batbold

Ангилал: санаачилсан-хуулийн-төсөл

  • Жендэрийн хөгжлийн үзүүлэлтийг урагшлуулах, хуулийг хэрэгжүүлэхийн төлөө хамтарч ажиллана

    Жендэрийн хөгжлийн үзүүлэлтийг урагшлуулах, хуулийг хэрэгжүүлэхийн төлөө хамтарч ажиллана Монгол Улсын Засгийн газар, Жендэрийн тэгш байдлын Үндэсний хорооноос хууль эрх зүйн орчныг боловсронгуй болгох зорилгоор “Жендэрийн эрх тэгш байдлыг хангах тухай” хуулийн төслийг санаачлан боловсруулж УИХ-д өргөн барьсан. Энэхүү хуулийг өнгөрсөн хоёрдугаар сарын 2-нд УИХ баталж Монгол Улс Жендэрийн тухай хуультай болсон.  Манай улсын эрх зүйн орчны хувьд шинэ үзэгдэл авчирсан энэ хууль хэрэгжиж эхэлснийг тэмдэглэсэн нэгэн үйл явдал өнөөдөр боллоо.

    Монгол Улсын Ерөнхий сайд, Жендэрийн тэгш байдлын үндэсний хорооны дарга С.Батболд хуулийг батлахад үнэтэй хувь нэмэр оруулсан УИХ-ын гишүүд, ажлын хэсгийнхэн, иргэний нийгмийн байгууллага, хэвлэл мэдээллийнхэн, дэмжин ажилласан НҮБ, Хүн амын сан, Азийн хөгжлийн банк зэрэг олон улсын байгууллага, хувь хүмүүст талархал илэрхийлж, зарим хүмүүст өргөмжлөл, талархлын бичиг гардуулсан юм. Ингэхдээ Ерөнхий сайд “Манай улс жендэрийн хөгжлийн индексээр дэлхийн 174 улсын дунд 92 дугаар байрт яваа.

    Энэ нь 2002 оноос 3 байраар урагшилж, харин 1993 оноос даруй 9 байраар ухарсан үзүүлэлттэй байна. Үүнд бид дүгнэлт хийх учиртай. Монгол Улс Жендэрийн тухай хуультай болоход хувь нэмрээ оруулж, манлайлан оролцсон та бүхний ажлыг өнөөдөр үнэлж байгаа ч энэ нь цаашид төлөвлөсөн ажлаа үргэлжлүүлж бодит үр дүнд хүргэх ёстой гэсэн үүрэг хүлээлгэж байгаа юм. Бүгдээрээ жендэрийн хөгжлийн үзүүлэлтийг урагшлуулах, хуулиа хэрэгжүүлэхийн төлөө хамтдаа ажиллая, та бүхэн манлайлагч шүү” гэж хэллээ. Мөн жендэрийн эрх мэдлийн хэмжүүр болон хүйсээр тэгшитгэсэн парламентын төлөөллийн индексээр ч бууралттай байгааг бид өөрчлөх ёстой гэдгийг Монгол Улсын Засгийн газрын тэргүүн онцлоод Жендэрийн эрх тэгш байдыг хангах тухай хууль эдгээр зорилтыг хэрэгжүүлэх бодит арга зам болно гэдэгт итгэлтэй байгаагаа илэрхийллээ.

    Жендэрийн тэгш байдлын үндэсний хорооны гишүүн, “Гал голомт” үндэсний хөдөлгөөний тэргүүн Д.Мөнхөө энэ үеэр эх орондоо ардчилсан, тэгш байдлыг хангасан, хүний хөгжлийг дэмжсэн нээлттэй, шударга, иргэний нийтлэг эрх ашгийг эрхэмлэж оролцоог нь хөхиүлсэн төрийн бүх шатны удирдлагын үйл ажиллагааг төлөвшүүлэн хөгжүүлэхэд эл хууль их үүрэг гүйцэтгэнэ гэдгийг хэлж байлаа

  • Тавантолгойн нүүрсний ордыг ашиглах хуулийн төслийг өргөн барив

    тавантолгой, хуулийн төсөл, хуульТавантолгойн ордод хөрөнгө оруулж хамтран ажиллах компанийг сонгох урьдчилан сонгон шалгаруулалтын баримт бичгийн төсөл, Хөрөнгө оруулалтын гэрээний төсөл, “Ашигт малтмалын тухай хууль”-д нэмэлт оруулах тухай хуулийн төсөл болон “Тавантолгойн нүүрсний ордыг ашиглах зарим асуудлын тухай” Улсын Их Хурлын тогтоолын төслийг Монгол Улсын Ерөнхий сайд С.Батболд 2010 оны 5 дугаар сарын 27-ны өдөр УИХ-ын дарга Д.Дэмбэрэлд өргөн барив.

