batbold

Ангилал: тайлан

  • С.Батболд гамшигт өртсөн Дундговь аймагт 217 сая төгрөгийн хандив өргөлөө

    2021 оны 3 дугаар сарын 13-ны өдөр Дундговь, Говьсүмбэр аймгуудын нутаг дэвсгэрийг хамарсан хүчтэй цасан болон шороон шуурга шуурч, байгалийн гамшигт үзэгдэл болсон. Шуурганы улмаас хүний амь эрсдэж, олон тооны айл өрх орон гэргүй болжээ. Шуурганаар уруудсан мал сүргийг эрж хайх ажил өнөөдөр ч үргэлжилж байна.

    Дундговь аймгаас сонгогдсон УИХ-ын гишүүн С.Батболд байгалийн онц аюултай үзэгдлийн улмаас хүний амь эрсдэж, их хэмжээний эд материалын хохирол учирсанд гүн эмгэнэл илэрхийлж, орон гэргүй болсон 30 өрхөд өргөө цагаан гэр, 1300 өрхөд нэн шаардлагатай хүнсний багц, 7000 боодол өвс тэжээл, амь үрэгдсэн иргэдийн ар гэрт мөнгөн тусламж, мөн шуурганд уруудсан мал эрэн хайх ажиллагаанд зориулж шатахууны зардал зэрэг нийт 217 сая төгрөгийн хандивийг хувийнхаа зүгээс хандивласан байна.

    Б.Энхбат

  • С.Батболд: Эх орон нэг монгол хүнээс эхэлдэг

    УИХ-ын гишүүн, Монгол Улсын Ерөнхий сайд асан Сүхбаатарын Батболд МАН-ын залуучуудын төлөөлөл болох НАМЗХ-ны гишүүдтэй уулзлаа. Тэрээр “Монгол Улсын хөгжлийн гарц” сэдвээр илтгэл тавьж, улс орны хөгжил, хувь хүний хөгжил, намын хөгжлийн талаар залуучуудтай сонирхолтой яриа өрнүүлсэн юм. Түүний илтгэлээс товчлон нийтлэв.

    “Замын зураг”-гүйгээр зорьсон газртаа хурдан очиж чадахгүй

    Монгол Улсын хөгжлийн төсөөлөл, хэтийн төлөв, аль нам сонгуульд ялснаас үл хамаараад заавал баримтлах хөгжлийн нэгдсэн бодлого байхгүйгээс болоод өнөөдөр бид улсаараа харанхуйд тэмтчиж яваа юм шиг болжээ. Очих газар буюу хөгжлийн чигийг заасан “замын зураг” бидэнд алга. Өөрөөр хэлбэл, бид газрын зураггүй, чиг заах луужингүйгээр ойд төөрч яваатай бараг л адилаар урсгалаараа тэмтчиж явна. Харин эрх барьсан нам нь нөгөө намаа үгүйсгэдэг зарчим ноёрхлоо. Түүнээсээ болоод заримдаа овоо явж байсан ажлаа ор тас үгүйсгэх, бүр орвонгоор нь эргүүлээд хаячих юм. Төр, засгийн бодлогын залгамж чанар тэр бүр хадгалагдахгүй байна. Өмнөх Засгийн газрынхаа хүрсэн цэгээс цааш явахгүй, хүргэсэн амжилтыг үргэлжлүүлж чадахгүй байна.

    Ойд хоёулаа ч явсан, олуулаа ч явсан хэн нэг нь ахалж урд явж зам заадаг даа. Тэр хүнийг эрх баригч намтай зүйрлэбэл, бид “зам заадаг хүн”-ээ солих бүртээ “өмнөх зам заагч”-ийнхаа хүргэсэн газраас цааш явахгүй, буцаж байрнаасаа хөдлөх, заримдаа бүр өөр зүгт явах гэж зүтгэх юм. Энэ нь түрүүний ярьдаг, хэн ахалж зам заахаас үл хамааран баримтлах нэгдсэн “газрын зураг”-гүйгээс болж байна.

    Би ойрын жишээ авъя. 2008-2012 онд улс орны эдийн засаг ямар байсныг та бүхэн санаж байгаа. 2008-2009 онд эдийн засаг хямралтай байлаа. Санхүүгийн салбарын хүндрэл нь хямрал болон давалгаалах төлөв ажиглагдаж, банкинд мөнгөө хадгалуулсан иргэд санаа зовниж байв. Дэлхийн болон Азийн хямралын цикль, цохилтод манайх автаж байсан үе. Манай экспортын гол нэрийн бүтээгдэхүүн болох зэс, төмрийн үнэ дэлхийн зах зээл дээр уначихсан, ер нь маш хэцүү байлаа. Нөхцөл байдал хэдийгээр биднээс бараг хамаарахгүйгээр хүндэрч байсан ч, төр төмөр нүүрээ харуулах ёсгүй, хямралыг зах зээлийн урсгалд нь даатгаад орхиж болохгүй, харин ч эрх баригч нам, Засгийн газар “зам заагч”-ийн үүргээ илүү ухамсарлах ёстой гэж бид үзсэн.

    Тийм учраас ард түмэндээ хандаж банкны хямралд санаа зовох хэрэггүй, арилжааны аль нэгэн банк дампуурахад хүрвэл та бүгдийн мөнгөн хадгаламжийг төр хариуцах шийдвэрийг манай Засгийн газар гаргасан. Ингэснээр иргэдийнхээ ч, хөрөнгө оруулагчдын итгэлийг алдаагүй. Улмаар улс оронд банкаар дамжсан санхүүгийн тогтвортой байдлыг бий болгож чадсан. Үр дүн ч гарсан. Олон жил гацсаар ирсэн Оюутолгой төслийг эхлүүлж эдийн засгийн нааштай өсөлтүүд гарсныг хүмүүс мэдэж байгаа. Тэр үед Монгол Улсын Ерөнхийлөгчөөсөө эхлээд эдийн засагчид, гадны судлаачид хүртэл Монгол Улс эдийн засгийнхаа эрчимтэй хөгжлийн гараан дээр очлоо гэж дүгнэж байсан. Бүр тодруулбал, Монгол Улсын эдийн засагт эргэлдэж байгаа гурван төгрөг тутмын нэг нь Оюутолгой төсөл, түүнийг дагасан бизнесийнх гэдгийг олон хүн хэлж байлаа.

    Оюутолгойн араас Тавантолгойг ч эхлүүлж чадсан. Монгол Улсын эдийн засаг 2010 онд 11 хувийн өсөлттэй байсан бол, 2011 онд 17.5 хувьд хүрсэн. 2012 онд үүнээс буурахгүй түвшинд байна гэсэн урьдчилсан төсөөлөлтэй, хагас жилийн гүйцэтгэл ч үүнийг баталж байв. Энэ дүгнэлтийг бид өөрсдөө хийгээгүй юм. Дэлхийн банк, ОУВС-гийнхан “Та бүхэн яг энэ бодлогоо бариад явбал Монгол Улсын эдийн засаг дараагийн 20 жилд жил бүр 15-аас доошгүй хувийн хурдацтай өсөж, Азидаа нэгдүгээрт, дэлхийд тэргүүлэх хурдтай өсөлттэй эдийн засагтай болно” гэдэг дүгнэлт гаргаад, олон нийтийн хэвлэл мэдээллээр цацаж байсан. Харин энэ их өсөлтөө ард түмний амьдралд яаж наах, айл болгоны гэрт яаж оруулах, иргэн бүрийнхээ халаас хэтэвчинд яаж мэдрүүлэх вэ гэдэг нь бидний дараагийн том зорилго байлаа.

    Эдийн засгийн өсөлтийн тодорхой хувь нь бүтээн байгуулалт руу буюу эрчим хүч, үйлдвэрлэл, дэд бүтцэд чиглэж улс орны хөгжлийг хангах ёстой. Бас тодорхой хувь нь монгол хүн монгол айлд наалдаж үр шимээ өгөх ёстой гэж үзсэн. Эдийн засаг өсч л байгаа бол цалин тэтгэвэр нэмэгдэх ёстой. Иймд цалинг дунджаар 2.5 дахин нэмсэн. Дээр нь хоёр намын амласан бэлэн мөнгөний амлалтыг өгсөн. Иргэн бүртээ сар болгон 21 мянган төгрөг өгдөг байсан. Иргэддээ бэлэн мөнгө тараалаа гэж шүүмжилдэг. Энд алдаа, сургамж байсныг нуухгүй ээ. Гэтэл эдийн засаг өсч л байгаа бол түүний өгөөжийг иргэн бүр нийгмийн бүтээн байгуулалтаас гадна шууд хүртэх нь хүнээ, дундаж давхаргаа дэмжих зүүн төвийн үзэл баримтлалтай намын зөв бодлого байсан гэж би одоо ч үздэг. Бас нэгэнт амласан л бол ард түмнээ хуурч болохгүй, улстөрийн хүчин хариуцлагатай, сонгуулийн амлалт биелдэг байх учиртай гэдэг үүднээс манай Засгийн газар хүний өөрийн намын гэлтгүй зүтгэсэн, өгсөн. Ер нь цаашдаа бол бэлэн мөнгийг хэт хавтгайруулж олгохоосоо ахмадууд, хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэд, өрх толгойлсон эмэгтэйчүүд, амьдралын баталгаажих түвшнээс доогуур амьдралтай гэр бүлд, хүүхдүүдэд, оюутнуудад нийгмийн зорилтод хэсэг рүүгээ чиглүүлэх нь илүү оновчтой. Тийм бодлогыг бид одоо ч гаргаж хэрэгжүүлэх ёстой гэж үзэж байна. Энэ бүгдийг бид гаднаас авсан бонд, зээлийн өрөөр хийгээгүй. Ердөө хоёрхон жилийн өмнө бид өнөөдрийнх шиг улсаараа бондын мөнгөөр амьдардаггүй байлаа.

    Гэтэл өнөөдөр эдийн засгийн өсөлтийн хурд маш эрчтэйгээр саарлаа. 17.5 хувь хүрч байсан өсөлт энэ оны дүнгээр 5.3 хувьтай гарах төлөвтэй. Мөнгө төгрөг байхгүй боллоо. Цалин тэтгэвэр нэмэх, иргэн бүртээ мөнгө өгөх нь байтугай, хүүхдийн мөнгөө өгч чадахгүйд хүрлээ. 2015 оны төсөвт яаж ийгээд эрх баригчдын энэхүү алдаатай бодлогыг зогсоох ёстой. УИХ дахь манай МАН-ын бүлэг ч төсөв хэлэлцэж байгаа энэ хариуцлагатай цаг үед дээрх байр сууринаас хандаж байна.

    Би Засгийн газрыг тэргүүлж байх хугацаандаа гурван удаа төсөв батлуулж байв. Хамгийн өндөр нь 4.9 их наядын төсөв байсан. Гэтэл Шинэчлэлийн Засгийн газрын 2013 оны төсөв нь 7.9 их наяд, дээр нь Монголбанкны Үнэ тогтворжуулах хөтөлбөрийн 4.0 их наяд төгрөг байв. “Чингис” бондын 1.5 сая ам.долларын нөөцтэй, өнөөдрийн ханшаар бараг 3.0 их наяд төгрөг руу дөхөх байх. Хөгжлийн банкны 580 сая ам.доллар бас “Самурай” бондын хөрөнгө, Засгийн газар өөрөө 1.0 тэрбум төгрөгийн бонд гаргачихсан. БНХАУ-тай Монголбанк төгрөг юаны своп хэлцэл хийгээд, тэрнээсээ 1.0 тэрбум гаруйг нь аваад ашиглачихсан. Манай Засгийн газрын үеийн төсвийн зарцуулалтаас тав дахин их төсвийн эх үүсвэртэй мөртлөө цалин, тэтгэврийг яагаад нэмсэнгүй вэ, яагаад ард түмэн рүү хандсан нийгмийн халамжийн бодлого явахгүй байна вэ. Энэ их мөнгө ерөнхийдөө АН-ын угшилтай, тэднийг дэмждэг компаниудаар гүйцэтгүүлж хэрэгжүүлсэн төсөл хөтөлбөр болоод явчихвуу, сум хөгжүүлэх, жижиг дунд үйлдвэрлэлийг дэмжих хөтөлбөрийн мөнгө хаагуур, юунд хуваарилагдав, хэрхэн зарцуулагдав гэдгийг тодорхой мэдэх юм алга. Монголбанкны Үнэ тогтворжуулах хөтөлбөрийн мөнгө л гэхэд ард түмэндээ сар бүр 21 мянгаар тараахад таван жилд хангалттай хүрэлцэх мөнгө байлаа шүү дээ. Иргэн бүртээ 1.2 сая төгрөг өгч болох мөнгийг л үнэ тогтворжуулах нэрээр гаргалаа. Тэгээд үнэ тогтворжсон билүү гэдгийг та бүхэн надаар хэлүүлэлтгүйгээр долларын ханш, хүнсний гол нэрийн барааны үнийн өсөлтөөс бэлээхэн мэднэ. Яагаад ийм хариуцлагагүй, бодлогогүй явж, Эдийн засгийн өсөлтийн хурд огцом саараад байгааг асуухад Эдийн засгийн хөгжлийн сайд асан Н.Батбаяр Хятадын зах зээл муу байна, Америкийн зах зээл муу байна гэж хариулах жишээтэй. Ямар нэг хэмжээгээр нөлөөлөл байсныг үгүйсгэхгүй. Гэхдээ манайхан өөрсдөө бодлогын алдаа гаргаж, хөрөнгө оруулагчид, бизнес эрхлэгчид, ард иргэдийн итгэлийг алдсанд л хэргийн гол учир оршиж байгаа юм.

    Энэ хавар Австралд хөрөнгө оруулагчид, бизнесийн төлөөлөлтэй уулзалтад манай Н.Энхболд, Ч.Хүрэлбаатар мөн АН-ын зарим УИХ-ын гишүүд оролцжээ. Тэндэхийн 160 гаруй бизнесмэн цуглаж, УИХ-ын гишүүдтэй санал солилцсон байгаа юм. Та бүхэн яагаад Монголд хөрөнгө оруулалтаа зогсоочихов, яагаад Монголд ирэхгүй байна вэ гэж асуухад уул уурхайн баялаг, хөршийн таатай орчин, ардчилсан нийгмийн тогтолцоо гээд олон сайхан давуу тал танай улсад бий. Гэхдээ танай улсад итгэхэд хэцүү, хуулиа огцом өөрчилж байна, худлаа ярьж байна, тийм учраас 2016 оны сонгуулийн дүнг харна гэж хариулсан байна лээ. Өөрөөр хэлбэл, гадны хөрөнгө оруулагчид хүртэл манай сонгуулийг, “зам заах дараагийн заагчийг” хүлээж байна шүү дээ. Энэ нь өөрөө биднийг, Монгол Улсыг хөгжлийн загвар концепцтой байх ёстой юм байна, тэр нь сонгуулиас сонгуулийн хооронд биш, дунд хугацааны, 10, бүр 20 жилийн хөтөлбөр байх ёстой юм байна гэдгийг хэлж байгаа юм.

    Энд нэг жишээ хэлэхэд Катарыг 1990 оноос өмнө “тэмээн дээр байсан улс” гэж ярьдаг. Сүүлийн 20 жилийн хугацаанд Катарын ДНБ-ий үйлдвэрлэл 120 тэрбум ам.доллар болжээ. “Тэмээн дээр байх” үед нь 5.0 тэрбум ам.доллар хүрэхгүй байсан юм билээ. Хүн ам нь нэг сая хүрэхгүй шүү дээ. Тэд яаж ингэж чадав гэхээр хөгжлийн нэгдсэн бодлоготой, тэр бодлогоороо тууштай, улсаараа зөвхөн урагшаа явсан. Харин манайд ийм бодлого байхгүй, бүгдийг шинээр эхлэх гэхийн зэрэгцээ улсаараа биш, зөвхөн сонгуульд ялсан намаараа, тэр намынхан л урагшаа явах гэж зүтгээд байна. Энэ бидний, Монгол Улсын хөгжлийн загвар биш ээ.

    Дэлхийн улс орнуудыг гурван хэсэгт хувааж үзэж, эндээс сонголтоо хийх хэрэгтэй. Ядуурал нэлээд ихтэй Африк, Латин Америкийн улсууд, баялагтай орнууд, хөгжилтэй орнууд гэж гурав хувааж болно. Норвеги, Шинэ Зеланд гэх мэт хөгжилтэй орнууд хөгжлийн зөв төлөвлөлт хийж чадсан учир иргэд нь бүтээгч болсон. Энэ улсуудын ялгаа нь засаглалд нь байна. Бид тэдгээрээс шилдэг засаглалыг нь сонгон авах ёстой. Судалгаан дээр үндэслэсэн, бусдын зөв сайныг ухаалаг авсан, дугуйг дахин бүтээх шаардлагагүй, илүү шинийг хийх тийм загвар руу орох ёстой. Манайд бол хэн хурц тод, чангаар үг хэлэв гэдгээр л хөгжлийн бодлогоо тодорхойлдог болжээ гэж twiittert бичсэн байсныг уншсан юм байна.

