэ шатанд гаргах нь уул уурхайгаас дутахааргүй урт хугацааны ач холбогдолтой. Иймээс “Монгол мал үндэсний хөтөлбөр-хөдөөгийн хөгжил” сэдэвт улсын зөвлөгөөнийг  Монгол Улсын Ерөнхий сайдын ивээл дор Төрийн ордонд зохион байгуулж байна. Монгол улсынхаа үндэсний соёл, ёс заншил, өв уламжлалын үнэт баялгийг эрхэмлэн шүтэж, их ачааг нуруундаа үүрч яваа малчин түмнээ дээдэлж, ахуй амьдрал, ашиг орлогыг нь тогтвортой нэмэгдүүлэх, мал сүргээ хамгаалах, чанарыг нь сайжруулах бодлогыг хэрэгжүүлэх нь Засгийн газрын үндсэн зорилт гэдгийг Ерөнхий сайд С.Батболд малчид, төлөөлөгчдөд хандаж хэлсэн үгийнхээ эхэнд онцоллоо.

Өнгөрсөн жил Монгол Улсынхаа зүүн бүсийн 3 аймгаас бусад аймагт ажиллаж орон нутгийн иргэд, малчдын санал санаачилгыг биелүүлэх, тулгамдсан асуудлыг шийдвэрлэх арга хэмжээний төлөвлөгөө гарган хэрэгжүүлж байна. Төлөвлөгөөний хэрэгжилтийн явцыг саяхан Засгийн газрын хуралдаанаараа авч хэлэлцсэн бөгөөд хийхээр төлөвлөсөн 99 заалт бүхий ажлын 70 нь хэрэгжиж, санхүүжилт нь 2011 оны төсөвт тусгагдан ямар нэгэн байдлаар шийдлээ олсон. 23 заалтыг хэрэгжүүлэхээр ажиллаж байгаа бөгөөд хэрэгжээгүй 6 заалтыг хэрэгжүүлэхэд анхаарч ажиллах, ажил хэрэг болгох нь Засгийн газрын үүрэг гэдгийг ч Ерөнхий сайд хэлэв.     

Хэдийгээр Засгийн газар шат дамжлагыг багасган, төсөв хэмнэж, орон тоо цөөлөх бодлого баримталж байгаа ч мал аж ахуйн салбараа эрчимжүүлэх, малчдын амьдралыг дээшлүүлэхэд онцгой анхаарч  бүх суманд “Мал эмнэлэг, үржлийн тасаг” байгуулсан. Энэ дагуу улсын хэмжээгээр 658 мэргэжилтний ажлын байр бий болсны зэрэгцээ Засгийн газраас урьд өмнө байгаагүй их хэмжээний хөрөнгө оруулалт хийж байна. Тухайлбал анх удаа аймаг бүрт дунджаар 800.0 сая, таван бүсийн хөгжилд дэмжлэг болгож 24.0 сая, сумдад үйлдвэрлэл хөгжүүлэх сан бий болгоход 24 тэрбум төгрөгийг төсөвт шинээр тусгасан. “Монгол мал” үндэсний хөтөлбөрийн хүрээнд 2010 онд 5.3 тэрбум төгрөг зарцуулсан бол энэ онд 51.0 орчим тэрбум төгрөгийн санхүүжилт хийх юм.   

“Төрөөс малчдын талаар баримтлах бодлого”-ын хүрээнд нийт малчдын 70-аас доошгүй хувийг эрүүл мэндийн даатгалд, 50-иас доошгүй хувийг нийгмийн даатгалд хамруулахаар заасны дагуу холбогдох арга хэмжээг авч байна. “Малчин-хоршоолол-үйлдвэрлэл” гэсэн эргэлт бий болгож, малчдын хамтын зохион байгуулалтын хэлбэрүүдийг дэмжиж, үйл ажиллагааны онцлогт нийцсэн үйлдвэрлэл, бизнесийг хөгжүүлэх, амжилттай ажиллаж байгаа загвар хоршоодыг төрөөс дэмжиж урамшуулал олгох, техник, тоног төхөөрөмжөөр хангах цогц бодлого хэрэгжүүлэх юм.    Тариаланчдад урамшуулал олгож байгаатай адил мах, махан бүтээгдэхүүнээ үйлдвэрт нийлүүлсэн малчид, эрүүл чанартай түүхий эд, бүтээгдэхүүнд тодорхой урамшуулал олгодог тогтолцоонд ойрын үед шилжихээр ажиллаж байна гэдгээ Засгийн газрын тэргүүн хэллээ. 

2009-2010 онд ихэнх нутгийг хамарсан байгалийн гамшиг, зудад 10,3 сая малаа зүй бусаар хорогдуулж томоохон гарз хохирол амссан. Үүнд дүгнэлт хийж өнгөрсөн жил Засгийн газраас тодорхой төлөвлөгөө, зорилт дэвшүүлэн ажиллаж малчид, баг, сум, аймгийн түвшинд өвөлжилтийн бэлтгэлээ сайтар хангасан. Ингэснээр өмнөх оны зуднаас дутахааргүй цастай байсан энэ онд аймаг, орон нутаг өөрсдийн нөөц бололцоогоор өвлийг давж чадсан нь хаа хаанаа нөөц бололцоондоо тулгуурлан хүч хөдөлмөрөө дайчлан ажиллаж чадвал үр дүнд хүрдэгийн бодит жишээ болсон гэдгийг  тэмдэглэлээ. 

Малчдыг хөгжүүлэх, чадавхижуулах, амьдралын түвшинг дээшлүүлэх нь “Монгол мал” хөтөлбөрийн эцсийн зорилго. Хөтөлбөрийн хэрэгжилт эхний жилүүдэд ямар үр дүнд хүрч, малчид, хөдөөгийн ард иргэдийн амьдралд яаж ахиц дэвшил гарсан гэдгээс дараа дараагийн жилүүдэд хийх ажил тодорхой болно. Хэрэгжилт эхнээсээ удаашралтай, ажлын явц, үр дүн хангалтгүй байвал дараагийн зорилтоо  хэрэгжүүлэхэд хүндрэл бэрхшээл учирна гэдгийг тэрээр зөвлөгөөнд оролцогсдод анхааруулав.

Мөн “Төрөөс малчдын талаар баримтлах бодлого”, “Монгол мал үндэсний хөтөлбөр”-ийг малчид, ард иргэдэд ойлгуулан сурталчлах 3 сарын бүтээлч аян өрнүүлэхийг үүрэг болголоо. Энэ дагуу төр, захиргааны бүх шатны байгууллага, удирдах ажилтан, мэргэжилтнүүд төрөөс малчдын талаар авч хэрэгжүүлж байгаа бодлого, хөтөлбөрүүдийг нарийвчлан судлаж, 160 гаруй мянган малчин өрхөд хүргэх юм.  Дээрх баримт  бичгүүдийн талаар малчид, иргэдийн ойлголт тааруу, зарим нь буруу, зөрүү мэдээлэлтэй байгаа нь Ерөнхий сайдыг орон нутагт ажиллах үеэр анзаарагдсан байна.

Баримт бичиг, хөтөлбөрүүдийг зөвхөн салбарын яам хэрэгжүүлэх ёстой гэж явцууралгүй бүх яам, агентлаг, байгууллага бодлого, ажлаа уялдуулж ажиллах ёстой. Засгийн газраас эрх ашгаараа нэгдсэн хоршоод, малчдын бүлгүүдтэй ажиллах нь илүү үр дүнтэй гэж үзэж байгаа. Тиймээс ийм  бүтэц бий болгож, салбарынхаа мэргэжлийн холбоодтой хамтран ажиллахыг малчдадаа хандаж хүсэв. 

Мах, сүү, сүүн бүтээгдэхүүн, гурил, будаа, төмс, хүнсний ногоо зэрэг эх орныхоо хөрсөнд бий болсон экологийн цэвэр, эрүүл хүнсээр иргэдээ хангахын тулд мал аж ахуйн салбарыг эрчимжүүлэхэд хаа хаанаа идэвх, санаачлагатай байж, хамтран ажиллах нь чухал. Цаашид төрөөс шаардлагатай хөрөнгө оруулалтыг үргэлжлүүлэх бөгөөд үр өгөөжийг сайжруулах нь  дунд, доод шатанд ажиллаж байгаа хүмүүсийн мэдлэг, хичээл зүтгэлээс шууд хамаарна гэдгийг Ерөнхий сайд С.Батболд зориуд тэмдэглэлээ.

Сум, орон нутаг бэлчээрийн болон эрчимжсэн мал аж ахуй эрхлэх бүс нутаг, хадлан, тариалан, отрын нутгийг тогтоон, байгалийн үзэсгэлэнт, түүх дурсгалын газрын байршил, хил, хязгаарыг тодорхой болгож, нэрсийн жагсаалтыг нэгтгэн, багийн Нийтийн Хурал, Иргэдийн Төлөөлөгчдийн Хурлаараа баталгаажуулж, сурталчилан ойлгуулах, хамгаалах, дотоод, гадаадын төсөл, хөтөлбөрт хамруулан сайжруулахыг  зөвлөмж болгов.

