Ангилал: мэдээ-мэдээлэл

“Эх орныхоо өнцөг булан, талбар бүрт очиход хийж  бүтээх сэн, өнөөдрийн байгаагаасаа урагшаа алхах юм сан, олон улсын түвшинд өрсөлдөх чадвартай болох юм сан гэсэн хүсэл тэмүүлэл, бодитой ажил үйл ажиллагаа өрнөж байгаад сэтгэл хангалуун явдгаа Монгол Улсын Ерөнхий сайд С.Батболд “Сантис” сургалтын төвд болсон арга хэмжээний үеэр  илэрхийлээд “Энэ бүгд амаргүй, гэхдээ хичээл зүтгэл байхад ажил урагшилж, бүтдэг гэдгийн жишээг “Сантис” сургалтын төв харууллаа” гэлээ Тэрбээр өнөөдөр буюу 2011 оны тавдугаар сарын 20-ны үдээс хойш Монгол Америкийн хамтарсан “Сантис” боловсролын төвд болсон “TOEIC” /Test of English as a Foreign Language/тестийг Монголд нэвтрүүлэх үйл ажиллагааны нээлтэд оролцсон юм.

Монголын боловсролын салбарт Кембрижийн стандартыг нэвтрүүлэх  зэрэг томоохон зорилт тавьсан Засгийн газрын тэргүүн энэ үеэр төрийн албан хаагчдад олон улсын түвшинд үйл ажиллагаагаа явуулж шинэ стандарт нэвтрүүлэхэд гадаад хэл, ялангуяа англи хэлний чадвар зайлшгүй нэг шалгуур нь болно гэдгийг тэмдэглээд энэ шалгуурыг тогтоох олон улсын эрх авсан “Сантис” сургалтын төвийн хамт олонд ажлын амжилт хүслээ.

Олон улсад хүлээн зөвшөөрөгдсөн “TOEIC” тестийг 1979 оноос хэрэглэж эхэлсэн бөгөөд өнөөдөр Япон, Солонгос, Тайланд, Канад зэрэг 120 орчим орны 10 мянга гаруй албан байгууллага ажлын байрны англи хэлний түвшинг тодорхойлох үндсэн шалгуур болгон албан ёсоор хэрэглэдэг байна. 12 дахь жилдээ англи хэлний сургалтын үйл ажиллагаа явуулж буй Монгол Америкийн хамтарсан “Сантис” сургалтын төв нь АНУ-ын нэр хүнд бүхий  ETS төвийн шалгуурыг хангаж энэхүү эрхийг авчээ

“Анги маань саруулхан, сайхан хэвээрээ байна. Би энэ ангид сурч байсан юм” гэж Монгол Улсын Ерөнхий сайд С.Батболд нийслэлийн 14 дүгээр сургуулийн 10-ын “Д” ангийнхантай уулзахдаа хэллээ. Мөн “Манай ангийн багшийг Ичинхорлоо гэдэг байсан, багш маань сургуулиараа ирж байгаа биз дээ” гэж дурсамж уудаллаа. Вьетнамын ерөнхийлөгч асан Хо Ши Минийн нэрэмжит, энэ түүхэн хүний төрсөн өдрөөр эрдмийн баяраа тэмдэглэдэг уламжлалтай нийслэлийн ерөнхий боловсролын 14 дүгээр сургуулийн хамт олны урилгаар Монгол Улсын Ерөнхий сайд С.Батболд тус сургууль дээр өнөөдөр очлоо.

Ингэхдээ “10-ын “Д” ангийнхны бичсэн захидлыг уншаад, эрдмийн баярт ирж оролцооч гэсэн урилга аваад ирсэн. Чин сэтгэлээсээ бичсэн захидал, надад их таалагдсан” гэж Ерөнхий сайд С.Батболд сурагчдад хандан онцлон хэлсэн билээ.  Захидал бичсэн тус ангийн дарга Энхзул “Бид ирэх хавар төгсөнө. Тан шиг мундаг сайн хүн болоод сургууль, багш нараа эргэнэ гэдэгтээ итгэлтэй байна” гэлээ. Монгол Улсын Ерөнхий сайд С.Батболд “Би ч гэсэн ангийн дарга байсан” гээд хоёр үеийн ангийн дарга нар тэрхэн зуур хөөрөлдөөд авлаа.

Нийслэлийн 14 дүгээр сургуульд өнөөдөр 2500 гаруй хүүхэд сурч байна. Энэ хавар 11 дүгээр ангийг 147, есдүгээр ангийг 233 хүүхэд төгсч байгаа гэнэ. Засгийн газрын тэргүүн 30 жилийн өмнөх төгсөгчдийнх нь нэг ажээ. Сургуулийнхаа нэр хүндийг өргөж яваа төдийгүй Монгол Улсын боловсролын салбарт том шинэчлэлийг эхлүүлж буй төгсөгчөөрөө бахархаж байгаагаа сургуулийн удирдлагууд энэ үеэр илэрхийллээ. Ингэхдээ тэд Ерөнхий сайд С.Батболдод “Та төгссөн сургуулиа Кембрижийн тогтолцоог нэвтрүүлэх лаборатори сургуулийн нэг болгож өгөөч” гэсэн хүсэлт дайж амжсан билээ.

Бидний үед сургууль маань физикийн гүнзгийрүүлсэн сургалттай гэдгээрээ алдартай байсан. Энэ амжилтаа улам бататгаж физик, математикийн сургалттай болсон төдийгүй дүүрэг, нийслэл, улсын хэмжээнд тэргүүний сургууль болж ажиллаж чадаж буйд баяртай байгаагаа Ерөнхий сайд илэрхийлээд цаашид энэ эрч хүч, туршлагаа улам хөгжүүлэхийг сургуулийн хамт олноос хүслээ. Мөн тэрбээр Монгол Улсын Засгийн газар боловсролын салбарт том шинэчлэлт эхлүүлж байгаа.

Монгол хүний боловсрол олон улсын түвшинд өрсөлдөх чадвартай байх, ерөнхий боловсролын сургуулийг төгсч байгаа  хүүхдүүд ямар ч орны төгсөгчдөөс дутахааргүй, харин ч тэдэнтэй боловсрол мэдлэгээрээ өрсөлдөх чадвартай байх ёстой. Ингэхийн тулд Засгийн газар боловсролын системээ шинэчилж байгаа. Үүний нэг хэлбэр нь олон улсад туршигдаж, хүлээн зөвшөөрөгдсөн Кембрижийн стандартыг ерөнхий боловсролын дунд сургуулийн сургалтын хөтөлбөрт нэвтрүүлэх явдал юм. Анхны лаборатори сургуулийг өнгөрсөн жил байгуулсан. Тус сургууль болон БСШУЯ Кембрижийн сургуультай гэрээ байгууллаа. Ирэх хичээлийн жилээс улсын хэмжээнд ерөнхий боловсролын 30 сургуулийг энэ стандартаар хичээллэх лаборатори сургууль болгохоор бэлтгэл ид хийгдэж байна гэсэн мэдээллийг тэрбээр өгсөн юм.

14 сургуулийн маань удирдлагууд бидэнд ийм лаборатори сургууль болох боломж нөхцөл, чадвартай, санаачилгатай багш, сурагчид байгаа. Та төгсөгчийн хувьд дэмжиж төрөлх сургуулиа Кембрижийн тогтолцоог нэвтрүүлэх лаборатори сургууль болгооч гэсэн хүсэлт надад тавьсан гэдгийг Ерөнхий сайд онцлоод БСШУЯ-ынхнаас ийм боломж бий эсэхийг тодуулсан, тэд 14 дүгээр сургуулийнхан чадна, тэдэнд боломж байгаа гэж хэлсэн. Би ч гэсэн үүнд эргэлзэхгүй байна гэсэн юм. 

Монгол Улсын Ерөнхий сайд эрдмийн баярт оролцож үе үеийн төгсөгч, ахмад багш нар, сурагч хүүхдүүдэд хандаж “30 жилийн дараа төгссөн сургууль дээрээ ирлээ. Дүү нартайгаа, багш нартайгаа уулзаж байгаадаа баяртай байна” гэсэн юм. Мөн “Манай сургууль сайхан түүхтэй. 60 жил гэдэг бол Монгол Улсын хөгжилд, боловсролд оруулсан хувь нэмэр нь асар их гэдгийг гэрчлэх баримт. Үе үеийн төгсөгчид улс орныхоо хөгжилд өндөр хувь нэмэр оруулж, тэднээрээ дүү нар, багш нар маань бахархдаг.

