Ангилал: мэдээ-мэдээлэл

Аливаа улс орон хүнийхээ хөгжлийг хангаж байж л хөгжилд хүрдэг. Хөгжлийн төлөө хүний нэн тэргүүний хэрэгцээ бол боловсрол, мэдлэг, эх орон, ард иргэдээ гэсэн сэтгэл юм. Тиймээс ч манай хамтарсан Засгийн газар бодлого, зорилгоо хүний хөгжилд чиглүүлж байгаа гэж Монгол Улсын Ерөнхий сайд хэллээ. Мөн Монгол Улсын өрсөлдөх чадварыг нэмэгдүүлэх асуудалд ихээхэн анхаарлаа хандуулж байгаа. Монгол залуу хүн өөрийн өрсөлдөх чадвараа нэмэгдүүлэн бусад орны залуустай адил хэмжээнд сэтгэж, бодож, бүтээж нэр төртэй явах нь Монгол Улсын өрсөлдөх чадвар, хөгжлийн хамгийн гол илэрхийлэл юм гэж залууст хандан хэлсэн үгэндээ тэрбээр онцоллоо.

Манай улсын хүн амын 66 хувийг 35 хүртлэх насны залуус эзэлж байна. Тиймээс Монгол Улс залуучуудын орон. Залуучууд та бүхэн манай улсын хамгийн том баялаг. Мэдлэг боловсролтой залуу монгол хүн брэндийг бий болгохын тулд залуучуудынхаа өмнө тулгамдсан асуудлуудыг шийдвэрлэж, санаа бодлыг нь сонсох учиртай гэж Засгийн газрын тэргүүн “Харилцан ойлголцлол, хамтын ажиллагаа” залуучуудын үндэсний зөвлөгөөний төлөөлөгчдөд хэлсэн юм.

Монголын хүн амын ихэнх хувийг бүрдүүлж байгаа залуучуудын асуудлыг хариуцсан төрийн захиргааны байгууллага өнөөг хүртэл байхгүй байна. Тиймээс ч Засгийн газраас залуучууд, эмэгтэйчүүдийн асуудал эрхэлсэн агентлаг байгуулах санаачилга гарган ажиллаж байгаагаа Ерөнхий сайд дуулгаад дэлхийн хэмжээнд хүлээн зөвшөөрөгдсөн боловсрол эзэмших, баталгаатай ажлын байраар хангагдах, шийдвэр гаргах бүхий л түвшинд залуучуудынхаа дуу хоолойг хүргэх, оролцоог нэмэгдүүлэхэд энэхүү үндэсний чуулганд оролцогчдын идэвх санаачилга чухал болохыг онцлон тэмдэглэсэн. Үүгээр ч зогсохгүй “Та бүхний гаргасан шинэ шийдэл, сайн санаачилга, зорилгодоо хүрэх гэсэн хүсэл тэмүүлэл, үйл ажиллагааг Засгийн газрын тэргүүний хувьд дэмжиж ажиллах болно” гэдгээ илэрхийллээ.

Залуучууд, найз нөхдөө төлөөлөн үндэсний хэмжээний чуулганд оролцож, өөрсдийнхөө асуудлыг өөрсдөө хэлэлцэж, өөрсдөө санал санаачилга гаргаж шийдвэрлэх зорилго бүхий энэхүү үндэсний зөвлөгөөн өнөөдөр Гадаад хэргийн яаманд болж, төр засаг, НҮБ-ын төрөлжсөн байгууллагууд, иргэний нийгэм, залуучуудын байгууллага, 21 аймаг, нийслэлийн залуусын төлөөлөл 120 гаруй хүн оролцож байна. Мөн олимп, залуучуудын олимпийн аварга залуучууд ч оролцож санал бодлоо хуваалцаж байна. Төлөөлөгч залуус Мянганы хөгжлийн зорилтуудыг үндэсний хэмжээнд хэрэгжүүлэхэд өсвөр үе, залуусын ойлголт оролцоог нэмэгдүүлэх,төрөөс залуучуудыг дэмжих бодлогыг онцгойлон үзэхэд залуучуудын дуу хоолойг сонсон, харилцан ойлголцол, хамтын ажиллагааны талаар зөвлөлдөж байна.

“Харилцан ойлголцлол, хамтын ажиллагаа” залуучуудын үндэсний зөвлөгөөний төлөөлөгчид Монгол Улсын төр, захиргааны бүх шатны байгууллага, өсвөр үе, залуучуудын байгууллагууд, нийт залууст хандан залуучуудын хөгжлийг дэмжих, хөрөнгө оруулалтыг нэмэгдүүлэх, бодлого, хөтөлбөрийн хэрэгжилтийг эрчимжүүлэх чиглэлээр зөвлөлдөөд “Харилцан ойлголцлол, хамтын ажиллагаа”-ны зөвлөмж гаргах ажээ. Үндэсний зөвлөгөөнийг Монгол Улсын Засгийн газар, УИХ, НҮБ-ын Монгол дахь баг, НҮБ-ын Залуучуудын зөвлөх хороотой хамтран Олон улсын залуучуудын жил, НҮБ-ын өдөрт зориулан зохион байгуулж байна

2005 онд манай улс 75 мянган тн буудай хураан авч байсан бол энэ тоо ирэх жил нь 130 болтлоо өссөн байна. Харин 2007 онд 114 мянган тн ургац хураан авч буудайн хэмжээ буцаад буурчээ. Энэ үзүүлэлт “Атрын-3” аян хэрэгжсэнээс хойш тогтмол өсч, 2008-2010 онд манай улс сая тонн буудай хураан авч үр тарианыхаа жилийн хэрэгцээг 100 хувь хангах болзлыг хангалаа. Эх орны хөрсөнд ургасан төмсөөр ард иргэдээ 100 хувь хангаж чадахуйц нөөцөлж авлаа. Гол нэрийн хүнсний ногоогоор 60 хувь хангана гэсэн “Атрын-3” аяны дүн мэдээг  ХХААХҮ-ийн сайд Т.Бадамжунай өнөөдөр Монгол Улсын Ерөнхий сайд С.Батболдод танилцуулахдаа хэллээ.

Буудайн чанар ч өмнөх жилийнхээс сайжирч цавуулаг өндөртэй, бусад стандарт шаардлагыг бүрэн хангаж байгаа гэж сайд мэдээлэл өглөө.
Монгол Улсын Ерөнхий сайд энэ үеэр хэлэхдээ “Үр тариа, төмсний хэрэгцээг эх орныхоо ургацаар хангана гэдэг бол хүнсний аюулгүй байдлыг хангах таатай боломж. Амны бэлгээс ашдын бэлэг гэдэг. Бид болж бүтэж байгаа ажлаа дэмжиж, хүмүүстээ урам өгч байх учиртай” гэсэн юм.  Мөн “Бүтээж чадаж байгаа нь сайхан байна. Үр тариа, төмс хүнсний ногоогоор дотоодын хэрэгцээгээ хангахаас гадна ургацаа экспортод гаргах, уул уурхайгаас дутахааргүй эх үүсвэр олох боломж газар тариалангийн салбарт эдийн засаг болоод нийгмийн талаасаа байгаа гэдгийг та бүхэн сайн ойлгож байгаа” гэдгийг салбарын сайдад хандаж хэллээ.