Мөн малчдын бүлэг, хоршоо, нөхөрлөл бий болгоход бүх талын дэмжлэг үзүүлэх, баг, хороо, сум, дүүрэгт мал аж ахуйн түүхий эдийн бүтээгдэхүүнд суурилсан жижиг, дунд болон боловсруулах үйлдвэрлэл хөгжүүлэхэд түлхүү анхаарч ажиллахыг зөвлөгөөнд оролцогсдод анхааруулав. Хариуцлагагүй уул уурхай, байгальтай зүй бусаар харьцах, малын хэт бөөгнөрөл, төвлөрлөөс үүдэн нийт газар нутгийн 70 гаруй хувь нь ямар нэгэн хэмжээгээр цөлжиж, олон арван гол горхи, нуур цөөрөм ширгэсэн нь байгаль орчноо хамгаалах бодлого, чиглэл алдагдсаны баримт, бидэнд өгч байгаа томоохон дохио.

Иймээс “Монгол мал” хөтөлбөрт  тусгагдсан уур амьсгалын өөрчлөлт, хөгжлийн чиг хандлага, эдийн засгийн эрэлт хэрэгцээнд тулгуурлан бэлчээрийн мал аж ахуйг зонхилон, эрчимжсэн мал аж ахуйг тодорхой бүс нутагт хязгаарлагдмал хүрээнд эрхлэн, бэлчээрээ зохистой ашиглах, эзэмшүүлэх, сайжруулах, хамгаалах, талхлагдсан бэлчээрийг нөхөн сэргээх зорилтыг биелүүлэх хүмүүс нь малчид, иргэд, бүх шатны байгууллагын удирдлага, ажилтнууд гэж Ерөнхий сайд хэллээ.

УИХ-ын эрхэм гишүүд ээ,

Зөвлөгөөнд оролцож байгаа нийт зочид төлөөлөгчид, малчид аа,

Хахир өвлийн хатуу сорилтыг хичээнгүй хөдөлмөр, зүтгэлээрээ даван туулж, урин хавартай сэтгэл тэнүүн золгосон Та бүгдийнхээ амар мэндийг айлтгаж, сайн сайхны ерөөл дэвшүүлье. Эх оронд минь уул уурхайн стратегийн орд газрыг дагасан их бүтээн байгуулалт өрнөж, үсрэнгүй хөгжил дэвшлийн тухай ярьж буй үед Та бид уулзаж байна. Тиймээс Засгийн газар энэ оныг “Хөдөлмөр эрхлэлтийг дэмжих жил” болгон зарлаж, ажилгүйдэл, ядуурлыг бууруулах, уул уурхайн салбараас олох орлогыг ард иргэддээ тэгш шударга хүртээх, зөв зарцуулах талаар бодлого боловсруулан хэрэгжүүлж байна.

Өөрөөр хэлбэл уул уурхайн салбар улс орны хөгжлийг түргэтгэх томоохон боломжийг бидэнд олголоо. Гэхдээ хөдөө аж ахуйн салбар түүний дотор уламжлалт мал аж ахуйгаа тогтвортой хөгжүүлж шинэ шатанд гаргах нь уул уурхайгаас дутахааргүй урт хугацааны ач холбогдолтой гэж үзэж байна. Ийм учраас “Монгол мал үндэсний хөтөлбөр-хөдөөгийн хөгжил” сэдэвт улсын зөвлөгөөнд ач холбогдол өгч Ерөнхий сайдын ивээл дор зохион байгуулж байгаа билээ. Энэ зөвлөгөөнийг баруун, зүүн, хангайн бүсэд үргэлжлүүлэн зохион байгуулна.  

“Төрөөс малчдын талаар баримтлах бодлого”, “Монгол мал” хөтөлбөрийн хүрээнд Засгийн газраас хөдөө аж ахуйн салбарт явуулж буй бодлогыг хэрэгжүүлэхэд төв, орон нутгийн төр, захиргааны болон мэргэжлийн байгууллагууд, иргэд, малчдын идэвхтэй оролцоо, хамтын ажиллагааг нэгтгэж, бүтээлч хөдөлмөр, санаачилга, оновчтой шийдлийг хэлэлцэж, гарах үр дүнг сайжруулах талаар бүсийн зөвлөгөөнүүдээр өргөн хүрээнд санал солилцоно.

Монгол улсынхаа үндэсний соёл, ёс заншил, өв уламжлалын үнэт баялгийг эрхэмлэн шүтэж, их ачааг нуруундаа үүрч яваа малчин түмнээ дээдэлж, ахуй амьдрал, ашиг орлогыг нь тогтвортой нэмэгдүүлэх, мал сүргээ хамгаалах, чанарыг нь сайжруулах үндсэн зорилт бүхий бодлогыг хэрэгжүүлэх нь манай Засгийн газрын анхаарлын төвд байсаар ирлээ. Тиймээс миний бие өнгөрсөн жил Монгол Улсынхаа зүүн бүсийн 3 аймгаас бусад аймагт ажиллаж орон нутгийн иргэд, малчдын санал санаачилгыг биелүүлэх, тулгамдсан асуудлыг шийдвэрлэх арга хэмжээний төлөвлөгөө гарган хэрэгжүүлж байна.

Төлөвлөгөөний хэрэгжилтийн явцыг саяхан Засгийн газрын хуралдаанаараа авч хэлэлцлээ. Орон нутагт хийхээр заасан 99 заалт бүхий ажлын 70 нь хэрэгжиж байгаа бөгөөд тэдгээрийн санхүүжилт нь 2011 оны төсөвт тусгагдан ямар нэгэн байдлаар шийдлээ олсон. 23 заалтыг хэрэгжүүлэхээр ажиллаж байгаа бол 6 заалт нь хэрэгжээгүй гэсэн дүгнэлт гарлаа. Эдгээр заалтыг хэрэгжүүлэх талаар цаашид анхаарч ажиллах, ажил хэрэг болгох нь Засгийн газрын үүрэг гэж бодож байна.  

Малчдын боловсрол, мэдлэг чадварыг дээшлүүлэх, тусгай мэргэжил эзэмшүүлэх, малчдад үзүүлэх эрүүл мэнд, нийгмийн тусламж, үйлчилгээг сайжруулах замаар амьдралын дадал, заншилд өөрчлөлт оруулах чиглэл баримтлаж байна. “Төрөөс малчдын талаар баримтлах бодлого”-ын хүрээнд нийт малчдын 70-аас доошгүй хувийг эрүүл мэндийн даатгалд, 50-иас доошгүй хувийг нийгмийн даатгалд хамруулахаар заасан. Эдгээр зорилтыг хэрэгжүүлэх, малчдыг нийгмийн даатгалд хамруулах эрх зүйн орчинг бүрдүүлэхээр хувиараа хөдөлмөр эрхлэлтийн тэтгэврийн даатгал, төлбөрийн тухай тусгайлсан хуулийн төслийг Засгийн газар боловсруулсан. Үүний зэрэгцээ УИХ малчин өрхийг орлогын албан татвараас чөлөөлсөн зэрэг нь дээрх зорилтыг хэрэгжүүлэх нөхцлийг хангах үндэс боллоо.

Мал аж ахуйн салбарт “Малчин-хоршоолол-үйлдвэрлэл” гэсэн шинэ эргэлт бий болгож орон нутагт малчдын хамтын зохион байгуулалтын хэлбэрүүдийг дэмжих замаар тэдгээрийн үйл ажиллагааны онцлогт нийцсэн үйлдвэрлэл, бизнесийг хөгжүүлэх, сум бүрт амжилттай ажиллаж байгаа загвар хоршоодыг төрөөс дэмжиж урамшуулал олгох, техник, тоног төхөөрөмжөөр хангах цогц бодлогыг хэрэгжүүлнэ. Тариаланчдын ургуулсан улаан буудайд нь урамшуулал  өгч байгаатай адил үйлдвэрт нийлүүлэх, эрүүл чанартай түүхий эд, бүтээгдэхүүнд тодорхой урамшуулал олгодог тогтолцоонд ойрын үед шилжих болно гэдгээ би мэдэгдсэн. Энэ талаар та бүхнийг ч гэсэн байр сууриа илэрхийлээсэй гэж хүсч байна.

Дэлхийн болон ихэнх бүс нутагт хүнсний хомсдол нүүрлэх болсон энэ цаг үед монголчууд бид мах, сүү, сүүн бүтээгдэхүүн, гурил, будаа, төмс, хүнсний ногоо зэрэг эх орныхоо хөрсөнд бий болсон экологийн цэвэр, эрүүл хүнсээр гачигдах учиргүйг хаа хаанаа анхаарч ажиллах ёстой. Өвөг дээдсээс үлдээсэн өргөн уудам, үржил шимт газар, арвин баялаг мал сүргээсээ иргэн бүрийнхээ хэрэгцээг бүрэн дүүрэн хангах нөхцөл бололцоо бий. Түүгээр ч барахгүй дэлхийн зарим улс орны хүнсний бүтээгдэхүүний хомсдлыг багасгахад тодорхой хувь нэмэр оруулж экологийн цэвэр, чанартай тодорхой хэмжээний бүтээгдэхүүнийг экспортлох боломж ч бий.