    Ийм эмоциор, ийм популизмаар явсан буюу савалтууд манай хөгжлийг сааруулж байна. Ухамсартай, бодлогын төлөвлөлт, судалгаатай хөгжил рүү явах ёстой. Үүнийг үндэсний зөвшилцлийн хүрээнд ярих ёстой. Нэн ялангуяа манай намын залуус та бүхэн үүнд онцгой үүрэг гүйцэтгэх ёстой юм шүү. Одоогоор дэлхийн аль ч улс оронд төр, засгийг улстөрийн намаар дамжуулж байгуулж байна. Тийм учраас улстөрийн намын үүрэг оролцоог хэт үгүйсгэх боломжгүй. Гэхдээ улстөрийн намууд байгаа учраас Монгол Улс байгаа юм биш шүү дээ. Монгол Улс байгаа учраас улстөрийн намууд байгаа юм. Тийм учраас эрх ашгийн эрэмбийн эхэнд ямагт улс, үндэстний эрх ашиг байдаг, өнөөдрийнх шиг улстөр нь урдаа явж эдийн засгаа чирж унагадаг бус, эдийн засаг нь өмнөө гарч улстөрөө хөтөлж явдаг тийм эрүүл нийгмийг бүтээх нь монгол хүн бүрийн мөрөөдөл. Үр хойчдоо тийм нийгэм үлдээх нь бидний үүрэг.

    Их мөнгө, ганган машин сайхан амьдралын хэмжүүр биш

    Бид хүний хөгжлийг эрхэмлэх ёстой. Эдийн засагт үл хөдлөх хөрөнгө үнэт цэнэтэй бол улс оронд хамгийн үнэт капитал бол хүн. Цээжээ дэлдсэн нөхдүүдийг нийгэм нь дагаад хэт саваад ирэхээр үл итгэлцэл, болгоомжлол бий болж, үүний уршгаар эдийн засгийн өсөлтөө сааруулж, өрсөлдөх чадвар, тогтвортой хөгжил гэдэг зүйлийг алга болгоод байна. Германы Бундестагийн ордны хаалган дээр ийм бичиг байдаг гэсэн. “Бидний эрхэм зорилго бол герман хүний эрх ашгийг, герман хүний хөгжлийг тэтгэхэд оршино” гэж. Манайд ч гэсэн монгол хүний эрх ашгийг, монгол хүний хөгжлийг яаж зөв тэтгэх вэ гэдэг дээр төр засаг фокусаа тааруулах ёстой.

    Хүний хөгжил хүүхдээс, хүүхэд наснаас эхэлнэ. Хүүхэд эрүүл өсөх ёстой. Эрүүл хүнд л саруул ухаан оршино. Саруул ухаантай хүн л зөв шийдвэр гаргаж чаддаг. Манай Засгийн газраас Эрүүл монгол хүн, эрүүл монгол хүүхэд хөтөлбөр хэрэгжүүлж, хүүхэд бүрийг эрүүл мэндийн үзлэгт хамруулж эхэлж байсан нь энэ санааг төрийн бодлого болгож байсан хэрэг. Эрүүл мэндийн дараа боловсрол хамгийн чухал. Боловсролын зөв стандарт тогтоомоор байна. Бид Кэмбрижийн стандартыг нутагшуулах талаар нэлээн ажлуудыг хийсэн боловч энэ Засгийн үед “гадаад нэртэй” гээд солигдсон сурагтай байна лээ. Амьдралын ухааныг англи хэл, интэрнэттэй нь хосолж заадаг энэ академик сургалтыг дэлхийн 130 гаруй орон хэрэгжүүлээд явж байна. Амжилтын нэг жишээ нь Сингапур. Дүүрэг, аймгаас эхлээд бүх сургууль энэ тогтолцоо руу орж, төр зохих зардлыг гаргах ёстой гэж үзэж байв. Харин сая огцорсон Засгийн газар энэ эрчийг сааруулсан, гэхдээ арай ч зогсоочихоогүй болов уу гэж найдаж байна.

    Хүнийхээ өрсөлдөх чадварыг нэмэгдүүлэх, боловсролтой болгох, ажилтай байлгах, монгол хүнээ бүтээлч хүн болгох чиг рүү л бид явах ёстой юм. Бэлэнчилдэг, өрсөлдөх чадвараа хангаж чаддаггүй, хар ухаан, лоббиг чухалчилдаг, хэсэг бүлэг хүнийг аргадаж, аргалж амьдардаг биш, орчин үеийн өрсөлдөөнтэй ертөнцөд тэмцэж амьдрах залуу үеэ бид бэлдэх ёстой. Энэ зарчмаас бид ухрах ёсгүй.

    Эх орон нэг монгол хүнээс эхэлдэг. Эх оронгүй хүн гэж байдаггүй. Нэг иргэнээс, нэг монгол хүнээс эхэлж Монгол Улс бий болно. Нэг монгол хүний эрүүл саруул, боловсролтой, идэвх эрмэлзэлтэй, дэлхийн хүмүүстэй хөл нийлж алхах чансаатай болгох зорилт нь нийт Монголоо хөгжүүлэх зорилтын түлхүүр, оньс юм.

    Хүний ертөнцөд ирээд буцах тэр хугацаандаа хүн сайхан амьдрах ёстой. Тэр сайхан амьдралаа хүн өөрөө бүтээх ёстой. Үүний тулд эрүүл, боловсролтой байх нь хамгийн чухал. Түүнээс бус, мөнгө бол сайхан амьдралын баталгаа, эх үүсвэр биш. Мөнгө бол сайханд амьдрахад хэрэгтэй хэрэгсэл л болохоос сайхан амьдралд хүргэдэг гол хөдөлгүүр биш. Харин сайхан амьдралд хүргэдэг хөтөч нь, сайхан амьдралын гол тулгуур нь эрүүл мэнд, боловсрол юм. Нэг сайхан үг байдаг юм. Хүн өөрөө өөрийнхөө амьдралын гол дүр байх ёстой гэж. Өөрийнхөө амьдралын гол дүрд бусдыг тоглуулаад өөрөө туслах дүрд нь тоглоод явна гэдэг бол гунигтай. Өөрөөр хэлбэл, залуус та бүхэн өөрийнхөө амьдралыг өөрсдөө л бүтээ, бусдын цүнхийг барьж гүйгээд биш, өөрийнхөө цүнхийг барьж яваад өөрийнхөө амьдралыг бүтээхийн төлөө зүтгээрэй. Хүн болгон нь учиргүй их мөнгөтэй, айл болгон хаустай байх нь манай нийгмийн хамгийн том зорилго биш шүү. Их мөнгө, өндөр шилэн байшин, гоё ганган машин бол эцсийн зорилго биш, сайхан амьдралын хэмжүүр ч биш. Хамгийн гол нь эрүүл, боловсролтой иргэдтэй, хүчтэй дундаж давхаргатай аюулгүй орчин бүхий амгалан амьдрах нийгэм бол бидний, ялангуяа залуус та бүхний бүтээх стандарт шүү.

    Тэд МАН-гүй АН-д ашигтай гэдэг бол, бид АН-гүй байх нь Монголд хохиролтой гэж үздэг

    Дэлхийн улс орнуудын улс төрийн намуудын хөгжлийн түүх, төлөвшлийг аваад үзвэл олон намын тогтолцоо байсаар байгаа хэдий ч сүүлдээ хоёр үндсэн чиглэлд хуваагдаж байна. Энэ бол төвөөсөө баруун тийшээ, төвөөсөө зүүн тийшээ гэсэн хоёр чиглэл. Сүүлийн үеийн чиг баримжааг харахад төв рүүгээ тэмүүлсэн зүүн төвийн үзэл баримтлал харьцангуй давуу байдлаар зонхилж, барууны намууд нь ч мөн төв рүүгээ тэмүүлэх хандлага ажиглагдаж байна.

    МАН бол сонгодог утгаараа зүүн төвийн чиглэлийн нам гэдгээ зарлаад тодорхойлчихсон, нийгмийн чиг баримжаатай нам юм. Энгийнээр тайлбарлахад зүүн болон баруун төвийн үзэл баримтлалын үндсэн шинж бол төрийн оролцоо, төрийн зохицуулалт ямар хэмжээнд байх ёстой юм гэдгээр л илэрхийлэгдэж байгаа зүйл. Төрийн оролцоо хэтрээд, бүх юмыг зохицуулаад, 100 хувь төрөөс хамааралтай явах юм бол энэ нь мэдээж хэрэг коммунизм, социализм болно. Төрийн зохистой оролцоо байх ёстой. Яагаад гэвэл чадвартай, ухаалаг, зохицуулалттай хэсэг нийгмээ авч явдаг. Олон төрлийн чадвартай олонлог ийнхүү оршихын зэрэгцээ ахмадууд, хүүхдүүд, хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэд гэх мэтчилэн төрийн халамж, анхааралд заавал байх ёстой бүлэг, салбарууд бий. Түүнчлэн эрүүл мэнд, боловсрол гэх мэт том салбарууд байдаг. Зүүн төвийн нам энэрэнгүй төрийн оролцоог зохистой хэмжээнд барьж, боловсрол, эрүүл мэндийн тогтолцоог нийгэмд хүртээмжтэй хүргэхэд үйл ажиллагаагаа чиглүүлдэг.

    Нийгэмд баян ядуугийн ялгаа хэтэрхий их байх ёсгүй. Нийгэм юун дээр тогтож, тогтвортой байх ёстой юм бэ гэвэл зүүн төвийн үзэл баримтлалаар бол нийгмийн дундаж давхарга хамгийн гол цөм нь, үнэт зүйл нь юм. Нийгмийн бүлэг хэсгүүд тодорхой хэв шинжээрээ ялгарах ч чинээлэг дундаж давхарга дийлэнх хувийг эзлэх ёстой. Үүн рүү чиглэсэн нийгэм эдийн засгийн бодлогыг явуулдаг улс төрийн хүчнийг зүүн төвийн үзэл баримтлалтай нам гэж нэрлэдэг. Энэ нь мнай МАН-ын үзэл баримтлал, улстөрийн бодлого гэсэн үг л дээ.

    Эгнээндээ 200 орчим орны улс төрийн намуудыг нэгтгэж чадсан Соц интернационалын Азийн гол намуудын нэг болж чадсан явдал бол бидний бахархал юм. МАН-ын явуулж буй бодлого, бидний түүхэн нэрээ сэргээж чадсан, шинэчлэл явуулж чадаж байгаа чадварыг маань үнэлж СоцИнтерн манай намыг дэмжиж Ази тивд идэвхитэй үүрэг, үйл ажиллагаа хариуцуулдаг ба энэ ч утгаараа СоцИнтернийн Дэд Ерөнхийлөгчөөр миний бие ажилладаг. Хамгийн сүүлд буюу энэ оны аравдугаар сард Нью-Йоркт болсон СоцИнтерний хуралд оролцож, мэдээлэл солилцож байхад энэ чиглэлийн намууд Европт сонгуульд түлхүү амжилт гаргаж илүү эрх баригч болж байгаа гэж ярьж байна лээ. Хойд Европын орнууд, Скандинавын орнууд, түүний дотор Швед, Норвеги зэрэг улсын нийгмийн хөгжил харьцангуй тогтвортой, дэлхийд үлгэр жишээ болж байна. Тэдний модель загваруудыг аваад үзвэл бүгдээрээ л зүүн төвийн үзэл баримтлалтай намууд байх жишээний. Ийм намууд олон жил төр барьж, нийгмийн чиг хандлагатай бодлогыг тууштай явуулж ирсний дүнд хүчирхэг дундаж давхаргатай, тогтвортой нийгмийг бүрдүүлж чадсан байна. Бодлогынхоо төвд дундаж давхаргыг тавьсан намууд эрх баригч болж чадаж. Иргэд нь ч, нийгэм нь ч үүнийг хүсдэг.

    Эндээс үзвэл манай МАН зөв чиг хандлагатай, зөв байр суурь дээр байгаа гэдэгт бүрэн итгэлтэй байна. СоцИнтерний Нью-Йоркт болсон хурлын үеэр жендерийн асуудлыг хөндөж байна лээ. Эмэгтэйчүүд, залуучуудын оролцоог шийдвэр гаргах түвшинд хангаж өгөх ёстой гэсэн үзэл баримтлалыг зүүн төвийн намууд хүчтэй ярьдаг. Энэ чиг хандлагыг МАН анх мэдэрч, эмэгтэйчүүдийн оролцоог 25 хувиас доошгүй байхаар дүрмэндээ хийсэн юм.

    Зүүн төвийн намуудын одоо ярьж байгаа гол сэдэв эдийн засгийн тэгш байдлын асуудал байна. Баян, ядуугийн зааг ялгааг ойртуулах, дундаж давхаргаа дэмжих энэ бодлогыг олон улсын түвшинд ч, манай улс төрийн намуудын түвшинд ч ярих ёстой болжээ. Эдийн засгийн тэгш байдлын асуудлыг шинэ бодлого болгон дэвшүүлэх цаг иржээ. Гэтэл АН-ын хувьд барууны чиг баримжаатай мөртлөө явуулж буй бодлого нь заримдаа хэт зүүнийх болоод явчихдаг. Сонгуулиас сонгуулийн хооронд савласан, аль чиглэлд яваад байгаа нь ойлгомжгүй ийм бодлого явуургүй. Анх Хүүхдийн мөнгийг хавтгайд нь тараах санаачилгыг гаргаж, хэрэгжүүлж байсан шүү дээ, АН. Хавтгайрсан амлалтуудын санаачилгыг тэд гаргаж л байсан. Гэсэн хэрнээ амлалтын авторыг манайх руу түлхэнэ гэж жигтэйхэн.

    Зүүний гэж үздэг МАХН-тай эвсэл болоод засаг байгуулаад явж байх жишээтэй. Явуулж буй бодлого нь баруун юм уу, эсвэл зүүн юм уу, эсвэл ямар ч бодлого байхгүй юм уу, тэрнээсээ болоод дотроо ойлголцохгүй яваад байна уу ч гэмээр. Ер нь товчоор хэлбэл, МАН бол сонгодог утга, институцийнхээ хувьд улстөрийн нам болж чадсан, тэгж улам төлөвшиж яваа бол АН-ынхан маань арай болоогүй, тэгж чадахгүй байгаа нь засаглаж байгаа байдлаас нь харагдаж байна. Эрх барьж байгаа намын нөхөд минь хурдан төлөвшиж, байх ёстой байраа эзлээд, өөрсдийн үзэл баримтлал, итгэл үнэмшлээр улс төрийн болоод нийгмийн үйл ажиллагаа явуулаасай гэж бид хүсдэг. Бид тэднийг муу муухай байгаасай, уналтад ороосой гэх мэтээр сөргөөр хандаж байсангүй.

    Ардчиллын институт гэдэг утгаар ч, улс төрийн намууд бэхжин төлөвших нь Монголд хэрэгтэй гэдэг үүднээс дутуу үнэлэх, мөн үгүйсгэж байгаагүй. Харин зөв төлөвшөөсэй, улс орны хөгжил зөв яваасай, зах зээлийн үндсэн зарчмаараа баруун, зүүн гэсэн энэ хоёр хандлагаа баримтлаасай гэж боддог. Харамсалтай нь АН-ын зарим нөлөө бүхий хүмүүс МАН-ыг байхгүй болгох хэрэгтэй, булшлах хэрэгтэй гэх мэт хариуцлагагүй ярианууд гаргадаг. МАН байхгүй болох нь АН-ын л тэдгээр хүмүүст хэрэгтэй гэдэг бол, бидний зүгээс АН байхгүй болох, бүр сул муу байх нь Монгол Улсад хохиролтой гэж үздэг. Бидний ялгаа энэ. Яагаад зүүн, барууны гэж ялгарах хэрэгтэй гэвэл энэ бол дэлхийн чиг хандлага. Ингэж зүүн, баруунаараа ялгарна гэдэг маань лекцийн эхэнд ярьсан “хөгжлийн зам зураг”-ынхаа дагуу зорьсон газартаа аль нам нь Монгол Улсаа, монголчуудаа хурдан хөгжилд хүргэх вэ, гэдгээрээ л өрсөлдөж, ард түмнээрээ шүүлгүүлж байгаа хэрэг шүү дээ. Хэрвээ ингэж ялгарахгүй юм бол сонгууль хийхийн хэрэг байхгүй болно.

    Залуучууд та нар өөрийн намаас гарч буй бодлогын баримт бичгүүдийг сайн унших хэрэгтэй. Нийгмээ манлайлж, эрүүлжүүлэх фронтод нэгдэх цаг болжээ. Бид дараагийн сонгуульд нэг зарчмыг хатуу барих ёстой гэж бодож байна.

    Шинэ нүүр царай, шинэ бодлого, шинэ эрч хүчтэй залуусыг улс төрд түлхүү оруулах хэрэгтэй. Тэгэхийн тулд та бүхнээс санаачилга, манлайлал, идэвхтэй оролцоог хүлээж байна. Манай нам уламжлал залгамж чанар сайтай, бие биеэ нөхдөг, хурдан шинэчлэгдэж чаддаг нам. АН-ын удирдлагуудыг хар л даа. 20 гаруй жилийн өмнө өнөөгийн улстөрчид нь намынхаа гол дүр болоод зогсож л байсан, одоо ч бас хэвээрээ л байна. Гэтэл энэ хооронд манай намын хэдэн үе солигдов? Манай удирдлагууд солигдсон ч гэлээ, бид өмнөх үеэ хэзээ ч үгүйсгэж байсангүй. Илүү ардчилсан, илүү эрч хүчтэй нам бол манайх. Харин үүнийгээ ажил хэрэг болгох идэвх жаахан сул байгаад анхаарах ёстой.