Засгийн газрын тэргүүн хөдөө аж ахуй, газар тариалангийн салбарт ажиллаж байгаа нийт ажилтан, ажилчид, тариаланчид, бүх хүмүүст баяр хүргэж байгаагаа сайдаар нь дамжуулж байгаагаа энэ уулзалтын үеэр тэмдэглээд тэдний цаашдынх нь ажилд амжилт хүслээ

Монгол Улсын Засгийн газар, Олон улсын валютын сангийн хооронд тохиролцсон “Стэнд бай” хөтөлбөр амжилттай хэрэгжиж 10 дугаар сарын 1-нээр дуусгавар боллоо.  Олон улсын валютын сангийн Монголыг хариуцсан Ажлын хэсгийн ахлагч бөгөөд Ази, Номхон далайн газрын хэлтсийн дарга Стивен Барнетт тэргүүтэй төлөөлөгчид 2010 оны 10 дугаар сарын 15-ны өдөр Монгол Улсын Ерөнхий сайдад бараалхан хөтөлбөрийн талаар ярилцсан байна.

 Дэлхийн санхүүгийн хямралын улмаас макро эдийн засаг, банк, санхүүгийн салбарт учирсан хүндрэлийг даван туулахад ОУВС-тай хамтран хэрэгжүүлсэн “Стэнд Бай”  хөтөлбөр үр дүнгээ өгсөн нь энэ оны эдийн засаг, нийгмийн хөгжлийн статистик үзүүлэлтээс харагдаж байгааг Ерөнхий сайд С.Батболд тэмдэглэв.

Тэрээр хүнд үед шуурхай арга хэмжээ авч энэ хөтөлбөрийг батлан хэрэгжүүлэхэд үнэтэй хувь нэмэр оруулсан ОУВС, Монгол дахь суурин төлөөлөгч болон түүний хамт олонд Монгол Улсын Засгийн газрын нэрийн өмнөөс талархлаа илэрхийллээ. Хэдийгээр олон нааштай өөрчлөлт гарч байгаа ч цаашдын хурдацтай өсөлтийг дагасан олон асуудал хүлээгдэж байна. Тухайлбал хөдөлмөр эрхлэлтийг нэмэгдүүлж ажилгүйдлийг бууруулах, иргэддээ үр өгөөжтэй эдийн засгийн өсөлт, байгаль орчин, банк, санхүүгийн салбарын тогтвортой байдлыг улам бэхжүүлэх, эдийн засгийн бүтцээ төрөлжүүлэх зэрэг чиглэлээр олон ажил хийж байгааг Ерөнхий сайд хэлэв. 

“Стэнд Бай” хөтөлбөрийг Ази, Номхон далайн бүс нутагт амжилттай хэрэгжүүлсэн анхны орон нь Монгол Улс. Хэдийгээр дэлхийн санхүү, эдийн засгийн хямрал нөлөөлж байсан ч  Монгол Улсын Засгийн газар тухай бүр нь шуурхай арга хэмжээ авч байсныг Стив Барнетт тэмдэглэлээ. Монгол Улс цаашид төсвийн тогтвортой байдлаа хадгалах, банкны бүтцийн өөрчлөлтөд анхаарах, бусад донор орны санал болгож байгаачлан халамжийг хавтгайруулах бус харин авах ёстой иргэдэд хүргэх талаар анхаарах нь зүйтэй гэж тэрээр үзэж байна.

Дэлхийн эдийн засгийн хямралын улмаас төсвийн тэнцвэртэй байдал алдагдах нөхцөл үүссэн учир манай Засгийн газар эдийн засгаа тогтворжуулахаар “Стэнд Бай” хөтөлбөрийг 2009 оноос ОУВС-тай хамтран хэрэгжүүлж эхэлсэн. Үүний дүнд төсөв, санхүүгийн байдал тогтворжиж, төсвийн алдагдал бууран төлбөрийн тэнцэл сайжирсан байна. Мөн гадаад валютын нөөц нэмэгдэж, инфляцийн түвшний өсөлт саармагжсанаас гадна манай улс хугацаа хэтэрсэн гадаад өр, төлбөрөө шийдэж хандивлагч орон, олон улсын санхүүгийн байгууллагын өмнө хүлээсэн үүргээ биелүүлсэн юм

Монгол Улсын Ерөнхий сайд С.Батболд манай улсад ажлын айлчлал хийж байгаа Бүгд Найрамдах Франц Улсын Засгийн газрын гишүүн, Эдийн засаг, Үйлдвэр, Ажил  эрхлэлтийн яамны Гадаад Худалдаа хариуцсан Төрийн нарийн бичгийн дарга, хатагтай  Анн-Мари Идрак тэргүүтэй төлөөлөгчдийг 2010 оны 10 дугаар сарын 14-ний өдөр хүлээн авч уулзлаа.

Ерөнхий сайд БНФУ-ын Засгийн газраас ус цэвэршүүлэх чиглэлээр болон байгаль орчны салбарт Монгол Улсад дэмжлэг үзүүлж ирсэнд талархал илэрхийлээд, цаашид уул уурхайн салбараас гадна хоёр талын худалдаа, эдийн засаг, хөрөнгө оруулалт, хөдөө аж ахуй, аялал жуулчлалын салбарын хамтын ажиллагааг хөгжүүлэх нь ач холбогдолтой байгааг тэмдэглэж хэллээ.

Цөмийн энергийн салбарт хамтран ажиллах тухай МУ-ын Засгийн газар, БНФУ-ын Засгийн газар хоорондын хэлэлцээрт гарын үсэг зурсан явдал нь хоёр талын хамтын ажиллагааг илүү өндөр түвшинд гарган, өөр олон салбарт хамтран ажиллах бололцоог бий болгож байгааг Ерөнхий сайд хэлэв.Хатагтай Анн-Мари Идракийг дагалдан ажил хэрэгч хүмүүсийн бүрэлдэхүүн нь Монгол-Францын бизнес форумд амжилтттай оролцсон нь  Монгол Улстай танилцах, шинэ түншүүдтэй болох, хоёр талын ажил хэрэгч хүрээний хүмүүсийг ойртуулсан чухал алхам боллоо гэж Ерөнхий сайд С.Батболд дүгнэлээ.Хатагтай Анн-Мари Идрак Монгол Улсад хийж байгаа айлчлал нь амжилттай болж байгааг дурдаад, БНФУ нь Монгол Улсын гуравдахь хөршийн харилцааг хөгжүүлж байгаадаа баяртай байдаг гэв.

Хоёр улсын худалдаа, эдийн засаг, хөрөнгө оруулалтын салбарын хамтын ажиллагааг хөгжүүлэхэд ажил хэрэгч хүмүүсийг уулзуулж байх нь чухал. Монгол Улсын бизнесийн орчинг францын ажил хэрэгч хүрээнийхэн ихэд сонирхож байна. Сая болж өнгөрсөн бизнес форум үүнийг дахин нотлон харуулсан бөгөөд цаашид энэ чиглэлийн хамтын ажиллагаа хөгжих нэгэн суурь болж өгнө гэдэгт итгэлтэй байна гэж тэрээр хэлэв.Францын тал Улаанбаатар хотын ус цэвэршүүлэх байгууламжийг шинэчлэх ажилд хамтран ажиллахаар болсон. Түүнчлэн олон улсын энхийг сахиулах үйл ажиллагаанд Монгол Улстай хамтран ажиллахыг эрмэлзэж байна гэж хатагтай Анн-Мари Идрак уулзалтын үеэр тэмдэглэж байлаа.