Манай сургууль урлаг спорт, улс төр нийгмийн олон од төрүүлсэн. Монгол Улсын анхны Ерөнхийлөгч П.Очирбат гуай анхны төгсөгч, Монгол Улсын Ерөнхий сайд асан Р.Амаржаргал ч энэ сургуулийг төгссөн. Одоо төгсч буй, сурч буй та нараар дараа үеийнхэн чинь бахархах болно, хичээн суралцаарай” гэж Ерөнхий сайд С.Батболд хэллээ. Монгол Улсын Ерөнхий сайд С.Батболд тус сургуульд зөөврийн 10 компьютер бэлэглэлээ. Мөн компьтерийн иж бүрэн танхим байгуулж өгөхөө амласан юм. Тус кабинет нь ирэх хичээлийн шинэ жилээс ашиглалтад орох юм байна

Монгол улсын Ерөнхий сайд,  МАН-ын дарга С.Батболд  манай улсад айлчилж байгаа  Румын улсын Парламентын гишүүн, Румын- Монголын  парламентын бүлгийн дарга, Румыний социал демократ намын дарга Виктор- Виорел Понта тэргүүтэй төлөөлөгчдийг өнөөдөр хүлээн авч уулзлаа. Эрхэм төлөөлөгчдийг олон жилийн дараа Монгол улсад айлчилж байгаад Ерөнхий сайд талархал илэрхийлээд, манай хоёр орон олон жилийн уламжлалт найрсаг харилцаатай явж ирсэн. Өнгөрсөн онд хоёр орны хооронд дипломат харилцаа тогтоосны 60 жилийн ойг тэмдэглэсэн гэдгийг дурьдаад , Румын улс нь Европын  холбооны идэвхтэй гишүүн орны хувьд Европын стандартыг нутагшуулахаар зорьж буй  Монгол улсыг дэмжиж ажиллана гэдэгт итгэж буйгаа уулзалтын  үеэр онцоллоо.

Харин  Румынаас ирсэн  эрхэм зочдын хувьд найрсаг дотноор хүлээн авч буйд талархал илэрхийлээд,энэ уулзалт нь хоёр орны харилцааг шинэ зуунд сэргээн хөгжүүлэхэд анхны алхам болж буйг тэмдэглэж байв. Түүнчлэн сүүлийн жилүүдэд хоёр орны харилцаа холдож, элчин сайдын яам байтугай консулын газаргүй , хөрөнгө оруулалт худалдааны хамтын ажиллагаа бараг тасарсан нь харамсалтай  байна гээд,  энэ харилцаа хамтын ажиллагаагаа өргөжүүлэн сэргээе гэдгээ илэрхийллээ.

Мөн тэд  шинэ үеийн төлөөлөгчид  гэдгээ онцолж, консулын газраа  нээх, эдийн засгийн хувьд хэрхэн хамтрах боломж байгааг судлах, тус улс нь  нүүрсний салбарт тулгуурласан эрчим хүчний салбарт туршлагатай тул энэ чиглэлээр хамтран ажиллах боломжтойг ч онцолж байлаа.  Европарламентын гишүүн орны хувьд  нэг найз чинь нэмэгдэж, сэргэж байна шүү гэдгийг тэмдэглэж, мөн СоцИнтерний гишүүн намуудын хувьд ч хамтран ажиллах бүрэн боломж энэ айлчлалаар нээгдэж байна гэдгийг эртний харилцаат улсын эрхэм зочид дуулгалаа. Бас тэд МАН-ыг ирэх сонгуульд амжилттай оролцохыг ерөөж,  уулзалтад оролцсон АН-ын гишүүд энэ үгэнд гомдохгүй байх аа хэмээн хошигнож байв.

Уулзалтын төгсгөлд Ерөнхий сайд С.Батболд Румыний төлөөлөгчдөд талархал илэрхийлээд, манай хоёр орны хувьд харилцаагаа хөгжүүлэх хөрс суурь бий. Дипломат төлөөлөгчийн газар нээх тухай саналыг дэмжиж байна , энэ талаар судалгаа хийхийг холбогдох албан тушаалтнуудад үүрэг  болгоно гэлээ . Мөн тэдний Монгол улсад хийж буй айлчлал хоёр орны харилцаанд чухал хөрс тавьсан гэдгийг онцлоод энэ хөрсийг сайн ургуулахад хоёр тал идэвхтэй ажиллах ёстойн чухлыг тэмдэглэлээ. Шинэ удирдагчид  шинэ сэтгэлгээ төрүүлж буйг ч  онцоллоо

Монгол Улсын Ерөнхий сайд С.Батболд 2011 оны 5 дугаар сар 17-ны өдөр Төв аймгийн Угтаалцайдам, Борнуур, Батсүмбэр суманд ажиллаж хаврын тариалалтын үйл явцтай газар дээр нь очиж танилцлаа. Тэрээр ажлаа тус аймгийн Угтаалцайдам сумын “Агро комплекс” компанийн тариалалтын явц, техник шинэчлэлийн байдалтай танилцсанаар эхэлсэн юм. Эрчимжсэн мал аж ахуй, газар тариалан эрхэлдэг  “Агро комплекс” компани  Угтаалцайдам суманд 1000, Борнуур суманд 350 га-д тариалалт хийжээ. Герман улсын Класс фирмийн өндөр хүчин чадлын трактор, комбайн, хөдөө аж ахуйн чиргүүл, дүүжин машинаар техникийн парк шинэчлэл хийснээр ажил нь эрс эрчимжиж чанаржсан тухайгаа тэд ярилаа.

 

Түүнчлэн Засгийн газрын тэргүүний дэвшүүлсэн Европ стандартыг нутагшуулах бодлогын хүрээнд 1500 га-д ашиглах боломжтой газар тариалангийн Европ техник технологийг оруулж ирснээ тус компанийн захирал Н.Сүхбаатар Ерөнхий сайдад танилцуулаад Засгийн газраас  газар тариалангийн тоног төхөөрөмжийг гаалийн албан татвараас чөлөөлөх шийдвэр гаргасан нь  тариалан эрхлэгчдэд томоохон дэмжлэг болсон төдийгүй шинэ стандарт, менежмент, техник технологи нэвтрүүлэхэд ихээхэн ач холбогдол өгч байгаад талархаж байгаагаа илэрхийллээ.

Мөн энэ үеэр “Агро” комплекс компани малын тэжээлийн тариаланг нэмэгдүүлэх, эцсийн бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэх зорилгоор Чех улсын Зетор болон Пармет компанийн тракторын үйлдвэртэй хамтран ажиллах, эдгээр үйлдвэрийн техникийг Монголд угсрах санамж бичигт гарын үсэг зурлаа. Ингэснээр  жилд 80-120 морины хүчин чадалтай 200-300 трактор, мөн хөрс боловсруулах техникийг эх орондоо угсрах юм.

 

УГТААЛЦАЙДАМ ДАХЬ ЭЛЕВАТОР 2012 ОНЫ УРГАЦ ХҮЛЭЭН АВНА

Монгол Улсын Ерөнхий сайд С.Батболд 2010 онд 8-р сард Төв аймагт ажиллах үеэрээ Угтаалцайдам сумын нутаг дэвсгэрт байрлах 36.0 мянган тонны багтаамжтай үр тариа хадгалах элеваторыг ашиглалтад оруулах, техник тоног төхөөрөмжийн шинэчлэлийг үргэлжлүүлэхээ мэдэгдэж холбогдох албадад үүрэг чиглэл өгсөн юм. Энэ ажлын биелэлт ямархуу байгааг Ерөнхий сайд шалгалаа. Өнгөрсөн хугацаанд элеваторын барилгын болон тоног төхөөрөмжийн засварт шаардагдах зардлын тооцоог гаргаж Япон, БНХАУ-ын талд санал хүргүүлснээр Япон Улсын Засгийн газар 3,5 тэрбум төгрөгийн буцалтгүй тусламж үзүүлэхээр болжээ.