    Ашигт малтмалын орд газруудаа эдийн засгийн эргэлтэд оруулах нь улс орны хөгжлийн хурдыг түргэтгэх гол хөшүүрэг. Иймээс Засгийн газар “Тавантолгойн нүүрсний ордыг ашиглах зарим асуудлын тухай” Улсын Их хурлын тогтоолын төсөл болон холбогдох хуульд нэмэлт оруулах тухай хуулийн төслийг өргөн барьж байна. Улсын Их Хурлын чуулганаар ойрын үед хэлэлцэн шийдвэрлэж өгөхийг хүсье гэж Ерөнхий сайд С.Батболд хэлэв. Тавантолгойн нүүрсний ордыг ашиглах нь монголын ард түмний хүсэн хүлээж байгаа чухал асуудлын нэг. Засгийн газраас өргөн барьж байгаа эдгээр баримт бичгийг ойрын үед хэлэлцэнэ. Та бүхэн ч гэсэн УИХ-ын чуулганы хуралдаанд асуудлаа сайн ойлгуулаарай гэж УИХ-ын дарга Д.Дэмбэрэл хэлэв.

    Улсын Их Хурлын 2008 оны 12 дугаар сарын 4-ний өдрийн 40 дүгээр тогтоолоор Тавантолгойн нүүрсний ордыг хамтарч ашиглах хөрөнгө оруулалтын гэрээ байгуулах үндсэн зарчим, удирдамжийг баталсны дагуу Ерөнхий сайдын 2008 оны 12 дугаар сарын 11-ний өдрийн 48 дугаар захирамжаар ажлын хэсэг байгуулагдсан. Тавантолгойн нүүрсний ордыг хамтарч ашиглах асуудлыг Засгийн газрын хуралдаанаар 2010 оны 3, 4 дүгээр сард хэд хэдэн удаа  хэлэлцээд Ерөнхий сайдын 2010 оны 4 дүгээр сарын 2-ны өдрийн 26 дугаар захирамжаар  хөрөнгө оруулагчтай хэлэлцээ хийж холбогдох гэрээний төсөл боловсруулах үүрэг бүхий ажлын хэсгийн бүрэлдэхүүнийг шинэчлэн баталсан.

    Ажлын хэсэг “Тавантолгойн нүүрсний ордыг ашиглах зарим асуудлын тухай” Улсын Их Хурлын тогтоолын төсөл, Ашигт малтмалын тухай хуульд нэмэлт оруулах тухай хуулийн төсөл, Хөрөнгө оруулалтын гэрээний төсөл, Нүүрс олборлолтын гэрээний төсөл, Таван толгойн нүүрсний ордод хөрөнгө оруулж хамтран ажиллах компанийг сонгох урьдчилсан шалгаруулалтын баримт бичгийн төсөл болон бусад холбогдох материалыг  боловсруулсан юм.

    Тавантолгойн нүүрсний ордыг ашиглахтай холбогдсон баримт бичгийн төслүүдийг Засгийн газрын 2010 оны 4 дүгээр сарын 21-ний өдрийн хуралдаанаар хэлэлцэн дэмжээд Үндэсний аюулгүй байдлын Зөвлөлд танилцуулахаар хүргүүлсэн. Үндэсний аюулгүй байдлын зөвлөлийн 2010 оны 5 дугаар сарын 18-ны өдрийн хуралдаанаар уг асуудлыг хэлэлцээд Тавантолгойн ордын ашиглалтын тусгай зөвшөөрлийг төр өөрийнхөө мэдэлд  буюу төрийн өмчит компанийн эзэмшилд хадгалах тухай Засгийн газрын саналыг дэмжсэн бөгөөд тусгай зөвшөөрөл эзэмшигч төрийн өмчит компанийн хувьцааг цаашид Монгол Улсын иргэд, аж ахуйн нэгжид эзэмшүүлэх асуудлыг хууль тогтоомжийн дагуу үе шаттайгаар хэрэгжүүлэх нь зүйтэй гэсэн зөвлөмж гаргасан байна.

    Тавантолгой ордыг ашиглахдаа нүүрсний нөөц, олборлолтын нөхцөлийг нь харгалзан  үзэн тодорхой хэсгүүдэд хуваах, ордын аль нэг хэсэг талбайг хөрөнгө оруулагчтай хамтран ашиглах, дамжин өнгөрөх тээвэр, үнэ тарифийн  асуудлаар хөрш орнуудтай хэлэлцээр хийх, тодорхой улс орнуудад угтуулан тавих нөхцөлийг боловсруулах, орд ашиглах, үйлдвэр, зам, дэд бүтцийн барилга байгууламж барьж байгуулах, ашиглахад олон улсын жишиг стандарт баримтлах, дотоодын аж ахуйн нэгжүүдийг төслийн үйл ажиллагаанд оролцуулах, Монголчуудыг ажлын байраар хангах, монголд үйлдвэрлэсэн бараа бүтээгдэхүүнийг тэргүүн ээлжинд хэрэглэх, нийлүүлэх зэрэг асуудлыг хэрэгжүүлж ажиллахыг зөвлөмжид тусгажээ. Ажлын хэсэг Үндэсний аюулгүй байдлын зөвлөлийн зөвлөмжид дурдсан асуудлыг холбогдох баримт бичгүүд, түүний дотор Улсын Их Хурлын тогтоолын төсөл, түүний үзэл баримтлалд тусгаж өөрчлөн боловсруулсан байна.