Цаашид цөмийн эрчим хүч, уул уурхайн салбарын хамтын ажиллагааг хөгжүүлэхийн сацуу Монгол Улсын Ерөнхий сайдын дурдсан салбаруудад Монгол-Францын харилцаа, хамтын ажиллагааг хөгжүүлэхэд анхаарч ажиллах болно гэж тэрээр хэллээ. Уулзалтын үеэр Монгол Улсын Ерөнхий сайд эрдэм шинжилгээ, археологийн салбарын хамтын ажиллагаа амжилттай хөгжиж ирснийг мөн дурдаад, ирэх жил Үндэсний тусгаар тогтнолын 100 жилийн ойн хүрээнд музейн орон гэгддэг БНФУ-д Монгол Улсын тухай үзэсгэлэн гаргах, сурталчлах талаар арга хэмжээ авч байгаа тухай хэллээ.

“Хоёр улсын харилцааг хөгжүүлэхэд өндөр, дээд хэмжээний айлчлалууд чухал үүрэг гүйцэтгэдэг. Таны Монгол Улсад хийж байгаа айлчал нь хоёр орны хамтын ажиллагааг улам дэлгэрүүлэн хөгжүүлэхийн  илэрхийлэл боллоо” гэж Ерөнхий сайд мөн тэмдэглэлээ. Ярианыхаа төгсгөлд Монгол Улсын Ерөнхий сайд С.Батболд БНФУ-ын Ерөнхий сайд Франсуа Фийонд мэндчилгээ дамжуулж, түүнийг Монгол Улсад айлчлан ирэхийг урилаа

Хамтарсан Засгийн газрын тэргүүлэх зорилтуудын нэг нь Монгол хүн бүр ажилтай болох явдал юм. Хөдөлмөрлөх хүсэл эрмэлзэлтэй, хөдөлмөрийн чадвартай Монгол хүн бүр ажлын байртай байх боломжийг бүрдүүлэхийн төлөө манай Засгийн газар бодлого, үйл ажиллагаагаа чиглүүлэн ажиллаж байна. Эхнээсээ үр дүн нь гарч байна гэж Монгол Улсын Ерөнхий сайд С.Батболд  “Хөдөлмөр-Хөгжлийн үндэс” хөдөлмөрийн үндэсний чуулганыг нээж хэлсэн үгэндээ тэмдэглэлээ.

Хөдөлмөрийн зах зээл, эдийн засгийн бодлогын талаар Засгийн газрын тэргүүн С.Батболд хэлэхдээ ажлын байрны өсөлт нь ажилгүйдлийг бууруулж, ядуурлыг багасгахад хамгийн их нөлөөлдөг. Ойрын жилүүдэд уул уурхай, боловсруулах салбаруудад 40 мянган ажлын байр бий болно гэсэн судалгаа бий. Энэ нь манай нийт бүртгэгдсэн ажилгүйчүүдийг ажилтай болгохуйц тооцоо, төсөөлөл юм гэдгийг онцлолоо.

Иймд эдгээр ажлын байранд тэнцэх хүнийг бэлтгэх асуудал ч чухал байгаа. Тиймээс Засгийн газраас Мэргэжил сургалт үйлдвэрлэлийн төвүүдэд нийгэмд эрэлт хэрэгцээтэй мэргэжилтэн бэлтгэхэд онцгой анхаарч ажиллаж байна.  Төрөөс болон Мянганы сорилтын сан, ажил олгогч компаниудын зүгээс санхүүжилт гарч Мэргэжил сургалт үйлдвэрийн төвүүдийг жинхэнэ утгаар нь ажиллуулах, ажлын байр идэвхтэй хайж байгаа залуусыг нийслэл болоод хөдөө орон нутгаас квотоор элсүүлэх, зах зээлийг холбоход чиглэсэн ажлууд идэвхтэй өрнөж байна. Тиймээс төрөөс дэмжлэг үзүүлэхийн зэрэгцээ хувь хүмүүс өөрсдөө хичээж, бүтээлч, өндөр бүтээмжтэй байх учиртай гэсэн юм.

Мөн уул уурхай, өндөр технологи, хөдөө аж ахуй, тээвэр, боловсрол, эрүүл мэндийн салбаруудад шинэ техник технологи, материал ашиглаж машин тоног төхөөрөмж ажиллуулж чадахуйц мэдлэгтэй, ур чадвартай, бүтээлч, хөдөлмөрийн сэтгэлгээ, соёлд төлөвшсөн багш, эмч, инженер, техникийн ажилчид эрэлт хэрэгцээтэй байна. Нийгмийн халамжаас, улсын төсвөөс тэжээгддэг бус харин “бүтээгч монгол”, хөдөлмөрч хүнийг бид төлөвшүүлэн хөгжүүлэх ёстой гэж Засгийн газар үзэж байгаа. Бүтээгч монгол хүнийг нийгмийн дундаж давхарга болгон төлөвшүүлснээр эдийн засаг, нийгмийн хөгжлийн өмнө тулгамдаад байгаа маш олон асуудалд шийдэл олох боломжтой гэдгийг Засгийн газрын тэргүүн хөдөлмөрийн үндэсний чуулганы индрээс хэллээ.

Монгол Улсын Засгийн газраас санаачлан Нийгмийн хамгаалал хөдөлмөрийн яам, Монголын ажил олгогч эздийн нэгдсэн холбоо, Монголын үйлдвэрчний эвлэлийн холбоо хамтран Төрийн ордонд зохион байгуулж байгаа “Хөдөлмөр-Хөгжлийн үндэс” хөдөлмөрийн үндэсний чуулганд УИХ, Засгийн газрын гишүүд, төрийн байгууллага, МАОЭХ, МҮЭХ, Олон улсын хөдөлмөрийн байгууллага, Азийн бүтээмжийн байгууллага, БНСУ-ын Хөдөлмөрийн нөхцөл, мэргэжлээс шалтгаалах өвчин судлалын төв болон манай улсын иргэний нийгмийн байгууллага, эрдэмтэн судлаачдын төлөөлөл оролцож байна. Монгол Улсын Ерөнхий сайд С.Батболд хурлын төлөөлөгчдөд төдийгүй хөдөлмөрийн зах зээлд оролцогчид болох Засгийн газар, иргэний нийгмийн байгууллага, компаниуд болон иргэд юу хийвэл зохилтой  талаар товч байр сууриа илэрхийллээ.

Ингэхдээ гүйцэтгэх засаглалын тэргүүн, Засгийн газраас иргэддээ илүү сайн боломжийг бүрдүүлж, томоохон хөрөнгө оруулалтын төслөөр дамжин ажлын байрыг олноор бий болгох, иргэдийн мэргэжлийн ур чадварыг нэмэгдүүлж өрсөлдөх, хөрвөх чадавхийг нэмэгдүүлэх,  цалин хөлсний оновчтой тогтолцоог бий болгох нь зүйтэй гэдгийг  Ерөнхий сайд онцоллоо.