    Тиймээс залуус та бүхнээс маш их зүйлийг хүлээж байгаа шүү гэдгийг давтан хэлэхийг хүсч байна. Бас нэг тогтолцоогоор нөгөө тогтолцоог хэт үгүйсгэж, нэг тогтолцоог хэт шүтэж болохгүй. Бизнест үндэсний хөрөнгө оруулагчдын эрх ашгаас давсан гадаадын хөрөнгө оруулагчийн эрх ашиг гэж байх ёсгүй. Тэрэнтэй адилаар улстөрд ч улс үндэсний, эх орны эрх ашгаас давсан, харшлах улстөрийн үзэл баримтлал, ямар нэгэн тогтолцоо гэж байх учиргүй гэдгийг бас хэлэхийг хүсч байна.

    Ингээд залуучууд хэзээ ч хөгжлийн манлайлагч, санаачлагч, бүтээгч байж ирсэн уламжлалыг улам баталгаажуулж өмнөх үеэсээ илүү ихийг хийж бүтээж эх орныхоо хөгжилд илүү их хувь нэмэр оруулахыг та бүхэндээ хүсэн ерөөе.

  • ​”Бид хамтдаа чадна” ном хэвлэгдэн гарлаа

    УИХ-ын гишүүн, Монгол улсын 26 дахь Ерөнхий сайд асан С.Батболдын ” Бид хамтдаа чадна” ном хэвлэгдэн гарлаа. 2009-2012 онуудад Ерөнхий сайд байсан тэрбээр Засгийн газрыг тэргүүлж байхдаа хийж гүйцэтгэсэн ажлуудаа товчлон эмтхэтгэснээс гадна УИХ –ын чуулган түүнчлэн, орон нутагт ажиллах үеэрээ иргэдэд хандан хэлсэн үгээ ч нэгтгэжээ. Нийтдээ дөрвөн ботиор хэвлэгдэн гарсан тус номонд сонирхолтой гэрэл зургийн түүх мөн багтсан байна.

  • Засгийн газрын хуралдаан 2011 оны 9 дүгээр сарын 21-ний лхагва гарагт болж дараах асуудлыг хэлэлцэн шийдвэр гаргалаа

    ОЮУТОЛГОЙН ХӨРӨНГӨ ОРУУЛАГЧ ТАЛЫГ ХЭЛЭЛЦЭЭНД УРИНА

    УИХ-ын Аюулгүй байдал, гадаад бодлогын байнгын хорооны 2 дугаар тогтоолоор өгсөн чиглэлийг Оюутолгойн хөрөнгө оруулалтын гэрээний хөрөнгө оруулагч талд танилцуулах, яриа хэлэлцээ хийх талаар Засгийн газрын хуралдаанаар хэлэлцэв. Энэ дагуу Монголын талын эзэмшлийн хувь хэмжээг нэмэгдүүлэх, 50 хувьд хүргэх болон нөөц ашигласны нэмэлт төлбөрийн асуудлаар “Айвенхоу Майнз Лимитед” болон “Рио Тинто Интернейшнл Холдингс Лимитед”  компанид албан бичиг явуулж, яриа хэлэлцээнд урихыг Монгол Улсын сайд, Засгийн газрын Хэрэг эрхлэх газрын дарга Ч.Хүрэлбаатарт даалгалаа.

    Хуралдааны дараа Эрдэс баялаг, эрчим хүчний сайд Д.Зоригт, Сангийн сайд С.Баярцогт нар сэтгүүлчдэд мэдээлэл өглөө. Сайд нарын мэдээллээс үзвэл төсөл сайн хэрэгжиж байгаа бөгөөд энэ сарын 25-нд Оюутолгой төслийн бүтээн байгуулалтын ажлын 50 хувийг гүйцэтгэж дуусах юм байна. Гэхдээ өмнө нь хөрөнгө оруулагч талтай хувь нийлүүлэгчдийн гэрээнд оруулсан нэмэлт, өөрчлөлтөө авч үзэн, УИХ-ын 57 дугаар тогтоолын дагуу цаашид анхны хөрөнгө оруулалтаа нөхсөний дараа Монголын талын эзэмшлийн хувь хэмжээг 50 хувьд хүргэх тухай үүргийг Засгийн газрын хуралдаанаас авсан тухай ярилаа. Дашрамд дурьдахад Оюутолгой төсөл дээр 9 мянга гаруй монгол иргэн ажиллаж байгаагийн зэрэгцээ 3 мянга гаруй хүн төслийн шугамаар суралцаж байгаа юм. 

    Засгийн газрын хуралдаанаар мөн 2012 оны төсвийн төслийн тухай хэлэлцэж эхэллээ. Төсвийн төслийг хуулийн хугацаанд нь Улсын Их Хуралд өргөн барихаар ажиллаж байна.

    ЗЭЭЛИЙН ХЭЛЭЛЦЭЭРИЙГ ДЭМЖИВ

    Монгол Улсын Засгийн газар, ХБНГУ-ын Засгийн газар хооронд байгуулах Санхүүгийн хамтын ажиллагааны хэлэлцээр, Засгийн газар, ХБНГУ-ын Сэргээн босголт, зээлийн банк хооронд байгуулах Зээлийн хэлэлцээрийн талаар хэлэлцэн зарчмын хувьд дэмжин УИХ-ын холбогдох Байнгын хороодтой зөвшилцөхөөр тогтлоо. Санхүүгийн хамтын ажиллагааны хэлэлцээрийн хүрээнд 4 дүгээр цахилгаан станцад хэрэгжих “Эрчим хүчний үр ашиг II”төсөлд 8,5 сая евро, “”Улаанбаатар хотын хүнсний хангамжийг сайжруулах зорилгоор бүс нутгийн тээврийн дэд бүтцийг хөгжүүлэх” төсөлд 4,5 сая евро авна.  

    Эрчим хүчний төслийн дагуу Европ болон ХБНГУ-д өргөн хэрэглэж байгаа дэвшилтэт шинэ технологи нэвтрүүлж цахилгаан, дулааны эрчим хүч үйлдвэрлэхэд зарцуулах түүхий нүүрсний хэрэглээг багасгах юм. Харин хүнсний хангамжийг сайжруулах төслийн хүрээнд СХД-ийн Жаргалант тосгоноос Төв аймгийн  Батсүмбэр сум хүртэл 29,4 км хатуу хучилттай зам тавихаар төлөвлөжээ. Манай улсын авах зээл нь жилийн 0,75 хувийн хүүтэй, эргэн төлөгдөх хугацаа нь 40 жил, үүнээс үндсэн өрөөс 10 жил чөлөөлөгдөнө.

    Монгол Улсын Засгийн газар, ХБНГУ-ын Засгийн газар хоорондын Санхүүгийн болон Техникийн хамтын ажиллагаа 1992 оноос эхэлсэн бөгөөд тус улсаас манайд 265 сая орчим еврогийн хөнгөлөлттэй зээл, тусламж олгоод байна. Мөн хуралдаанаар Засгийн газар, Бүгд Найрамдах Австри Улсын Засгийн газар хооронд байгуулах Санхүүгийн хамтын ажиллагааны хэлэлцээрийн төслийг хэлэлцэн зарчмын хувьд дэмжиж, Улсын Их Хурлын холбогдох Байнгын хороотой зөвшилцөхөөр боллоо.

    Төслийн хүрээнд дулааны цахилгаан станцад нүүрсний утааг механик болон химийн аргаар шүүдэг Австрийн туршлага, техник, технологи нэвтрүүлэх, Улаанбаатар хотод хог боловсруулах үйлдвэр байгуулах, Хавдар судлалын үндэсний төвийн тоног төхөөрөмжийг шинэчлэх, хотын цэвэр, бохир усны хоолойг шинэчлэх технологи нэвтрүүлэх, усалгаатай газар тариалангийн загвар аж ахуй байгуулахаар төлөвлөжээ. Санхүүгийн хамтын ажиллагааны хэлэлцээр 2 жилийн хугацаанд хүчинтэй бөгөөд 40 сая хүртэлх еврогийн нөхцөлт хөнгөлөлттэй зээл авах юм.

    УРГАЦ ТЭЭВЭРЛЭХ ЗАМЫГ ЗАСНА

    Төв, Сэлэнгэ, Булган, Дархан-Уул аймгийн ургац тээврийн замыг засварлахад шаардлагатай 292 сая төгрөгийг Засгийн газрын нөөц сангаас гаргахаар боллоо. Замын эвдрэлийг төлөвлөсөн хугацаанд, технологийн дагуу чанартай гүйцэтгүүлэхийг Зам, тээвэр, барилга, хот байгуулалтын сайдад Засгийн газрын хуралдаанаас үүрэг болгосон байна.  

    Энэ дагуу ургац тээвэрлэлтийн гол зам болох Дархан-Сүхбаатар чиглэлийн 305 км-ийн салдаг уулзвараас Шаамар-Зүүнбүрэн-Цагааннуур-Түшиг сум хүртэлх 107 км, Дулаанхааны дөрвөн замын уулзвараас Ерөө-Хүдэр хүртэлх 180 км, Орхон аймаг-Булган аймгийн Сэлэнгэ сум /Ингэт толгой/ хүртэлх 45 км, Хулстайн  гурван даваа, Хялганат тосгон дундах 17 км, Булган аймгийн Хутаг-Өндөр сумаас Ханатайн бригад хүртэлх Цуурайн давааны 17 км, Дархан-Уул аймгийн Орхон сум хүртэлх 11 км, Жавхлант сум хүртэлх 8 км, Төв аймгийн Багахангай-Угтаалцайдам-Цээл сум хүртэлх 121 км, нийт 468 км замд засвар хийнэ.  

    Өнгөрсөн онд хөрөнгийн эх үүсвэр байгаагүйгээс ургац тээвэрлэлтийн замын засварыг хийж чадаагүй бөгөөд энэ онд бороо ихтэй байснаас замууд ихээр эвдэрсэн байна. Мөн газар тариалалт нэмэгдэж байгаатай холбоотойгоор замын чиглэл, урт нь нэмэгдэж, замын засварт зарах хөрөнгө ч жилээс жилд нэмэгдэж байгаа юм. Зам, тээвэр, барилга, хот байгуулалтын яам, Авто замын газрын хамтарсан ажлын хэсэг орон нутагт ажиллан засвар хийх шаардлагатай замын байдалтай танилцаж саналаа ирүүлсэн байна.

    НЭН ХОВОР АМЬТДЫГ ХАМГААЛНА

    “Нэн ховор, ховор амьтдыг хамгаалах” үндэсний хөтөлбөрийг Засгийн газрын хуралдаанаар хэлэлцэн баталлаа. Хөтөлбөрийг хэрэгжүүлэхдээ нэн ховор, ховор амьтдын тархац нутгийг улсын тусгай хамгаалалтад авч, уугуул нутагт нь хамгаалж, сэргээн нутагшуулах зарчим баримтлана. Мөн мазаалай, хавтгай, монгол бөхөн зэрэг устаж болзошгүй нэн ховор амьтдын удмын санг хамгаалах, ан амьтдыг хамгаалах, өсгөн үржүүлэх гээд төрийн гүйцэтгэх зарим ажил, үйлчилгээг төрийн бус байгууллага болон мэргэжлийн холбоод, иргэний нөхөрлөлд тодорхой нөхцөл, болзлын дагуу гэрээний үндсэн дээр хариуцуулах, ан амьтдыг ашиглагч нь хамгаалдаг, төлбөр төлдөг байхыг зорьж байна.

    Хөтөлбөрийг 2021 он хүртэл хоёр үе шаттай хэрэгжүүлэх бөгөөд улсын болон орон нутгийн төсөв, Байгаль хамгаалах сан, олон улсын байгууллага, хандивлагч орны тусламж, хандив, бусад эх үүсвэрээс санхүүжүүлэхээр төлөвлөжээ. Манай улс олон улсын 14 конвенцид нэгдэн орсон бөгөөд “Зэрлэг амьтан ба ургамлын аймгийн ховордсон зүйлийг олон улсын хэмжээнд худалдаалах тухай” конвенцид 55 зүйл, “Зэрлэг амьтдын нүүдлийн зүйлийг хамгаалах тухай” конвенцид 81 зүйл, дэлхийн ховордсон амьтны жагсаалтад 19 зүйл амьтан бүртгэгдсэн байна.

    ИТАЛИ УЛСАД ЭЛЧИН САЙДЫН ЯАМ АЖИЛЛУУЛАХЫГ ДЭМЖЛЭЭ

    Бүгд Найрамдах Итали Улсын Ром хотноо Элчин сайдын яам нээн ажиллуулах тухай УИХ-ын тогтоолын төслийг хэлэлцээд Их Хуралд өргөн мэдүүлэхээр боллоо. Итали Улс манай орны үндсэн түүхий эд болох ноос, ноолуур, арьс шир зэрэг мал аж ахуйн гаралтай түүхий эд, алт, бусад эрдэс баялгийг боловсруулах технологиороо дэлхийд тэргүүлдэг. Энэ нь дээрх салбаруудад дэвшилтэт техник, технологи нэвтрүүлэх, хөгжүүлэх ихээхэн боломжтой гэсэн үг юм.

    Мөн Элчин сайдаа яамаа нээн ажиллуулах нь Европын Холбоо, тэр дундаа “Их найм”-ын гишүүн, манай улсад хөгжлийн хамтын ажиллагааны хүрээнд зээл олгож, тусламж үзүүлдэг Итали Улстай худалдаа, эдийн засгийн болон бусад салбарын хамтын ажиллагаагаа идэвхжүүлэн хөгжүүлэх, Ромд төвтэй олон улсын байгууллагуудын үйл ажиллагаанд улсынхаа бодит оролцоог нэмэгдүүлэх, тус улсад оршин сууж байгаа иргэдийнхээ хууль ёсны эрх ашиг, сонирхлыг хамгаалах зэрэгт чухал хувь нэмэртэй гэж үзэж байна.

  • Засгийн газрын хуралдаан 2011 оны 09 дүгээр сарын 16-ны өдөр болж дараах асуудлыг хэлэлцэн шийдвэрлэлээ

    ХӨРӨНГӨ ОРУУЛАЛТИЙН САНХҮҮЖИЛТИЙН ХУВЬ, ХЭМЖЭЭГ НЭМЭГДҮҮЛНЭ   

    Засгийн газрын хуралдаанаар 2011 оны төсвийн тухай хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах тухай хуулийн төслийг хэлэлцлээ. Төслөөс харвал улсын төсвийн хөрөнгө оруулалтаар хэрэгжүүлж буй төсөл, арга хэмжээнд нийтдээ 264.7тэрбум төгрөгийг тусгаж, нийт 892.2 тэрбум төгрөгийн хөрөнгө оруулалт хийхээр төлөвлөжээ. Монгол Улсын 2011 оны төсвийн тухай хуулиар нийт 627.7 тэрбум төгрөгийн хөрөнгө оруулалтын төсөл, арга хэмжээг хэрэгжүүлэхээр батлагдсан. Тодотголын төсөлд ноос, ноолуур үйлдвэрлэгчдийг дэмжих 300 тэрбум төгрөг, Нийслэлийн агаарын бохирдлыг бууруулахад тэргүүн ээлжинд шаардагдах 34.0 тэрбум, газар хөдлөлийн гамшгаас урьдчилан сэргийлэх арга хэмжээ авахад 3.3 тэрбум, 100 мянган тонн улаанбуудай худалдан авч нөөцлөхөд 35 тэрбум төгрөг гээд санхүүжилт зайлшгүй шаардлагатай хөрөнгийг тусгажээ. 

    Төсвийн орлогын эхний 7 сарын гүйцэтгэл, эдийн засгийн нөхцөл байдалд үндэслэн, нэмэгдэх боломжит орлогыг бүрэн тооцон энэ оны төсвийн орлогын хүлээгдэж буй гүйцэтгэлийг тооцоход нэгдсэн төсвийн нийт орлого 611.1тэрбум төгрөгөөр, “Тогтворжуулалтын сан”-гийн орлого 35.8 тэрбум төгрөгөөр, тэнцвэржүүлсэн орлого 572.3тэрбум төгрөгөөр нэмэгдэхээр байна. Төсвийн орлогын нэмэлт эх үүсвэр бий болж байгаатай холбогдуулан 2011 оны батлагдсан төсөвт тодотгол хийх шаардлагатай гэж Засгийн газар үзлээ. Тодотголын төсөлд тэнцвэржүүлсэн төсвийн орлогыг 572.3 тэрбум төгрөгөөр нэмэгдүүлэхээр тооцсон байна.

    2011 оны эхний 7 сарын дунджаар нэг тонн цэвэр зэсийн дундаж үнэ дэлхийн зах зээл дээр 9,418.7 ам.долларт, нэг тонн боловсруулсан нүүрсний үнэ 186.5 ам.долларт хүрчээ. Үнийн өсөлттэй холбоотойгоор “Тогтворжуулалтын сан”-д энэ онд 218.9 тэрбум төгрөгийн орлого төвлөрөхөөр байна.