Үүний дагуу  гүйцэтгэгчийг сонгон шалгаруулахаар тендерийн бичиг баримтыг боловсруулсан. 2012 оны ургацыг энэхүү элеваторт хүлээн авахаар төлөвлөн ажиллаж байгаа тухай Хүнс хөдөө аж ауйн хөнгөн үйлдвэрийн яамны газар тариалангийн бодлогын хэрэгжилтийн газрын дарга Л.Баяртулга танилцууллаа. Хэлсэн ярьсан зүйл бодит ажил болох нь чухал гэдгийг Ерөнхий сайд С.Батболд энд онцлоод хөрөнгийн эх үүсвэр нь шийдвэрлэгдсэн энэ ажлын тендерийг цаг алдалгүй шуурхай зохион байгуулж, ажлаа эхлүүлэх хэрэгтэй. Төв аймаг төдийгүй Монгол Улсын газар тариалангийн салбарт чухал ач холбогдол бүхий энэхүү байгууламж ашиглалтад орсноор газар тариалан, хүнсний хангамж, ажлын байр гээд олон асуудал шийдэгдэнэ гэлээ.

 

Энэ ажлыг цаг хугацаанд нь шуурхай, чанартай зохион байгуулж, төлөвлөсөн хугацаанд нь ашиглалтад оруулахыг Засгийн газрын тэргүүн  орон нутгийн удирдлагууд болон ХХААХҮ-ийн сайд Т.Бадамжунайд үүрэг болголоо. 36 мянган тонн багтаамжтай төмөр бетон элеваторыг 1988-1990 онд барьж байгаад дуусгалгүй орхисноор барилга, тоног төхөөрөмж нь тоногдсон байна. Ийнхүү Монгол Улсын Ерөнхий сайд С.Батболдын гаргасан шийдвэр биеллээ олж, жилээс жилд тариаланчдын санааг зовоож байдаг буудайн хадгалалтын асуудлыг шийдвэрлэх боломж нөхцөл бүрдэж байгааг хал үзэж хашир суусан тариаланчид ярьж байна.

 

Ерөнхий сайд С.Батболд Төв аймгийн Угтаалцайдам сумаас Борнуур сумыг зорин явахдаа замаасаа хазайн хонины бэлчээрт саатаж тус сумын Талын-Уул багийн малчин Н.Лхагвасүрэнтэй уулзаж зуншлага, амьдрал ахуй ямар байгаа талаар яриа өрнүүлэн Засгийн газрын тэргүүндээ хандаж хэлэх зүйл бий эсэхийг лавлалаа. Энэ үеэр гарын бэлгээ ч гардуулсан юм. Засгийн газрын тэргүүнтэйгээ санаандгүй таарсан  залуу малчин хэд хэдэн ихэр төл хүлээн авснаа дуулгаад өнөөдөр их азтай өдөр байна. Ерөнхий сайдтайгаа малынхаа бэлчээрт уулзлаа. Танд амжилтай хүсье хэмээн малчин Н.Лхагвасүрэн ярьж байлаа.   

ЗАСГИЙН ГАЗАР 20 ШАХАМ ЖИЛ АШИГЛАГДААГҮЙ БОРНУУРЫН УСЛАЛТЫН СИСТЕМИЙН АСУУДЛЫГ ШИЙДЛЭЭ

Хаврын тариалалтын их ажлын явцтай танилцсан Монгол улсын Ерөнхий сайд С.Батболд Борнуур сумын услалтын системийн үйл ажиллагааг нээх ёслолд оролцлоо. Одоогоос нэг жилийн өмнө буюу 2010 оны 5-р сарын 16-ны өдөр Засгийн газрын тэргүүнийг ирж услалтын системийн байдалтай танилцах үед далан, толгойн барилга, ус хуваарилах суваг, шуудуу нь эвдэрч унасан дахин ашиглах найдлага бага хэмээн нутгийн иргэд ярьж байсан бол өнөөдөр ийнхүү ашиглалтад орж байна.

Түүх сөхвөл Борнуур суманд байгаа услалтын систем 1964 онд ашиглалтад орсон. 3 сая м/куб ус нөөцлөн 1120 га талбай услах хүчин чадалтай ч 1993 онд үерт автан далан нь сэтэрчээ. 1990-ээд оноос хойж засвар хийгдээгүй, ашиглагддаггүй байсан уг байгууламжийн засварт шаардагдах 530 гаруй сая төгрөгийн асуудлыг шийдвэрлэх, ирэх онд ашиглалтад оруулах хатуу үүргийг Ерөнхий сайд С.Батболд энэ үеэр өгч, биелэлтэд нь биечлэн хяналт тавихаа жилийн өмнө амлаж байсан юм. Энэхүү амлалт биелэлээ олсон нь услалтын систем ажиглалтад орсноор харагдаж байна.

Услалтын системийн хөрөнгийн асуудлыг шийдэгдсэнээр боомтын илүүдэл ус гаргах бетон байгууламжийг шинээр барьж, их биеийн сэтэрхийг бөглөх зэрэг ажлуудыг хийжээ. Мөн 24,0 мянган шоо метр усны багтаамжтай усан санг шинээр барих, 420 га талбайг усаар хангах хуваарилах сувгийг сэргээн засварлах ажлуудыг хийж гүйцэтгэсэн байна. Энэ ажлын үр дүнд Борнуур сунад төмс, хүнсний ногооны тариалалт нэмэгдээд зогсохгүй, Улаанбаатар хотын хүн амын хүнсний хэрэгцээг бүрэн хангах боломж бүрдэж байгаа юм.

 

Ерөнхий сайд С.Батболд усалгааны системийн ажилтай биечлэн танилцаад “ажил чанартай сайн хийгдсэн байна” хэмээн дүгнэлээ. Мөн тэрээр хэлсэн үгэндээ энэхүү услалтын систем ажиллаж эхэлснээр 1000 гаруй ажлын байр шинээр бий болж нийслэлчүүдийг дотооддоо тарьж ургуулсан чанартай аюулгүй төмс хүнсний ногоогоор бүрэн хангах нөхцөл бүрдэж байгааг онцлоод хамгийн гол нь бидний гаргасан шийдвэр, ярьсан ажил нэг жилийн хугацаанд бодиттой ажил болж хэрэгжиж байгаа нь томоохон ахиц дэвшил, бид аливаа асуудалд ингэж ажил хэрэгч хандаж, ам ажлын биелэлт зөрдөггүй байх нь чухал гэдгийг Засгийн газрын тэргүүн хэллээ. Услалтын систем шийдэгдсэн нь тариаланчид ногоочид бидэнд маш том дэм юм. Үйл ажиллагаа нь зогсооход хүрээд байсан таван аж ахуй сэргэж, нэгжээс авах ургацын хэмжээ ч нэмэгдэнэ. Нутгийн иргэдийн хүнсний ногоо тариалах идэвх ч нэмэгдэж байна гэдгийг тариаланчид ярьж байлаа. 

ГААЛИЙН ХӨНГӨЛӨЛТ ТАРИАЛАНЧДАД ТОМ ДЭМЖЛЭГ БОЛЖЭЭ

Мөн энэ өдөр Монгол Улсын Ерөнхий сайд С.Батболд Төв аймгийн Батсүмбэр сумын “Агро альфа” компанийн тариалангийн талбайд саатлаа. Тус компани усалгаатай газар тариаланд Голланд Улсын “Санте”, “Импала”, “Витара” сортын үрийн болон хүнсний төмс, малын тэжээлийн ургамал тариалж байна. Канад улсын технологиор жилдээ 136 га-д усалгаатай төмс, хүнсний ногоо, малын тэжээл тариалж 1500 тонн төмс, 1500-2000 тонн дарш бэлтгэн зах зээлд борлуулдаг байна.

Тариаланчид Монгол Улсын Засгийн газар тариаланд шаардагдах трактор, комбайн, усалгааны тоног төхөөрөмж, ургамал хамгааллын бодис, бордооны гаалийн болон НӨАТ-ыг чөлөөлсөн нь газар тариалангийн үйлдвэрлэлийг эрчимжүүлэх, усалгаатай талбайг нэмэгдүүлэх, техник технологийн шинэчлэл хийхэд томоохон  дэмжлэг болж байгааг хэлээд үндэсний үйлдвэрлэлээ дэмжих, эдийн засгийг хурдацтай хөгжүүлэх чиглэлээр дорвитой шийдэмгий алхам хийж байна хэмээн Ерөнхий сайд С.Батболдод урам өгч илүү сайн ажиллахыг хүслээ. Мөн энэ онд дуусгавар болж байгаа энэхүү шийдвэрийг дахин нэгээс хоёр жилээр сунгахыг хүсч байна.