Энэ хүрээнд цалин хөлсийг аажмаар нэмэгдүүлж Монгол хүн гадаадад авч байгаа цалинг эх орондоо авдаг болгох, цалин хөлсийг бүтээмж ур чадвартай холбох систем бий болгох, ерөнхий боловсролын болон их дээд сургууль, коллеж, мэргэжлийн сургалт үйлдвэрлэлийн төвүүдийн сургалтыг ажлын байрны эрэлт хэрэгцээтэй уялдуулах, ажлын байрыг шинээр гаргагч болсон жижиг, дунд үйлдвэрлэл эрхлэгчдийг тууштай дэмжиж, ажлын байраа нэмэгдүүлсэн аж ахуйн нэгжүүдэд дэмжлэг үзүүлдэг байх шаардлагатай байна гэдгийг чуулганы төлөөлөгчдөд илэрхийлээд ард иргэдийн маань амьдралд мэдэгдэхүйц бодит үр дүн авчрах чуулган болно гэдэгт найдаж байгаагаа хэллээ

2010 оны 10 дугаар сарын 14-ний өдөр  Төрийн ордон

Эрхэм хүндэт төлөөлөгчид өө,
Та бүхний энэ өглөөний амгаланг айлтгая.

Одоогоос нэг жилийн өмнө миний бие Монгол Улсын Ерөнхий сайдаар томилогдоод УИХ-ын чуулганд хандаж хэлсэн үгэндээ Монгол Улсын Засгийн газрын бодлогын тэргүүлэх чиглэл, баримтлалын талаар тодорхой ярьсан. Манай хамтарсан Засгийн газрын тэргүүлэх зорилтуудын нэг нь МОНГОЛ ХҮН БҮР АЖИЛТАЙ БОЛОХ явдал юм. Хөдөлмөрлөх хүсэл эрмэлзэлтэй, хөдөлмөрийн чадвартай Монгол хүн бүр ажлын байртай байх боломжийг бүрдүүлэхийн төлөө Засгийн газар бодлого, үйл ажиллагаагаа чиглүүлэн ажиллаж байна.

“Хөдөлмөр хөгжлийн үндэс” үндэсний чуулга уулзалтын сэдэв нь зөвхөн Монгол улсын хэмжээнд төдийгүй, саяхан болж өнгөрсөн НҮБ-ын ээлжит чуулганы үеэр хамгийн их яригдаж, анхаарлыг татсан асуудал юм. Энэ нь эдийн засгийн өсөлтийг дэлхийн хэмжээнд хүний хөгжилтэй уялдуулж, Мянганы хөгжлийн зорилтуудыг хэрэгжүүлэх асуудал байгаа юм.

Энэ асуудал дэлхийн хэмжээнд анхаарлын төвд орж, өнгөрсөн 2004-2008 онуудад эдийн засгийн өсөлт нь өндөр байсан боловч ажилгүйдэл, ядуурал мэдэгдэхүйц  буураагүй байгаа манай улсын хувьд ч онцгой ач холбогдолтой юм. Эдийн засгийн өсөлтийн гол зорилго нь хүний амьжиргааг сайжруулах, хувь хүн, өрх гэр бүлийн сайн сайхан байдлыг улам нэмэгдүүлж зорилтоо биелүүлдэг байх естой. 

Монгол улс цаашдын хурдацтай хөгжлийн шинэ үеийн гараанд ирээд байгаа олон үзүүлэлт, судалгаанаас тодорхой болж байна. Ирэх жилүүдэд хүрэхээр төлөвлөгдөж байгаа энэхүү эдийн засгийн өсөлт нь зөвхөн тоо хэмжээний өсөлт байх бус, харин иргэдийн,  хувь хүмүүсийн амжиргааны түвшинг бодитойгоор өөрчилж, ажлын байр нэмэгдүүлсэн, чанарын өсөлт байх ёстой. Ийм өсөлтөд хүргэх нь төрийн нийгэм, эдийн засгийн урт хугацааны бодлогын үндэс юм.

Аливаа нийгэм эдийн засгийн хөгжлийн үндэс суурь нь хөдөлмөр, хүн байгаа юм. Иймээс “ХҮНЭЭ ХӨГЖҮҮЛЖ, УЛС ОРНОО ХӨГЖҮҮЛДЭГ” зарчмыг бид тууштай хэрэгжүүлэх хэрэгтэй. Монгол улсын хувьд Хүний хөгжлийн индекс 2009 оны байдлаар 0.742 буюу дэлхийд 115-д байгаа нь  харьцангүй доогуур үзүүлэлт байгаа юм.

Өнөөгийн нийгэмд байгаа хөдөлмөр эрхлэлт, ажилгүйдлийн талаарх тулгамдсан асуудлууд, нөхцөл байдалдаа үндэслэн бид Монгол хүн бүрийг ажлын байртай болгох дээрх зорилтоо хэрэгжүүлэх алхам бүрийг маш тодорхой болгох шаардлагатай болж байна. Сайшаалтай нь өнгөрсөн жилүүдэд хөдөлмөрийн зах зээлийн чиглэлээр судлагаа явуулж байгаа манай төрийн болон төрийн бус байгууллагууд, их дээд сургуулиудын багш, судлаачдын хийсэн цөөнгүй тооны судалгаа нь бидэнд үнэ цэнтэй эх сурвалж, материал болж байгаад талархаж байна.

Одоо бид шинээр хууль, хөтөлбөрийн төсөл боловсруулах зэрэг цаг хугацаа, хөрөнгө хүч шаардсан, эцсийн үр өгөөж нь төдийлөн харагдахгүй ажилд хөрөнгө, хүчээ тарамдуулалгүйгээр илүү бодитой, практик ажлаа хэрэгжүүлэх шаардлагатай байна.

ХӨДӨЛМӨРИЙН ЗАХ ЗЭЭЛ БА ЭДИЙН ЗАСГИЙН БОДЛОГО

Манай улсын хувьд ажил, хөдөлмөрийн бүх талыг төрөөс зохицуулдаг байсан үеэс 20 жилийн хугацаа өнгөрч өдгөө зах зээлийн харилцаа төлөвшин хөгжиж, хувийн хэвшлийг түлхүү хөгжүүлсэн эдийн засгийн бүтэцтэй болоод байгаа ч хөдөлмөрийн зах зээл сонгодог утгаар хараахан бүрэлдэн бий болоогүй байна.  Иймээс хөдөлмөрийн зах зээлийн талаарх төрийн зохицуулалт, бодлогыг илүү оновчтой болгож, хөдөлмөрийн зах зээлийг сонгодог утгаар нь хөгжүүлэх нь чухал байна.

Төрийн бодлогын хувьд ойрын хугацаанд улсын хөгжлийн тэргүүлэх чиглэлүүдийг тогтоон батлаж, ард түмэн, хувийн хэвшил, гадаад дотоодын хөрөнгө оруулагч нар, түнш донор орнуудад Монгол улс ойрын жилүүдэд ямар салбаруудаа түлхүү хөгжүүлж, бүсчилсэн хөгжлийг хэрхэн хэрэгжүүлэх, дэд бүтэц, зам тээврийн сүлжээг хэрхэн хөгжүүлэх гэж байгаагаа ил тод, нээлттэй болгож  замналаа тодорхой болгох нь чухал. Ингэснээр хувийн хэвшлийн хөрөнгө оруулалт нэмэгдэж, улсын бодлого цэгцтэй болж, Монгол улсын хөгжлийн ирээдүйн дүр зураг тодорхой болно.