    Нэгдсэн төсвийн үр дүнгийн үзүүлэлт:

    2011оны төсвийн тодотголын өөрчлөлтүүдийг тусгахад нэгдсэн төсвийн тэнцвэржүүлсэн нийт орлого 572.3тэрбум төгрөгөөр нэмэгдэж3,876.9тэрбум төгрөг, нийт зарлага 765.8 тэрбум төгрөгөөрнэмэгдэн 4,849.9 тэрбум төгрөг болж,төсвийн тэнцэл 193.5тэрбум төгрөгөөрөсөн, нэгдсэн төсвийн нийт алдагдал 973.0тэрбум төгрөгт хүрч, Дотоодын нийт бүтээгдэхүүний 9.6 хувь болохоор байна.

    ЖУРАМД ӨӨРЧЛӨЛТ ОРУУЛАВ

    “Журам батлах тухай” Засгийн газрын 2011 оны 211 дүгээр тогтоолын 1 дүгээр хавсралтад өөрчлөлт орууллаа.

    Энэ дагуу “Ноолууран утас болон эцсийн бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэгч, ноос боловсруулах үндэсний үйлдвэрлэгчийг Засгийн газрын бондын эх үүсвэрээр дэмжих хөрөнгийг зарцуулах, хяналт тавих, тайлагнах тухай” журмын 3.6 дахь заалтын “…шаардагдах мөнгөн дүнд вексель бичиж…” гэснийг “дүн бүхий албан бичгийг зээл олгох шийдвэрийн хамт” гэж, 3.7 дахь заалтын “…гаргасан векселийг…” гэснийг “ирүүлсэн албан бичиг зээл олгох шийдвэрийг” гэж, 3.9 дэх заалтын “Векселийн…” гэснийг “Зээлийн” гэж өөрчиллөө.

    Хавсралтад өөрчлөлт оруулсантай холбогдуулан ноолуурын үйлдвэрүүд, арилжааны банкуудыг мэдээллээр шуурхай хангаж, хамтран ажиллахыг холбогдох сайд нарт даалгасан байна. Мал аж ахуйн гаралтай түүхий эд, бүтээгдэхүүнээр нэмэгдсэн өртөг шингэсэн эцсийн бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэгчид болон жижиг, дунд үйлдвэрлэл эрхлэгчдийг дэмжих, ажлын байрыг нэмэгдүүлэх зорилгоор ноолууран утас болон эцсийн бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэгчдэд хөнгөлөлттэй зээл олгохоор болсон юм.

    Энэ дагуу зээл олгоход зориулан 100 тэрбум төгрөгийн, хонь, тэмээний ноос бэлтгэж үндэсний үйлдвэрт тушаасан хоршооны гишүүн малчин, мал бүхий этгээдэд энэ онд төрөөс олгох мөнгөн урамшуулалд болон ноос боловсруулах үндэсний үйлдвэрлэгчдэд 50 тэрбум төгрөгийн, жижиг, дунд үйлдвэрийг дэмжихэд зориулан 150 тэрбум, нийт 300 тэрбум төгрөгийн үнэ бүхий 5 жилийн хугацаатай үнэт цаас гарган үе шаттай арилжаалж байна.  

    ЕВРОПЫН СТАНДАРТЫГ НЭВТРҮҮЛЭХ ТУХАЙ ТӨСЛИЙГ ДЭМЖИВ

    “Европын холбооны нийтлэг зарчим, хэм хэмжээ, стандартыг нэвтрүүлэх бодлогыг батлах тухай” УИХ-ын тогтоолын төслийг Засгийн газрын хуралдаанаар хэлэлцэн дэмжиж, өргөн мэдүүлэхээр боллоо. Манай улс зах зээлийн эдийн засагт шилжээд 20 гаруй жил болсон боловч чанар, стандартын тогтолцоогоо нийцүүлэн шинэчлэхээ хангалттай хийж ирсэнгүй. Үүний улмаас үндэсний стандартын тогтолцоо олон улсынхаас хоцрох хандлагатай болсон байна. Тухайлбал манайд албан ёсоор мөрдөж байгаа 5900 орчим стандартын 40 орчим хувь нь л олон улсын стандартад нийцдэг гэсэн судалгаа гарчээ.

    Түүнчлэн нийт стандартын 40 орчим хувь нь заавал мөрдөх хэм хэмжээ бүхий стандарт бөгөөд иргэн, хуулийн этгээд өөрийн үйл ажиллагаандаа зайлшгүй шаардлагатай эсэхээс үл хамаарч тэдгээрийг дагаж мөрдөж байна. Гэтэл дэлхий дахинаа үйлдвэрлэл, худалдааг зохицуулах тарифийн бус арга болох стандартчилал, тохирлын үнэлгээ нь зарчмын хувьд өөрчлөгдөж, үндэсний стандартыг зөвхөн сайн дурын буюу сонгон хэрэглэх хэлбэрээр батлан гаргах болжээ.

    Ялангуяа шилжилтийн эдийн засагтай орнууд болон Европын Холбоонд гишүүнээр элссэн Зүүн Европын улсууд үүнийг хуульчлан хэрэгжүүлж байна. Мөн Дэлхийн худалдааны байгууллагын хэмжээнд техникийн зохицуулалтыг хүлээн зөвшөөрч, харин стандартаар худалдаанд саад тотгор учруулахгүй байхаар тохиролцжээ. Иймээс манай улс худалдаа, үйлчилгээ, үйлдвэрлэл, бизнес эрхлэгчдэд хатуу тогтоосон стандартыг заавал мөрдөхийг шаардаж ажилд нь саад учруулахгүй байх, олон улсын дэвшилтэт техник, технологи, үйлчилгээг стандартаар дамжуулан нэвтрүүлэхэд чөлөөтэй нөхцөл бий болгох шаардлагатай болоод байна.

    Энэ үүднээс Европын Холбооны туршлагаар стандартыг сайн дурын буюу сонгон хэрэглэх хэлбэрт шилжүүлэхийг зорьж байгаа юм гэж Засгийн газрын Хэвлэл, мэдээллийн албанаас мэдээллээ.

    УКРАЙН УЛСТАЙ ХАМТРАН ОНЦГОЙ БАЙДЛААС УРЬДЧИЛАН СЭРГИЙЛНЭ

    “Онцгой байдлаас урьдчилан сэргийлэх, тэдгээрийн үр дагаврыг арилгах салбарт хамтран ажиллах тухай Засгийн газар, Украйн Улсын Сайд нарын танхим хоорондын хэлэлцээр”-ийг Засгийн газрын хуралдаанаар хэлэлцэн баталлаа. Хэлэлцээрт энэ оны 6 дугаар сарын 29-ний өдөр талууд гарын үсэг зурсан юм.

    Хэлэлцээрт онцгой байдлаас урьдчилан сэргийлэх, үр дагаврыг арилгах чиглэлээр хамтран ажиллах тогтолцоо бий болгох, онцгой байдлын үед мэдээлэл солилцох, харилцан туслах, гамшгийн хор уршгийг арилгахад харилцан тусламж үзүүлэх, боловсон хүчин бэлтгэх, гамшгийн аюулаас болж хүрээлэн байгаа орчин, иргэдийн эрүүл мэндэд учруулж болзошгүй эрсдлийг үнэлэх зэрэг олон асуудлыг тусгасан байна.

    • “Шинэ бүтээн байгуулалт” хөтөлбөрийн хүрээнд хэрэгжүүлэх бүтээн байгуулалтын зарим ажилд шаардагдах санхүүжилтийг Хөгжлийн банкны эх үүсвэрээр шийдвэрлэхээр зорьж байна. Асуудлыг Засгийн газрын хуралдаанаар хэлэлцээд “Шинэ бүтээн байгуулалт” хөтөлбөрийн хүрээнд хот байгуулалт, барилгын салбарт авч хэрэгжүүлэх зарим арга хэмжээний тухай” тогтоолд нэмэлт оруулахаар тогтлоо. Дээрх төслүүд хэрэгжсэнээр 23600 гаруй айлын хувийн болон нийтийн орон сууц баригдах юм. 
    • Цагдаагийн академи, Хилийн цэргийн дээд сургуулийг татан буулгаж, үндсэн болон эргэлтийн хөрөнгийг орон тоо, төсвийн хамт Хууль зүй, дотоод хэргийн яамны харъяа Дотоод хэргийн их сургуульд шилжүүлэхээр болов.

  • Засгийн газрын хуралдаан 2011 оны 9 дүгээр сарын 07-ны өдөр болж дараах асуудлыг хэлэлцэн шийдвэр гаргав

    Засгийн газрын хуралдаан 2011 оны 9 дүгээр сарын 07-ны өдөр болж дараах асуудлыг хэлэлцэн шийдвэр гаргав ЗЭЭЛИЙН ХҮҮ БУУРАХ ЗАХ ЗЭЭЛИЙН ОРЧНЫГ БҮРДҮҮЛНЭ

    “Зээлийн хүү буурах зах зээлийн орчныг бүрдүүлэх хөтөлбөр”-ийн төслийг Засгийн газрын хуралдаанаар хэлэлцэн зарчмын хувьд дэмжлээ. Хөтөлбөрийг хамтарч батлан хэрэгжүүлэх арга хэмжээ авахыг холбогдох сайд, агентлагийн дарга нарт даалгаж, Монголбанкны Ерөнхийлөгч болон Санхүүгийн зохицуулах хорооны дарга нарт зөвлөв. Хөтөлбөрийн биелэлтийг жил тутам Засгийн газарт танилцуулж байхыг мөн үүрэг болголоо. Хөтөлбөрийг бүрэн хэрэгжүүлэхийн тулд инфляцийг нам, тогтвортой түвшинд байлгах, банкуудын үйл ажиллагааны шударга, зохистой байдлыг хангуулах, санхүүгийн салбарын тогтвортой байдлыг хангаж, хөрөнгийн зах зээлийн хөгжлийг түргэтгэх, энэ салбарын дэд бүтэц, хууль, эрх зүйн орчинг сайжруулах шаардлага гарч байна.

    Тухайлбал инфляцийг нам, тогтвортой түвшинд байлгахын тулд хэрэглээний үнийн индексээр хэмжигдэх инфляцийн түвшинг шат дараатай бууруулах, индекст голлох нөлөөтэй өргөн хэрэглээний бараа, бүтээгдэхүүний нөөц бүрдүүлж, оновчтой хуваарилан, нийлүүлэлтийг жигд хангаж, үнийн хэлбэлзлийг бууруулах бодлого баримтлах юм. Мөн Замын-Үүд, Алтанбулаг, Гашуунсухайт, Шивээхүрэн, Булган, Бургастай, Бичигтийн боомтын хүчин чадлыг нэмэгдүүлж, хэрэглээний үнийн индекст голлох нөлөөтэй импортын бараа, бүтээгдэхүүний нийлүүлэлтийн тогтвортой байдлыг хангана.  Төрийн мөнгөний болон төсвийн бодлогыг уялдаатай, мөчлөг сөрсөн байдлаар явуулж, инфляцийг нам, тогтвортой байлгах макро нөхцөл бүрдүүлэх юм.

    Хөтөлбөрийг 2011-2013 он хүртэл хэрэгжүүлэх бөгөөд үүний дүнд инфляцийн түвшинг энэ онд нэг оронтой тоонд, 2012 онд 8 хувь, 2013 онд 5 хувьд хүргэнэ гэж тооцоолж байна. Энэ оны эхний улирлын байдлаар төгрөгийн хадгаламжийн жигнэсэн дундаж хүү 10.5 хувь болж өмнөх оны мөн үеэс 1.8 нэгж хувиар, өмнөх улирлаас 0.2 хувиар буурч, зээлийн жигнэсэн дундаж хүү 15.8 хувь болжээ. Энэ нь өмнөх оны мөн үеэс 4.3 нэгж хувиар, өмнөх улирлаас 2.1 хувиар буурсан гэсэн үг юм. Өөрөөр хэлбэл зээлийн хүүгийн түвшин хадгаламжийн хүүгийн бууралтаас илүү хурдацтай байгаа нь банкуудын зээлийн хүүгийн зөрүү буурч байгааг харуулж байна. Мөн валютын зээлийн хүү болон хадгаламжийн хүүгийн түвшин ч буурах хандлагатай байна.

    НЭГДСЭН ТӨСВИЙН ТЭНЦВЭРЖҮҮЛСЭН НИЙТ ОРЛОГО 380 ТЭРБУМ ТӨГРӨГӨӨР ДАВЖ БИЕЛЖЭЭ

    Монгол Улсын 2011 оны нэгдсэн төсвийн хоёрдугаар улирлын гүйцэтгэлийг  Сангийн сайд С.Баярцогт өнөөдрийн Засгийн газрын хуралдаанд танилцууллаа. Манай улсын нэгдсэн төсвийн 2011 оны эхний хагас жилийн гүйцэтгэлийн мэдээгээр нэгдсэн төсвийн тэнцвэржүүлсэн нийт орлогын бүрдүүлэлт 124,6 хувийн, нийт зарлага 78,3 хувийн гүйцэтгэлтэй, төсвийн тэнцвэржүүлсэн нийт тэнцэл 57,8 тэрбум төгрөгийн ашигтай гарч, төлөвлөсөн дүнтэй харьцуулахад 897,0 тэрбум төгрөгөөр их байна.

    Нэгдсэн төсвийн тэнцвэржүүлсэн нийт орлого оны эхний 6 сарын гүйцэтгэлээр 1,926,0 тэрбум төгрөгт хүрч, орлогын төлөвлөгөө 380,0 тэрбум төгрөгөөр буюу 24,6 хувиар давж биелж, өнгөрсөн оны мөн үеийнхээс 55,4 хувиар буюу 686,4 тэрбум төгрөгөөр өссөн байна. Нийт орлогын 87,8 хувь нь татварын орлогоор, 11,8 хувь нь татварын бус орлогоор, 0,4 хувь нь хөрөнгийн орлогоос тус тус бүрджээ. “Төсвийн тогтвортой байдлын тухай хууль”-ийн дагуу ашигт малтмалын нөөц ашигласны төлбөр, өсөн нэмэгдэх ашигт малтмалын нөөц ашигласны төлбөр болон аж ахуйн нэгжийн орлогын албан татварын орлогоос нийт 40,7 тэрбум төгрөгийг тогтворжуулалтын сангийн орлогод бүртгэжээ. 

    Харин нэгдсэн төсвийн нийт зарлага 2011 оны 6 дугаар сарын байдлаар 2,385,3 тэрбум төгрөгөөр төлөвлөгдсөнөөс 1,868,2 тэрбум төгрөгийн буюу 78,3 хувийн гүйцэтгэлтэй гарч, өнгөрсөн оны мөн үеийнхээс 32,8 хувиар буюу 461,1 тэрбум төгрөгөөр өссөн байна. Хүний хөгжил сангаас иргэдэд олгох бэлэн мөнгийг нэмэгдүүлж сар тутам 21,000 төгрөг болгосон, оюутнуудын сургалтын төлбөрт дэмжлэг болгож 500,000 төгрөгийг шинээр олгох болсон нь зарлага нэмэгдэхэд голлон нөлөөлсөн байна.

    Монгол Улсын төсвийн тэнцвэржүүлсэн нийт орлого 2011 оны 2 дугаар улирлын гүйцэтгэлээр 1,321,2 тэрбум төгрөгт хүрч, орлогын төлөвлөгөө 215,3 тэрбум төгрөгөөр буюу 19,5 хувиар давж биелж, өнгөрсөн оны мөн үеийнхээс 35,0 хувиар буюу 342,9 тэрбум төгрөгөөр өссөн байна. Импортын бараанд ногдуулж байгаа онцгой албан татварын орлогын гүйцэтгэл 36,8 тэрбум, гаалийн албан татварын орлогын гүйцэтгэл 27,7 тэрбум төгрөгөөр тус тус давж биелсэн нь манай улсын гадаад худалдааны нийт бараа эргэлт өмнөх оноос 77,1 хувиар буюу 2,053,4 сая ам.доллараар нэмэгдсэнтэй холбоотой байна.

    ЕРӨНХИЙ ХЭЛЭЛЦЭЭРИЙН ТӨСЛИЙГ ДЭМЖИВ

    “БНСУ-ын Эдийн засгийн хөгжлийн хамтын ажиллагааны сан /ЭЗХХАС/-аас 2011-2015 онд хөнгөлөлттэй зээл авах тухай Ерөнхий хэлэлцээр”-ийг Монгол Улсын Засгийн газар, БНСУ-ын Засгийн газар хооронд байгуулах гэж байна. Ерөнхий хэлэлцээрийн төслийг Засгийн газрын хуралдаанаар хэлэлцэн  зарчмын хувьд дэмжиж, УИХ-ын холбогдох Байнгын хороотой зөвшилцөхөөр тогтов. 1993-2007 онд манай улсад 8 төсөл хэрэгжүүлэхэд ЭЗХХАС 60-аад сая ам.долларын зээл олгосон байна. Харин 2011-2015 онд 300 сая ам.доллараас хэтрэхгүй солонгос вонын зээлийг олгохоор тохиролцжээ. Зээлийг үндэсний оношлогоо, эмчилгээний төв байгуулах, холбоо, хяналт, мэдээллийн нэгдсэн сүлжээ төслийг үргэлжлүүлэх, бөөний худалдааны төв байгуулах, нүүрсийг хийжүүлэх замаар эрчим хүчний цэвэр түлш гаргах үйлдвэр барих зэрэгт зарцуулахаар төлөвлөжээ.        