Иймээс бэлчээрийн мал аж ахуй эрхлэх уламжлалт арга ажиллагааг улам боловсронгуй болгон, нийгмийн болон олон улсын эрэлт хэрэгцээ, чиг хандлагатай уялдуулан мал аж ахуйн салбарынүйл ажиллагааг оновчтой болгон эрчимжүүлэх шаардлага тулгамдаад байна. Энэ зорилгоор “Монгол мал” үндэсний хөтөлбөрийг батлан хэрэгжүүлж байна. Уг хөтөлбөрийн эцсийн зорилго нь малчин хүнийг хөгжүүлэх, чадавхижуулах, амьдралын түвшинг нь дээшлүүлэхэд л чиглэгдэх учиртай.

“Монгол мал” үндэсний хөтөлбөрийг хэрэгжүүлэх анхан шатны нэгжийг бүх суманд байгуулан ажиллуулж эхэлсэн. Хэдийгээр Засгийн газрын түвшинд төр, захиргааны шат дамжлагыг багасгах, төсөв хэмнэх, орон тоог цөөлөх бодлого баримталж байгаа ч мал аж ахуйн салбарыг эрчимжүүлэх, малчдынхаа ахуй амьдралыг дээшлүүлэх бодлогын ач холбогдлыг онцгойлон анхаарч бүх сумын Засаг даргын Тамгын газарт гурван хүний орон тоотой  “Мал эмнэлэг, үржлийн тасаг” байгуулсан юм. Улсын хэмжээнд 329 суманд шинээр658 мэргэжилтний ажлын байр бий боллоо. Түүнчлэн мал аж ахуйн салбараа сэргээх, бэхжүүлэх, эрчимжүүлэх зорилгоор Засгийн газраас урьд өмнө  байгаагүй ихээхэн хэмжээний хөрөнгө оруулалт хийж байна.

Засгийн газар хөдөө аж ахуйн салбараа дэмжих зорилгоор энэ оны төсөвт шинэчлэлийн олон асуудлыг тусгалаа. Тухайлбал анх удаа аймаг бүрт орон нутгийн хөрөнгө оруулалтын эх үүсвэр болгон дунджаар 800.0 сая, 5 бүсийн хөгжилд дэмжлэг үзүүлэхээр 24.0 сая, сумдад үйлдвэрлэл хөгжүүлэх сан бий болгоход 24 тэрбум төгрөгийг тус тус улсын төсөвт шинээр суулган өгч байна. “Монгол мал” үндэсний хөтөлбөрийг хэрэгжүүлэх хүрээнд улсын төсвөөс 2010 онд 5.3 тэрбум төгрөг зарцуулсан бол энэ онд 51.0 орчим тэрбум төгрөгийн санхүүжилтийг тусгасан. 

Үүний зэрэгцээ сум орон нутгийн хөгжлийг дэмжих талаар ч Засгийн газар тодорхой арга хэмжээ авч байна. Тухайлбал, улсын тэргүүний загвар сумыг бүс бүрээс шалгаруулж 100.0 сая төгрөгөөр шагнаж урамшууллаа. Энэ жил төвийн бүсийн сумдаас Сэлэнгэ аймгийн Мандал сум загвар сумаар шалгарсныг та бүхэн мэдэж байгаа байх. Тиймээс Мандал сумынхаа төлөөлөгчдөд баяр хүргэе. Мөн Та бүхнийг төвийн бүсийнхээ загвар сумын үйл ажиллагаа, бүтээлч ажлуудтай танилцаж, туршлага судлахыг хүсч байна. Төрийн зүгээс шаардлагатай хөрөнгө оруулалтын арга хэмжээг энэ мэтчилэн цаашид үргэлжлүүлэн авч хэрэгжүүлнэ. Гагцхүү түүний үр өгөөжийг сайжруулах явдал нь дунд болон доод шатанд ажиллаж байгаа Та бүгдийн мэдлэг оюун, хичээл зүтгэлээс шууд хамаарах болно гэдгийг зориуд тэмдэглэн хэлье.

Эрхэм төлөөлөгчид өө,

“Монгол мал” хөтөлбөрт дэвшүүлсэн зорилт, үйл ажиллагааг амьдралд хэрэгжүүлэх ажлыг орон нутагт зохион байгуулж, улс орны болон аймаг, сумын хөгжилд хувь нэмрээ оруулах хариуцлагатай бөгөөд нэр хүндтэй үүрэг Та бүхэнд оногдож байна. Энэ үүргийг биелүүлэхэд Та бүгдийн ажил, амьдралын арга, туршлага, эрдэм мэдлэг, тэвчээр хатуужил, сэтгэл зүтгэл, идэвх санаачилга, уян хатан бодлогоос олон зүйл хамаарна.

Уг хөтөлбөрийг хэрэгжүүлэх бодлого эхний жилүүдэд ямар үр дүнд хүрч, малчид, хөдөөгийн ард иргэдийн амьдралд яаж ахиц дэвшил гарч чадсан бэ гэдгээс дараа дараагийн жилүүдэд хийх ажил, хэрэгжүүлэх арга хэмжээ улам тодорхой болно.  Харин хөтөлбөрийн зорилт, үйл ажиллагааг хэрэгжүүлэх ажил эхний жилүүдэд удаашралтай, ажлын явц, үр дүн хангалтгүй байх аваас дараа дараагийн үе шатны бодлогын зорилтыг хэрэгжүүлэхэд улам их хүндрэл бэрхшээл бий болно. “Зөв эхлэл сайн үр дүнг авчирдаг” гэж манай ард түмэн ярьдаг нь ажлыг эхнээс нь алдаа, мадаггүй хий гэсэн гүн агуулгатай нэг ёсны анхааруулга, сануулга гэдгийг та бүхэн анхаарч ажиллах хэрэгтэй.

“Хөдөлмөр эрхлэлтийг дэмжих жил”-ийн хүрээнд яам агентлаг, аймаг, орон нутгийн удирдлага ажлын байр бий болгох, ажилгүйдлийг багасгах чиглэлээр тодорхой арга хэмжээ авч эхлүүллээ. Малчид, малчдын бүлэг, хоршоод руу хандсан олон ажлыг  энэ жилийн хүрээнд хэрэгжүүлэх үүрэг, даалгаврыг Хүнс, хөдөө аж ахуй, хөнгөн үйлдвэрийн яаманд даалгасан. “Монгол мал” хөтөлбөрийн хүрээнд зарцуулагдах хөрөнгө оруулалт, санхүүжилтийг ч энэ чиглэлд зарцуулах тал дээр сонголтоо оновчтой хийж баг, хороо, сум, дүүргийн түвшинд мал аж ахуйн түүхий эдийн бүтээгдэхүүнд суурилсан жижиг, дунд болон боловсруулах үйлдвэрлэлийг хөгжүүлэх, хоршоо, хамтын хөдөлмөрийг түлхүү тавихад анхаарлаа хандуулж ажиллахыг бас анхааруулж хэлье.

“Төрөөс малчдын талаар баримтлах бодлого”, “Монгол мал” хөтөлбөрийг зөвхөн Хүнс, хөдөө аж ахуй, хөнгөн үйлдвэрийн яамны хийх ажил мэтээр явцуурч болохгүй. Тиймээс төрийн бүх яам, агентлаг, байгууллага эдгээр хөтөлбөрийг хэрэгжүүлэхэд бодлого үйл ажиллагаагаа уялдуулж хамтран ажиллахыг үүрэг болгож байна. Яамдын ажлын уялдаа холбоо хангалтгүй байгаагаас эдгээр бодлого, хөтөлбөрийн үр дүн төдийлөн сайн гарахгүй байгаад дүгнэлт хийх хэрэгтэй.   

Өнөөдөр иргэд, иргэний нийгмийн байгууллагууд төрөөс хариуцлагатай байхыг шаардаж байна. Өөрөөр хэлбэл төр, засгийн төлөөлөл болсон Та бүгдийг хариуцлагатай байхыг ард түмэн маань хүсч байна. Иймээс ажлын хариуцлагыг нэмэгдүүлж үйл ажиллагааны гүйцэтгэлийн явцад тавих хяналтыг сайжруулан ам ажил, үг үйлдлийн нийлбэрийг хангаж ажиллах учиртай. Мөн малчдын эрх ашгаа хамгаалах иргэний нийгмийн бүтцийг бий болгох, бэхжүүлэх талаар санаачилгатай ажиллах ёстой. Засгийн газрын зүгээс эрх ашгаараа нэгдсэн хоршоод, малчдын бүлгүүдтэй ажиллах нь илүү үр дүнтэй гэж үзэж байна. Энэ бодлогын хүрээнд Ноос ноолуурын холбоо, Арьс шир үйлдвэрлэгчдийн холбоо, Махны холбооны төлөөллийг хүлээн авч уулзан тулгамдсан асуудлуудыг нь шийдвэрлэхээр Засгийн газар ажиллаж байна. Энэ мэт үр дүнтэй бүтэц бий болгохын зэрэгцээ өөрсдийн салбарын мэргэжлийн холбоодтой хамтран ажиллахыг хүсч байна.