Төрөөс хөдөлмөрийн зах зээлийг зохицуулахдаа хөгжлийн тэргүүлэх чиглэлүүд ажлын байрыг олноор бий болгоход анхаарч ажиллана. Ажлын байрны өсөлт нь ажилгүйдлийг бууруулж, ядуурлыг багасгахад хамгийн их нөлөөлдөг гэж судлаач нар үздэг. Ойрын жилүүдэд уул уурхай, боловсруулах салбаруудад 40 мянган ажлын байрыг бий болно гэсэн судалгаа, төсөөлөл байгаа. Энэ нь манай нийт бүртгэгдсэн ажилгүйчүүдийг ажилтай болгохуйц төсөөлөл юм.

Нөгөө талаас эдгээр ажлын байранд тэнцэх хүнийг бэлтгэх асуудал мөн чухал байна. Аливаа улсын хөгжлийн түвшин нь хүмүүсийн хөдөлмөрийн чадвараас, мөн хувь хүний ажил эрхлэх, санаачлах, хөдөлмөрлөх соёл, өөрийн зүтгэл, хандлагаас ихээхэн шалтгаалдаг. Өнөөгийн даяаршсан дэлхийд хөрөнгө, технологи хил дамнасан байдалтай байхад харин хүний нөөцийг бэлтгэх, дайчлах, дэлхийн түвшинд өрсөлдөх чадвартай боловсон хүчин бэлтгэх  төрийн бодлогын гол зорилгуудын нэг болж байна. 

Нийгмийн халамжаас, улсын төсвөөс тэжээгддэг бус, харин “БҮТЭЭГЧ МОНГОЛ”, хөдөлмөрч хүнийг бид төлөвшүүлэн хөгжүүлэх ёстой гэж манай Засгийн газар үзэж байна. Бүтээгч Монгол хүнийг нийгмийн дундаж давхарга болгон төлөвшүүлснээр эдийн засаг, нийгмийн хөгжлийн өмнө тулгамдаад байгаа маш олон асуудалд шийдлийг олох боломжтой.

Монгол улсын эдийн засгийн хөгжлийн өнөөгийн хүрсэн түвшин, цаашдын хэтийн төлөв нь ажилгүй байгаа иргэдийг ажлын байраар бүрэн хангах таатай боломжийг олгож байгаа бол хүн амын насны бүтэц, хөдөлмөрлөх насны залуучуудын эзэлж байгаа хувь, Их, дээд сургууль, Мэргэжлийн сургалт, үйлдвэрлэлийн төвүүдийг жил тутам төгсөж  байгаа тодорхой мэргэжил, ур чадвар бүхий ажиллах хүчний нийлүүлэлт нь цаашид эрэлт хэрэгцээтэй байгаа ажиллах хүчний эрэлтийг хангах гэсэн ийм 2 талын таатай боломжийг бүрдүүлж байна.

Иймээс “Насан туршдаа суралцах” (School of Lifelong Learning) гэсэн санаачлагыг дэвшүүлж, хүмүүст насны туршид боловсрол олгон хөрвөх чадварыг сайжруулж, хоер дах мэргэжилтэй болоход төрөөс дэмжлэг үзүүлж, аж үйлдвэр, ажил олгогчид, ажилчид болон төр хоорондын түншлэлийн хүрээнд түүнийг хэрэгжүүлж, ажилчдын боловсрол, сургалтыг дэмжих бодлогыг хэрэгжүүлэх хэрэгтэй. Үүний гол зорилго нь насанд хүрсэн ажилчдыг байнга суралцахыг дэмжиж, цаашид насан туршийн ажлын байраар хангагдах боломжийг нэмэгдүүлэх явдал юм.

ХӨДӨЛМӨРИЙН ЗАХ ЗЭЭЛ ДЭХ ТӨРИЙН ЗОХИЦУУЛАЛТЫН ТАЛААРХ ЦААШДЫН ЗОРИЛТУУД

Төрөөс дэмжлэг үзүүлэхийн зэрэгцээ хувь хүмүүс нь өөрснөө хичээж, бүтээлч, өндөр бүтээмжтэй байх шаардлагатай. Эзэн хичээвэл заяа хичээнэ гэдэг Монгол ардын зүйр үг байдагтай адил хүний хөгжил, хөдөлмөрийн зах зээлийг авч үзэхдээ ямар ажлыг нь төр, ямар ажлыг нь ажил олгогчид, ямар ажлыг хөдөлмөр эрхлэгчид хийх естой зах зээлийн жам ёсоор нь сайтар ялгаж, бодлогоо боловсруулах нь амжилтын суурь болно.

Уул уурхай, өндөр технологи, хөдөө аж ахуй, тээвэр, боловсрол, эрүүл мэндийн салбаруудад шинэ техник технологи, материал ашиглаж машин тоног төхөөрөмж ажиллуулж чадахуйц мэдлэгтэй, ур чадвартай, бүтээлч, хөдөлмөрийн сэтгэлгээ, соёлд төлөвшсөн багш, эмч, инженер, техникийн ажилчид эрэлт хэрэгцээтэй байна.

Иймд, мэдлэг ур чадварт суурилсан эдийн засгийн нөхцөлд ажиллах боловсон хүчнийг тодорхой бодлогын хүрээнд бэлтгэх, хөдөлмөрийн зах зээлийг сонгодог утгаар нь уян хатан, салбар болон бүс нутгийн хооронд хөдөлмөрийн нөөц хөрвөх боломжийг бүрдүүлэх шаардлагатай байна.

Үүний тулд хөдөлмөрийн зах зээлд оролцогчид болох бүх талууд (Засгийн газар, иргэний нийгмийн байгууллага, компаниуд болон иргэд өөрсдөө) юу хийвэл зохих вэ гэсэн асуудлаар товч байр сууриа илэрхийлье:

• Засгийн газраас иргэддээ илүү сайн боломжийг бүрдүүлж, томоохон хөрөнгө оруулалтын төслөөр дамжин ажлын байрыг олноор бий болгох,
        • Иргэдийн мэргэжлийн ур чадварыг нэмэгдүүлж өрсөлдөх, хөрвөх чадавхийг нэмэгдүүлэх
        • Цалин хөлсний оновчтой тогтолцоог бий болгох. Энэ хүрээнд цалин хөлсийг аажмаар нэмэгдүүлж Монгол хүн гадаадад авч байгаа цалинг эх орондоо авдаг болгох, цалин хөлсийг бүтээмж ур чадвартай холбох систем бий болгох.

• Хөдөлмөрийн зах зээлийн мэдээллийн системд шуурхай хамрагдах, ажлын байраа хайж олох илүү сайн боломжийг олгоё. “Үндэсний ажиллах хүчний мэдээллийн тогтолцоо”-г (development of an enhanced Manpower information system) бүрдүүлж, бодлого боловсруулагч, ажил олгогч, сургалт үйлчилгээний газар болон хувь хүмүүст шаардлагатай мэдээллийг улсын хэмжээгээр нэгдсэн байдлаар шуурхай хүргэх. Бүрэн зөв, тодорхой, цагаа олсон мэдээлэлгүйгээр ажиллах хүчний төлөвлөлтийг гүйцэтгэх нь бүтэхгүй асуудал юм.

• Ерөнхий боловсролын болон их дээд сургууль, коллеж, мэргэжлийн сургалт үйлдвэрлэлийн төвүүдийн сургалтыг ажлын байрны эрэлт хэрэгцээтэй уялдуулж, мөн хөтөлбөрт хөдөлмөрийн ур чадвар, чадамж, үр бүтээлч сэтгэлгээний талаар тодорхой сэдэв, агуулгыг шинээр оруулж шигтгэх, төлөвшүүлэх.