    ИННОВАЦИЙН ТУХАЙ ХУУЛИЙН ТӨСЛИЙГ ДЭМЖЛЭЭ

    “Инновацийн тухай хууль”-ийн төсөл болон хуулийн төсөлтэй холбогдуулан бусад хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах тухай хуулийн төслүүдийг Засгийн газрын хуралдаанаар хэлэлцэн дэмжиж, гишүүдийн гаргасан саналыг тусган УИХ-д өргөн мэдүүлэхээр тогтлоо. 6 бүлэг, 18 зүйлтэй хуулийн төсөл батлагдсанаар манай улсад инновацийн тогтолцоог бүрдүүлэн хөгжүүлэх эрх зүйн орчин бий болгох чухал алхам болно гэж Боловсрол, соёл, шинжлэх ухааны яам үзэж байна. 

    Тухайлбал шинжлэх ухаан-үйлдвэрлэлийн холбоог хөгжлийн шинэ шатанд гаргах, өрсөлдөх чадвартай мэдлэг шингэсэн шинэ бүтээгдэхүүнүүд зах зээлд нэвтрэх, үндэсний аж үйлдвэрийн салбарт технологийн шинэчлэл хийх, экспортод чиглэсэн өндөр технологийн аж үйлдвэрийг хөгжүүлэх үндэс суурийг тавих ач холбогдолтой юм. Одоогоор улсын захиалгат болон улсын бүртгэлд бүртгэгдсэн инновацийн төслүүдийг хэрэгжүүлэхэд эхний жил ойролцоогоор 5 тэрбум төгрөг шаардлагатай гэсэн тооцоо гарчээ.

    ЭНХИЙГ ДЭМЖИХ АЖИЛЛАГААНД ОРОЛЦСОН БИЕ БҮРЭЛДЭХҮҮНД ОЛГОХ ТОМИЛОЛТЫН ЗАРДЛЫН ХЭМЖЭЭГ ӨӨРЧЛӨВ

    Энхийг дэмжих ажиллагааны аюулгүй байдлын эрсдлийн түвшний нэмэгдэх хандлага, цэргийн албан хаагчийн нийгмийн баталгааг байнга бэхжүүлэх үүднээс гадаад цэргийн ажиллагаанд оролцсон албан хаагчийн томилолтын хэмжээг дэс дараатай өсөн нэмэх хэрэгцээ гарч байна. Засгийн газрын ээлжит хуралдаанаар үүнийг хэлэлцэн Энхийг дэмжих ажиллагаанд оролцогчдын томилолтын зардлыг НҮБ-ын ажиллагаанд цэрэг оролцуулсны нөхөн төлбөр болон тусгай мэргэжилтний нэмэгдлийн 70 хувиар тогтоох, үлдэх 30 хувийг Зэвсэгт хүчний хөгжлийн санд төвлөрүүлж байхыг Сангийн сайд С.Баярцогт, Батлан хамгаалахын сайд Л.Болд нарт даалгалаа. Энэ шийдвэрийг 2012 оны 1 дүгээр сарын 1-ний өдрөөс мөрдөж эхлэх юм байна.

    ЭРТНИЙ НҮҮДЭЛЧНИЙ ЯЗГУУРТНЫ БУНХАНТ БУЛШ, ТҮҮНИЙ ОЛДВОРУУДЫГ ХАМГААЛАЛТАНД АВЛАА

    Монгол Улсын Шинжлэх Ухааны Академийн Түүхийн Хүрээлэн, Казахстан Улсын Евро-Азийн их сургуулийн Түрэг-Алтай судлалын хүрээлэнгийн хамтарсан судалгааны анги 2011 оны 7-9-р сарын сард Булган аймгийн Баяннуур сумын нутаг, Улаан хэрмийн ойролцоо археологийн малтлага хийж, эртний нүүдэлчдийн язгууртны бунхант булш илрүүлжээ. Маш ховор, нэг доороос бөөнөөрөө илэрсэн иж бүрэн дурсгалт олдвор бүхий бунхант булш нь VIIзуунд хамаарах юм. Улаан хэрмийн ойролцоох нүүдэлчдийн бунхант булшийг улсын хамгаалалтад авч, хамгаалалтын бүсийг тогтоон, сэргээн засварлаж ил музей болгох, цаашид аялал жуулчлалын маршрутад оруулах нь зүйтэй гэж Засгийн газрын хуралдаанаас үзлээ.

    • “Цагдаагийн байгууллагын тухай хуульд нэмэлт оруулах тухай, Үндэсний аюулгүй байдлын тухай хуульд нэмэлт оруулах тухай, Тагнуулын байгууллагын  тухай хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах тухай, Гамшгаас хамгаалах тухай хуульд нэмэлт оруулах тухай, Монгол улсын хилийн тухай хуульд нэмэлт оруулах тухай, Шүүхийн шийдвэр гүйцэтгэх тухай хуульд нэмэлт оруулах тухай, Төрийн нууцын тухай хуульд нэмэлт оруулах тухай, Жагсаал, цуглаан хийх журмын тухай хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах тухай, Эрүүл мэндийн тухай хуульд нэмэлт оруулах тухай хууль-ийн төслүүдийг хэлэлцэн дэмжэиж, Засгийн газрын гишүүдийн гаргасан саналыг тусган УИХ-д мэдүүлэхээр тогтлоо.
    • УИХ-ын гишүүн Н.Ганбямба нарын санаачлан боловсруулсан “Технологийн инновацийн үйл ажиллагааг дэмжих тухай хууль”-ийн төслийг хэлэлцээд  тодорхой саналуудыг хууль санаачлагчид уламжлахаар тогтов.

  • Хишиг, хувиа орон сууцны төлбөрт зарцуулж болно

    Засгийн газрын хуралдаан 2011 оны 8 дугаар сарын 31-ний өдөр болж дараах асуудлыг хэлэлцэн шийдвэр гаргав

    “Монгол Улсын иргэн хишиг, хувь хүртэх журам”-д Засгийн газрын хуралдаанаар нэмэлт, өөрчлөлт орууллаа. Ингэснээр “100 мянган орон сууц” хөтөлбөрийн хүрээнд баригдаж байгаа орон сууцнаас сонгосон, орон сууц захиалан бариулах гэрээ байгуулсан, худалдаж авсан иргэн “Хүний хөгжил сан”-гаас орон сууц худалдаж авсны төлбөр хэлбэрээр хишиг, хувь хүртэх эрхтэй болж байна. Иргэдийн худалдан авах орон сууцны барилгын ажил 50 хувийн гүйцэтгэлтэй байх ёстой гэж төсөлд заасныг Засгийн газрын хуралдаанаар хэлэлцэн 30 хувь байхаар тогтлоо.

    Иргэн хишиг, хувь хүртэх хүсэлтээ сум, хорооны нийгмийн ажилтанд гаргах бөгөөд хүсэлтэд овог нэр, регистрийн дугаар, захиалсан болон худалдаж авсан орон сууцны төрөл, хэмжээ, байршил, орон сууц барихаар захиалга авсан, барьсан байгууллагын нэр, дансны дугаар зэргийг тодорхой бичнэ. Хэрвээ тухайн иргэний орон сууц худалдаж авсны төлбөрт гэр бүлийн бусад гишүүн хишиг, хувиа оруулах хүсэлтэй бол түүний хүсэлтэд 16 нас хүрсэн гишүүн бүр гарын үсгээ зурж баталгаажуулах ёстой. Харин 16 нас хүрээгүй болон Гэр бүлийн тухай хуулийн 63.1.4, 64.1.4, 64.1.5-д заасан хүний хүсэлтийг эцэг, эх, асран хамгаалагч, харгалзан дэмжигч гаргах юм.

    Мөн хүсэлтэд орон сууц захиалан бариулах гэрээний нотариатаар баталгаажуулсан хувь, орон сууц худалдан авсан төлбөрийн баримт, тухайн гэр бүлийн гишүүдийн иргэний үнэмлэх, төрсний гэрчилгээний хуулбарыг хавсаргах ёстой гэж журамд заажээ. Сум, хорооны нийгмийн ажилтны хүлээн авсан иргэний хүсэлтийг нийгмийн халамжийн асуудал хариуцсан төрийн захиргааны байгууллагаар дамжуулан төрийн захиргааны байгууллага авч иргэний нэрийн жагсаалтыг улсын хэмжээнд нэгтгэн, аймаг, дүүрэг, захиалга авсан байгууллага тус бүрээр шаардагдах хөрөнгийн тооцоог гарган Орон сууцны санхүүжилтийн корпорацид сар бүр хүргүүлэх юм.

    Корпораци хишиг, хувь хүртэх иргэдийн хүсэлт “100 мянган орон сууц” хөтөлбөрт хамрагдаж буй эсэхийг хянан, орон сууц захиалагчдын нэрийн дансны мэдээллийн санд оруулж, улмаар төлбөрийн дансны бүртгэлийг нэгтгэн Сангийн яаманд хүргүүлэх юм байна. Сангийн яамны Төрийн сангийн газар нь батлагдсан төсвийн сар, улирлын хуваарьт багтаан “Хүний хөгжил сан”-гаас хөрөнгийг орон сууцны захиалга авсан байгууллага, иргэний дансанд шилжүүлэхээр болжээ.

    Мөн журамд өдрийн ангиас гадна орой, эчнээ ангийн оюутнууд “Хүний хөгжил сан”-гаас сургалтын төлбөр хэлбэрээр хишиг, хувь хүртэх эрхтэй гэсэн нэмэлт орууллаа.  Журмыг хэрэгжүүлэхэд шаардагдах хөрөнгийн эх үүсвэрийг 2011 оны улсын төсвийн тодотгол, 2012 оны төсвийн төсөлд тусгахыг Сангийн сайд С.Баярцогтод  даалгав гэж Засгийн газрын Хэвлэл, мэдээллийн албанаас мэдээллээ.  

    ЦӨМИЙН ХАЯГДЛЫГ МОНГОЛД БУЛШЛАХ ТУХАЙ ЯРИА ЯМАР Ч ҮНДЭСЛЭЛГҮЙ

    Засгийн газрын хуралдаанд Цөмийн энергийн газрынхан ажлаа  танилцуулах байсан боловч газрын дарга С.Энхбатын эрүүл мэндийн байдлаас шалтгаалан 7 хоногоор хойшлууллаа. Хуралдаанд тус газрын холбогдох албан тушаалтнууд оролцон Засгийн газрын гишүүдийн асуултад хариулт өгөв. Цөмийн энергийн газар болон “МонАтом” компаний үйл ажиллагааг эрс сайжруулах, ил тод, нээлттэй болгох зайлшгүй шаардлагатай гэж сайд нар үзсэн байна.

    “Цөмийн хаягдлыг Монгол Улсад булшлах тухай мэдээлэл ихээр тархаж байгаа нь ямар ч үндэслэлгүй. Үүнийг хуулиар хориглосон байдаг. Иймээс энэ тухай албан  мэдэгдлийг холбогдох байгууллагууд албан ёсоор гаргаж олон нийтэд мэдээлэх үүрэг даалгаврыг Ерөнхий сайд С.Батболд өгөв хэмээн Засгийн газрын Хэвлэл, мэдээллийн албанаас мэдээллээ.

    МОНГОЛ, КАНАДЫН ДУГУЙ ШИРЭЭНИЙ УУЛЗАЛТ БОЛНО

    9 дүгээр сарын 8-9-ний өдрүүдэд Канад Улсын Оттава хотод Монгол, Канадын дугуй ширээний 5 дугаар уулзалт болно. Уулзалтад оролцох төлөөлөгчдийн баримтлах удирдамжийг Засгийн газрын хуралдаанаар зөвшөөрч, төлөөлөгчдийн бүрэлдэхүүнийг батлахыг уулзалтын Монголын хэсгийн дарга, Эрдэс баялаг, эрчим хүчний сайдад даалгав. Уулзалт нь хоёр улсын улс төр, эдийн засгийн харилцааг өргөжүүлэх талаар санал солилцох, харилцан ашигтай хамтын ажиллагааг дэмжих зорилготой.

    Манай тал уул уурхай, ашигт малтмал, хөдөө аж ахуй, зам тээвэр, барилга, байгаль орчин зэрэг салбарт Канадын орчин үеийн техник, технологийн дэвшил, тэргүүний туршлагыг нэвтрүүлэх сонирхлоо илэрхийлж, худалдаа, эдийн засаг, хөрөнгө оруулалт, боловсрол, соёл, батлан хамгаалах зэрэг салбарын хамтын ажиллагааны талаар харилцан мэдээлэл хийж, санал солилцох юм.

    ЗАСГИЙН ГАЗРЫН ҮЙЛ АЖИЛЛАГААНЫ ХӨТӨЛБӨР 73,4 ХУВИЙН ХЭРЭГЖИЛТТЭЙ БАЙНА

    Засгийн газрын үйл ажиллагааны хөтөлбөрийн хэрэгжилтийн явц 2011 оны эхний хагас жилийн байдлаар 73,4 хувьтай байна. Энэ нь өнгөрсөн оны жилийн эцсээс 12.4 хувиар өссөн гэсэн үг юм. 2010 оны эцэст макро эдийн засгийн үзүүлэлтүүд сайжирч, уул уурхайн үйлдвэрлэлээс улсад орох орлого нэмэгджээ. Төсвийн болон хувийн хэвшлийн хөрөнгө оруулалт өсч, бүтээн байгуулалтын шинжтэй том төслүүд эхэлсэн, барилгын салбарын үйлдвэрлэл, иргэдийг орон сууцжуулах ажил эрчимжсэн, жижиг, дунд үйлдвэрийг дэмжсэнээр ажлын байр олноор бий болгож, иргэдийн бодит орлого нэмэгдсэн, хүнс, хөдөө аж ахуйн үйлдвэрлэл эрчимтэй өссөн байна.

    Засгийн газрын үйл ажиллагааны хөтөлбөрийг хэрэгжүүлэх арга хэмжээний төлөвлөгөөнөөс хэрэгжилт нь удаашралтай байгаа арга хэмжээнүүд, хөтөлбөрийн 2010 оны хэрэгжилтийг УИХ-ын Байнгын хороо, намын бүлгийн хуралдаанаар хэлэлцэх явцад хэрэгжээгүй буюу хэрэгжилт нь хангалтгүй гэж гарсан зорилтуудыг хэрэгжүүлэх чиглэлээр эрчимтэй ажиллахыг сайд нар, агентлагийн дарга нарт Засгийн газрын хуралдаанаас үүрэг болголоо.

    Мөн хөрөнгө санхүүжилтээс шалтгаалан хэрэгжилт нь удааширч байгаа арга хэмжээнүүдэд шаардагдах хөрөнгийг шийдвэрлэх санал боловсруулж хуралдаанд оруулахыг даалгасан байна. Засгийн газрын үйл ажиллагааны хөтөлбөрийн энэ оны эцсийн хэрэгжилтэд үр дүнд суурилсан хяналт-шинжилгээ, үнэлгээ хийж, тайланг жил бүрийн өсөлтийг харуулсан байдлаар гарган Хэрэг эрхлэх газарт ирүүлэхийг үүрэг болголоо. Мөн хуралдаанаар Засгийн газрын 7 дугаар сарын үйл ажиллагааны талаарх мэдээлэлтэй танилцав. Засгийн газар өнгөрсөн сард 4 удаа хуралдаж 72 асуудал хэлэлцэн 23 асуудалтай танилцжээ.

    ТОВЧ МЭДЭЭ

    • Засгийн газрын хуралдаанаар “Шинэ төмөр зам” төслийн техник, эдийн засгийн үндэслэлтэй танилцаж зарчмын хувьд дэмжлээ. Төсөл хэрэгжсэнээр манай улс 2020 он гэхэд жилд 66 сая тонн нүүрс тээвэрлэх боломжтой болно. “Шинэ төмөр зам” төслийн техник, эдийн засгийн үндэслэлийг “МакКинсей энд Компани” хийжээ.
    • “Хүн худалдаалахтай тэмцэх тухай хууль”-ийн төслийг хэлэлцэн гишүүдийн гаргасан саналыг тусган Улсын Их Хуралд өргөн мэдүүлэхээр болов. Энэ хууль нь хүн худалдаалах гэмт хэргийг бүртгэх, мөрдөн байцаах, шүүхээр хянан шийдвэрлэхээс бусад урьдчилан сэргийлэх, шалтгаан нөхцлийг тогтоох, хохирогчид туслалцаа, хамгаалалт үзүүлэхтэй холбогдсон харилцааг зохицуулах юм.
    • “Увс нуурын хотгор” хил дамнасан дархан цаазат газар байгуулах тухай Монгол Улс, ОХУ-ын Засгийн газар хоорондын хэлэлцээрийг батлав. Хэлэлцээрт энэ оны 5 дугаар сарын 31-ний өдөр ОХУ-ын Москва хотноо гарын үсэг зурсан юм. Увс нуурын ай сав, Увс нуурын хотгорын дархан цаазат газрууд 2007 онд НҮБ-ын Соёл, боловсролын байгууллага /ЮНЕСКО/-ын “Хүн ба шим мандал” хөтөлбөрийн шим мандлын дархан газраар батлагдаж, улмаар “Дэлхийн байгалийн өв”-өөр зарлагдсан байгалийн үнэт дурсгал юм.