Засгийн газар дээрх шийдвэрийг 2016 он хүртэл үргэлжлүүлэхээр санал  боловсруулж холбогдох яамдаас санал авахаар хүргүүлээд байгаагаа Ерөнхий сайд энэ үеэр дуулгасан. Түүнчлэн Монгол Улсын Засгийн газраас хэрэгжүүлж байгаа  “Монгол төмс” хөтөлбөр үр дүнгээ өгч байгааг ногоочид ярьж байна. Хөтөлбөр хэрэгжсэнээр үрийн шинэчлэлийн ажил хийгдэж, нэгж талбайгаас авдаг ургацын хэмжээ 50 хувиар нэмэгдэж, импортоор орж ирж байгаа төмсний хэмжээ 3,5 дахин буурсан байна.

 

Засгийн газрын тэргүүний энэ удаагийн тариалалттай танилцах ажил Батсүмбэр сумын “Поливит” компанийн талбайд очиж, чацаргана тариалалтын явцтай танилцсанаар өндөрлөлөө. Тус компани уулын болон гол горхи, булгийн усаар тэжээгддэг, инженерийн хийцтэй Үдлэгийн услах системийг түшиглэн 36 га-д 2000 оноос чацаргана болон үхрийн нүд тариалах үйлдвэрлэлийг эрхлэн явуулж байна. Чуйская, Обская, Обилная зэрэг чацарганы сортууд, үхрийн нүдний Приморский чемпион зэрэг сортуудыг тариалсан байна.

Жилд нийт 400 мянган ширхэг суулгац үржүүлэх хүчин чадалтай тус компани одоогийн байдлаар 620 мянга гаруй суулгац “Хар хорин” компанид, 300 мянган гаруй суулгац Засгийн газрын “Чацаргана” хөтөлбөрт  нийлүүлээд байгаа тухай болон цаашид чацарганаар эцсийн бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэхээр ажиллаж байгаагаа “Поливит” компанийн захирал Д.Пүрэв танилцууллаа. Ерөнхий сайд С.Батболд засгийн газраас хэрэгжүүлж байгаа Чацаргана хөтөлбөрийн үр дүн бодит амьдралд хэр гарч байгааг асууж олон талын ач холбогдолтой экологийн цэвэр бүтээгдэхүүн чацарганы тариалалтыг нэмэгдүүлэх, дотоодынхоо хэрэгцээг хангаад зогсохгүй экспортод чиглэсэн үйл ажиллагаа  явуулахын чухлыг ярьж байлаа.  

Байгаль цаг агаарын таатай нөхцөл бүрдэж, газрын чийг урьд жилүүдээс илүү байгаад тариаланчдын сэтгэл өндөр байна. Ер нь энэ жилийн хувьд төмс хүнсний ногоо, үр тарианы өндөр чанартай, дотоодын шинэчлэгдсэн үрээр тариалалт хийсэн төдийгүй хөрс боловсруулалтын 70 гаруй хувь нь дэвшилтэд технологиор хийсэн нь энэ жилийн тариалалтын нэг давуу тал юм хэмээн ХХААХҮ-ийн сайд Т.Бадамжунай ярилаа.

 

Энэ жил манай улс 281,2 мянган га талбайд үр, үүнээс 276,4 мянган га уриншийн талбайд улаан буудай тариалах юм. Үүнд 46,8 мянган тонн үр шаардлагатай. Өнгөрсөн онд 36,8 мянган тонн улаан буудайн үр нөөцөлсөн бөгөөд дутагдаж байгаа 10 орчим мянган тонн үрийг дотоодоос бүрэн хангах боломжтой гэж салбарын яам тооцоолжээ. 2010 онд манай улс 344,5 мянган тонн улаан буудай хураан авч, 276,4 мянган га талбайд дэвшилтэт технологиор, чанар сайтай уринш боловсруулж хаврын тариалалтад бэлтгэжээ. Мөн энэ үеэр Монгол Улсын Ерөнхий сайд С.Батболд чацарганы мод тарив

Монгол Улсын Ерөнхий сайд С.Батболд 2011оны 5-р сарын 15-ны өдөр “Цэвэр агаар бэлэглэе” өдөрлөгт оролцож эрчим хүчний хэмнэлттэй зуухны анхны галыг өрдлөө. Засгийн газрын тэргүүн энэ үеэр хэлэхдээ хэдийгээр урин дулаан цаг ч гэлээ удахгүй бид өвөлтэй золгоно. Нийслэлчүүдийн санааг хамгийн их зовоож байгаа асуудал яах аргагүй утаа. Үүнийг бид хамтдаа шийдвэрлэх ёстой гээд Хамтарсан Засгийн газар 2009 оноос эхлэн утааны асуудлыг шийдвэрлэхээр зорилт тавин ажиллаж, АНУ-аас үзүүлж байгаа дэмжлэг туслалцааг Улаанбаатар хотын утааг бууруулах асуудалд чиглүүлэхийг Мянганы сорилтын сантай ярилцаж тохироод байна.

АНУ-ын Мянганы сорилтын сан манай улсад 285 сая америк долларын буцалтгүй тусламж үзүүлэхээр болж үүнээс 47,2 сая америк долларын  санхүүжилтийг агаарын бохирдлыг бууруулах “Цэвэр агаар” төсөлд оруулахаар шийдвэрлэсэн. Үүний дүнд энэ ажлыг 2010 оноос Чингэлтэй дүүрэгт эхлүүлж өнөөдөр бид энэхүү төслийн хүрээнд утааг 80 хувиар бууруулах утаагүй зуухыг танилцуулах арга хэмжээг зохион байгуулж байна гэлээ. Мөн тэрээр Засгийн газар энэхүү хэмнэлтэд зуухыг үндсэн үнээс нь 45-77 хувийг хөнгөлөлттэйгээр иргэдэд олгоно. Энэ нь цэвэр агаар хүсч байгаа иргэн бүрт айл өрх бүрт олгож байгаа урамшуулал юм гээд, нийслэлийн агаарын бохирдлыг бууруулах аянд хамтдаа зүтгэхийг уриаллаа.

Төслийн хүрээнд урьдчилсан байдлаар энэ онд нийслэлийн 70 гаруй мянган өрхийг энэхүү утаагүй зуухаар хангаад зогсохгүй цаашид нийслэлийн гэр хорооллын бүх айл өрхийг эрчим хүчний хэмнэлтэт  зуухаар хангах зорилт тавин ажиллаж байна.  Өнөөдөр нэг айл өрх нийт орлогын 40 хувийг түлээ нүүрсэнд зарцуулж байгаа гэсэн судалгаа бий. Тэгвэл үүнийг дор хаяж 30 хувиар хэмнэнэ гэсэн тооцоог мэргэжилтнүүд  гаргажээ. “Цэвэр агаар” төслийн хүрээнд хийгдэж байгаа энэхүү зуух нь 5-8 ханатай гэрийг халаахаас гадна амины орон сууцанд хэрэглэх бололцоотой.

Чингэлтэй дүүргээс эхэлж байгаа энэ төсөл ирэх 10-р сар гэхэд нийслэлийн дөрвөн дүүрэгт хэрэгжинэ. Засгийн газар Мянганы сорилтын сантай хамтран байгуулсан гэрээний дагуу 45-77 хувийг санхүүжүүлнэ. Тухайлбал жижиг зуух авсан тохиолдолд үлдэж байгаа 70 гаруй мянган төгрөгийг  иргэд өөрсдөө төлнө. Мөн бэлгийн картаар ах эгч, найз нөхөд, байгууллагынхаа ажилтан албан хаагчдад энэхүү эрчим хүчний хэмнэлттэй зуухыг авч өгөх бүрэн боломжтой. Улаанбаатар хотын агаарын бохирдлыг бууруулахад хүн бүхний хүчин чармайлт чухал учраас энэ ажил идэвхтэй оролцохыг Эрдэс баялаг эрчим хүчний сайд Д.Зоригт энэ үеэр хэллээ

Банк санхүүгийн салбарт шинэ хуудас нээгдсэн, хөгжлийн түүхэнд шинээр бичигдэх нэгэн үйл явдал өнөөдөр боллоо. Монгол улсын Хөгжлийн банкны нээлтийн ёслолын ажиллагаа болж, тус арга хэмжээнд Ерөнхий сайд С.Батболд оролцлоо. Хөгжлийн банкны эдийн засагт оруулах хувь нэмэр, хүлээлт, үүрэг хариуцлага маш өндөр  гэдгийг ёслолын ажиллагаанд оролцсон Засгийн газрын тэргүүн тэмдэглээд, хөгжлийн түлхэгч хүч болсон банк  байх ёстой гэдгийг онцолж байв. Нэг сар гаруйхны өмнө Лондонгийн хөрөнгийн биржтэй менежмэнтийн гэрээ байгуулж байсан бол, өнөөдөр Хөгжлийн банкны нээлтийг хийж байгаа нь цаг үеийн захиалга болж байна хэмээн Монгол улсын Ерөнхий сайд С.Батболд дурьдаад, өнгөрсөн 20 жил бид хөгжлийн шатуудаа туулж ирсэн ч түүнийгээ сайжруулах, эргэж харах нөхцөл байдал тулгарч байна.