• Иргэдэд үндсэн мэргэжлээс гадна, шаардлагатай гэж үзвэл зах зээлд илүү эрэлт хэрэгцээтэй байгаа Хоёрдогч мэргэжилд суралцах, шинээр мэргэжил олж авах тогтолцоог бүрдүүлж төрөөс дэмжлэг үзүүлэх.

• Ажил олгогчидтой зөвшилцсөний үндсэн дээр төрөөс зохион байгуулж буй сургалт нь аж үйлдвэрийн шаардлага, хүсэлттэй нийцэж, цаашид илүү ажлын байр, өндөр цалинтай болох боломжийг бүрдүүлсэн байхаар хэрэгжүүлэх.

• Компаниуд, ажил олгогчид өөрийн зүгээс ажиллах хүчинг бэлтгэх, сургах тал дээр нийгмийн хариуцлагыг хүлээж ажиллах хэрэгтэй байна. Өндөр хөгжилтэй орнуудад бизнес эрхлэгчид, ажил олгогчид нь Ажлын байран дахь сургалтад (on-the-job training)  ихээхэн хэмжээний хөрөнгө оруулалт хийж байна. Ингэснээр компаниуд хөдөлмөрийн зах зээлийг хөгжүүлэхэд бизнес эрхлэгчид томоохон хувь нэмрийг оруулдаг юм байна.  Ажиллах хүчний сургалтыг зөвхөн төр дангаараа хийхгүй. Өндөр ур чадвартай, хариуцлагатай ажилтантай байх нь бүхий л талуудад хэрэгтэй.

• Ажлын байрыг шинээр гаргагч болсон жижиг, дунд үйлдвэрлэл эрхлэгчдийг тууштай дэмжиж, ажлын байраа нэмэгдүүлсэн аж ахуйн нэгжүүдэд ямар нэг хэлбэрээр дэмжлэг үзүүлдэг болье.

•  Хөдөлмөрийн чадварын тодорхой стандарт, шаардлагыг боловсруулж, эдгээрийг хангасан сургалтанд хамрагдсан ажилчныг баталж, тодорхойлох.
 
• Нэг цэгийн ажил мэргэжлийн зөвлөлгөө өгдөг төвийг байгуулж, ажилчдад ажиллах хүчний зах зээл, ур чадварын шаардлага, ажлын байр, сургалтын талаар зөвлөлгөө, нэгдсэн мэдээллийн эх үүсвэрээр хангах.

• “ЗӨГИЙН ҮҮР” хөтөлбөрийг хэрэгжүүлж гадаадад байгаа ур чадвартай ажиллах хүчийг эх оронд татах. 

• Гадаад орнуудаас авч байгаа ажиллах хүчний талаар төрөөс баримтлах бодлого чиглэлээ дахин нухацтай авч үзэх. Цаашид дунд болон урт хугацаанд шинээр бүрдэж байгаа хөгжлийн боломжууд, шинэ ажлын байранд юуны өмнө үндэсний ажиллах хүчин, иргэдээ түрүүлж авдаг байх тогтолцоог эрх зүй, санхүүгийн болон зохицуулалтын олон талаас нь хангаж өгье.

Эцэст нь “Хөдөлмөр, хөгжлийн үндэс” гэсэн сэдвийн дор нээлтээ хийж байгаа хөдөлмөр эрхлэлтийн асуудлаарх Үндэсний чуулганы үйл ажиллагаанд амжилт хүсч, ард иргэдийн маань амьдралд мэдэгдэхүйц бодит үр дүнтэй чуулган болно гэж найдаж байгаагаа илэрхийлж, чуулганы үйл ажиллагаа нээснийг мэдэгдье.

Анхаарал тавьсан явдалд баярлалаа.

ШҮЛХИЙНИЙ  ЭСРЭГ ВАКЦИНД 300 САЯ ТӨГРӨГ ЗАРЦУУЛНА

Дорнод, Сүхбаатар аймагт гарсан мал, амьтны гоц халдварт шүлхий өвчний нөхцөл байдлын талаар Монгол Улсын Шадар сайд М.Энхболд Засгийн газрын гишүүдэд танилцуулав. Олон улсын хорио цээрт, мал, амьтны гоц халдварт энэ өвчний тархалт буурахгүй, өвчлөл гарах эрсдэл өндөр байгаа учир ОХУ-аас 600 мянган тун вакцин худалдан авах, тарилгын үйлчилгээний зардалд шаардлагатай 300 сая төгрөгийг Засгийн газрын нөөц сангаас гаргахаар болов.

БНХАУ болон Олон Улсын Цөмийн энергийн байгууллагаас буцалтгүй тусламжаар өгч байгаа 600 мянган тун вакциныг холбогдох хууль, тогтоомжид нийцүүлэн гааль болон нэмэгдсэн өртгийн албан татвараас чөлөөлөхөөр тогтлоо. Нийт 1 сая 200 мянган тун вакциныг шүлхийгээр өвчлөх эрсдэл бүхий бүс нутгийн малыг вакцинжуулах арга хэмжээг оновчтой зохион байгуулахыг холбогдох сайд нарт даалгав.

Шүлхий өвчний тархалтыг таслан зогсоох, урьдчилан сэргийлэх чиглэлээр зарим орон нутгийн удирдлага хангалтгүй ажиллаж байгааг Засгийн газрын гишүүд хэлж байлаа. Өнөөдрийн байдлаар Сүхбаатар аймгийн 10, Дорнод аймгийн 6 суманд нийт  20938 мал шүлхийгээр өвчилснөөс 20819 малыг устгажээ. 916154 малыг вакцинжуулж үзлэг танадалт, устгал, ариутгал халдваргүйжүүлэлт хийн хорио цээрийн дэглэм тогтоосон байна.

Мөн 1 сая 200 мянган тун вакциныг Дорнод, Сүхбаатар, Дорноговь, Хэнтий аймгийн 13 суманд хуваарилж 2,4 сая толгой малыг вакцинжуулж байна.  
Өвчин гарсан аймгуудтай хил залгаа Хэнтий, Дорноговь, Говьсүмбэр, Төв аймаг болон Улаанбаатар хотын 330 гаруй мянган бод, 7.1 сая бог малыг урьдчилан сэргийлэх үзлэгт хамруулан, тогтмол танадалт хийж хяналтдаа авчээ.

2010 оны 8 дугаар сард шүлхий өвчин гарснаас хойш Улсын Онцгой комисс 5 удаа хуралдан Засгийн газарт 4 удаа асуудал оруулж шийдвэрлүүллээ. Өвчний голомтонд Хүнс, хөдөө аж ахуй, хөнгөн үйлдвэрийн дэд сайд Ж.Саулегээр ахлуулсан 26 хүний бүрэлдэхүүнтэй ажлын хэсэг,  Онцгой байдлын ерөнхий газрын аврах тусгай ангийн ариутгал, халдваргүйжүүлэлтийн 2 бүлэг ажилласаар байна.

ОРХОН ГОЛЫН БОХИРДЛЫГ БУУРУУЛНА

Орхон голын ай савд багтах Ар Улаан чулуут, Шийртийн голын өөрчилсөн гольдролыг сэргээж сэтэрсэн даланг засварлахаар боллоо. “Алтан дорнод монгол”, “Монгол газар” ХХК-ий байгаль орчинд учруулсан экологийн хохирлыг мэргэжлийн байгууллагаар тооцуулж, нөхөн төлбөр, нөхөн сэргээлттэй холбоотой зардлыг дээрх аж ахуйн нэгжүүдээс гаргуулна.