  • Засгийн газрын хуралдаан 2011 оны 8 дугаар сарын 24-ний өдөр болж дараах асуудлыг хэлэлцэн шийдвэрлэлээ

    Засгийн газрын хуралдаан 2011 оны 8 дугаар сарын 24-ний өдөр болж дараах асуудлыг хэлэлцэн шийдвэрлэлээ ШИНЭ ТӨМӨР ЗАМЫН ТӨСЛИЙГ ДЭМЖИВ

    Засгийн газрын хуралдаанаар шинэ төмөр замын төслийн талаар хэлэлцэн “Төрөөс төмөр замын талаар баримтлах бодлого”-д заасан эхний болон хоёрдахь үе шатны төмөр замын техник, эдийн засгийн үндэслэлийг дэмжиж, төсөлд заасан арга хэмжээг үе шаттайгаар хэрэгжүүлэхийг Зам, тээвэр, барилга, хот байгуулалтын сайд Х.Баттулгад даалгав.

    Төслийг хэрэгжүүлэхэд эхний ээлжинд шаардлагатай 55 сая ам.долларын санхүүжилтийг энэ онд багтаан зохих журмын дагуу шийдвэрлэхийг Хөгжлийн банкинд зөвшөөрлөө. Төслийн хүрээнд Тавантолгой-Сайншандын чиглэлд 468 км, Сайншанд-Хөөтийн 450, Хөөт-Чойбалсангийн 155 км, Хөөт-Нөмрөгийн 380 км, Тавантолгой-Гашуунсухайтын 267 км, Нарийнсухайт-Шивээхүрэнгийн чиглэлд 46 км  зам тавина.

    Нэг км төмөр замын суурь бүтцийг 2.5-2.8 сая ам.доллараар барихаар тооцоолж байна. Төсөл хэрэгжсэнээр манай улс 2020 он гэхэд жилд 66 сая тонн нүүрс тээвэрлэх боломжтой болно. Шинэ төмөр замын төслийн техник, эдийн засгийн үндэслэлийг “МакКинсей энд Компани” хийжээ хэмээн Засгийн газрын Хэвлэл, мэдээллийн албанаас мэдээллээ.

    АВТОЗАМЫН САЛБАРЫН ЧАДАВХИЙГ БЭХЖҮҮЛНЭ

    “Автозамын салбарын чадавхийг бэхжүүлэх дунд хугацааны хөтөлбөр”-ийг Засгийн газрын хуралдаанаар хэлэлцэн баталлаа. Хөтөлбөрийн хүрээнд автозамын салбарын үйлдвэрлэлийн хүчин чадлыг нэмэгдүүлэх, хүний нөөцийн чадавхийг бэхжүүлэх, замын сүлжээний ашиглалтын бэлэн байдлыг хангах, хөрөнгө оруулалтын үр өгөөжийг дээшлүүлэх, салбарын байгууллагуудын бэхжүүлэх зорилт тавьж байна.

    Энэ онд багтан бэлтгэл ажлаа хангах бөгөөд 2016 он гэхэд бүрэн хэрэгжүүлж дуусгах юм. Хөтөлбөрийг улс, орон нутгийн төсөв, “Замын сан”, гадаад орон, олон улсын байгууллагын буцалтгүй тусламж, хөнгөлөлттэй зээл, хөрөнгө оруулалт, хандив зэргээс санхүүжүүлэхээр тооцоолжээ. “Шинэ бүтээн байгуулалт” дунд хугацааны хөтөлбөрийн хүрээнд 2016 он гэхэд нийслэлийн автозамыг шинэчлэн сайжруулж, аймгийн төвүүдийг нийслэл болон ойролцоох хилийн боомттой холбосон 5572 км хатуу хучилттай зам, 990 км хурдны зам барихаар зорьж байгаа.

    Өнөөгийн байдлаар автозамын үндэсний компаниудын чадавхи дээрх зорилтыг хангах түвшинд хараахан хүрээгүй, замын салбарт мэргэшсэн хүний нөөц ч дутмаг байна. Тухайлбал манайд автозамын 500 орчим инженер, 5 мянга гаруй мэргэшсэн ажилчин байгаа бөгөөд инженерийн тоог 2 дахин, мэргэжсэн ажилчдын тоог 40-өөс доошгүй хувиар нэмэгдүүлэх шаардлагатай гэсэн тооцоо гарчээ.  

    Мөн автозамын салбарын хөрөнгө оруулалтын төлөвлөлт оновчтой биш, хэрэгжилт, үр ашиг хангалтгүй байгаа нь хөрөнгө оруулалтын  бодлого, хэрэгжүүлэх зохистой арга механизм бий болгох шаардлагатайг харуулж байгаа юм. Түүнчлэн “Замын сан”-гийн хөрөнгө хүрэлцээгүй байдгаас зайлшгүй шаардлагатай зам засвар, арчлалтын дөнгөж 30 орчим хувийг гүйцэтгэдэг байна. Иймээс “Замын сан” бүрдүүлэх механизмыг боловсронгуй болгох, засвар арчлалтын санхүүжилтийг нэмэгдүүлж, ээлжит засварыг байнга хийж хэвшүүлэх хэрэгтэй байгаа гэж Зам, тээвэр, барилга, хот байгуулалтын яам үзжээ. Эдгээр болон бусад нөхцөл байдлыг үндэслэн “Автозамын салбарын чадавхийг бэхжүүлэх” хөтөлбөрийг хэрэгжүүлэхээр Засгийн газрын хуралдаанаас шийдвэрлэлээ.

    АВТОТЭЭВРИЙН ХЭЛЭЛЦЭЭРИЙГ БАТЛАВ

    “Монгол Улсын Засгийн газар, БНХАУ-ын Засгийн газар хоорондын автотээврийн хэлэлцээр”-ийг хуралдаанаар хэлэлцэн баталлаа. Шинэчилсэн хэлэлцээрийн дагуу талуудын эрх бүхий байгууллагууд зорчигч болон ачаа тээвэрлэлт гүйцэтгэх тээврийн маршрутыг тохиролцон, зорчих зөвшөөрлийг харилцан тэнцүү тоогоор солилцоно. Ингэснээр тогтоосон тээврийн маршрутаар харилцан нутгийн гүндээ тээвэрлэлт хийх нөхцөл бүрдэх юм.

    Хэлэлцээрт заасан тээвэрлэлтийг талуудын дотоодын хууль тогтоомжоор хүлээн зөвшөөрөгдсөн, олон улсын тээвэр хийх эрхтэй тээвэрлэгч гүйцэтгэх юм байна. Тээвэрлэгч нь хоёр улсын хооронд тээвэр хийхдээ автомашины зорчих, эсвэл онцгой зөвшөөрлийн бичиг заавал авсан байх шаардлагатай. Жолооч нь зөвхөн зорчих зөвшөөрлийн болон онцгой зөвшөөрлийн бичигт заасан тээврийн маршрутаар тээвэр хийх ёстой юм.

    ХАРИУЦЛАГА ТООЦОХЫГ ХАТУУ АНХААРУУЛЛАА

    Цөмийн хаягдлыг Монгол Улсад булшлах гэж байгаа талаар гадаадын зарим улстай гэрээ байгуулахаар зэхэж байгаа тухай мэдээ сүүлийн өдрүүдэд дотоод, гадаадын зарим хэвлэл, мэдээллийн хэрэгслээр гарах болсон. Үүнтэй холбогдуулан Цөмийн энергийн газраас авч хэрэгжүүлсэн арга хэмжээний талаар Засгийн газрын хуралдаанаар хэлэлцэх ёстой байсан боловч тус газрын дарга ирээгүй учир хойшлогдлоо.

    Засгийн газрын хуралдаанд ажлаа танилцуулах  үүргийг удаа дараа  авсан Цөмийн энергийн газрын дарга С.Энхбат хоёр ч удаа ийнхүү  ирээгүй тул асуудлыг хэлэлцэх боломжгүй болгож байна. Тиймээс Ерөнхий сайд С.Батболд  Засгийн газрын хуралдаан дээр хэлэхдээ  ажлаа хийж чадахгүй байгаа,  цөмийн хаягдлын талаар элдэв шуугиан гараад байхад мэргэжлийн байгууллагын хувьд тодорхой,  үнэн  зөв мэдээллийг олон нийтэд  тайлбарладаггүй, бодлого нь хэрэгжиж өгдөггүй, салбарын уялдаа холбоо байхгүй  энэ байгууллагын удирдлагатай хатуу хариуцлага тооцох ёстой гэж үзэж байгаагаа хэллээ.

    Ирэх долоо хоногийн хуралдаанд тус байгууллагын удирдлагыг бүрэн бүрэлдэхүүнээр оролцон ажлаа танилцуулахыг хатуу үүрэг болголоо.

    ТОВЧ МЭДЭЭ

    ·         “Монгол Улсын иргэн хишиг, хувь хүртэх журам”-д нэмэлт, өөрчлөлт оруулах тухай Засгийн газрын хуралдаанаар хэлэлцэв. Орон сууц худалдаж авсан болон эрүүл мэндийн үйлчилгээний төлбөр төлөх, тооцоо хийх, баталгаажуулах, хишиг, хувийг нэг удаа бөөн дүнгээр бэлэн мөнгө хэлбэрээр хүртэх,  тооцоо хийх, баталгаажуулах талаар журамд тусгасан байна. Асуудлыг ирэх 7 хоногт болох Засгийн газрын хуралдаанаар дахин хэлэлцэхээр боллоо.

    ·         Засгийн газрын хуралдаанаар 2011 оны төсвийн тодотгол, 2012 оны төсвийн талаар хэлэлцэн дэмжлээ. 2011 оны 8 дугаар сарын 25-ны өдрийн 12.00 цагт Төрийн ордоны “Г” танхимд Сангийн сайд С.Баярцогт болон холбогдох хүмүүс мэдээлэл хийхээр болжээ.

    ·         Энэ оны 2 дугаар улиралд иргэдээс төрийн захиргааны байгууллагуудад 19790 өргөдөл, гомдол ирүүлсэн байна. Эдгээрийн шийдвэрлэлт 96.8 хувьтай байгаа нь өмнөх оны мөн үетэй харьцуулахад 0.5 хувиар буурсан гэсэн үг юм. Тэгвэл нутгийн захиргааны байгууллагуудад иргэдээс 384 771 өргөдөл, гомдол ирүүлсний шийдвэрлэлт 97.6 хувьтай байгаа нь өмнөх улиралтай харьцуулахад 0.6 хувиар буурчээ. Энэ нь өмнөх улиралд ирүүлсэн өргөдөл, гомдол, саналын тоо 3 дахин нэмэгдсэнтэй холбоотой юм. Иргэд ихэвчлэн мөнгөн тусламж үзүүлэх, тэтгэвэр, тэтгэмж нэмэгдүүлэх, малчдын нийгмийн асуудалд анхаарах, ажлын байртай болгох, өндөр хөгжилтэй оронд төрийн сангийн зээлээр суралцах, газар эзэмших, гэр, орон сууцны хөнгөлөлттэй зээлд хамрагдах, жижиг, дунд үйлдвэрлэл эрхлэхэд туслалцаа үзүүлэх, бага хүүтэй зээл авахыг хүсч төрийн болон нутгийн захиргааны байгууллагад хандсан байна.

    ·         БНХАУ-ын Жилинь мужийн Чанчунь хотноо ирэх сарын 6-11-ний өдрүүдэд болох Зүүн хойд Азийн худалдаа, хөрөнгө оруулалтын 7 дахь удаагийн үзэсгэлэн яармагт Шадар сайд М.Энхболд тэргүүтэй төлөөлөгчдийг оролцуулах нь зүйтэй гэж үзэв. Манай тал үзэсгэлэн яармагийн үеэр улсынхаа хөрөнгө оруулалтын орчин, Монгол-Зүүн хойд Азийн орнуудын эдийн засгийн харилцааны талаар илтгэл тавьж, хөрөнгө оруулалт эрэлхийлсэн томоохон төслүүдээ танилцуулан бизнес эрхлэгчдийн хоёр талын уулзалт хийх юм.

    ·         Улсын төсвийн хөрөнгө оруулалтаар энэ онд хэрэгжүүлэх зарим төсөл, арга хэмжээ, их засварын ажлын эрхийг аймаг, нийслэлд шилжүүлсэн, зураг, төслөөс шалтгаалан сонгон шалгаруулалтыг нь зарлалгүй хугацаа алдаж байгаа худалдан авах ажиллагааг 10 дугаар сарын 1-ний дотор эхлүүлсэн байхыг Төсвийн ерөнхийлөн захирагч нарт үүрэг болголоо.

     

  • Оюутны сургалтын төлбөрийн 491960 төгрөгийг “Хүний хөгжил сан”-гаас олгохоор Засгийн газар шийдвэрлэлээ

    Оюутны сургалтын төлбөрийн 491960 төгрөгийг “Хүний хөгжил сан”-гаас олгохоор Засгийн газар шийдвэрлэлээ{ Засгийн газрын ээлжит хуралдаан 2011 оны 8 дугаар сарын 17-ны өдөр болж дараах асуудлыг хэлэлцэн шийдвэр гаргалаа }

    2011-2012 оны хичээлийн жилд их, дээд сургууль, коллежийн сургалтын төлбөрт зориулан 491960 төгрөгийг “Хүний хөгжил сан”-гаас үргэлжлүүлэн олгохоор Засгийн газрын 2011-08-17-ны өдрийн хуралдаанаас шийдвэрлэлээ. Мөн  хуралдаанаас 2012 оны 1 дүгээр сараас эхлэн сургалтын төлбөрийн зохих хэсгийг Хүний хөгжил сангийн тухай хуульд нийцүүлэн Монгол Улсын 2012 оны төсвийн төсөлд тусгах арга хэмжээ авахыг холбогдох сайд нарт үүрэг болголоо.

    Энэ хичээлийн жилд их, дээд сургууль, колежид суралцах 170 мянга шахам оюутан, суралцагчдын сургалтын төлбөрт зориулж 2012 оны эхний хагас жилд 500 мянган төгрөг олгоход 85 тэрбум төгрөгийн санхүүжилтийг “Хүний хөгжил сан”-гаас олгох шаардлагатай гэсэн тооцоо гарчээ. Мөн Сургалтын төрийн сангаас сургалтын төлбөрийн зээл, буцалтгүй тусламж олгохдоо 2011 оны 9-12 дугаар сараар тооцохыг салбарын сайдад даалгалаа. Үүнд зарцуулагдах 9,9 тэрбум төгрөгийн хөрөнгийн эх үүсвэр нь энэ оны төсөвт тусгагдсан тул нэмэлт эх үүсвэр шаардагдахгүй юм байна.

    Иргэдээ орон сууцжуулах ажлыг Засгийн газар  эрчимжүүлж байна

    Засгийн газар  өнөөдрийн хуралдаанаараа “  Шинэ яармаг” орон сууцны цогцолбор хорооллын санхүүгийн эх үүсвэрийг бүрдүүлэх зорилгоор Хөгжлийн банкинд  БНХАУ-ын Эксим  банкнаас 300 тэрбум төгрөгийн зээл авах асуудлыг хэлэлцээд , зарчмын хувьд дэмжин  Засгийн газрын тогтоол гаргахаар болов.  Тус тогтоолоор “ Шинэ яармаг” орон сууцны цогцолбор хорооллын санхүүгийн эх үүсвэрийн  300 тэрбум төгрөгийн зээлийн баталгааг 12 жилийн хугацаатай гаргахыг Монгол улсын Хөгжлийн банкны Төлөөлөн удирдах зөвлөлийн дарга Ч.Хашчулуунд зөвшөөрлөө. Энэхүү тогтоолын хэрэгжилтэд хяналт тавьж ажиллахыг Монгол улсын сайд, Засгийн газрын Хэрэг эрхлэх газрын дарга Ч.Хүрэлбаатарт даалгалаа.

    Одоогийн байдлаар Хан-Уул дүүрэгт орших Яармаг гэр хорооллын замын урд хэсэгт байрлах 970 га газарт “ Шинэ Яармаг” орон сууцны цогцолбор хороолол барих хот байгуулалтын цогц үйл ажиллагааны бэлтгэл үе шат болох   хайгуул судалгааны ажлыг хийгээд байгаа юм байна.  Үүний үр дүнд 23900 айл, өрх оршин суух орчинг барьж байгуулахаар болж байна.  Өөрөөр хэлбэл хямд эх үүсвэрээр иргэдээ орон сууцжуулах арга хэмжээг  Засгийн газар эрчимтэй авч эхэллээ . Уг шинэ хорооллыг 3 хэсэгт хуваан тус бүр хоёр үе шаттайгаар хэрэгжүүлэхээр төлөвлөжээ.

    Хөгжлийн банкны үйл ажиллагааны талаарх мэдээллийг сонслоо

    Мөн өдрийн хуралдаанаар  Хөгжлийн банкны үйл ажиллагааны талаар   Монгол улсын сайд, Засгийн газрын Хэрэг эрхлэх газрын дарга Ч.Хүрэлбаатар Засгийн газрын гишүүдэд танилцууллаа. УИХ-ын 2011 оны 14 дүгээр тогтоол, Засгийн газрын 2011 оны 85 дугаар тогтоолоор Монгол улсын Хөгжлийн банкны санхүүгийн эх үүсвэрийг бүрдүүлэх зорилгоор 800 тэрбум төгрөгийн үнэт цаас гаргах болсон билээ.