Сүүлийн жилүүдэд дэлхийн уур амьсгалын өөрчлөлттэй холбогдож манай оронд тохиолдох байгаль, цаг уурын гамшигт үзэгдлийн давтамж ойртож, учрах хор хохирол нь нэмэгдэх хандлагатай болсныг хэн хэнгүй сайн мэдэж байгаа. Тодруулбал 2009-2010 онд ихэнх нутгийг хамарсан байгалийн гамшиг, зудад бид нийт малыхаа 23,4 хувь буюу 10,3 сая малаа зүй бусаар хорогдуулж томоохон гарз хохирол амссан.Үүнд  дүгнэлт хийж өнгөрсөн жил Засгийн газраас тодорхой төлөвлөгөө, зорилт дэвшүүлэн ажилласны үр дүнд малчид, баг, сум, аймгийн түвшинд өвөлжилтийн бэлтгэлээ сайтар хангасан. Ингэснээр өмнөх оны зуднаас дутахааргүй цастай байсан энэ онд аймаг, орон нутаг өөрсдийн нөөц бололцоогоор өвлийг давж чадлаа. Та бид хаана хаанаа нөөц бололцоондоо тулгуурлан хүч хөдөлмөрөө дайчлан ажиллаж чадвал үр дүнд хүрдгийн бодит жишээг энэ жил харууллаа.

Бэлчээрийн доройтол, байгалийн нөөцийн хомсдлын асуудал сүүлийн үед бидний анхаарлын төвд байх боллоо. Хариуцлагагүй уул уурхай, байгальтай зүй бусаар харьцах, малын хэт бөөгнөрөл, төвлөрлөөс улбаалан байгалийн унаган төрх ихээр алдагдаж байна. Эрдэмтдийн судлан тогтоосноор манай улсын нийт газар нутгийн 70 гаруй хувь нь ямар нэгэн хэмжээгээр цөлжиж, олон арван гол горхи, нуур цөөрөм ширгэжээ. Энэ бол байгаль орчныг хамгаалах бодлого, чиглэл алдагдсаны баримт, та бидэнд өгч байгаа томоохон дохио мөн.

Ийм учраас “Монгол мал” үндэсний хөтөлбөрт уур амьсгалын өөрчлөлт, нийгмийн хөгжлийн чиг хандлага, эдийн засгийн эрэлт хэрэгцээнд тулгуурлан бэлчээрийн мал аж ахуйг зонхилон, эрчимжсэн мал аж ахуйг тодорхой бүс нутагт хязгаарлагдмал хүрээнд эрхлэн, бэлчээрийг зохистой ашиглах, эзэмшүүлэх, сайжруулах, хамгаалах, талхлагдсан бэлчээрийг нөхөн сэргээхтэй холбогдсон тодорхой зорилт, үйл ажиллагаа тусгагдсан. Энэ үйл ажиллагааг анхан шатанд хэрэгжүүлэгч гол хүмүүс нь та бүхэн билээ.

Тиймээс сум, орон нутгийнхаа хэмжээнд бэлчээрийн болон эрчимжсэн мал аж ахуй эрхлэх бүс нутаг, хадлан, тариалан, отрын бүс нутгийг тогтоохоос гадна, байгалийн үзэсгэлэнт, түүх дурсгалын газрын байршил, хил, хязгаарыг тодорхой болгож, нэрсийн жагсаалтыг нэгтгэн цэгцэлж, багийн Нийтийн Хурал, Иргэдийн Төлөөлөгчдийн Хурал зэрэг эрх бүхий байгууллагаар баталгаажуулж шат шатандаа сурталчилж ойлгуулах, хамгаалах, дотоод, гадаадын төсөл, хөтөлбөрт хамруулан сайжруулах арга хэмжээг хэрэгжүүлэхийг зөвлөмж болгож байна.

Мал аж ахуйг эрчимжүүлэн хөгжүүлж бүтээмжийг нь нэмэгдүүлэхэд илүү анхаарч, хүн, хүч, хөрөнгө, санхүүгийнхээ нөөцийг чиглүүлж, малчдаа дэмжиж, тэднийг ашиг сонирхол, үйл ажиллагааны чиглэлээрээ нэгдэж, хамтын аж ахуйн хэлбэрийг бий болгоход нь бүх талын дэмжлэг үзүүлж ажиллах шаардлагатай. Эцэст нь хэлэхэд “Төрөөс малчдын талаар баримтлах бодлого”, “Монгол мал үндэсний хөтөлбөр”-ийг малчид, ард иргэдэд ойлгуулан сурталчлах ажил онцгой чухал шаардлагатай байна. Эдгээр бодлогын баримт бичгийн агуулга, ач холбогдлын талаар иргэд, малчид дутуу ойлголттой байгааг би орон нутагт ажиллах үеэрээ анзаарсан.

Түүгээр ч барахгүй бодлого, хөтөлбөрийн талаар буруу, зөрүү мэдээлэлтэй байсныг хэлэхэд илүүдэхгүй байхаа. Иймээс энэ зөвлөгөөнд оролцож буй төр, захиргааны удирдах ажилтан, мэргэжилтэн ажилтан та бүхэн төрөөс малчдын талаар явуулж буй бодлогуудыг нарийвчлан судлаж, алхам тутамдаа сурталчилан ойлгуулж, 160 гаруй мянган малчин өрхөд хүргэх чиглэлээр өнөөдрөөс эхлэн 3 сарын бүтээлч аян зохион байгуулахыг үүрэг болгож байна. Эрдэнэт мал сүргээ эрүүлжүүлэн, үүлдэр, угсааг нь сайжруулж, түүхий эд, ашиг шимийг боловсруулан эх орондоо эцсийн бүтээгдэхүүн болгон үйлдвэрлэж дэлхийн зах зээлд гаргах эрхэм зорилго нь бидний хамтын ажиллагааны үр шим байх болно. 

Зөвлөгөөний үйл ажиллагаанд амжилт хүсье.

Анхаарал тавьсанд баярлалаа.

2011.03.28.       Төрийн ордон

Монгол Улс, БНСУ-ын хооронд  дипломат харилцаа тогтоосны 20 жилийн ойн хүрээнд зохион байгуулж буй Солонгос дахь Монголын жилийн нээлтэд зориулсан Монголын сор болсон уран бүтээлчдийн  тоглолт гуравдугаар сарын 25-нд Солонгосын Үндэсний театрт боллоо. “Хөх тэнгэрийн орон” хэмээх Монголын урлагийн мастеруудын оролцсон хүндэтгэлийн тоглолтыг хоёр  улсын  Ерөнхий сайд  сайд  нар, танхимын зарим гишүүд гэр бүлийн хамт хүрэлцэн ирж сонирхсон нь эртний түүх, соёлын өргөн харилцаатай хоёр улсын найрамдалт хамтын ажиллагаанд ихээхэн ач холбогдол өглөө гэж тус театрт  цугласан монгол солонгос  иргэд ярьж байлаа.

Хүндэтгэлийн  тоглолтод Монгол Улсын Морин хуурын чуулга, Улсын дуурь бүжгийн эрдмийн театр, Үндэсний дуу, бүжгийн эрдмийн чуулга, Цэргийн дуу бүжгийн эрдмийн чуулга, Драмын улсын эрдмийн  театрын уран бүтээлчдээс гадна рок  поп болон циркийн урлагийн нэр хүнд бүхий уран бүтээлчид оролцож, уран бүтээлийн дээжээсээ  сонордууллаа. Тоглолтод тус улсад амьдарч буй монголчуудаас гадна Сөүл  хотын иргэд хүрэлцэн ирсэн байлаа. ЮНЕСКО-гийн Дэлхийн соёлын өвд бүртгүүлсэн морин  хуур,  хөөмий, уртын дууныхаа гайхамшгийг уран бүтээлчид маань толилуулсан төдийгүй сонгодог болон орчин үеийн урлаг манай улсад хэрхэн хөгжиж байгааг болон монгол бүжгийн гайхамшгийг бүрэн дүүрэн харууллаа гэж тоглолт үзсэн үзэгчид сэтгэл хангалуун байлаа.