Мөн Орхон голын дагуу амьдарч байгаа иргэдийн эрүүл мэнд, ахуй амьдралд ноцтой нөлөөлж болзошгүй байгаа учир голын урсац бүрэлдэх эх, голын хөндий, ай сав газарт олгосон ашигт малтмалын хайгуулын болон ашиглалтын тусгай зөвшөөрлийг хуульд нийцүүлэн шийдвэрлэхээр боллоо. 
Гол мөрний бохирдлыг хянах, бохирдолтын эх үүсвэрийг тогтоодог явуулын лабораторийн багаж, тоног төхөөрөмж худалдан авахад шаардлагатай хөрөнгийг эхний ээлжинд Засгийн газрын нөөц хөрөнгөнөөс гаргаж, лабораторийг бэхжүүлэхэд шаардлагатай хөрөнгийг 2011 оны төсвийн багцаас санхүүжүүлэхээр болов.

Өвөрхангай, Архангай аймагт ашигт малтмал олборлож байгаа аж ахуйн нэгжүүдэд Мэргэжлийн хяналтын ерөнхий газар 7 дугаар сард нэгдсэн үзлэг хийхэд Орхон гол их хэмжээний бохирдолтой урсаж байгаа нь илэрчээ. “Алтан дорнод монгол”, “Монгол газар” ХХК-иуд Орхон голын урсацыг бүрдүүлж тэжээдэг Өлийн, Шийртийн, Улаан чулуут, Өлзийт тээлийн голын хөндийд ашигт малтмалын ашиглалтын тусгай зөвшөөрөл эзэмшиж, алт олборлож байгаа юм.

“ЭРҮҮЛ МЭНД” ҮНДЭСНИЙ ХӨТӨЛБӨРИЙГ БАТЛАВ

Засгийн газрын хуралдаанаар “Эрүүл мэнд” үндэсний хөтөлбөрийг баталлаа. 
Энэ нь хүн амын эрүүл мэндийг сайжруулж өсөлтийг дэмжих, дундаж наслалтыг нэмэгдүүлэх, эрүүл мэндийн тусламж, үйлчилгээг олон улсын жишигт хүргэх, хүн амын эрүүл аж төрөх ёсыг хэвшүүлж эдийн засгийн хөгжлийг дэмжих зорилготой юм.
Хөтөлбөрт стратегийн үйл ажиллагааг үндсэн 6 чиглэлийн боловсруулж оруулсан байна.  
Хөтөлбөрийг хэрэгжүүлэхдээ :
  • Эрүүл мэндийн тусламж, үйлчилгээ нь үйлчлүүлэгчдийн эрэлт хэрэгцээнд нийцсэн байх
  • Нотолгоонд тулгуурласан шинэ техник, технологи нэвтрүүлсэн байх
  • Жендерийн мэдрэмжтэй байх
  • Эрүүл мэндийн салбарыг хөгжүүлэхдээ төрийн зохицуулалттай, салбарын онцлог бүхий зах зээлийн чиг баримжаатай байх 
  • Хөтөлбөрийн хэрэгжилт нь төрийн болон төрийн бус байгууллага, хувийн хэвшил, олон нийтийн санаачлага, оролцоонд тулгуурласан байх гэсэн зарчмыг баримтлах юм.  
“Эрүүл мэнд” үндэсний хөтөлбөрийн нэгдүгээр үе шатыг 2010-2015 он, хоёрдугаар үе шатыг 2016-2021 онд хэрэгжүүлнэ. 

ЗАСГИЙН ГАЗРЫН 9 ДҮГЭЭР САРЫН АЖЛЫН ТАЛААРХ МЭДЭЭЛЛИЙГ СОНСОВ

Засгийн газрын 2010 оны 9 дүгээр сарын үйл ажиллагааны мэдээллийг Монгол Улсын сайд, Засгийн газрын Хэрэг эрхлэх газрын дарга Ч.Хүрэлбаатар Засгийн газрын гишүүдэд танилцуулав. Засгийн газар 9 дүгээр сард “2011 оны төсвийн тухай”, “Нийгмийн даатгалын сангийн 2011 оны төсвийн тухай”, “Хүний хөгжил сангийн 2011 оны төсвийн тухай” хуулийн төслийг Улсын Их Хуралд өргөн мэдүүллээ.

 2011 оноос “Хүний хөгжил сан”-гаас иргэн бүрт сар тутам 21 мянган төгрөг, оюутны сургалтын төлбөрт зориулан оюутан бүрт 500 мянган төгрөг буюу нийт 82 тэрбум, эрүүл мэндийн даатгалд хамрагдаагүй иргэдийн даатгалд 9,3 тэрбум төгрөг зарцуулахаар тусгасан байна. БНХАУ-ын Засгийн газраас олгох 300 сая ам долларын хөнгөлөлттэй зээлийн хүрээнд “Баруун бүсийн авто замын төсөл”-ийн Тусгайлсан зээлийн хэлэлцээрт гарын үсэг зурах эрхийг Сангийн сайдад олгожээ. Газрын тосны зарим бүтээгдэхүүний онцгой албан татварын хувь хэмжээнд өөрчлөлт оруулав. Ингэснээр дотоодод жижиглэнгээр борлуулах газрын тосны бүтээгдэхүүний үнэ өсөхгүй, тогтвортой байх боломж бүрджээ.

 Төрийн албан хаагчдын цалин, нийгмийн даатгалын сангаас олгох тэтгэврийг 30 хувиар өсгөн нийгмийн халамжийн тэтгэвэр, нөхцөлт мөнгөн тэтгэмжийн хэмжээг нэмлээ. АНУ-ын Засгийн газраас олгох 9.5 сая ам долларын буцалтгүй тусламжийг “Эдийн засгийг хөгжүүлэх, Ардчилал ба засаглал” төсөлд зарцуулах хэлэлцээрт гарын үсэг зурсан байна. Нийслэлийн 1 дүгээр амаржих газрын барилгыг буулгаж амаржих газрын барилгыг шинээр барих ажлыг эхлүүллээ. БНСУ-ын буцалтгүй тусламжийн 5 сая ам долларын хөрөнгөөр “Монгол-Солонгосын Техникийн коллежийн чадавхийг сайжруулж политехник коллежи болгон өргөтгөх төсөл”-ийн хэлэлцээрт гарын үсэг зуржээ.

3300 ажилгүй хүнийг 3 жилийн хугацаанд Мэргэжлийн сургалт-үйлдвэрлэлийн төвүүдэд сургаж мэргэшүүлэн ажлын байраар хангах төсөл хэрэгжүүлэх санамж бичигт БСШУЯ, НХХЯ болон “Оюутолгой” ХХК  гарын үсэг зурсан байна. Гоц халдварт шүлхий өвчинтэй тэмцэхийн тулд нийт 2,152.4 сая төгрөгийг  вакцин худалдаж авах, үйлчилгээний хөлсөнд зарцуулахаар холбогдох арга хэмжээ авлаа. Дорнод, Сүхбаатар аймагт халдваргүйтлийн болон дуудлагын үйлчилгээний зориулалтаар автомашин өгч, ариутгалын бодис, хамгаалах хувцас хэрэгсэл зэрэг  шаардлагатай бусад дэмжлэгийг цаг тухайд нь үзүүлэв. Хэнтий, Дорнод аймгийн хонь, ямаан сүрэгт гоц халдварт цэцэг өвчнөөс сэргийлэх вакцин хийж дууссан байна.