    Хөрөнгө оруулалтын гэрээний төслийн танилцуулга

    Хөрөнгө оруулалтын гэрээ нь 19 бүлэг, 144 зүйл, 2 хавсралтаас бүрдэнэ. Төсөлд татварын орчинг тогтвортой байлгах, тусгай зөвшөөрөл эзэмшигч үйлдвэрлэсэн бүтээгдэхүүнээ олон улсын зах зээлийн үнээр борлуулах, олсон орлогоо захиран зарцуулах эрхийг нь баталгаажуулах, хөрөнгө оруулалтын хэмжээ, хугацаа, ашигт малтмалыг хүн амын эрүүл мэнд, байгаль орчинд хохирол багатай олборлох, байгаль орчныг хамгаалах, нөхөн сэргээх, бусад төрлийн үйлдвэрлэл, үйл ажиллагаанд сөрөг нөлөө үзүүлэхгүй байх, бүс нутгийг хөгжүүлэх, ажлын байр шинээр бий болгох зэрэг асуудлыг тусгасан байна.

    Засгийн газраас өргөн барьсан саналын дагуу Хөрөнгө оруулалтын гэрээ байгуулах тухай хүсэлтийг ордын ашиглалтын тусгай зөвшөөрөл эзэмшигч, төрийн  өмчит “Эрдэнэс МГЛ” компани гаргана. Нэг талаас Засгийн газрыг төлөөлөн Сангийн сайд, Эрдэс баялаг, эрчим хүчний сайд, Байгаль орчны сайд нар, нөгөө талаас “Эрдэнэс МГЛ” компани болон ордын тодорхой хэсэг талбайд түүнтэй нүүрсний олборлолтын гэрээ байгуулж хөрөнгө оруулах, нүүрс олборлох, борлуулалт хийх хөрөнгө оруулагч гэрээ байгуулахаар тусгажээ. 

    Нүүрс олборлолтын гэрээний төслийн танилцуулга

    Нүүрс олборлолтын гэрээний төсөл нь 21 зүйл, 1 хавсралттай бөгөөд төсөлд талуудын эрх, үүрэг, төлөөлөл ба хяналт, техник, эдийн засгийн үндэслэл, уурхайн үйл ажиллагаа, үнэ тооцох аргачлал, бүтээгдэхүүн хуваалт, урьдчилгаа төлбөр болон урамшуулал, тайлантай холбоотой гол асуудлыг тусгасан байна. Төслийг боловсруулахдаа Австрали Улсын нүүрсний олборлолтын зарим загвар гэрээ, Индонези Улсын нүүрс олборлолтын гэрээ, Монгол Улсын газрын тосны бүтээгдэхүүн хуваах гэрээний туршлага зэргийг харгалзан үзжээ.

    Сонгон шалгаруулалтын баримт  бичгийн төслийн талаар

    Одоогийн байдлаар Бразилийн “Вале”, Энэтхэгийн “Жиндал Стийл энд Пауэр”, БНСУ-ын төрийн өмчийн “Корес” компаний төлөөлж байгаа БНСУ-ын 11 компаниас бүрдсэн консорциум, ОХУ-ын 2 компанийн консорциум, АНУ-ын “Пибоди Энержи” болон БНХАУ-ын “Шинхуа Энержи” компанийн хамтарсан консорциум, Японы Мицуи энд Ко компани, түүнчлэн Японы “Иточу” корпорациар ахлуулсан “Сожиц”, Марубени”, Сумитомо” 4 компанийн консорциум, Щвейцарь-Австралийн “Экстрата” компани, түүнчлэн ОХУ-ын “Оросын төмөр зам нийгэмлэг”, БНХАУ-ын “Эрдос Чинглон Коул” группын төлөөлөгчид орд ашиглах саналаа ажлын хэсэгт танилцуулаад байна.

    Хоёр удаагийн яриа хэлэлцээний үеэр оролцогчдоос ордыг ашиглах үзэл баримтлал, хөрөнгө оруулалтын талаар санал авсан боловч дараагийн шатанд нээлттэй хэлбэрээр уралдаант шалгаруулалт /сонгон шалгаруулалт/ зохион байгуулж урьдчилсан шалгаруулалт хийн хураангуй жагсаалт гаргах, энэ үндсэн дээр эцсийн шатны сонголтыг шууд хэлэлцээний аргаар явуулах нь зүйтэй гэж ажлын хэсэг үзжээ. 

    Сонгон шалгаруулалтын баримт бичиг нь :
    1.    Сонгон шалгаруулалтын урилга
    2.    Сонгон шалгаруулалтад оролцогчдод өгөх зааварчилгаа
    3.    Чадварын үзүүлэлтийн хүснэгт
    4.    Техникийн саналын хүснэгт
    5.    Төслийн үе шат, төлөвлөлтийн хүснэгт 
    6.    Таван толгой төсөлд оролцох дэлгэрэнгүй саналаас бүрдэж байна.