Ард иргэдийнхээ амьжиргааг дээшлүүлэхийн төлөө  шат дараалсан арга хэмжээ авч, энэ тухай ч хангалттай ярилаа. Харин эндээс бид бодит  ажил руу шилжих  ёстой, энэ ажил нь үр дүнгээ өгөх ёстой. Үүний нэг шийдэл нь Засгийн газраас Хөгжлийн банк байгуулж байгаа явдал юм. Энэ банкаар дамжуулан тэргүүн ээлжинд “ Шинэ бүтээн байгуулалт, дунд хугацааны зорилтот хөтөлбөр”, “ Төрөөс төмөр замын тээврийн талаар баримтлах бодлого”, “ Сайншанд аж үйлдвэрийн цогцолбор” зэрэг томоохон бүтээн байгуулалтын төсөл, хөтөлбөрүүд хэрэгжинэ. Дэлхийн жишиг стандарт ч дагаж мөрдөгдөх эхлэл болох юм.

Монгол улс эдийн засгийн үсрэнгүй хөгжлийн гараан дээр ирээд байна. Энэ цаг мөчид бид ирээдүйн эдийн засгийн өсөлтийг тэтгэх салбаруудыг бий болгон дэмжих Хөгжлийн санхүүгийн тусгайлсан байгууллагыг байгуулж байна. Гараа  сайн бол, бариа сайн гэдэг шүү дээ. Энэ хэмжээгээрээ үүрэг хариуцлага гэж ойлгох хэрэгтэйг Гүйцэтгэх засаглалын тэргүүн тэмдэглээд, олон улсын түвшинд өрсөлдөхүйц ажиллах чадвартай мэргэжлийн баг энэ банкыг авч явах учиртайг шинэ банкны удирдлагуудад зөвлөөд ажлын өндөр амжилт хүслээ.

Дээрх томоохон төсөл хөтөлбөрүүдийг хэрэгжүүлэхтэй холбоотой нийт 800 тэрбум төгрөгийн өрийн бичгийг дотоодод арилжаалахыг Засгийн газраас Монгол Улсын Хөгжлийн банкинд зөвшөөрөөд байгаа билээ. Энэ нь таван жилийн хугацаатай 250 тэрбум төгрөгийн , 10 жилийн хугацаатай 250 тэрбум төгрөгийн, 15 жилийн хугацаатай 300 тэрбум төгрөгийн өрийн бичиг байх ажээ. Хөгжлийн банк нь улс орны хуримтлалыг ашиглан тэргүүлэх ач холбогдолтой салбаруудад Засгийн газрын хөгжлийн бодлогын дагуу урт хугацаатай, хүү багатай зээлийг олгож, үндэсний эдийн засгийн шинэ бүтцийг бий болгох байгууллага юм.

Тус банкаар дамжуулан анх удаа 800 тэрбум төгрөгийн бонд гаргаж байгаа бөгөөд хэдий хэмжээний мөнгийг, ямар хүүтэйгээр олгохыг Сангийн яамтай нарийвчлан ярьж байгааг ёслолын ажиллагааны дараа хэвлэлийн бага хурал хийх үеэр Хөгжлийн банкны монгол талын тэргүүн дэд захирал Л.Болормаа мэдээлж байлаа. Мөн тус банкны гүйцэтгэх удирдлагын бүрэлдэхүүний 50-иас доошгүй хувь нь Монгол улсын иргэн байхаар хуульд тусгасныг баримтлан ажиллаж байгаа ажээ. Хяналтын хувьд Монгол банкны оролцоо хязгаарлагдмал гэдгийг Сангийн сайд С.Баярцогт тэмдэглэж байсан бөгөөд үйл ажиллагаагаараа арилжааны банкнуудтай өрсөлдөхгүй юм байна

Монгол Улсын төр, Засгийн газар нийслэл Улаанбаатар хотыг эрх зүй, санхүү, бие даасан байдал гээд бүх талаар дэмжинэ. Ийм боломж ч бүрдсэн. Одоо хийж байгаа ажлаа орчин үеийн стандартад нийцсэн, нээлттэй, чанартай, бодитой байхад хот өөрөө анхаарах ёстой. Утаа, замын түгжрэл гээд олон жил ярьсан зүйлийг шийдвэрлэх боломжийг ч төр, засаг бүрдүүлж байна. Засгийн газар нийслэл хотыг дэмжихийн зэрэгцээ шахаж шаардаж, хариуцлага ярина. Хийж байгаа ажлын эцсийн дүнд иргэдийн ая тухтай амьдрах орчин сайжирсан байх учиртай гэж Ерөнхий сайд С.Батболд хэллээ.

Тэрээр Нүхт цогцолборт болсон “Улаанбаатар хот-Төр, хувийн хэвшлийн түншлэл” зөвлөлдөх уулзалтад оролцохдоо ингэж тэмдэглэв.

“Концессийн тухай” хууль УИХ-аар батлагдсаныг нийслэл хот ашиглаж, бүтээн байгуулалтын ажлаа эрчимжүүлэн, төрийн зарим чиг үүргийг хувийн хэвшил, мэргэжлийн холбоодод шилжүүлж, хувийн хэвшил, иргэний нийгэмтэйгээ хамтран хатуу хяналт тавих хэрэгтэй гэж гүйцэтгэх засаглалын тэргүүн нийслэлийн удирдлагуудад үүрэг болголоо.

Засгийн газраас “Шинэ бүтээн байгуулалт” хөтөлбөрөөс эхлээд орон сууц, авто болон төмөр зам барих, үйлдвэржүүлэх, хөдөлмөр эрхлэлтийг дэмжих гээд  томоохон  зорилт тавин хэрэгжүүлж байгаа юм. Эдгээрийг “Концессийн тухай” хуулийн хүрээнд, бодит үр дүнд хүргэхэд талууд хоорондын уялдаа холбоо чухал гэж Ерөнхий сайд үзэж байна.

Банк, санхүү, хөрөнгө оруулалтаас гадна 800 тэрбум төгрөгийг Хөгжлийн банкаар дамжуулан “Шинэ бүтээн байгуулалт” хөтөлбөрт дэмжлэг үзүүлж, уул уурхайн салбараас орох орлогыг дэд бүтэц, орон сууц, үйлдвэр, хүнээ хөгжүүлэх зэрэгт зарцуулан, БНХАУ-ын Хөгжлийн банкны 500 сая ам.долларыг нийслэлийн бүтээн байгуулалтад зориулахаар төлөвлөж байгааг тэрээр жишээ болголоо.

Цаашид концессийн зарчмаар хэрэгжүүлэх төслүүдийн урьдчилсан шалгаруулалт зарлагдаж эхэлж байгаа энэ үед дотоод, гадаадын аль болох олон оролцогчийг оролцуулж нээлттэй өрсөлдөөн өрнүүлэх, үндэсний аж ахуйн нэгжүүдээ дэмжихийн зэрэгцээ шилдэг технологи, ноу-хаутай, үр дүнтэй төсөл, хөтөлбөр хэрэгжүүлж байсан гадны туршлагатай компани, байгууллагуудтай хамтран ажиллахыг нийслэлийн удирдлагуудад Ерөнхий сайд С.Батболд чиглэл болгов.

 “Улаанбаатар хот-Төр, хувийн хэвшлийн түншлэл” зөвлөлдөх уулзалтын үеэр төр, хувийн хэвшлийн түншлэлийн хүрээнд хэрэгжүүлж байгаа, хэрэгжүүлэх 44 төслийг төсөл тус бүрээр хэлэлцэж байна. Түншлэлийн хүрээнд их хэмжээний хөрөнгө шаардлагатай төслүүдийг төсвийн хөрөнгө, санхүүжилт хүлээлгүй, төр, дотоод, гадаадын хувийн хэвшлийнхэнтэй хамтран харилцан ашигтай, удаан хугацааны гэрээ байгуулж хэрэгжүүлэхээр нийслэл хот төлөвлөжээ.