Сум бүрт Мал эмнэлэг, үржлийн анхан шатны нэгж байгуулах шийд гаргалаа.  ХУД-ийн нутагт гарсан шувууны “Ньюкасл” өвчний эсрэг шуурхай арга хэмжээ авсны дүнд 21 хоногийн дотор өвчин дахиж гараагүй учир хорио цээрийн дэглэмийг цуцаллаа. 12 аймгийн 1729 өрхийг 3 тэрбум төгрөгийн хөрөнгөөр малжуулах хуваарь, санхүүжилтийг батлан мөнгийг нь аймгуудад шилжүүлжээ. “Байгаль хамгаалах намрын аян”-ыг 3 үе шаттайгаар орон даяар зохион байгуулж байна. НҮБ-ын Хөгжлийн хөтөлбөр, Даян дэлхийн байгаль орчны сантай хамтран “Тусгай хамгаалалттай газар нутгийн сүлжээг бэхжүүлэх нь” төслийн баримт бичигт гарын үсэг зуржээ. 

ТОВЧХОН

• Төмөр замаар тээвэрлэх тарифын тухай Монгол Улсын засгийн газар, ОХУ-ын Засгийн газар хоорондын хэлэлцээрийн төслийг боловсруулж, оросын талтай хэлэлцээ хийх үүрэг бүхий Ажлын хэсгийг Зам, тээвэр, барилга, хот байгуулалтын дэд сайд А.Гансүхээр ахлуулан байгуулав.

• Монгол Улсын Ерөнхийлөгчийн санаачилсан Дээд боловсролын санхүүжилт, суралцагчдын тэтгэлэг, тэтгэмж, нийгмийн баталгааны тухай хуулийн төслийн талаар хэлэлцэн зарчмын хувьд дэмжиж, гишүүдээс гаргасан саналыг тусган  хууль санаачлагчид уламжлахаар тогтов.

• Улсын Их Хурлын гишүүн Ө.Энхтүвшин, Д.Лүндээжанцан, Ч.Сайханбилэг, Ц.Мөнх-Оргил, Д.Одбаяр, С.Оюун, Ж.Сүхбаатар, Х.Тэмүүжин, Д.Энхбат нарын санаачлан боловсруулсан “Монгол Улсын Үндсэн хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах журмын тухай” хуулийн төслийг зарчмын хувьд дэмжиж, хэд хэдэн саналыг хууль санаачлагчид уламжлахаараар тогтлоо. 

• Улсын Их Хурлын гишүүн А.Тлейхан, Н.Батбаяр, Ц.Цэнгэл нарын санаачлан боловсруулсан “Түлш, эрчим хүчний салбарын талаар авах зарим арга хэмжээний тухай” Улсын Их Хурлын тогтоолын төслийг зарчмын хувьд дэмжиж тодорхой саналуудыг хууль санаачлагч нарт уламжлахаар болов.

•  “Цөмийн энергийн салбарт хамтран ажиллах тухай Монгол Улсын Засгийн газар, Бүгд Найрамдах Франц Улсын Засгийн газар хоорондын Хэлэлцээр“-ийг байгуулах нь зүйтэй гэж үзэв. 

• Байгаль орчин, аялал жуулчлалын сайд Л.Гансүхийг 2010 оны 10 дугаар сарын 27-29-ний өдөр Япон Улсын Нагоя хотноо болох Биологийн олон янз байдлын тухай олон улсын Конвенцийн талуудын 10 дугаар бага хурлын сайд нарын дээд хэмжээний уулзалтад яамны гадаад арга хэмжээний зардлаар оролцохыг зөвшөөрөв. 
 
• 2010 оны 10 дугаар сарын 20-24-ний өдрүүдэд Улаанбаатар хотноо болох Эдийн засаг, худалдаа, шинжлэх ухаан, техникийн хамтын ажиллагааны Монгол, БНАСАУ-ын Засгийн газар хоорондын зөвлөлдөх комиссын 8 дугаар хуралдаанд оролцох монголын талын төлөөлөгчдийн баримтлах удирдамжийг зөвшөөрөв. Хуралдаанд оролцох төлөөлөгчдийн бүрэлдэхүүнийг батлахыг Хүнс, хөдөө аж ахуй, хөнгөн үйлдвэрийн сайд, комиссын монголын хэсгийн дарга Т.Бадамжунайд зөвшөөрлөө. Хурлаар бараа солилцоо, худалдааг өргөжүүлэх, ажиллах хүч болон газар тариалан, усжуулалт, далайн тээвэр, уламжлалт анагаах ухаан, ойжуулалт, төмөр замын өргөтгөл шинэчлэл, бүтээн байгуулалтын чиглэлээр ярилцаж тохиролцоонд хүрэх зорилго тавьжээ

ХБНГУ-тай төмөр зам, авто зам, боловсруулах үйлдвэрийн салбарт хамтран ажиллахыг Засгийн газар дэмжинэ гэж  Ерөнхий сайд С.Батболд 2010 оны 10 дугаар сарын 13-ны өдөр ХБНГУ-ын Тээвэр, барилга, хот байгуулалтын сайд Петер Рамзауэр тэргүүтэй төлөөлөгчдийг хүлээн авч уулзахдаа ингэж хэлэв.

Хоёр улсын улс төрийн харилцаанаас гадна худалдаа, эдийн засаг, нийгмийн салбарын хамтын ажиллагааг эрчимжүүлж харилцаагаа иж бүрэн түншлэлийн хэмжээнд хөгжүүлэх ёстой. Монгол Улс өргөн уудам нутаг, уул уурхай болон хөдөө аж ахуйн их баялагтай бол ХБНГУ-ын өндөр техник, технологитой. Эдгээрийг  хослуулж харилцан ашигтай ажиллахын төлөө байна. Үүнд эрхэм сайдын айлчлал  ихээхэн хувь нэмэр оруулна гэж тэрээр тэмдэглэлээ. Монгол Улсын хөгжлийн загвар нь Европын холбоо, тэр дундаа ХБНГУ юм. Энэ үүднээс Европын стандартыг өөрийнхөө онцлогт тохируулан эх орондоо нутагшуулах чиглэлээр ч багагүй ажил хийж байгааг Ерөнхий сайд С.Батболд хэлэв.

ХБНГУ-ын Тээвэр, барилга, хот байгуулалтын сайд Петр Рамзауэр манай улсад хийж байгаа айлчлалынхаа үеэр төмөр замын салбарт хамтран ажиллах талаар Зам, тээвэр, барилга, хот байгуулалтын сайдтай ярилцсан байна. ХБНГУ-ын хөрөнгө оруулагчдыг энэ салбарт татан оруулах сонирхол байна. Мөн автозам, агаарын тээврийн чиглэлээр хамтран ажиллавал үр дүнд хүрнэ гэдэгт итгэлтэй байгаагаа тэрээр илэрхийллээ.

Төлөөлөгчдийн бүрэлдэхүүнд багтсан ХБНГУ-ын Хөдөө аж ахуйн яамны Төрийн нарийн бичгийн дарга цаашид хөдөө аж ахуйн салбарт шинэ техник, технологи нэвтрүүлж сургалт явуулах боломж байгааг Ерөнхий сайдад танилцууллаа