    Сонирхогч этгээдүүдийн ирүүлсэн материалд ажлын хэсгээс үнэлгээ өгч, хамгийн сайн үнэлгээ авсан 5-7 компани/консорциумыг эцсийн шатны яриа хэлэлцээнд урих юм. Урьдчилсан сонгон шалгаруулалтын дүнг Засгийн газарт танилцуулж, эцсийн шатны хэлэлцээний тодорхой чиглэлийг батлуулахар төлөвлөж байна гэж Засгийн газрын Хэвлэл, мэдээллийн албанаас мэдээллээ.

  • Төсвийн тухай хуулийн төслийг өргөн барив

    Төсвийн тухай хуулийн төслийг өргөн барив

    Монгол Улсын 2010 оны Төсвийн тухай хуульд өөрчлөлт оруулах тухай, Нийгмийн даатгалын сангийн 2010 оны төсвийн тухай хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах тухай, “Хүний хөгжил сан”-гийн 2010 оны төсвийн тухай хуульд өөрчлөлт оруулах тухай хуулийн төслийг Монгол Улсын Ерөнхий сайд С.Батболд 2010 оны 4 дүгээр сарын 29-ний өдөр Улсын Их Хурлын дарга Д.Дэмбэрэлд өргөн барив. Монгол Улсын 2010 оны төсвийн тодотголын өөрчлөлтүүдийг тусгахад нэгдсэн төсвийн нийт орлого 364.2 тэрбум төгрөгөөр нэмэгдэж 2,791.0 тэрбум төгрөг, нийт зарлага 465.9 тэрбум төгрөгөөр нэмэгдэж нэгдсэн нийт 3,251.3 тэрбум төгрөг болж, төсвийн тэнцэл 101.7 тэрбум төгрөгөөр муудаж, нэгдсэн төсвийн нийт алдагдал 460.3 тэрбум төгрөгт хүрч ДНБ-ний 6.4 хувь болохоор байна.

    ОУВС-тай тохирсон “Стэнд-бай” хөтөлбөрийн дагуу нэгдсэн төсвийн нийт алдагдал ДНБ-ний 5.0 хувиас хэтрэхгүй байх ёстой. Хөтөлбөрийн хүрээнд байгуулсан Харилцан ойлголцлын санамж бичигт УИХ-аас баталсан банкны бүтцийн өөрчлөлттэй холбоотой Засгийн газрын бондын үндсэн зардал /Зоос, Төрийн банкны 100.0 тэрбум төгрөгийн Засгийн газрын бонд/ нь төсвийн зардалд тооцогдохгүй гэж үзсэн.Иймд ОУВС-тай хамтран хэрэгжүүлж буй хөтөлбөрийн шалгуур үзүүлэлт нэгдсэн төсвийн алдагдалд хүлээсэн үүргийг төсвийн тодотголын үзүүлэлт хангаж байгаа болно.

    Хэрэв энэ шалгуур үзүүлэлт хангагдахгүй тохиолдолд төсвийн алдагдлыг санхүүжүүлэх зорилгоор хөтөлбөрийн хүрээнд орж ирэх 56.7 тэрбум төгрөгийн эх үүсвэр дутагдах эрсдэлтэй байна. Хуулийн төслийг Улсын Их Хурал ирэх 7 хоногт хэлэлцэж эхэлнэ гэж Засгийн газрын Хэвлэл, мэдээллийн албанаас мэдээллээ. 

    ОРЛОГЫН ТАЛААР :

    •    Зэсийн үнийн өсөлтөөс нэмэгдэх орлого. Монгол Улсын 2010 оны төсвийн тухай хуульд  зэсийн үнийг 5800 ам.доллар байхаар тооцсоныг нэмэгдүүлэн 7500 ам.доллараар тооцсоноор нэгдсэн төсвийн орлого нийт дүнгээрээ 209.3 тэрбум төгрөгөөр нэмэгдэхээр байна. 

    •    Алтны үнийн өсөлтөөс нэмэгдэх орлого. Алтны үнийг 2010 оны төсөвт 900.0 ам.доллараар тусгасныг 200.0 ам доллараар нэмэгдүүлэн 1100.0 ам.доллараар тооцсоноор нэгдсэн төсвийн орлого нийт дүнгээрээ 25.2 тэрбум төгрөгөөр  нэмэгдэхээр байна. 

    •    Оюу толгой ордын хөрөнгө оруулалтаас нэмэгдэх орлого.  Оюу Толгойн Хөрөнгө оруулалтын гэрээ хүчин төгөлдөр үйлчилж эхэлсэнтэй холбогдуулан Хөрөнгө оруулагчийн зүгээс төсөлд зарцуулахаар төлөвлөсөн хөрөнгө оруулалт нэмэгдэж байгаатай холбогдуулан 2010 онд улсын төсөвт төвлөрөх орлогыг 50.3 тэрбум төгрөгөөр нэмэгдүүлэн тооцлоо.