Энэ хүрээнд Яармагийн гүүрээс Нисэхийн товчоо, Сонсголонгийн гүүрээс Яармагийн товчоо хүртэлх 18 км, Нисэхийн товчоо-Биокомбинат-Шувуун фабрик чиглэлийн 22,5 км, Ар зайсан-Их Монгол Улсын гудамжны 3,8 км, Шаргаморьтын  уулзвараас Гүнтийн даваа хүртэлх 5 км замаас гадна СХД, Багануур дүүрэгт байгуулах Нийслэлийн ахмадын сувилал, Мэргэжлийн сургалт, үйлдвэрлэлийн төв, хүүхдийн цэцэрлэг зэрэг төслийн концесс олгох шалгаруулалтыг зарлаад байна.

Цаашид автобусны эцсийн зарим буудлыг үйлчилгээний төвийн хамт цогцоор нь шинэчлэх, цэвэрлэх байгууламжийн төсөл, нүхэн гарц барих зэрэг томоохон бүтээн байгуулалтын ажлыг концессийн гэрээгээр гүйцэтгүүлэхээр төлөвлөжээ. “Улаанбаатар хот-“Төр, хувийн хэвшлийн түншлэл” зөвлөлдөх уулзалтад нийслэлийн төр, захиргааны байгууллагаас гадна манай улсад үйл ажиллагаа явуулж байгаа дипломат төлөөлөгчийн газар, олон улсын байгууллагууд, дотоод, гадаадын хувийн хэвшлийн 120 гаруй хүн оролцож байна

Монгол Улсын Ерөнхий сайд С.Батболд 2011 оны 5 дугаар сар 12-ны өдөр Монголын иргэний агаарын тээврийн Изинес эйрвэйз компани Японы Олл Ниппон Эйрвэйз /АНА/ компанитай урт хугацааны хамтын ажиллагаа, стратеги түншлэл байгуулах гэрээнд гарын үсэг зурах ёслолын ажиллагаанд оролцлоо. Монгол, Японы хооронд агаарын тээврээр зорчигчдод найдвартай, шуурхай үйлчилгээг хүргэх, шинэ стандарт нэвтрүүлэх, нарийн мэргэжлийн боловсон хүчнийг сургах, агаарын хөлгийн ашиглалт үйлчилгээ, удирдлагын менежмент, аюулгүй ажиллагаа зэрэг олон чиглэлээр хамтран ажиллахаар талууд тохирчээ.

Энэхүү түншлэл нь агаарын тээврийн салбарт төдийгүй, Монгол-Японы харилцаа, хамтын ажиллагааг өргөжүүлэхэд тодорхой хувь нэмэр оруулаад зогсохгүй, Азийн зах зээлд өрсөлдөх чадавхыг нэмэгдүүлэхэд ихээхэн түлхэц болно хэмээн АНА компанийн гүйцэтгэх дэд ерөнхийлөгч Кэйсүкэ Окада ёслолын үеэр хэллээ. АНА компани нь 1952 онд байгуулагдаж эдүгээ Японы болон дэлхийн 76 хот руу нийт 164 олон улсын болон орон нутгийн чиглэлд 228 агаарын хөлгөөр үйлчилдэг байна. Жилийн орлогоороо дэлхийд эхний наймд эрэмбэлэгддэг тус компани зорчигчдын тоогоор Япондоо тэргүүлж байна.

ДИЗЕЛИЙН ТҮЛШИНД НОГДУУЛЖ БАЙСАН ТАТВАРЫГ 200 МЯНГАН ТӨГРӨГӨӨР БУУРУУЛЛАА

Сүхбаатар, Замын-Үүд, Эрээнцав, Алтанбулаг боомтоор оруулж ирж байгаа нэг тонн А-80 автобензинд 140 мянган төгрөгийн онцгой албан татвар ногдуулж байсныг 110 мянган төгрөг болгон бууруулахаар Засгийн газрын хуралдаанаас шийдвэрлэлээ. АИ-92 бензинд 230 мянган төгрөгийн татвар ногдуулж байсан бол 170 мянган төгрөг, дизелийн түлшинд 210 мянган төгрөгийн онцгой албан татвар ногдуулж байсныг 10 мянган төгрөг болгож бууруулсан байна.

ОХУ-ын Роснефть компани дизелийн түлшийг хангалттай хэмжээгээр нийлүүлэх боломжгүй болсон учир “ТНК” компаниас өндөр үнээр /1250 ам.доллар/ авах зэргийг тооцон дизель түлшний татварыг 200 мянган төгрөгөөр буурууллаа. Энэ шийдвэрийг 5 дугаар сарын 09-ний өдрөөс эхлэн мөрдөж эхэлнэ. Харин бусад алслагдсан боомтоор оруулж ирж байгаа автобензин, дизель түлшинд ногдуулах татварын хэмжээг хэвээр байлгахаар боллоо.

Засгийн газар автобензин, түлшний үнэ өсөхөд татварыг бууруулж дотоодын зах зээл дэх жижиглэн худалдааны үнийн огцом өсөлтийг сааруулах боломж бүрдүүлж байгаа юм. ОХУ-ын Роснефть компаниас энэ сард манай улсад нийлүүлэх А-80 автобензин 28, АИ-92 автобензин 59, дизелийн түлш 96 ам. доллараар өсчээ гэж Засгийн газрын Хэвлэл, мэдээллийн албанаас мэдээллээ.

НИЙЛҮҮЛЭЛТИЙГ ХЭВИЙН ХЭМЖЭЭНД ХҮРГЭХИЙГ ҮҮРЭГ БОЛГОВ

Газрын тосны бүтээгдэхүүний эрэлт, нийлүүлэлт, өнөөгийн нөхцөл байдлын талаар Эрдэс баялаг, эрчим хүчний сайд Д.Зоригт Засгийн газрын хуралдаанд танилцууллаа. Газрын тосны бүтээгдэхүүний худалдаа эрхэлж буй аж ахуйн нэгжүүдийн өгсөн мэдээллээр бол 2011 оны 5 дугаар сарын 5-ны өдрийн байдлаар манай улс дунджаар 19 хоногийн нөөцтэй байна.

Үүнээс А-80 автобензин 22 хоног, АИ-92 автобензин 26 хоног, дизелийн түлшний 11 хоногийн нөөцтэй байна.

ОХУ газрын тосны бүтээгдэхүүнийхээ экспортыг хязгаарласнаас манайд хомсдол үүснэ гэж хэрэглэгч, худалдан авагчид болгоомжлон жирийн үеэс 2 дахин их хэмжээний шатахуун нөөцөлж байна. Хэрвээ хэрэгцээнийхээ хэрээр шатахуунаа худалдан авч байвал зохиомол хомсдол үүсэхгүй гэж Газрын тосны газрын дарга Д.Амарсайхан ярилаа.

Засгийн газрын  хуралдаанаас Газрын тосны бүтээгдэхүүний хангамжийн асуудлаар ОХУ-ын эрх бүхий байгууллагын удирдлагуудтай уулзалт хийж, нийлүүлэлтийг хэвийн хэмжээнд хүргэхийг сайд Д.Зоригт, С.Баярцогт нарт даалгав. Мөн газрын тосны бүтээгдэхүүний эрэлт, нийлүүлэлт, өнөөгийн байдлын талаарх мэдээллийг Үндэсний аюулгүй байдлын зөвлөлд танилцуулахаар тогтлоо гэж Засгийн газрын Хэвлэл, мэдээллийн албанаас мэдээллээ.

БҮТЭЭГДЭХҮҮН ХУВААХ ГЭРЭЭНИЙ ЗАРЧМЫГ ХАЙГУУЛ, АШИГЛАЛТЫН ГЭРЭЭ, ҮЙЛ АЖИЛЛАГААНД БАРИМТЛАНА

Газрын тосны хайгуул, ашиглалтын гэрээ, үйл ажиллагааны талаар Эрдэс баялаг, эрчим хүчний сайд Д.Зоригт Засгийн газрын гишүүдэд танилцууллаа. Хайгуулт, ашиглалтын үйл ажиллагаанд Бүтээгдэхүүн хуваах гэрээний зарчмыг баримтлах нь илүү тохиромжтой гэж Засгийн газар үзэж байна. Иймээс газрын тосны салбарт хүчин төгөлдөр мөрдөгдөж байгаа хууль, тогтоомжийг боловсронгуй болгох ажлыг шуурхай зохион байгуулахыг салбарын сайдад даалгалаа.