Монгол үндэсний урлаг болон урлагийн бүхий л төрөл жанрыг хамруулж чадсан “Хөх тэнгэрийн  орон” тоглолтыг сонирхсоноор Монгол Улсын Ерөнхий сайд С.Батболдын БНСУ-д хийсэн айлчлал өндөрлөлөө. Монгол Улс, БНСУ-ын харилцаа Сайн хөршийн,  найрамдал, хамтын ажиллагааны Түншлэлийн зарчимд тулгуурлан улс төр, худалдаа, эдийн засаг, соёл боловсрол,  хүмүүнлэгийн салбарт болон бүс нутаг, олон улсын тавцанд өргөжин хөгжсөн харилцаагаа цаашид шинэ шатанд гарган хөгжүүлэх зорилтоо  тодорхойлсон Монгол Улсын Ерөнхий сайд Сүхбаатарын Батболдын БНСУ-д хийсэн албан ёсны айлчлал амжилттай боллоо гэж талууд үзэж байна

Ард иргэдийг өвдсөн хойно нь гадаадад эмчлүүлэх биш угтуулаад эмчилдэг байхыг чухалчлах зорилт тавьсан Монгол Улсын Засгийн газрын тэргүүн С.Батболд БНСУ-д хийж буй албан ёсны айлчлалынхаа үеэр тус улсын жижиг дунд үйлдвэрийн тэр тусмаа биотехнологи, эмийн үйлдвэрлэлтээр улсдаа тэргүүлж байгаа Инчон хотын “Селлтрион” эмийн үйлдвэртэй мөн танилцлаа. Тус компани нь Азийн бүс нутагт дэлхийн түвшний биоэм зүйн зорилгоор  2002 онд байгуулагдсан ч энэ богино  хугацаанд хөрөнгө оруулалт хийгдэж, хамт олноо бүрдүүлж, техник тоног төхөөрөмжөөр хангагдсан  биоэм зүйн бүтээгдэхүүн зохион бүтээх, үйлдвэрлэх суурь технологи бүхий компани болон өргөжиж чаджээ.

Тус компани нь бүтээгдэхүүнээ АНУ, Европ зэрэг дэлхийн томоохон зах зээлд борлуулах сүлжээг бий болгосон төдийгүй олон  үндэсний хийгээд гадаадын  эмийн болон био технологийн компаниудтай стратегийн түншлэлийн холбоог энэ богино хугацаанд сайжруулж чадсан байна. Монгол Солонгос  хоёр улс эрүүл мэндийн салбарт хамтын ажиллагаагаа хөгжүүлэх хүрээнд туршлага солилцоход бэлэн байгаагаа тус  компанийн удирдлагууд энэ  үеэр илэрхийлж байлаа. Тус компанийн үйлдвэртэй танилцах үеэрээ Монгол Улсын Ерөнхий сайд, Тендерийн тухай хуулинд өөрчлөлт оруулж, энэ мэт дэлхийд брэнд болсон үйлдвэрүүдтэй гэрээ хийж, чанар сайтай эмийн бүтээгдэхүүнийг дотоодын зах зээлд шууд авдаг болох асуудлыг судалж, Засгийн газрын хуралдаанаар хэлэлцүүлэхийг  Эрүүл мэндийн сайд С.Ламбаад үүрэг болголоо.

Манай улс дотоодын эмийн хэрэглээнийхээ 80 гаруй хувийг гаднаас авдаг,  ингэхдээ   ард иргэдийнхээ физиологид тохирсон эмийн чанарын шаардлага сайн хангахуйц эмийн бүтээгдэхүүн оруулж ирж чадахгүй байгаа талаар салбарын сайд ярьж байлаа. Тэрбээр мөн монгол  солонгос хүмүүс бие физиологи талаараа тун адилхан байдаг нь шинжлэх ухааанаар  нотлогдсон, тиймээс  манай улс Солонгосоос эм, эмийн бүтээгдэхүүн авдаг болох нь зүйтэй хэмээн үзэж буйгаа хэллээ. Монгол Улсын Ерөнхий сайд С.Батболдын БНСУ-д хийсэн албан ёсны айлчлалын үеэр талууд эрүүл мэнд, анагаах ухааны салбарт хамтын ажиллагаагаа өргөжүүлэн хөгжүүлэх шаардлагатай гэдэгт санал нэгдэж, үүнтэй холбогдуулан харилцан сонирхсон асуудлаар хамтран ажиллах гэрээ байгуулсан билээ.

Энэ хүрээнд тус улсын эрүүл мэндийн  шинжлэх ухааны ололтыг манай улсад нэвтрүүлэх болон Солонгосын Засгийн газрын хөнгөлөлттэй зээлээр Монгол Улсад Үндэсний оношлогооны төв барих асуудал хөндөгдсөн бөгөөд ийм  төвийг Хоёрдугаар эмнэлгийн хашаанд барихаар болоод байгаа талаар Засгийн газрын гишүүн, Эрүүл мэндийн сайд С.Ламбаа хэвлэл мэдээллийнхэнд танилцууллаа. Ингэснээр бүх төрлийн оношлогоог  эх орондоо хийх боломж бүрдэж гадаад руу чиглэсэн мөнгөний их урсгал дотооддоо шингэх  төдийгүй ард иргэдийн амьдрал ахуйд ч ихээхэн тустай хэмээн үзэж буй юм

БНСУ-ын Ерөнхий сайд Ким Хван Шигийн урилгаар тус улсад албан ёсны айлчлал хийж буй Монгол Улсын Ерөнхий сайд өчигдөр буюу энэ гуравдугаар сарын 25-нд Инчоны их сургуулийн оюутны хотхонтой танилцлаа. Их дээд сургуулийг оюутны хотхоны чиглэлээр хөгжүүлэх асуудлаар дэлхийд жишиг болсон БНСУ 1980-аад оноос оюутны хотхон байгуулж эхэлсэн бөгөөд  ийм хотхонтой болж “өрх тусгаарласан” сургуулийн сургалтын чанар  эрс сайжирч байсан тул улсын нэр хүнд бүхий сургуулиуд бүгд ийм оюутны хотхонтой болох жишиг тогтож эхэлжээ.

Эх орныхоо нийслэл Улаанбаатар хотын захын гэж болох Налайх дүүргийн Шивээтийн хөндийд Оюутны хотхон байгуулахаар тууштай ажиллаж буй Монгол Улсын Засгийн газрын тэргүүн С.Батболд болон БСШУЯ-ны удирдлагууд тус улсад өнөөгийн байдлаар хамгийн отгон нь гэж болох Инчоны их сургуулийн оюутны хотхонтой танилцаж, хэрхэн өргөтгөл хийж байгаа туршлагаас нь сонслоо. Тус хотхон нь хоёр жилийн өмнө байгуулагдсан,  таван давхар бүхий 25 барилгатай, үүний долоод нь цэвэр сургалтын үйл ажиллагаа явагддаг. Бусдад сургуулийн удирдах газар, спортын ордон, оюутны байр, эмнэлэг,  сургалтын  төв зэрэг оюутнуудад үйлчлэх үйлчилгээний газруудаас гадна шинжлэх ухааны хүрээлэнгүүд байдаг байна.

БНСУ нь боловсролын байгууллагуудад  харьцангуй хямд зардлаар  газар олгодог бөгөөд Инчоны их сургууль хотынхоо төвд байсан сургуулийн байр, газраа зараад Инчон хотоос 100 орчим км зайд, шинээр газар авч ийм хотхон байгуулжээ. Тус хотхон  10 мянган оюутан хүлээн авч,  мэргэжил эзэмшүүлэх чадалтай талаар тус сургуулийн удирдлагууд Монгол Улсын Ерөнхий сайд С.Батболд болон албаны хүмүүст танилцууллаа. Манай улсаас 40 гаруй оюутан  тус  хотхонд байрлаж мэргэжил эзэмшихээр сурч  буй бөгөөд тэдний төлөөлөл энэ өдөр улсынхаа  Ерөнхий сайдтай уулзаж Монголд ийм оюутны хотхон байгуулах ажлын эхлэл тавигдсанд баяртай байгаагаа илэрхийллээ.

БНСУ-д дэд бүтэц сайн хөгжсөн,  иргэдийнх нь амьжиргааны түвшин харьцангуй сайн учир тус хотхонд багш нарын байр гэж байдаггүй, харин хотхоноос холгүй байх хорооллуудад  амьдрах, тэндээс ажилдаа ирж байх шаардлагыг  багш нартаа тавьдаг байна. Манай улсад шинээр  баригдах оюутны хотхон  үүнээс арай өөр, өөрөөр хэлбэл, хотхоныхоо 300 га газраас 40 га орчмыг нь тусгаарлаж, тэнд багш нарын орон сууцны барилга барихаар төлөвлөснөө Засгийн газрын гишүүн,  БСШУ-ны сайд Ё.Отгонбаяр  мэдээллээ. Тэрбээр мөн Шивээтийн хөндийд баригдах  оюутны хотхоны номын сангийн барилгын техник эдийн засгийн үндэслэлийг Солонгосын тал хийж байгаа, хэрэв тэдэнд таатай боломж олдвол номын сангийн барилгыг тус улсын буцалтгүй тусламжийн хүрээнд  барьж өгөх асуудал Монгол Улсын Ерөнхий сайдын энэ удаагийн айлчлалын үеэр хөндөгдлөө.