    •    Татварын урьд оны өр, авлагыг барагдуулснаар нэмэгдэх төсвийн орлого Татварын тайлангаар гарсан 2010 оны эхний үлдэгдэл буюу өмнөх оны татварын өр 109.0 тэрбум төгрөг байгаагаас 52.4 тэрбум төгрөг нь “Алтан дорнод Монгол” ХХК-ийн зарим бүтээгдэхүүний үнийн өсөлтийн албан татварын өр, 4.6 тэрбум төгрөг нь тус компаний хугацаандаа төлөөгүй татварын өрөнд тооцсон хүүгийн өр  байна.
    Иймд өмнөх оны дутуу төлөлтөөс 52.0 тэрбум төгрөгийн татварын өрийг 2010 оны төсөвт нэмж төвлөрүүлэхээр тооцлоо.   

    Бусад орлого.
    •    Эрдэнэт үйлдвэрийн 2009 оны жилийн эцсийн санхүүгийн тайлангаар татвар төлсний дараах цэвэр ашиг 119.9 тэрбум төгрөг, үүнээс Монголын талд ногдох ногдол ашиг 1.0 тэрбум төгрөг, бусад аж ахуйн нэгжийн төвлөрүүлэх орлого 3.9 тэрбум төгрөгөөр тус тус нэмэгдэхээр буюу нийт ногдол ашгийн орлого 4.9 тэрбум төгрөгөөр нэмэгдэх боломжтой байна.
    •    Эрчим хүчний зохицуулах газрын Зохицуулагчдын зөвлөлийн хурлаас 2010 оны 1 дүгээр сарын 15-ны өдрөөс цахилгааны үнийг дунджаар 17.35 хувь, дулааны үнийг дунджаар 14.5 хувь нэмэгдүүлэхээр шийдвэрлэн мөрдөж эхэлсэн нь дулаан, цахилгааны борлуулалтын орлогыг нэмэгдүүлж улмаар 2010 онд эрчим хүчний компаниудаас улсын төсөвт төвлөрүүлэх нэмэгдсэн өртгийн албан татварын орлогыг төлөвлөсөн хэмжээнээс 4.0 тэрбум төгрөгөөр нэмэгдэхээр байна.
    •    Согтууруулах ундаа үйлдвэрлэгч аж ахуйн нэгжүүдийн 2010 оны 1 дүгээр улиралын байдлаар өмнөх оны мөн үеийнхээс үйлдвэрлэлт 28.0 хувь, татварын төлөлтийн байдал 37.7 хувиар тус тус нэмэгдсэн  үзүүлэлтэй байна. Иймд аж ахуйн нэгжүүдийн үйлдвэрлэлт, борлуулалт нэмэгдсэнтэй холбогдуулан архи, спиртийн онцгой албан татварын орлогыг 6.8 тэрбум төгрөгөөр, дотоодын пивоны онцгой албан татварын орлогыг 1.3 тэрбум төгрөгөөр тус тус нэмэгдүүлэн тооцлоо.
    •    2010 онд олборлох газрын тосны хэмжээ 175.5 мянган баррелиар нэмэгдэж улсын төсөвт газрын тосны орлогоор  3.2 тэрбум төгрөг нэмж төвлөрөхөөр байна. 
    •    Төрийн сангийн мөнгөн хөрөнгийн хүүгийн орлогыг 2010 онд 1.5 тэрбум төгрөгт байхаар төлөвлөсөн бөгөөд Монголбанкинд байршиж байгаа Төрийн сангийн нэгдсэн дансны үлдэгдэлд хүү авахаар тооцоолж байгаатай холбогдуулан хүүгийн орлогыг 3.3 тэрбум төгрөгөөр нэмэгдүүлэхээр тооцлоо.
    •    Орлогын албан татварын 1 дүгээр улирлын гүйцэтгэл, эдийн засгийн сэргэлт зэргийг харгалзан төсөвт төвлөрүүлэх аж ахуйн нэгжийн орлогын албан татварыг 11.6 тэрбум төгрөгөөр нэмэгдүүлэн тусгалаа.
    •    Өмнөговь аймгийн 2010 оны төсвийн төлөвлөгөөнд орон нутгийн төсөвт төвлөрөх ногдол ашгийн орлогыг 6.5 тэрбум төгрөгөөр тусгасан. Орон нутгийн өмчит “Таван толгой” ХК-ий 2008 оны татвар төлсний дараах цэвэр ашиг 16.1 тэрбум төгрөг байсан тул 2009 оны хүлээгдэж буй гүйцэтгэлийг өмнөх оны түвшинд байхаар тооцож орон нутагт ногдох ногдол ашгийг 6.1 тэрбум төгрөг байна гэж тооцсон. Гэтэл “Таван толгой” ХК-ий 2009 оны жилийн эцсийн орлого үр дүнгийн тайлангаар татвар төлсний дараах цэвэр ашиг 42.8 тэрбум төгрөг, үүнээс орон нутагт ногдох хэсэг нь 20.2 тэрбум төгрөг болсонтой холбогдуулан Өмнөговь аймгийн орон нутгийн ногдол ашгийг 13.6 тэрбум төгрөгөөр нэмэгдүүлэхээр тусгалаа.
    •    Мөн нэмэгдсэн өртгийн албан татварын буцаан олголтын эх үүсвэрийг 31.4 тэрбум төгрөгөөр нэмэгдүүлэхээр тооцсон.