Мөн хуралдаанаар Бүтээгдэхүүн хуваах гэрээний эрх, үүргийг шилжүүлсэн болон шилжүүлэх талаар Монгол Улсын сайд, Засгийн газрын Хэрэг эрхлэх газрын дарга Ч.Хүрэлбаатар танилцуулсан байна. Эрх, үүргийг шилжүүлэхдээ  шалтгаан, үр дагаврыг нь судлан зохих журмын дагуу Засгийн газарт танилцуулан зөвшөөрөл авсны үндсэн дээр шилжүүлж байхыг Эрдэс баялаг, эрчим хүчний сайд Д.Зоригтод үүрэг болгов. 

2011 оны 4 дүгээр сарын 30-ны байдлаар газрын тосны хайгуулын 19 талбайд Бүтээгдэхүүн хуваах гэрээний дагуу дотоод, гадаадын 14 аж ахуйн нэгж үйл ажиллагаа явуулж байна. Мөн хуралдаанаар Номгон-IX талбайд Газрын тосны газар, “Сансрын геологи хайгуул” компанийн хооронд байгуулах Бүтээгдэхүүн хуваах гэрээний төслийг хэлэлцэн зарчмын хувьд дэмжиж, гишүүдийн гаргасан саналыг тусган Үндсэний аюулгүй байдлын зөвлөлд танилцуулахаар тогтов гэж Засгийн газрын Хэвлэл, мэдээллийн албанаас мэдээллээ. 

ДАЛАНЗАДГАДАД БҮСИЙН ОНОШЛОГООНЫ ТӨВ БАЙГУУЛНА

Өмнөговь, Дундговь, Дорноговь аймгийн иргэдэд эрүүл мэндийн тусламж, үйлчилгээ үзүүлэх Бүсийн оношлогоо, эмчилгээний нэгдсэн төвийг Өмнөговь аймгийн нэгдсэн эмнэлгийн хүний нөөц, материаллаг баазад тулгуурлан Даланзадгад суманд байгуулахаар Засгийн газрын хуралдаанаас шийдвэрлэлээ. Төвийн зургийн даалгаврыг боловсруулан зураг, төсөл хийж, төвийн барилгыг засварлах, шинээр барих, тоног төхөөрөмжөөр хангах зардлыг ирэх оны төсөвт тусгахыг Эрүүл мэндийн болон Сангийн сайдад үүрэг болгов.

Бүсийн оношлогоо, эмчилгээний төвд шаардлагатай хүний нөөцийн хэрэгцээг тооцож, эмч, сувилагч, мэргэжилтнээр хангах, тэднийг давтан сургах, мэргэшүүлэхийг салбарын сайд, аймгийн Засаг дарга нарт даалгалаа. Статистикийн тоо баримтаас харахад говийн бүс нутагт шилжин ирэх хүний тоо тогтмол өсч байгаатай уялдан өвчлөл ч нэмэгдэж байна. Өргөн уудам нутаг дэвсгэртэй учир зарим газар эрүүл мэндийн үйлчилгээ хүргэх гэж талдаа 200 гаруй км явдаг зэрэг хүндрэл бэрхшээл ч багагүй байна. Энэ нь хугацаа алдах, тухайн хүний өвчин хүндэрч дараагийн шатандаа орох зэрэг сөрөг үр дагавартай тул Засгийн газар бүс нутагт төрөлжсөн нарийн мэргэжлийн тусламжийг цогцоор нь үзүүлдэг оношлогоо, эмчилгээний төв байгуулах шийдвэр гаргажээ гэж Засгийн газрын Хэвлэл, мэдээллийн албанаас мэдээллээ. 

2011 ОНД ИРГЭДЭД 15 МЯНГА ГА ГАЗРЫГ ӨМЧЛҮҮЛНЭ

Аймаг, нийслэлийн Иргэдийн Төлөөлөгчдийн Хурлын саналыг үндэслэн “2011 онд иргэнд өмчлүүлэх газрын нийт хэмжээ, байршил, зориулалт”-ыг баталлаа. Тогтоолын хэрэгжилтэнд хяналт тавьж ажиллахыг Зам, тээвэр, барилга, хот байгуулалтын сайд Х.Баттулгад Засгийн газрын хуралдаанаас үүрэг болгов. 2011 онд улсын хэмжээнд иргэдэд үнэгүй өмчлүүлэхээр төлөвлөсөн нийт 15.6 мянган га газрын 17.3 хувийг одоо эзэмшиж, ашиглаж байгаа хашааны газар, 77.4 хувийг шинээр өмчлүүлэх газар, 5.3 хувийг улсын чанартай авто замын дагуух газар эзэлж байна.

Харин аж ахуйн зориулалтаар өмчлүүлэхээр төлөвлөсөн 2.5 мянган га газрын 72.4 хувийг үр тариа, 24.4 хувийг төмс, хүнсний ногоо тарих, 3.2 хувийг газар тариалангийнхаас бусад зориулалттай газар эзэлж байгаа ажээ. “Монгол Улсын иргэнд газар өмчлүүлэх тухай хууль” хэрэгжиж  эхэлсэн өдрөөс хойш буюу 2010 оны 12 дугаар сарын 31-ний байдлаар улсын хэмжээнд өссөн дүнгээр 245345 иргэн 27348.99 га газрыг гэр бүлийн хэрэгцээний зориулалтаар өмчилж авчээ.

Үүнээс нийслэлийн хэмжээнд 83474 иргэн одоо эзэмшиж байгаа хашааныхаа 4535.49 га газрыг, 1260 иргэн гэр бүлийн хэрэгцээний зориулалтаар шинээр 88.2 га газрыг, аймгуудын хэмжээнд 98296 иргэн одоо эзэмшиж байгаа хашааныхаа 12538.10 га газрыг, 62315 иргэн шинээр 10187.20 газрыг өмчлөн авчээ гэж Засгийн газрын Хэвлэл, мэдээллийн албанаас мэдээллээ. 

 “СОНГОДОГ УРЛАГ-II” ҮНДЭСНИЙ ХӨТӨЛБӨРИЙГ БАТАЛЛАА

“Сонгодог урлаг-II” үндэсний хөтөлбөрийг Засгийн газрын хуралдаанаас баталж хөтөлбөрийг хэрэгжүүлэхэд шаардагдах хөрөнгийг тооцон, үе шаттайгаар жил бүр салбарын сайдын багцад тусган санхүүжүүлж байхаар тогтлоо. Хөтөлбөр нь сонгодог урлагийг хөгжүүлэх, сурталчлах, түгээн дэлгэрүүлэх, үүнд  чиглэсэн эрх зүй, менежмент, санхүүжилтийн таатай орчин бүрдүүлэх, хүний нөөц, боловсон хүчний чадавхийг бэхжүүлэх, уран бүтээлчдийн тасралтгүй сурах, хөгжих, ажиллах боломжийг нэмэгдүүлэх, нийгмийн баталгааг нь хангах зорилготой юм.

8 бүлэг, 3 зорилтын хүрээнд 12 багц арга хэмжээг тусгасан “Сонгодог урлаг-II” хөтөлбөрийг 2011-2016 онд хэрэгжүүлэх бөгөөд улсын болон орон нутгийн төсөв, соёл, урлагийг дэмжих тусгай зориулалт бүхий сан, гадаад орон, олон улсын байгууллагын хандив, аж ахуйн нэгжийн хөрөнгө, бусад эх үүсвэрээс санхүүжүүлэхээр тооцсон байна гэж Засгийн газрын Хэвлэл, мэдээллийн албанаас мэдээллээ.