Энэ дашрамд дуулгахад, 2010 оны зургадугаар сард манай улсад  айлчилсан БНХАУ-ын Ерөнхий сайдын айлчлалын үеэр  тус улсаас  олгохоор болсон 270 гаруй сая юанийн буцалтгүй тусламжийг Оюутны хотхоны дэд бүтцийн асуудалд зарцуулахаар Монгол Улсын Засгийн газар шийдвэрлэсэн. Үүнээс гадна Улаанбаатар Налайх дүүргийг холбосон хурдны замын ажил энэ 2011 онд эхлэх бөгөөд ийм зам баригдсанаар Улаанбаатар Налайх дүүргийн хооронд автомашинаар явахад  ердөө 15 минут зарцуулдаг болно гэдгийг салбарын сайд хэллээ

Монгол Улсын Ерөнхий сайд С.Батболд БНСУ-ын Ерөнхийлөгч Ли Мен Багт 3 дугаар сарын 25-ны өдөр бараалхлаа. Цаг гарган хүлээн авч байгаад Монгол Улсын Ерөнхий сайд С.Батболд талархал илэрхийлээд  БНСУ-ын Ерөнхий сайд Ким Хван Шигийн урилгаар хийж буй албан ёсны айлчлал амжилттай болж байна гэв. Дипломат харилцаа тогтоосон 20 жилийн хугацаанд манай хоёр орны харилцаа улс төр, эдийн засаг, соёл, боловсрол, эрүүл мэнд, хүмүүнлэгийн салбарт өргөжин хөгжиж байгаад сэтгэл хангалуун байгаагаа хэлээд Монгол, Солонгосын харилцаа шинэ шатанд гарах боломж бүрдсэн гэдгийг тэмдэглэлээ.

БНСУ-ын Ерөнхий сайдтай уулзаж, албан ёсны хэлэлцээ хийж хоёр орны харилцаа, хамтын ажиллагааны талаар санал солилцсон. Хамтын ажиллагааны тэргүүлэх чиглэлийг тусгасан дунд хугацааны хөтөлбөрийг ойрын ирээдүйд байгуулж ажиллахаар тохирсон, хоёр орны харилцаа, хоёр биенээ нөхсөн хамтын ажиллагаа болж өргөжинө гэдэгт итгэлтэй байгаагаа Ерөнхий сайд С.Батболд илэрхийлэв. Солонгосын томоохон компаниуд манай улсын бүтээн байгуулалтад оролцохыг дэмжиж байгаа, БНСУ-ын Засгийн газар Монгол Улсын эдийн засгийн өсөлт, хүний хөгжлийг дэмжих зорилгоор эрүүл мэнд, агаарын бохирдлыг арилгах болон бусад төсөлд урт хугацааны хөнгөлөлттэй зээл, буцалтгүй тусламжаа  нэмэгдүүлсэнд талархаж байгаагаа илэрхийлэхийн зэрэгцээ иргэд харилцан зорчих визийн асуудлыг хөнгөвчлөх хүсэлт тавьсан гэдгээ онцоллоо.

БНСУ-ын Ерөнхийлөгч Ли Мен Баг уулзалтын үеэр Монгол Улсын Ерөнхий сайдын хэлсэн саналыг зүйтэй гэж үзэж байгаагаа хэлээд асуудалд анхааралтай хандаж туслах болно гэлээ. Солонгосын томоохон компаниуд Монголд үйл ажиллагаа явуулж хөрөнгө оруулалт хийх нь ажлын байр нэмэгдүүлэх ач холбогдолтой. Сөүл хотын даргын хувиар 2005 онд Монголд айлчилж байсан. Энэ онд заавал очно гэж төлөвлөж байгаа гэж хэллээ.

Монгол Улсын Ерөнхий сайд С.Батболд Бүгд Найрамдах Солонгос Улсын Ерөнхий сайд Ким Хван Шиг-ийн урилгаар 2011 оны 3 дугаар сарын 23-26-нд БНСУ-д албан ёсны айлчлал хийж байна. Өнөөдөр үдээс хойш Монгол улсын Ерөнхий сайд С.Батболд, БНСУ-ын Ерөнхий сайд Ким Хван Шиг нар ганцаарчилсан уулзалт хийж, өргөтгөсөн хэлэлцээ хийлээ.БНСУ, Монгол Улсын харилцаа, хамтын ажиллагаа, бүс нутаг болон олон улсын тавцан дахь харилцан сонирхсон асуудлаар өргөн хүрээнд санал солилцлоо. Үүний мөрөөр хэвлэлийн хамтарсан мэдээ гаргав.

Тус хамтарсан мэдээг бүрэн эхээр нь хүргэж байна. Талууд МонголУлс, БНСУ-ын харилцаа “Сайн хөршийн, найрамдал, хамтын ажиллагааныТүншлэл”-ийн зарчимд тулгуурлан улс төр, худалдаа, эдийн засаг, соёл, боловсрол, эрүүл мэнд, хүмүүнлэгийн салбарт болон бүс нутаг, олон улсын тавцанд өргөжин хөгжиж буйд сэтгэл хангалуун байгаагаа тэмдэглэж, цаашид харилцааны зарчмыг шинэ шатанд гарган хөгжүүлэх нь зүйтэй гэдэгт санал нэгдэв.

Энэ хүрээнд хоёр орны хамтын ажиллагааны тэргүүлэх чиглэлийг тусгасан “Монгол Улс, БНСУ-ын хамтын ажиллагааны дунд хугацааны хөтөлбөр”-ийг ойрын хугацаанд байгуулж ажиллахаар тохиров. Монголын тал шилжилтийн үеийн хүндрэл бэрхшээлийг даван туулахад БНСУ-ын Засгийн газрын хөгжлийн албан ёсны тусламж, Солонгосын ард түмний дэмжлэг чухал хувь нэмэр оруулж ирснийг Монголын ард түмэн, Засгийн газар өндөр үнэлж, талархаж байгааг илэрхийлэв. Солонгосын тал Монгол Улсын эдийн засгийн өсөлт, хүний хөгжлийг дэмжих зорилгоор, эрүүл мэнд, агаарын бохирдлыг арилгах болон бусад төсөлдурт хугацааны хөнгөлөлттэй зээл олгох зэргээр зээл, буцалтгүй тусламжаа нэмэгдүүлэхээ илэрхийлэв.  Хоёр орны харилцааны зарчмыг шат ахиулах зорилтын хүрээнд дараахчиглэлээр хамтын ажиллагаагаа идэвхжүүлэхээр талууд санал нэгдэв.

Үүнд :

Дээд, өндөр түвшний  яриа хэлэлцээг идэвхжүүлэх чиглэлээр : Хоёр орны хооронд өнгөрсөн хугацаанд хэрэгжсэн дээд, өндөр түвшний  айлчлал нь харилцаа хамтын ажиллагааг хөгжүүлэх, харилцан итгэлцлийг бэхжүүлэхэд чухал хувь нэмэр оруулсныг Талууд тэмдэглэж, цаашид дээд, өндөр  түвшний харилцан айлчлал болон улс төрийн яриа хэлэлцээний давтамжийг нэмэгдүүлэх, Гадаад хэргийн сайд нарын уулзалтыг тогтмолжуулахаар тохиров. 

Эдийн засгийн хамтын ажиллагааг гүнзгийрүүлэх  чиглэлээр : Талууд хоёр улсын эдийн засгийн хамтын ажиллагааг харилцан ашигтай, бие биеэ нөхсөн хэлбэрээр хөгжүүлэх үлэмж нөөц боломж байгааг санал нэгтэй тэмдэглэж, эрдэс баялаг, хүнд аж үйлдвэр, эрчим хүч, дэд бүтэц, барилга, далайн тээвэр, усан боомт, ХАА, боловсрол, байгаль орчны салбарт хамтран ажиллахаар тохиров.  Мөн Талууд хоёр орны худалдаа, хөрөнгө оруулалтын хамтын ажиллагааг идэвхжүүлэх урт хугацааны зорилтын хүрээнд Чөлөөт худалдааны хэлэлцээр байгуулах боломжийг судалж ажиллахаар болов. 

Монголын тал стратегийн ач холбогдол бүхий ашигт малтмалын орд газрыг ашиглах, түүнийг тойрсон дэд бүтцийн бүтээн байгуулалтад солонгосын томоохон хөрөнгө оруулалтыг дэмжиж ажиллахаа илэрхийлэв. Талууд Монголын эрдэс баялгийг далайгаар тээвэрлэх тулд далай тээвэр, ложистикийн салбарт хамтран ажиллахаар тохиров. Талууд иргэд харилцан зорчих явдлыг хөнгөвчлөх зорилгоор нислэгийн давтамжийг нэмэгдүүлэх, иргэний агаарын тээврийн салбарт хамтран ажиллах тухай хэлэлцээрийг хэрэгжүүлэхэд дэмжлэг үзүүлэхээр тохиров. Монголын тал түлш, хар төмөрлөг, зэс хайлуулах үйлдвэрлэлийн чиглэлээр БНСУ-аас технологи, хөрөнгө оруулалт оруулах явдлыг дэмжихээ илэрхийлэв.Солонгосын тал уг хүсэлтийг анхааралдаа авч, дэмжлэг үзүүлж ажиллахаа илэрхийлэв.