    Засгийн газрын тогтоолын дагуу МУХБ үнэт цаасыг гаргах талаар ажиллаж байгаа юм байна. Танилцуулгыг сонссоны дараа  томоохон төслүүдийг санхүүжүүлэх ажлаа эрчимжүүлж, хурдтай ажиллахыг Хөгжлийн банкны удирдлагуудад Засгийн газрын гишүүд сануулаад,  Ерөнхий сайдын зүгээс тодорхой хугацаатай үүрэг өглөө. Ирэх лхагва гаригийн хуралдаанд санхүүжилтын асуудлыг дахин хэлэлцэхээр боллоо.

    Дизелийн түлшний татварыг нэмнэ

    Засгийн газрын 2011 оны 8 дугаар сарын 17-ны  өдрийн хуралдаанаар  Сүхбаатар, Замын-Үүд, Эрээнцав, Алтанбулаг боомтоор орж ирж буй дизелийн түлшинд 0 төгрөгийн онцгой албан татвар ногдуулж байсныг 100.000 төгрөг болгож, 2011 оны наймдугаар сарын 19-ний өдрөөс эхлэн мөрдөхөөр,  бусад алслагдсан боомтоор орж ирж буй автобензин, дизель түлшинд ногдуулж буй онцгой албан татварын хэмжээг хэвээр мөрдөхөөр боллоо.  Энэ оны наймдугаар сараас эхлэн “ Роснефть” компаниас Монгол улсад нийлүүлж байгаа дизелийн түлшний хангамж хэвийн байдалдаа эргэн орсон тул урьд өмнө тэглэсэн татвараа ийнхүү сэргээх шийдвэрийг  Засгийн газраас гаргалаа.

    Хуш модны самрыг үйлдвэрлэлийн зориулалтаар бэлтгэх, худалдаалах, тээвэрлэхийг хориглолоо

    Хуралдаанаар хуш модны самрыг  үйлдвэрлэлийн зориулалтаар бэлтгэх, зах зээлд борлуулах, бэлтгэн тээвэрлэхийг 2011 оны 8 дугаар сарын 20-ны өдрөөс эхлэн хоёр жилийн хугацаатайгаар хориглох тухай Засгийн газрын тогтоол гаргалаа. Тогтоолоор цаашид хуш модны самрын ургацын байдалд урьдчилсан үнэлгээ хийж ашиглалт, хамгаалалт, нөхөн сэргээлтийн бодлого тодорхойлох, ойн санд самар бэлтгэлийн хамгаалалттай бүсүүдийг байгуулах,зүй зохистой ашиглах, бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэлийн технологийг боловсронгуй болгоход чиглэсэн арга хэмжээний төлөвлөгөөг 2011 оны дөрөвдүгээр улиралд багтаан баталж, хэрэгжүүлэх арга хэмжээ шаардагдах санхүүжилтыг Монгол улсын эдийн засаг,нийгмийг хөгжүүлэх жил бүрийн үндсэн чиглэл, улсын төсөвт тусган хэрэгжүүлэхийг Байгаль орчин, аялал жуулчлалын сайд Л.Гансүх, Хүнс, хөдөө аж ахуй, хөнгөн үйлдвэрийн сайд Т.Бадамжунай нарт үүрэг болголоо. Энэ тогтоолын нэгдүгээр заалтыг хэрэгжүүлэхтэй холбогдсон хяналт, шалгалтын ажлыг зохион байгуулахыг Мэргэжлийн хяналтын ерөнхий газрын дарга Р.Содхүү,Цагдаагийн ерөнхий газрын дарга Д.Сандаг-Очир,Ойн газрын дарга  М.Тунгалагболон холбогдох аймаг,нийслэл, сум, дүүргийн Засаг дарга нарт даалгалаа.

    Сүүлийн үеийн судалгаанаас үзэхэд буюу 2000 онтой харьцуулахад өнөөдөр хуш модоор бүрхэгдсэн талбай 184.7 га-гаар, нөөц 23.7 сая шоо метрээр багасаад байгаа аж. Дэлхийн цаг уурын дулааралтай холбоотойгоор хуш модны үр буюу самрын гарцын хэмжээ багасах, улмаар самрын их ургацын жилийн давтагдах хугацаа удаашрах хандлагатай, боргоцойн хөгжилд 2 дахь жилийн хаврын гэнэтийн хүйтрэлт нөлөөлж байгаа гэсэн дүгнэлтийг судлаачид гаргасан байна. Байгальд сибирийн болон солонгос гэсэн хоёр зүйл хуш мод байдаг бөгөөд эдгээр нь зөвхөн ОХУ, Монгол улсын нутагт байршин ургадаг юм байна.  Экологийн болон эдийн засгийн чухал ач холбогдолтой шилмүүст мод ажээ.

    Шүлхий өвчнөөр бүсүүдийг тогтоолоо

    “Шүлхий өвчнөөр эрүүл, хяналтын болон тайван бүс тогтоох, уг бүсүүдэд мал эмнэлэг, хорио цээрийн үйл ажиллагаа явуулах журам”-ыг  батлах тухай Засгийн газрын тогтоол гарлаа. Тогтоолоор Баян-Өлгий, Баянхонгор, Говь-алтай, Завхан, Хөвсгөл, Увс, Ховд аймгийг шүлхий өвчнөөр эрүүл, вакцин хэрэглэдэггүй, Архангай, Булган, өвөрхангай, Орхон аймгууд, Өмнөговь аймгийн Булган, Гурвантэс, Баяндалай, сумдыг хяналтын, Дорнод, Сүхбаатар, Хэнтий, Дорноговь, Сэлэнгэ, Дархан- Уул, Төв, Дундговь, Говьсүмбэр, Төв аймаг, Улаанбаатар хотыг шүлхий өвчнөөр тайван, вакцин хэрэглэдэг бүсэд тус тус хамруулахаар болов. Бусад бүсээс мал амьтан, тэдгээрийн гаралтай түүхий эд, бүтээгдэхүүнийг хяналт, хамгаалалтын дор нэвтрүүлэх зорилгоор Завхан, Архангай аймгийн зааг “ Солонготын даваа” Өвөрхангай аймгийн Нарийнтээл сумын төв, Булган аймгийн Хутаг- Өндөр сумын “ Гуртын гүүр”, Төв аймгийн Лүн сумын “ Гүүрний ам”-нд тус тус хяналтын цэгүүд байгуулахыг Булган, Өвөрхангай, Завхан, Төв аймгийн Засаг дарга нарт даалгалаа.

    Хяналтын цэг байгуулахтай холбогдон гарах зардлыг 2011 оны төсвийн хязгаарт багтаан зохицуулалт хийж санхүүжүүлэхийг ХХААХҮ-ийн сайд Т.Бадамжунайд даалгалаа. Цаашид хяналтын цэг болон бүсүүдэд мал эмнэлэг, хорио цээрийн арга хэмжээг хэрэгжүүлэхтэй холбогдсон үйл ажиллагааны зардлыг жил бүрийн улсын төсөвт тусган санхүүжүүлэх, хэрэгжилтэд хяналь тавьж ажиллахыг Сангийн сайд С.Баярцогт, ХХААХҮ-ийн сайд Т.Бадамжунай нарт үүрэг болголоо.

    Гадаадад гаргах идлэг шонхорын тоо хэмжээг тогтоолоо

    Гадаадад гаргах идлэг шонхорын тоо хэмжээг тогтоох тухай асуудлыг Засгийн газрын өнөөдрийн хуралдаанаар хэлэлцэж , тогтоол гаргахаар боллоо. Тус тогтоолоор 2011 онд гадаад оронд амьдаар нь гаргах идлэг шонхор шувуу 240 толгой байхаар тогтоож, гадаад оронд амьдаар нь идлэг шонхор гаргах ажлыг хуулийн дагуу зохион байгуулахыг Байгаль орчин аялал жуулчлалын сайд Л.Гансүхэд даалгалаа.

    ҮАБЗ-өөр хэлэлцсэний дараа шаардагдах зардлыг гаргана

    Өмнөд Судан улс дахь НҮБ-ын энхийг дэмжих ажиллагаа (UNMISS)-нд  850 хүний бүрэлдэхүүнтэй цэргийн баг оролцуулах тухай асуудлыг хэлэлцээд Монгол улсын Үндэсний аюулгүй байдлын зөвлөлд оруулахыг Батлан хамгаалахын сайд Л.Болд, Гадаад харилцааны сайд Г.Занданшатар нарт даалгалаа. Өмнөд Судан улс дахь НҮБ-ын энхийг дэмжих ажиллагаа (UNMISS)-нд дээр дурьдсан хүний бүрэлдэхүүнтэй цэргийн баг оролцуулах асуудлыг ҮАБЗ-өөр хэлэлцсэний дараа цэргийн багийн бие бүрэлдэхүүн үүрэг гүйцэтгэхэд шаардагдах зардлын асуудлаар Засгийн газрын тогтоол гаргахаар тогтлоо.

    Дотоод хэргийн их сургуулийн дэргэд Дотоодын цэргийн анги байгуулна

    Хууль зүй, дотоод хэргийн салбарын боловсон хүчин бэлтгэх, давтан сургах тогтолцоог боловсронгуй болгох, эрдэм шинжилгээ, судалгааны ажлын уялдааг сайжруулах зорилгоор Хууль зүй, дотоод хэргийн яамны харъяанд Цагдаагийн академи, Үндэсний тагнуулын академи, Хилийн цэргийн дээд сургуулийг нэгтгэн Дотоод хэргийн их сургууль байгуулахаар Засгийн газрын энэ оны долдугаар сарын 06-ны хуралдаанаас шийдвэрлэсэн. Өнөөдрийн хуралдаанаар Цагдаагийн академи, Хилийн цэргийн дээд сургуулийг татан буулгаж, үндсэн болон эргэлтийн хөрөнгийг орон тоо, төсвийн хамт Хууль зүй, дотоод хэргийн яамны харъяа Дотоод хэргийн их сургуульд шилжүүлэхээр тогтлоо. Мөн Цагдаагийн академи болон Хилийн цэргийн дэргэдэх цэргийн ангийг татан буулгаж, Дотоод хэргийн их сургуулийн дэргэд Дотоодын цэргийн анги байгуулахаар тогтов.

    Цагдаагийн академи, Хилийн цэргийн дээд сургуулийн төгсөгчид Зэвсэгт хүчний болон Цагдаагийн байгууллагын тухай хуулийн дагуу цэргийн жинхэнэ алба хаасанд тооцогддог бөгөөд энэ төрлийн мэргэжлийн тэнхмүүд бүрэлдэхүүнд нь үйл ажиллагаа явуулдаг. Түүнчлэн багшлах бүрэлдэхүүн, бусад албан хаагчдын 90 орчим хувь нь цэрэг, цагдаагийн албан хаагчид байдаг. Цэргийн сургуулийн бас нэг онцлог бол аливаа үйл ажиллагаа, нэгдсэн бусад арга хэмжээнүүд цэргийн дүрмийн дагуу зохион байгуулагдаж байгаа үед бие бүрэлдэхүүн “Байлдааны туг”-нд хүндэтгэл илэрхийлдэг, Хууль зүй, дотоод хэргийн сайд болон Хил хамгаалах байгууллага, Цагдаагийн ерөнхий газар, Дотоодын цэргийн штабын даргын бэлтгэл хүчийг энэхүү сургуулийн бие бүрэлдэхүүн бүрдүүлдэг зэрэг нь тус их сургуулийн дэргэд Дотоодын цэргийн анги байгуулах хэрэгцээ, шаардлага үндэслэл болж байна.  

    Монголын бүх ард түмний спортын их наадам болно

    Монголын бүх ард түмний спортын XIII их наадам 2012 оны эхний зургаан сарын хугацаанд спортын 27 төрлөөр орон даяар дөрвөн үе шаттайгаар зохион байгуулагдана. Энэхүү арга хэмжээ нь Засгийн газрын 2011 оны 32 дугаар тогтоолоор батлагдсан Биеийн тамир, спортыг хөгжүүлэх цогц хөтөлбөрийн хэрэгжилтийг хангах, хүн амыг биеийн тамир, спортын уралдаан тэмцээнд өргөнөөр хамруулах, ур чадвартай тамирчдыг сонгон шалгаруулах, Олимп, дэлхийн түвшинд өрсөлдөх тамирчдыг тодруулан спортын амжилтыг нь ахиулах зорилготой. Түүнчлэн Лондонгийн Олимпийн жил зохион байгуулагдаж байгаа тул манай тамирчдын сорил тэмцээн болно гэж үзэж байна.

    Их наадамд аймаг, дүүргийн Биеийн тамир, спортын газар, “Алдар”, “Хүч”, “Хилчин”, “Сүлд”, “Эрч”, “Замчин” зэрэг биеийн тамир спортын хороод бие дааж оролцоно. Клуб, их, дээд сургууль болон бусад сургуулийн тамирчид засаг захиргааны нэгжийн дагуу аймаг, дүүргийн спортын газарт харьяалагдан оролцох юм байна.

    БСШУЯ-ны Төрийн нарийн бичгийн даргаар Д.Далайжаргалыг томиллоо

    БСШУЯ-ны Төрийн нарийн бичгийн даргаар Доржбалын Далайжаргалыг томиллоо. Д.Далайжаргал 1976 онд Завхан аймгийн Улиастай хотод төрсөн. Нийслэлийн 23 дугаар дунд сургууль, МУИС-ийн ОУХДС-ийг төгссөн. Гадаад харилцааны яамны Төрийн захиргааны удирдлагын газарт атташе, Сайдын зөвлөлийн нарийн бичгийн дарга, БНФУ дахь Монголын Элчин сайдын яамны II нарийн бичгийн дарга, БСШУ-ны сайдын зөвлөх, Швейцарийн хөгжлийн агентлагт төслийн менежер, ЮНЕСКО-ийн Монголын Үндэсний комиссийн ерөнхий нарийн бичгийн даргаар тус тус ажиллаж байсан.

    Товч мэдээлэл

    • Энэ оны долдугаар сарын 1-ний өдөр ОХУ-ын Улаан-Үд хотноо хуралдсан худалдаа эдийн засаг, хамтын ажиллагааны Монгол, Оросын Засгийн газар хоорондын комиссын XV хуралдааны дүнгийн тухай танилцуулгыг сонсч, сайшаалаа. Хуралдааны мөрөөр хэрэгжүүлэх арга хэмжээний төлөвлөгөөг батлан,хэрэгжилтэд нь хяналт тавьж ажиллахыг Монгол улсын Тэргүүн шадар сайд, тус комиссын Монголын хэсгийн дарга Н.Алтанхуягт даалгав.
    • УИХ-ын гишүүн П.Алтангэрэл, Н.Ганбямба нарын санаачлан боловсруулсан “Тариалангийн тухай хуульд нэмэлт оруулах тухай” хуулийн төслийг хэлэлцээд төслийг дэмжих боломжгүй гэв.
    • УИХ-ын гишүүн Ө.Энхтүвшин, Ц.Даваасүрэн, Ч.Хүрэлбаатар нарын санаачлан боловсруулсан “Ард нийтийн санал асуулга явуулах тухай” УИХ-ын тогтоолын төслийг хэлэлцээд хууль санаачлагчдад уламжлахаар боллоо. Тус хуралдаанаас хэрэв санал асуулга явуулах бол зардлын тооцоог гаргаж, ямар эх үүсвэрээс санхүүжүүлэх саналаа хамтад нь шийдвэрлүүлэх нь зүйтэй гэж үзжээ.
    • Монгол Улсын Ерөнхийлөгч Ц.Элбэгдоржийн Украин улсад хийсэн төрийн айлчлал, АНУ-д хийсэн албан ёсны айчлалын дүнг хэлэлцээд Үндэсний аюулгүй байдлын зөвлөлд оруулахыг Гадаад харилцааны сайд Г.Занданшатарт даалгав.
    • Монгол Улсын Засгийн газрын урилгаар Хятадын Коммунист намын Төв хорооны Улс төрийн товчооны Байнгын хорооны гишүүн, Төв хорооны Улс төр, хуулийн хорооны дарга Жоу Юнкан энэ сарын 23-26-нд манай улсад айлчилна. Энэ талаар Засгийн газрын хуралдаанаар хэлэлцээд айлчлалтай холбогдсон хөрөнгийг Засгийн газрын нөөц сангаас гаргахаар тогтлоо. 
    • БНАСАУ-ын Гадаад хэргийн сайд Пак Ы Чун-ы 2011 оны 7 дугаар сарын 17-20-нд манай улсад хийсэн албан ёсны айлчлалын дүнг сайшааж, уг айлчлалын мөрөөр авах арга хэмжээний төлөвлөгөөг батлан хэрэгжилтэд нь хяналт тавьж ажиллахыг Гадаад харилцааны сайдад даалгалаа

     

  • Засгийн газрын ээлжит хуралдаан 2011 оны 7 дугаар сарын 27-ны өдөр болж дараах асуудлыг хэлэлцэн шийдвэр гаргалаа

    Засгийн газрын ээлжит хуралдаан 2011 оны 7 дугаар сарын 27-ны өдөр болж дараах асуудлыг хэлэлцэн шийдвэр гаргалаа

    Өнөөдрийн хуралдаанаар салбаруудын өвөлжилтийн бэлтгэл ажлын явцын талаар голлон хэлэлцсэн байна.