    ЗАРЛАГЫН ТАЛААР :

    А.Урсгал зарлага
    1.    Засгийн газрын мөрийн хөтөлбөрийг хэрэгжүүлэх үүднээс төрийн албан хаагчдын цалин, нийгмийн даатгалын болон халамжийн сангаас олгож байгаа бүх төрлийн тэтгэврийг 2010 оны 10 дугаар сарын 1-нээс 30 хувиар нэмэгдүүлэхээр тооцож нийт 78.2 тэрбум төгрөг;

    2.    Байгаль, цаг уурын болзошгүй зардал болон цаг үеийн зайлшгүй шаардлагатай асуудлыг шийдвэрлэхэд зориулан Засгийн газрын нөөц санг 20.0 тэрбум төгрөг;

    3.    Эрчим хүч, халаалтын үнийн өөрчлөлтөд 20.9 тэрбум төгрөг;

    4.    Боловсролын салбарын  нэг сурагчид ногдох хувьсах зардлын нормативыг нэмэгдүүлэхэд зориулж 7.4 тэрбум төгрөг;

    5.    Олон хүүхэд төрүүлэн өсгөж байгаа “Алдарт эх” одонтой  эхчүүдэд олгох тэтгэмжийг  нэг дахин нэмэгдүүлэхээр тооцож 2010 оны төсвийн тодотголд 8.5 тэрбум төгрөг тусгав. Энэ нь иргэнд олгох хишиг, хувиас гадна  төрөөс олон хүүхэдтэй эхчүүдэд үзүүлж буй дэмжлэг болно. 

    6.    Төсвийн байгууллагын удирдлага, санхүүжилтийн тухай хуулийн дагуу 2009 оны жилийн эцсийн гүйцэтгэлээр төсвийн хэмнэлт, давсан орлогоос төсөвт байгууллагуудад олгох хөрөнгөд зориулж 2.5 тэрбум төгрөг,

    7.    Хүүхдэд олгох мөнгөн тэтгэмж, Шинэ гэр бүлд мөнгөн тэтгэмж, Шинэ төрсөн хүүхдэд олгох мөнгөн тэтгэмжийн 2009 онд үүссэн өглөгт 1.4 тэрбум төгрөг;

    8.    Төрийн өндөр албан тушаалтнуудын гадаад оронд хийх төрийн албан ёсны болон албан ажлын айлчлалын зардал хүрэлцэхгүй байгаатай холбоотойгоор энэ зориулалтаар төсөвт тусгагдсан хөрөнгөөс давсан зардлыг Засгийн газрын нөөц сангаас санхүүжүүлж байгааг цаашдаа  зогсоох үүднээс Гадаад харилцааны яамнаас ирүүлсэн саналыг үндэслэн Монгол Улсын Ерөнхийлөгч, Улсын Их Хурлын дарга, Монгол Улсын Ерөнхий сайдын гадаад арга хэмжээний зардалд 2.4 тэрбум төгрөгийг нэмж  тусгасан.

    9.    Мөн Улсын Их Хурал, Засгийн газраас 2010 оны төсвийн тодотголд тусгахаар шийдвэрлэсэн болон шинээр байгуулагдсан байгууллагын зайлшгүй шаардлагатай  урсгал зардлыг нэмж тусгалаа. Тухайлбал, ХХААХҮС-ийн төсвийн багц дахь Хөдөө аж ахуйн төвлөрсөн арга хэмжээний “Монгол мал” хөтөлбөрийн зардалд зориулж 3.8 тэрбум төгрөг, Шүүхийн шийдвэрийн дагуу хохирогчдод олгох нөхөн олговорт зориулж ХЗДХ-ийн сайдын багцад 5.0 тэрбум төгрөг, Эрүүл мэндийн салбарын урсгал зардлыг нэмэгдүүлэхэд зориулж 3.1 тэрбум төгрөгийг тус тус нэмж тооцлоо.

    Б.Хөрөнгө оруулалт   
    Монгол Улсын 2010 оны төсвийн тухай хуулиар улсын төсвийн хөрөнгө оруулалтаар нийтдээ 447.7 тэрбум төгрөгийн төсөл, арга хэмжээг хэрэгжүүлэхээр УИХ-аас баталсан.
    Улсын төсвийн хөрөнгөөр 2010 онд хэрэгжүүлэх хөрөнгө оруулалтын төсөл, арга хэмжээний тодотгосон төлөвлөгөөг 587.4 тэрбум төгрөг байхаар тусгаж байгаа нь УИХ-аар батлагдсан 2010 оны төсвийн хөрөнгө оруулалтын төлөвлөгөөнөөс 139.7 тэрбум төгрөгөөр нэмэгдэж байна.
    Дараах өөрчлөлтүүд тусгагдлаа. Үүнд:

    1.    Монгол Улсын 2010 оны төсвийн тухай хуулийн 2-р хавсралтад “Бүс, орон нутгийн хөгжлийг дэмжих” чиглэлээр батлагдсан нийт 73.1 тэрбум төгрөгний арга хэмжээнээс 66.9 тэрбум төгрөгний төсөл, арга хэмжээг хуулийн 1-р хавсралт руу шилжүүлэн холбогдох төсвийн ерөнхийлөн захирагчдын багцад тусгаж, үлдэх 6.2 тэрбум төгрөгийн төсөл, арга хэмжээг орон нутгийн хөрөнгө оруулалтын зардлаас санхүүжүүлэхээр шилжүүлэх;

    2.    Хуулийн 3 дугаар хавсралтад “Өөрийн хөрөнгөөр гүйцэтгэн дараа төлөгдөх нөхцлөөр хэрэгжүүлэх хөрөнгө оруулалтын төсөл, арга хэмжээ”-ний жагсаалтад батлагдсан нийт 82.6 тэрбум төгрөгийн санхүүжих дүн бүхий төсөл, арга хэмжээг хуулийн 1-р хавсралт руу шилжүүлэн холбогдох төсвийн ерөнхийлөн захирагчдын багцад тусгаж, санхүүжилтийн эх үүсвэрийг 2010 оны төсвийн тухай хуулийн төсөлд тусгагдсан байсан дүнгээр тодорхойлох;

    3.    Барилгын ажил нь дууссан боловч техникийн болон улсын комиссын акт нь хүлээгдсэн, тендер нь оройтсон, зураг төсөвт өөрчлөлт орсон, газрын асуудалд маргаан гарсан зэргээс барилгын ажил хойшилж, 2009 онд төсөвлөгдсөн хөрөнгөө бүрэн ашиглаж чадаагүй он дамжин санхүүжигдэх болж байгаа болон гэрээт ажлыг хугацаанд нь гүйцэтгүүлэхэд шаардагдах хөрөнгийн эх үүсвэргүй болсон зарим төсөл, арга хэмжээнд нийт 27.8 тэрбум төгрөгийг нэмж тусгах;

    4.    Улсын Их Хурал, Засгийн газрын тогтоол шийдвэр болон Мэргэжлийн хяналтын ерөнхий газраас тавьсан актын дагуу зарим барилгыг шинээр барих шаардлага бий болсон, түүнчлэн, ахмад дайчдыг бүрэн орон сууцжуулах, гэнэтийн хүчин зүйлийн нөлөөллөөс үүссэн зарим төсөл, арга хэмжээг санхүүжүүлэхэд шаардлагатай  нийт 42.0 тэрбум төгрөгийг нэмж тусгах; 

    5.    Хуулийн 1 дүгээр хавсралтаар батлагдсан төсвийн ерөнхийлөн захирагчдын хуулиар тодорхойлогдсон чиг үүрэгт үл нийцэх нийт 1.0 тэрбум төгрөгний  төсөл, арга хэмжээг тухайн асуудлыг эрхэлсэн төсвийн ерөнхийлөн захирагчдын багцад шилжүүлэн тусгахаар тооцлоо.

  • Хуулиудын төсөл өргөн барив

    Хуулиудын төсөл өргөн барив

    Монгол Улсын Ерөнхий сайд С.Батболд 2010 оны 4 дүгээр сар 8-ны өдөр УИХ-ын дарга Д.Дэмбэрэлд бараалхан “Төмөр замын тээврийн талаар төрөөс баримтлах бодлого”, “Утаагүй Улаанбаатар” хөтөлбөр, “Агаарын тухай хууль”-ийн шинэчилсэн найруулгын төсөл, “Агаарын бохирдлын төлбөрийн тухай хууль”-ийн төсөл, “Нийслэлийн эрх зүйн байдлын тухай хууль”-ийн шинэчилсэн найруулгын төсөл, хуулийн төсөлтэй холбогдуулан нэр бүхий хуулиудад оруулах нэмэлт, өөрчлөлт оруулах тухай хуулийн төсөл, “Төрийн хяналт, шалгалтын тухай хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах тухай хууль”-ийн төслийг өргөн барилаа.

    Улс эх орны нийгэм, эдийн засгийн хөгжлийг хангах, тулгамдаж байгаа зарим асуудлыг шийдвэрлэх, нийслэл Улаанбаатар хотыг хөгжүүлэхтэй холбоотой зарим хууль, тогтоомжийн төслийг Засгийн газрын хуралдаанаар хэлэлцэн шийдвэрлэж Улсын Их Хуралд өргөн мэдүүлж байна. Ойрын үед олон чухал асуудлыг шийдвэрлэх хуулийн төслийг өргөн мэдүүлнэ гэж Ерөнхий сайд С.Батболд хэлэв.
       