Талууд Эрүүл мэнд, анагаах ухааны салбарт хамтын ажиллагаагаа өргөжүүлэн хөгжүүлэх шаардлагатай гэдэгт санал нэгдэж, үүнтэй холбогдуулан харилцан сонирхсон асуудлаар хамтран ажиллахаар тохиров. Уур амьсгалын өөрчлөлтийн улмаас Монгол Улсад эрчимтэй явагдаж байгаа цөлжилт, хуурайшилтын үр уршиг  хөрш зэргэлдээ төдийгүй далайн чанад дахь улс орнуудад ч нөлөөлж байгааг онцолж, БНСУ-ын Ерөнхийлөгчийн “Ногоон хөгжил” санаачилгыг монголын тал талархан дэмжиж буйгаа илэрхийлэв.

Талууд “Дэлхийн ногоон хөгжлийн хүрээлэн”-гийн үйл ажиллагааны  хүрээнд хамтран төсөл хэрэгжүүлэх, мөн ойжуулалт, байгалийн нөхөн сэргээлтийн чиглэлээр хамтран ажиллахаар тохиров. Соёл, боловсрол, хүмүүнлэгийн харилцааг хөгжүүлэх чиглэлээр, Хоёр орны харилцааны зарчмыгшат ахиулах, ард түмний харилцан ойлголцлыг гүнзгийрүүлэхэд соёл, боловсролын харилцаа, хүн солилцоог цаашид  өргөжүүлэх  шаардлагатай гэдэгт талууд санал нэгдэв.

Энэ хүрээнд Монгол Улс, БНСУ-ын хооронд дипломат харилцаа тогтоосны 20 жилийн ойг тэмдэглэж зохион байгуулж буй “Монгол дахь Солонгосын жил”, “Солонгос дахь Монголын жил” -ийн арга хэмжээ чухал ач холбогдолтой болохыг талууд онцлов. Монголын тал БНСУ-ын Засгийн газрын тэтгэлгээр суралцагч монгол оюутны тоог нэмэгдүүлэх,иргэд харилцан зорчих нөхцлийг хөнгөвчлөх, БНСУ-д оршин суугаа монгол иргэдийн асуудлуудыг нааштай судалж үзэхийг хүсэв. Эдгээр асуудалд БНСУ-ын Засгийн газар анхааралтай хандаж,  судалж үзэхээ илэрхийлэв.

Олон улсын талбар дахьхамтын ажиллагааг өргөжүүлэх чиглэлээр : Талууд Японд газар хөдлөлт, цунамын гамшиг тохиолдож олон хүний амь эрсдэж, эд материалын асар их хохирол учирсанд Японы ард түмэн, Засгийн газарт гүн эмгэнэл илэрхийлэв. Талууд байгалийн гамшгийн үр уршгийг арилгах,   сэргээн босгох японы талын хүчин чармайлтад дэмжлэг туслалцаа үзүүлж хамтран ажиллахаа мэдэгдэв. Талууд Солонгосын хойгийн асуудлыг эв зүйгээр шийдвэрлэхийн төлөө байгаагаа дахин нотолж, Солонгосын хойгийн энх тайван, тогтвортой байдлын төлөө БНАСАУ бодитой эвлэрэл, хамтын ажиллагааны байр сууриа илэрхийлэх ёстой гэдэгт санал нэгдэв.

Талууд БНАСАУ НҮБ-ын Аюулгүйн зөвлөлийн шийдвэрийг тууштай хэрэгжүүлэх хэрэгтэй хэмээн үзэж, цаашид 6 талт хэлэлцээгээр дамжуулан Солонгосын хойгийн цөмийн асуудлыг шийдвэрлэхэд бодитой ахиц гаргах шаардлагатай урьдчилсан  нөхцлийг бүрдүүлэх нь чухал гэдэгт санал нэгдэв.Монгол Улс Ази, Номхон далайн эдийн засгийн хамтын ажиллагааны байгуулага (АPЕC)-д элсэх мөн Ази, Номхон далайн худалдааны хэлэлцээр (APTA)-д нэгдэн орох асуудлыг солонгосын тал нааштай судлан ажиллахаа илэрхийлэв. Мөн монголын тал Зүүн Азийн дээд түвшний уулзалт (East Asia Summit)-д оролцох сонирхолоо илэрхийлэв.

Монгол Улс 2011-2013 онд Ардчилсан орнуудын хамтын нийгэмлэгийг тэргүүлж ажиллах болсонд солонгосын тал баяр хүргэж, энэ хүрээнд Монгол Улстай нягт хамтран ажиллахаа илэрхийлэв.Талууд айлчлалын үеэр

    “Барилга, тээвэр, логистикийн салбарт хамтран ажиллах тухай Монгол Улсын Зам, тээвэр, барилга, хот байгуулалтын яам, БНСУ-ын Газар, тээвэр, далайн тээврийн хэргийн яам хоорондын Харилцан ойлголцлын санамж бичиг”
    “Хөдөлмөр эрхлэх  тогтолцооны дагуу ажиллах хүч илгээх тухай Монгол Улсын Нийгмийн хамгаалал, хөдөлмөрийн яам, БНСУ-ын Хөдөлмөр эрхлэлт, хөдөлмөрийн яам хоорондын Харилцан ойлголцлын санамж бичиг”
    “Нүүрсийг байгальд ээлтэй аргаар олборлох технологи нэвтрүүлэх, эрдэс баялгийн салбарт хамтран ажиллах тухай Монгол Улсын Эрчим хүч, эрдэс баялгийн  яам,  БНСУ-ын Мэдлэгийн эдийн засгийн яам хооронд хамтран ажиллах тухай Харилцан ойлголцлын санамж бичиг”
    “Эрүүл мэндийн тусламж үйлчилгээ болон Анагаахын шинжлэх ухааны салбарт хамтран ажиллах тухай Монгол Улсын Эрүүл мэндийн яам, БНСУ-ын Эрүүл мэнд, нийгмийн хамгааллын яам хоорондын Харилцан ойлголцлын санамж бичиг”
    “Монгол Улсад мэдээлэл, холбооны өндөр технологийн инновацийн кластер байгуулах чиглэлээр хамтран ажиллах тухай Монгол Улсын Мэдээлэл, шуудан, харилцаа холбоо, технологийн газар болон Дэлхийн технологийн паркуудын холбоо хоорондын Харилцан ойлголцлын санамж бичиг”
    “Монгол Улсын Шинжлэх ухааны академи, Бүгд Найрамдах Солонгос Улсын Эрчим хүчний судалгааны хүрээлэн хоорондын Харилцан ойлголцлын санамж бичиг”
    “Яармаг орчмын шинэ орон сууцны хорооллын усан хангамжийн эх үүсвэрийг барих төсөлд БНСУ-ын КОЙКА байгууллагаас буцалтгүй тусламж олгох тухай Харилцан ойлголцлын санамж бичиг”-ийг тус тус байгуулж, үүгээр дамжуулан холбогдох салбарын хамтын ажиллагааг бэхжүүлэхээр тохиров.

Ерөнхий сайд С.Батболд БНСУ-ын Ерөнхий сайд Ким Хван Шиг-ийг тааламжтай цагтаа Монгол Улсад айлчлахыг урьж, Солонгосын тал урилгыг талархан хүлээж авав.

Монгол, Солонгос хоёр орны Ерөнхий сайд нар ганцаарчилсан уулзалт хийсний дараа албан ёсны хэлэлцээ хийлээ. Хэлэлцээнд Монголын талаас Гадаад харилцааны сайд Г.Занданшатар, Монгол Улсаас тус улсад суугаа Онц бөгөөд Бүрэн эрхт Элчин сайд Д.Гэрэл, УИХ-ын дэд дарга Г.Батхүү, ЗТБХБ-ын сайд Х.Баттулга, Эрүүл мэндийн сайд С.Ламбаа, БСШУ-ны сайд Ё.Отгонбаяр нарын албаны хүн оролцлоо. Хэлэлцээний үеэр Монгол Улсын Ерөнхий сайд С.Батболд хоёр орны харилцаа улс төр, эдийн засаг, соёл, боловсрол, эрүүл мэнд, хүмүүнлэгийн салбар, бүс нутаг олон улсын тавцанд хөгжиж буйд сэтгэл хангалуун байгаагаа илэрхийлээд харилцааны зарчмаа цаашид шинэ шатанд гаргах, том зорилт дэвшүүлж түүнд хүрэхийн тулд  цогц арга хэмжээнүүд авахын чухлыг хэллээ.