    УЛСЫН ХЭМЖЭЭНД 13 САЯ ТӨЛ ХҮЛЭЭН АВЧЭЭ

    Улсын хэмжээнд 13 сая төл хүлээн авсан бөгөөд 97.2 хувийн бойжилттой байна. Сүүлийн 10 гаруй жил гараагүй энэ амжилтыг Хүнс, хөдөө аж ахуй, хөнгөн үйлдвэрийн сайд Т.Бадамжунай өнөөдрийн Засгийн газрын хуралдааны үеэр Монгол Улсын Ерөнхий сайд С.Батболдод уламжилж, энэ тухай албан мэдээг хүлээлгэн өглөө. Тэнгэр, хангай ивээлээ хайрласнаас гадна малчид, хөдөө аж ахуйн салбарынхны хичээл зүтгэлээр ийм амжилтад хүрснийг Ерөнхий сайд онцлон баяр хүргэж, амжилтаа бататгаж, улам сайн ажиллахыг хүсэв.

    Мөн УИХ-аас дэмжлэг үзүүлж, Засгийн газар ч шаардлагатай бүх арга хэмжээг авч байсан нь хууль тогтоох байгууллага болон гүйцэтгэх засаглалын хамтын ажиллагаа сайн байгаагийн үр дүн гэж Монгол Улсын Ерөнхий сайд С.Батболд онцлон тэмдэглэлээ.  

    МАЛ АЖ АХУЙН ӨВЛИЙН БЭЛТГЭЛИЙГ ЭРЧИМЖҮҮЛНЭ

    Мал аж ахуйн өвлийн бэлтгэл хангуулах талаар гарсан Засгийн газрын тогтоол, шийдвэрийг хэрэгжүүлж байгаа талаар Хүнс, хөдөө аж ахуй, хөнгөн үйлдвэрийн сайд Т.Бадамжунай хуралдаанд танилцуулав. Үүнтэй холбогдуулан өвлийн бэлтгэл хангах талаар орон нутагт зохион байгуулж байгаа ажлын явцтай танилцан, биелэлтийг шалгаж эрчимжүүлэх, энэ чиглэлээр гарсан Засгийн газрын тогтоол, шийдвэрийг сурталчлахыг салбарын сайд, аймаг, нийслэлийн Засаг дарга нарт даалгалаа.

    Мөн “Мал аж ахуйн салбарт 2009-2010 оны өвөл, хаврын улиралд тохиолдсон зудын хохирлыг арилгах арга хэмжээний нэгдсэн төлөвлөгөө”-ний биелэлттэй танилцан, хэрэгжилт нь дутуу байгаа заалтуудыг бүрэн биелүүлэх арга хэмжээ авахыг даалгав. Манай улсын нийт нутгийн 90 орчим хувь нь зуншлага сайтай, Дорнод, Хэнтий зэрэг аймгийн цөөн хэдэн сум гандуувтар байна. Одоогийн байдлаар 160 гаруй мянган малчин өрхөд 43 орчим сая мал зусаж, намаржих төлөв гарчээ.

    Улсын хэмжээнд энэ жил 1 сая гаруй тонн хадлан, 40 мянган тонн гар тэжээл, үйлдвэрийн аргаар бэлтгэсэн 130 орчим мянган тэжээл бэлдэхээр зорьж байна. Улсын хэмжээнд 343 мянга гаруй га-д тариалалт хийсэн бөгөөд одоогоор ургацад нөлөөлөх ноцтой хүндрэл гараагүй байгаа тухай салбарын сайд танилцууллаа.

    Улсын хэмжээнд 1500 гаруй дугуйт трактор, 800 орчим хадуур, 660 орчим тармуур, 335 хаман боогч, 750 орчим бага оврын трактор, тус бүр 900 орчим морин хадуур, тармуур хадланд гарахад бэлэн болж, техникийн бэлэн байдал 85 хувьд хүрчээ. Энэ жил 8 дугаар сарын эхний 7 хоногт хадлангийн ажил жигдрэх төлөвтэй байна.  

    9 аймгийн 71 сумын 325 мянга га талбайд үлийн цагаан оготнотой, 5 аймгийн 22 сумын 115 мянган га-д царцаатай тэмцэж байгаа бөгөөд 7 дугаар сарын 20-ны байдлаар 90 хүртэл хувийн биелэлттэй байна. Салбарын сайдын танилцуулгаас үзвэл энэ онд улсын төсвийн хөрөнгөөр 21 аймаг, отрын бүс нутагт инженерийн хийцтэй 670 худаг, бусад санхүүжилтээр 300 гаруй худаг шинээр барихаар төлөвлөсөн. Эхний хагас жилийн байдлаар ажлын гүйцэтгэл 36 хувьтай байна.

     42 сая гаруй малыг халдварт өвчнөөс сэргийлэх арга хэмжээнд хамруулах ажил 54 хувьтай байна гэж Засгийн газрын Хэвлэл, мэдээллийн албанаас мэдээллээ. 

    СТАНЦ БОЛОН УУРХАЙНУУД ХООРОНДОХ УЖГИРСАН ӨРИЙН СҮЛЖЭЭ АРИЛЖ БАЙНА

    Өнөөдрийн байдлаар Дулааны цахилгаан станцууд 20 хоногийн нүүрсний нөөцтэй байгаа тухай Эрдэс баялаг, эрчим хүчний сайд Д.Зоригт Засгийн газрын хуралдаанд танилцууллаа. Станц, дулааны шугам сүлжээнүүдийн их засвар, шинэчлэлийн ажлын явц дунджаар 41, цахилгаан дамжуулах, түгээх сүлжээнүүдийн их засвар 30, эрчим хүчний үйлдвэр, компаниудын үндсэн болон туслах тоноглолын их засвар 55 хүртэл хувьд хүрчээ.  

    Нүүрсний уурхайнуудын нүүрс олборлолт, борлуулалтын гүйцэтгэл дунджаар 96 хувьтай байгаа бол эрчим хүчний нүүрс олборлогч уурхайнуудын хөрс хуулалт 65-97,6 хувьтай байна. Энэ нь үйлдвэрлэлийн шууд алдагдал, санхүүгийн бэрхшээлээс болж уулын үндсэн тоног төхөөрөмжүүдийн засвар, үйлчилгээ удааширч байгаатай холбоотой юм.

    Харин энэ жилээс станц болон уурхайнууд хооронд үүссэн өрийн сүлжээ арилж байгааг сайд Д.Зоригт онцлон хэллээ.   

    Төвлөрсөн дулаан хангамжтай 5 аймаг, 1 сумын өвөлжилтийн бэлтгэл төлөвлөсний дагуу явж байна. Өнгөрсөн өвөл хөлдөж, хүнд байдалд орж байсан Увс аймгийн дулааны станцын өвлийн бэлтгэлийг хангуулахаар Эрчим хүчний газар, дулааны станцтай нэг жилийн гэрээ байгуулан ажиллаж байгаа бөгөөд засвар 45 хувьд хүрчээ.

    Дизель станцтай Завхан аймгийн Улиастайн эрчим хүчний үйлдвэр дизель болон цахилгаан шугам сүлжээний их засвараа эхэлсэн, Говь-Алтай аймгийн Есөнбулаг эрчим хүчний үйлдвэрийн өвлийн бэлтгэл ажлын хүрээнд улсын төсвийн хөрөнгөөр 2 дизель станц суурилуулах сонгон шалгаруулалт зарлагдан, гүйцэтгэгчтэй гэрээ байгуулжээ.

     Танилцуулгатай холбогдуулан түлш, эрчим хүчний үйлдвэр, компаниудын өвөлжилтийн бэлтгэл хангах ажлын хүрээнд үндсэн, туслах тоноглолын засвар, техник зохион байгуулалт, хөрөнгө оруулалт, нүүрс болон дизель түлшний нөөц бүрдүүлэх ажлыг төлөвлөсөн хугацаанд, чанартай хийлгэхийг салбарын сайдад даалгав гэж Засгийн газрын Хэвлэл, мэдээллийн албанаас мэдээллээ.  

    ЗАМ, ТЭЭВЭР, БАРИЛГА, НИЙТИЙН АЖ АХУЙН САЛБАРЫН ӨВЛИЙН БЭЛТГЭЛ ТӨЛӨВЛӨСНИЙ ДАГУУ ЯВЖ БАЙНА

    Зам, тээвэр, барилга, нийтийн аж ахуйн салбарын өвлийн бэлтгэл ажлын явцын талаар сайд Х.Баттулга Засгийн газрын хуралдаанд танилцуулав. Дэд сайдаар ахлуулсан ажлын хэсэг салбарын хэмжээнд 55 ажил, арга хэмжээ хэрэгжүүлж байна. Тухайлбал иргэний нисэхийн салбарт 27 арга хэмжээ авахаар төлөвлөсөн бөгөөд Хөвсгөл, Ховд аймгийн Булганы нисэх буудлын барилгын их засвар, өргөтгөлийг хийж дуусгажээ.  Өмнөговь, Баянхонгор аймгийн нисэх буудлуудад шаардлагатай тоног төхөөрөмж, зориулалтын автомашиныг нийлүүлсэн байна.

    Төмөр замын салбарт хийх 15 арга хэмжээний хүрээнд суудлын болон ачааны вагонуудад засвар хийгээд байгаа тухай салбарын сайд танилцууллаа. Хот хоорондын нийтийн тээврийн үйлчилгээ эрхэлдэг аж ахуйн нэгжүүдэд өвлийн бэлтгэлээ хангах чиглэл өгч, 9 дүгээр сард шалгахаар болжээ. Орон сууц, нийтийн аж ахуйн салбарт улсын төсвийн хөрөнгө оруулалтаар хэрэгжиж байгаа төсөл, арга хэмжээний хэрэгжилтийн явц, чанарт тавих хяналтаа сайжруулж, барилга, байгууламжийг хугацаанд нь ашиглалтад оруулах хуваарь гарган ажиллаж байна.

    Улаанбаатар хотын орон сууц, нийтийн аж ахуйн удирдах газрын харъяа байгууллагуудын өвлийн бэлтгэл ажлын явц 71.5 хувьтай байгаа бөгөөд инженерийн шугам, сүлжээний их, урсгал засварт 1.8 тэрбум төгрөг зарцуулжээ. Дархан-Уул, Дорноговь, Говьсүмбэр, Говь-Алтай, Төв зэрэг аймагт нийтийн аж ахуйн чиглэлээр хийх ажлын гүйцэтгэгчийг сонгон шалгаруулсан бол Хөвсгөл аймгийн усан хангамжийг сайжруулах ажлын гүйцэтгэгчийг сонгон шалгаруулах гэж байна.  

    Улсын чанартай авто замын засварыг зам засвар, арчлалтын 21 аж ахуйн нэгж гүйцэтгэж байгаа бөгөөд засварын явц 59 хувьтай, нийслэлийн төсөв болон Замын сангийн хөрөнгөөр баригдаж байгаа авто зам, замын засвар 80 гаруй хувийн биелэлттэй байна. Сүүлийн үед бороо их орж үер бууж байгаагаас зам эвдэрч байгаа тул жолооч нарыг замын хөдөлгөөнд оролцохдоо хурд хэтрүүлэхгүй байж, осол, хэргээс сэргийлэхийг зөвлөж байна.

    ХООЛ, ТЭЖЭЭЛИЙН ДЭМЖЛЭГ ҮЗҮҮЛЭХ ХӨТӨЛБӨРИЙН ХУГАЦААГ СУНГАВ

    Засгийн газрын тогтоолоор баталсан “Нийгмийн эмзэг бүлэгт хоол, тэжээлийн дэмжлэг үзүүлэх дэд хөтөлбөр”-т “2010-2011” гэж заасныг “2010-2012” гэж өөрчлөхөөр Засгийн газрын хуралдаанаас шийдвэрлэлээ. Хүнсний бүтээгдэхүүний үнийн өсөлтөөс шалтгаалсан эрсдэлт хүчин зүйлийн хяналт, тандалтыг сайжруулах, урьдчилан сэргийлэх арга хэмжээ авах, хүнсний нөхөн олговор олгох замаар орлого багатай өрхийн хүн амын хоол, тэжээлийн дутлыг бууруулах, нийгмийн халамжийн тогтолцоог сайжруулах зорилгоор дээрх хөтөлбөрийг баталсан.

    Энэ дагуу орлого багатай иргэд хүнсний хэрэглээний гол бүтээгдэхүүнийг тогтвортой үнээр худалдан авах боломж олгохоор хүнсний талоныг 2009 оны 1 дүгээр сараас олгохоор төлөвлөсөн байсан юм. Гэвч дэмжлэг шаардлагатай иргэдийн жагсаалт гаргах, жагсаалтад багтсан иргэн бүрийн амьдралын нөхцлийг судлан хөтөлбөрт хамруулах шаардлагатай эсэхийг төрийн бус байгууллагаар тодорхойлуулах, хүнсний талон олгох журам боловсруулах зэргийг хийхэд цаг багагүй шаардагдсанаас талоныг төлөвлөсөн хугацаанаас хоцорч олгож эхэлсэн байна.

    2009 оны 11 дүгээр сарын 1-нээс 2010 оны 8 дугаар сарын 31-ны хооронд 25 мянга гаруй иргэн 1 тэрбум 127 сая гаруй төгрөгийн хүнсний талон авчээ. Хөтөлбөрийг хэрэгжүүлэхэд дэмжлэг үзүүлж байгаа Азийн хөгжлийн банк “Хүнс, тэжээл, нийгмийн халамжийн төсөл”-ийг 1 жилээр сунгасан учир дэд хөтөлбөрийн хэрэгжилтийг ч мөн хугацаагаар буюу 2012 оны 12 дугаар сарын 31-нийг дуустал сунгах шаардлагатай болсон байна. Ингэснээр ирэх онд 10 тэрбум төгрөгийн нэмэлт санхүүжилт шаардлагатай гэсэн тооцоог Нийгмийн хамгаалал, хөдөлмөрийн яам хийж Засгийн газрын хуралдаанаар хэлэлцүүлэн шийдвэрлүүллээ.

    ·         Улсын болон орон нутгийн төсвийн хөрөнгө оруулалтаар энэ онд санхүүжигдэх төсөл, арга хэмжээ, барилга байгууламжийн эхний хагас жилийн гүйцэтгэлийн явцад хийсэн хяналт, шалгалтын дүнг Монгол Улсын Шадар сайд М.Энхболд танилцуулав. Гүйцэтгэл удаашралтай, 36 хувийн биелэлттэй байгаад дүгнэлт хийж, удирдлага, аж ахуй, зохион байгуулалтын арга хэмжээг шуурхай авч ажиллахыг Төсвийн ерөнхийлөн захирагч, аймаг, нийслэлийн Засаг дарга нарт даалгалаа. Мөн мэргэжлийн болон санхүүгийн гүйцэтгэлийн хяналт, шалгалтыг улирал бүр хийж байхыг Мэргэжлийн хяналтын ерөнхий газрын даргад үүрэг болгож, хөрөнгө оруулалтын ажлын гүйцэтгэл, санхүүжилтэд хяналт тавьж, ажлын явц, үр дүнг Засгийн газарт танилцуулж байхыг Шадар сайд М.Энхболдод даалгажээ.

    ·         “Дархлаажуулалтын тухай хууль”-ийн хэрэгжилтэд хийсэн  үнэлгээний дүнг Эрүүл мэндийн сайд С.Ламбаа Засгийн газрын гишүүдэд танилцуулав. Үүнтэй холбогдуулан хуулийг хэрэгжүүлэх ажлыг эрчимжүүлж, дархлаажуулалтын хүйтэн хэлхээний тоног төхөөрөмжийг шинэчлэх, вакцины агуулах барих, орон нутгийн томилолтын төсвийг нэмэгдүүлэх асуудлыг цогцоор нь шийдвэрлэхийг салбарын сайдад даалгалаа.

    ·         Энэ оны 5 дугаар сард Улаанбаатар хотноо болсон худалдаа, эдийн засаг, шинжлэх ухаан, техникийн хамтын ажиллагааны Монгол, Украйны Засгийн газар хоорондын комиссын 5 дугаар хуралдааны дүнг сайшаав. Хуралдааны мөрөөр хэрэгжүүлэх ажлын төлөвлөгөөг батлан, хэрэгжилтэд хяналт тавьж ажиллахыг Батлан хамгаалахын сайд, комиссын Монголын хэсгийн дарга Л.Болдод даалгалаа.

    ·         Жүдо бөхийн дэлхийн цомын аварга шалгаруулах “Чингис хаан-2012” тэмцээн, чөлөөт бөхийн А зэрэглэлийн олон улсын нээлттэй тэмцээн, Азийн аварга шалгаруулах хүндийн өргөлт, мотоциклийн бартаат замын тэмцээн, Азийн залуучуудын сагсан бөмбөгийн болон оюутны эмэгтэйчүүдийн волейболын тэмцээнийг энэ онд Монгол Улсад зохион байгуулахаар шийдвэрлэв.