    “Төмөр замын тээврийн талаар төрөөс баримтлах бодлого”-ын баримт бичиг батлагдсанаар:
    •    Төмөр замын дэд бүтцийн хөгжилтэй уялдан хөрш орнуудтай эдийн засгийн тэнцвэртэй харилцаа хөгжинө
    •    Стратегийн ач холбогдол бүхий ашигт малтмалын орд газрууд эдийн засгийн эргэлтэд орж, дотоодын нийт бүтээгдэхүүн өсч, Монгол Улс эрчимтэй хөгжих нөхцөл хангагдана
    •    Хөрш орнуудын нутаг дэвсгэрээр дамжин далайд гарах төмөр замын шинэ гарц нэмэгдэж, эрэлт ихтэй гуравдагч орны зах зээлд ашигт малтмалаа шууд нийлүүлэх боломж бүрдэж, далайн боомтуудад гарцтай болно
    •    Экспорт, импортын ачаа эргэлтийн хэмжээ үлэмж өсч, манай улсын нутгаар дамжин өнгөрөх транзит тээвэр нэмэгдэнэ.

    “Утаагүй Улаанбаатар” хөтөлбөр :

    Хөтөлбөрт хотын агаарын бохирдлыг зөвшөөрөгдөх хэмжээнд нь хүртэл цэвэршүүлэхийн тулд үндэсний хэмжээнд авч хэрэгжүүлэх зорилтууд, үйл ажиллагаа, шаардагдах хөрөнгийн тооцоог цогцоор нь тодорхойлсон байна. Хөтөлбөрийн хүрээнд хот төлөвлөлтийг сайжруулан дэд бүтэц шинээр бий болгох, гэр хорооллыг барилгажуулах, нийслэл рүү чиглэсэн шилжилт хөдөлгөөнийг сааруулах, хөдөө орон нутагт тогтвортой ажиллаж, амьдрах нөхцөл, бололцоог сайжруулахын тулд эрх зүйн болон эдийн засгийн орчин бүрдүүлэх, аймаг, бүсийн төвүүдийг нийслэлтэй болон хилийн боомтуудтай холбосон хатуу хучилттай зам барих, аймгийн төв, бүсийн төв, суурингуудыг цогцоор нь тохижуулан хөгжүүлэх, орон нутагт нийгмийн дэд бүтэц бий болгох юм.

    “Агаарын тухай хууль”, “Агаарын бохирдлын төлбөрийн тухай хууль”

    “Агаарын төлбөрийн тухай хууль” батлагдсанаар бохирдуулагч нь төлбөр төлөгч байх зарчим хэрэгжинэ. Иргэд, аж ахуйн нэгж, байгууллага эрх үүрэг, хүлээх хариуцлагаа ухамсарлаж, агаар бохирдуулах үйл ажиллагаагаа хянах механизм бий болох юм. Ингэснээр агаарын бохирдлыг багасгах талаар санаачлага гарч, зөвхөн эдийн засгийн ашгийг харах бус байгальд ээлтэй бараа, бүтээгдэхүүн сонгох нөхцөл бүрдэнэ. Хууль батлагдсанаар төлбөрийн чадвар хангах, нарийвчилсан      төлбөр тооцооны механизм нэвтэрч, нийгмийн эмзэг бүлгийнхэнд утаагүй, цэвэр түлш хэрэглэж эхлэх санхүүгийн бодит бололцоо бүрдүүлэх тогтолцоо бий болох юм.

    “Төрийн хяналт шалгалтын тухай хууль”-д оруулах нэмэлт өөрчлөлт

    Төр, хувийн хэвшлийн түншлэлийг бэхжүүлэх, бизнесийн орчны шинэтгэлийг хэрэгжүүлэх бодлого, зорилтын хүрээнд хяналт, шалгалтыг олон улсын жишигт ойртуулж боловсронгуй болгох. Үүний тулд аж ахуйн нэгж, байгууллагын дотоод хяналтын тогтолцоог бүрдүүлэх, хяналт, шалгалтын ил тод, нээлттэй байдлыг хангаж, эрсдэлд тулгуурласан хяналт, шалгалт хийх асуудал хуульчлагдах юм.

    “Нийслэлийн эрх зүйн байдлын тухай хууль”-ийн шинэчилсэн найруулга

    Хүн амын өсөлтийг даган хот байгуулалт, төлөвлөлт, байгаль орчин, экологийн аюулгүй байдалд сөрөг нөлөө үүсч, төлөвлөлтгүй суурьшил бий болж, гэмт хэрэг, зөрчил ихсэх, замын хөдөлгөөнд түгжрэл үүсэх, хүн амын эрүүл мэнд, нийгмийн халамжийн үйлчилгээний салбар доголдох зэрэг олон хүндрэл гарах болсон. Нийгэм, эдийн засаг, хүн ам зүйн өөрчлөлтийг харгалзан, нийслэлийн оршин суугчийн эрх үүрэг, нийслэлийн удирдлагын тогтолцоо, үйл ажиллагааны эрх зүйн үндэс, нийслэлийн санхүү, өмчийн харилцааг боловсронгуй болгох, эдийн засгийн бие даасан байдлыг хангах зорилгоор энэ хуулийн төслийг боловсруулжээ гэж Засгийн газрын Хэвлэл, мэдээллийн албанаас мэдээллээ.