Иргэд харилцан чөлөөтэй зорчих, бараа бүтээгдэхүүн чөлөөтэй урсдаг байх нөхцөлийг бий болгох шаардлага хоёр улсын өмнө зүй ёсоор тавигдаж байна. Ингэхийн тулд дэс дараатай арга хэмжээ авч иргэдийг ойрын үед визээс чөлөөлөх саналтай байна. Гадаад  харилцааны сайд  байхдаа миний бие визний хугацааг 90 хоног болгож сунгах шийдвэр гаргасан нь өнөөдөр үр дүнгээ өгч байгаа нь харагдаж байна. Визний хугацаа хэтэрдэг зөрчил эрс цөөрсөн гэж Монгол Улсын Ерөнхий сайд С.Батболд тэмдэглээд холимог гэр бүлийн гишүүдийн эцэг эх, үр хүүхэд ийм нөхцөл эдэлж чадахгүй байгаа тул нийтлэг  журамд хамруулахыг хүсэв. Нөгөөтэйгүүр 2011 оноос эхлэн Солонгосын монголч эрдэмтдэд манай улсад олон удаагийн визээр зорчих эрхийг Монгол Улсын Засгийн газар олгосон гэдгийг онцоллоо.  

Солонгост ажиллаж байгаа гэрээт  ажилчдыг мэргэжлийн сургалтад хамруулах, дадлага эзэмшсэн хүмүүст мэргэжлийн үнэмлэх олгох, ажилчдыг мэргэжлийн баримжаа олгох богино хугацааны сургалтад монголчуудыг илүүтэй хамруулахыг Ерөнхий сайд С.Батболд Солонгосын талд тавьлаа. Засгийн газрын тэргүүний энэ хүсэлтэд БНСУ-ын Ерөнхий сайд хариулт өгөхдөө “Энэ чиглэлээр нааштай шийдвэрүүд гарч өнгөрсөн оны сүүлчээс Солонгост гэрээгээр хөдөлмөр эрхэлж буй хүмүүст мэргэжлийн үнэмлэх олгож эхэлсэн төдийгүй гэрээгээр ажиллаж байгаа бүх хүнд мэргэжлийн үнэмлэх олгохоор холбогдох албаны хүмүүстээ үүрэг өгөөд байгаа” гэлээ.

Ерөнхий сайд С.Батболд БНСУ-ын Засгийн газрын тэтгэлгээр суралцах суралцагчдын тоог Монгол Улсад шаардлагатай байгаа эрчим хүч, геологи, боловсруулах үйлдвэрлэл, анагаах ухаан,  инженер, газар тариалан зэрэг нарийн мэргэжлээр түлхүү сургах сонирхолтой байгаагаа илэрхийллээ. Хүний хөгжлийг дэмжих бодлого баримталж, түүнийгээ хэрэгжүүлэхээр зорилт тавин ажиллаж байгаа Ерөнхий сайд С.Батболд энэ хэлэлцээний үеэр Монгол Улсад Оношлогооны төв барихад Солонгосын талаас тусламж хүссэнээ хэлээд нааштай арга хэмжээ авч буйд талархаж байна гэв. Энэ төв нь  хоёр  орны хөгжлийн хамтын ажиллагааны үлгэр жишээ төсөл болно гэдэгт итгэлтэй байгаагаа онцлон хэллээ.

БНСУ-ын Засгийн газрын  буцалтгүй тусламжийг авах тэргүүлэх ач холбогдолтой улсын тоонд манай улсыг багтааж, Зүүн Азийн цаг уурын түншлэлийн хөтөлбөрт Стратегийн гол түнш орноор орох болсон, 2011, 2013 үзүүлэх буцалтгүй тусламжийн хэмжээг нэмэгдүүлэхээр шийдвэрлэсэнд Ерөнхий сайд С.Батболд талархлаа илэрхийллээ. Мөн стратегийн ач холбогдол бүхий ашигт малтмалын орд газрыг ашиглах, түүнийг тойрсон дэд бүтцийн бүтээн байгуулалтад Солонгосын томоохон  хөрөнгө оруулалтыг дэмжиж ажиллахаа илэрхийлээд энэ тендер нь тодорхой шалгуурт нийцсэн байх учиртайг онцлов.

Сүүлийн жилүүдэд агаарын тээврээр үйлчлүүлдэг монгол, солонгос зорчигчдын тоо эрс нэмэгдэж байгаатай холбоотойгоор онгоцны нислэгийн давтамжийг нэмэгдүүлэх саналтай байгаагаа Монгол Улсын Засгийн газрын  тэргүүнд уламжиллаа. Ийнхүү хоёр улсын Ерөнхий сайд нарын албан ёсны хэлэлцээ амжилттай болж, БНСУ, Монгол Улсын харилцаа хамтын ажиллагаа бүс нутаг болон олон улсын тавцан дахь харилцан сонирхсон асуудлаар өргөн хүрээнд санал солилцлоо. Үүний мөрөөр хэвлэлийн хамтарсан мэдээ гаргасан билээ. 

Монгол Улсын Ерөнхий сайд  С.Батболд  БНСУ-ын  Ерөнхий сайд Ким Хван Шиг нарын ганцаарчилсан уулзалт 3 дугаар сарын 24-ний үдээс хойш тус улсын Засгийн газрын ордонд болов. Хоёр улсын хооронд дипломат харилцаа тогтоосны 21 жил, Солонгос дахь Монголын жилийн нээлтийн арга хэмжээтэй  Ерөнхий сайд С.Батболдын айлчлал давхцаж байгаад хоёр тал өндөр ач холбогдол өгч байгаагаа харилцан илэрхийллээ. Эх орондоо найрсгаар  хүлээн авч байгаад нь Ерөнхий сайд уулзалтын эхэнд талархал илэрхийлээд манай хоёр орон  эртний түүх, соёлын харилцаатай,  өнгөрсөн 20 жилд БНСУ нь манай гадаад худалдааны 4 дэх том түнш бөгөөд оруулсан гадаадын хөрөнгө оруулалтын хэмжээгээрээ гуравт орж байгаа бөгөөд бүх салбарт харилцаа өргөжих бүрэн боломж байна гэлээ.

Түүнчлэн сайн хөршийн, найрамдал, хамтын ажиллагааны түншлэл улс төр, худалдаа, эдийн засаг, соёл, боловсрол, хүмүүнлэгийн салбарт болон бүс нутаг, олон улсын тавцанд өргөжин хөгжиж байгааг тэмдэглэв. Мөн Монгол Улсын шилжилтийн үеийн хүндрэл, бэрхшээлийг даван туулахад БНСУ-ын Засгийн газрын хөгжлийн албан ёсны тусламж, Солонгосын ард түмний дэмжлэг чухал хувь нэмэр оруулж ирснийг Монголын ард түмэн, Засгийн газар өндөр үнэлж, талархаж байдаг гэв. Солонгосын Засгийн газрын тэргүүн хариу талархал илэрхийлээд хоёр  орны харилцааг шинэ шатанд гаргах, урагш ахиулах ёстой гэсэн Ерөнхий сайд С.Батболдын саналыг дэмжиж байгаагаа хэллээ.

Ингэхдээ манай хоёр орон дипломат харилцаа тогтоосон эхний жилүүдэд жилд 2 сая гаруй ам.доллар байсан хоёр улсын худалдааны эргэлт өдгөө 230 сая долларт хүрч, 85 дахин өссөн гэсэн үзүүлэлтийг онцоллоо. Энэ бол хоёр улсын харилцаа шинэ шатанд гарах нөхцөл бүрдсэний жишээ гэдгийг тэрбээр тэмдэглэсэн. Энэхүү шат ахиулах хэлэлцээг төрийн өндөр, дээд түвшний айлчлалын үеэр идэвхжүүлэхийг ноён Ерөнхий сайд Ким Хван Шиг  санал болголоо. Ерөнхий сайд Ким Хван Шиг Монгол Улсын Ерөнхий сайд С.Батболдын айлчлалд өндөр ач холбогдол өгч байгаагаа илэрхийлээд “Эрхэм Ерөнхий сайд таны Засгийн газрын тэргүүний хувиар хийж буй анхны албан ёсны энэ айлчлал хоёр орны харилцаа, хамтын ажиллагааг урагш ахиулсан айлчлал болно гэдэгт итгэлтэй байна” гэлээ.

Уламжлал, сэтгэлгээний нийтлэг тал олон байдаг гэхчлэн энгийн, халуун  дулаан уур амьсгалд болсон уулзалтын үеэр БНСУ-ын Засгийн газрын тэргүүн, тус улсад ажил эрхэлж байгаа монголчууд Солонгосын эдийн засагт чухал хувь нэмэр оруулдаг гэдгийг тэмдэглэлээ. Ингэхдээ Солонгосын ард түмэн монголчуудыг ах дүүс шигээ дотно санадаг хэмээлээ. Манай Засгийн газар Солонгост сурч ажиллаж, амьдарч буй  монгол иргэдийн асуудалд ихээхэн анхаарал тавьсаар ирсэн, хойшид ч анхаарсаар байх болно гэж  Ерөнхий сайд С.Батболдын монгол иргэдийн асуудалд нааштай хандах хүсэлтийн хариу болгон хэллээ. Ерөнхий сайд нар уулзалтын үеэр албан ёсны айлчлал хоёр улсын харилцаа, хамтын ажиллагааг улам хөгжүүлэх, уламжлалт харилцааг шинэ  шатанд гаргах үр  дүнтэй  яриа хэлэлцээрүүд хийгдэнэ гэдэгт санал нэгдэж байлаа