    “Улсын тэмдэгтийн хураамжийн тухай хуульд өөрчлөлт оруулах, зарим зүйлийг хүчингүй болсонд тооцох тухай” УИХ-ын нэр бүхий гишүүдийн санаачилсан төслийг Засгийн газраас өргөн мэдүүлсэн хуулийн төсөлтэй хамтад нь хэлэлцүүлэх нь зүйтэй гэсэн саналыг хууль санаачлагчдад уламжлахаар тогтов. Засгийн газар хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах тухай хуулийн төслийг 2011 оны 4 дүгээр сард УИХ-д өргөн мэдүүлсэн юм.
    Засгийн газраас санаачлан боловсруулж 2010 оны 12 дугаар сарын 19-ний өдөр Улсын Их Хуралд өргөн мэдүүлсэн “Цахим гарын үсгийн тухай хууль”-ийн төсөл болон хуулийн төсөлтэй холбогдуулан боловсруулсан бусад хуулийн төслийг татан авлаа. Төслүүдийг УИХ-ын Хууль зүйн байнгын хорооны хуралдаанаар хэлэлцэх явцад өөрчлөлт оруулах зарчмын шинжтэй олон санал гарсан тул ийм шийдвэр гаргажээ.
    Ховд аймгийн Булган суманд гал унтраах анги шинээр байгуулахаар Засгийн газрын хуралдаанаас шийдвэр гарлаа. Булган сум 2100 гаруй хүнтэй, аймгийн төвөөс автомашинаар 12-14 цаг, зам, даваа хаагдсан үед 2-3 хоног явж очдог алслагдсан нутаг юм. Сумын нутаг дэвсгэрт обьектын болон ой, хээрийн түймэр гарах эрсдэл өндөр байдгаас гадна хилийн 2 боомт, сум дундын шүүх, прокурор, Зэвсэгт хүчний анги, гаалийн газар, нисэх буудал, улсын нөөцийн газар ажилладаг. Мөн нэр бүхий компаниудын шатахууны 5 агуулах, шатахуун түгээх 6, шингэрүүлсэн хийн цэнэглэх станц 1, хоногт 30 тн гурил үйлдвэрлэх хүчин чадалтай үйлдвэр зэрэг томоохон аж ахуйн нэгж, байгууллагатай юм.
    2011 оны 1 дүгээр улиралд УИХ-ын тогтоол, Ерөнхийлөгчийн зарлиг, Үндэсний аюулгүй байдлын зөвлөлийн зөвлөмж, Засгийн газрын тогтоол, Ерөнхий сайдын захирамж, Засгийн газрын хуралдааны тэмдэглэл зэрэг 3728 шийдвэрийн 5648 заалтын биелэлт 74,9 хувьтай байна.
    Монгол Улсын төр, нийгмийн зүтгэлтэн Х.Чойбалсан, Ж.Батмөнх нарын амьдрал, үйл ажиллагааны тухай бүрэн хэмжээний баримтат-уран сайхны кино бүтээхийг Боловсрол, соёл, шинжлэх ухааны сайд Ё.Отгонбаярт зөвшөөрлөө. Х.Чойбалсангийн тухай өгүүлэх “Тусгаар тогтнол” кино бүтээхэд 74 сая, “Ж.Батмөнх” кино бүтээхэд зориулж 55,4 сая төгрөгийг Засгийн газрын нөөцөөс гаргахаар болов. Кинонуудыг бүтээж нийтийн хүртээл болгосны дараа Үндэсний  архивт хүлээлгэн өгөх юм байна.

Монгол Улсын Ерөнхий сайд С.Батболд зүүн аймгуудад албан томилолтоор ажиллах үеэрээ Дорнод аймгийн Матад сумын нутагт байрлах “Петро Чайна Дачин Тамсаг” ХХК-ийн ажилтай танилцав. Ерөнхий сайд Дорнод аймгийн иргэд, хөдөлмөрчидтэй уулзах үед энэ компанийн ажилтай холбоотой багагүй зүйл хөндөгдөж, хэвлэл, мэдээллийн хэрэгслүүд ч цөөнгүй удаа шүүмжлэлтэй хандаж байлаа. Ялангуяа газрын тосны нөөц ашигласны төлбөр, байгаль орчны нөхөн сэргээлт, газрын тос тээвэрлэдэг зам, эрчим хүчний талаар онцгойлон яригдаж байсан юм.

БНХАУ-ын 100 хувийн хөрөнгө оруулалттай “Петро Чайна Дачин Тамсаг” компани 2005 оноос өнөөг хүртэл 1,1 тэрбум ам.долларын хөрөнгө оруулж, хайгуулын ажлаа эрчимжүүлж, газрын тосны нөөцийг тогтоон манай улсад хүлээлгэн өгсөн. Өнгөрсөн хугацаанд 4,6 сая баррель түүхий тос олборлохоор төлөвлөсөн тухай компанийн ерөнхийлөгч Гао Вэнбо танилцуулгадаа дурдлаа. Танилцуулганы дараа Ерөнхий сайдыг дагалдан явсан УИХ-ын гишүүд, холбогдох яам, агентлагийн удирдлагууд гэрээнд заасан хатуу хучилттай зам тавих, эрчим хүчээр холбох, байгаль орчин, нөхөн сэргээлтийн ажлын хэрэгжилт хангалтгүй байгаад хариулт хүсч байлаа.   

Эрдэс баялгийн мэргэжлийн зөвлөл зарим хэсгийн нөөцийг батлаж өгөөгүйгээс бүтээн байгуулалтын ажлууд удааширч байгаа. Нөөц батлагдсаны дараа хөрөнгө оруулалт шийдвэрлэгдэж, ажил үргэлжлэх боломжтой гэсэн тайлбарыг “Петро Чайна Дачин Тамсаг” компанийн удирдлагууд хэлж байлаа. Дараа нь Ерөнхий сайд С.Батболд хэлсэн үгэндээ эрэл, хайгуулын ажлын хэмжээг нэмэгдүүлж, олборлолтыг өсгөх, газрын тосоо эх орондоо боловсруулж, шатахууны хэрэгцээгээ найдвартай хангахад төр, засаг онцгой ач холбогдол өгч байна. Энэ дагуу хууль, эрх зүйн орчныг боловсронгуй болгох, хариуцлагатай, нээлттэй, өрсөлдөх чадвартай орчин бий болгох шаардлага бий болж байгаа гэлээ.

Хайгуулын ажил эрчимжиж, олборлолт эхэлсэнтэй холбогдуулан энэ салбарт  төрөөс баримтлах бодлого, чиглэл, “Газрын тосны тухай хууль”-ийг шинэчлэх найруулах зайлшгүй шаардлагатай учир Эрдэс баялаг, эрчим хүчний яамнаас Засгийн газар, Улсын Их Хуралд баримт бичгүүдийг өргөн барихад бэлэн болгоод байгаа юм байна. Цаашид үйл ажиллагаандаа зайлшгүй анхаарах хэдэн зүйлийн талаар “Петро Чайна Дачин Тамсаг” компаний удирдлага болон манай улсын холбогдох байгууллагуудад Ерөнхий сайд С.Батболд онцлон хэллээ.

Тухайлбал газрын тосны нөөц ашигласны төлбөрийн хэмжээг Бүтээгдэхүүн хуваах гэрээнд нэмж тусгахыг хамгийн түрүүнд тэмдэглэв. 

Компанийхан тостой холилдсон усаа ухсан нүхэнд хийдэг ч сайн саармагжуулдаггүй тухай зүүн гурван аймагт ажиллах үеэр нутгийн иргэд хэлж байсныг дуулгаад, байгаль орчныг хамгаалах, нөхөн сэргээлтээ стандартын дагуу хийх, газрын тос цуглуулах, цэвэршүүлэх, хадгалах зориулалттай Олборлолтын ил байгууламжийг 2011 онд багтаан барих нь чухал. Шингэн хог хаягдлыг стандартын дагуу саармагжуулж, нөхөн сэргээлтээ чанартай хийхэд компаниас гадна холбогдох байгууллагууд, орон нутаг онцгой анхаарахыг хатуу сануулав. Энэ ажлын хэрэгжилтийг Засгийн газар эргэж хянах болно гэдгээ дуулгалаа.

Нөөцийн саваа хилийн боомтод барих, хатуу хучилттай зам тавих тухай ярьсаар цөөнгүй жил болсон ч байдал өнөөг хүртэл хэвээр байгаад Ерөнхий  сайд шүүмжлэлтэй хандлаа. Тиймээс Баянхошууны боомтын чиглэлд хатуу хучилттай замыг богино хугацаанд, үе шаттайгаар барих, мөн эрчим хүчний 188 км шугамыг амласныхаа дагуу ашиглалтад оруулахыг чиглэл болгов.

Ийм шаардлагыг ижил төрлийн үйл ажиллагаа явуулж байгаа бусад аж ахуйн нэгжид ч тавьж байгаа гэлээ. Тухайлбал хүнд даацын машинаар өдөр бүр Тавантолгойгоос хил рүү нүүрс тээвэрлэн байгаль орчныг бохирдуулж, хөрс эвдэж байна гэсэн үндэслэлээр дотоодын компаниудын тээвэрлэлтийн үйл ажиллагааг түр хугацаагаар зогсоож хатуу хучилттай зам тавиулж байгаа. Үүнтэй адил арга хэмжээ авахад ч болохгүй гэх газаргүйг Ерөнхий  сайд “Петро Чайна Дачин Тамсаг” компанийн удирдлагад анхааруулаад авлаа.   

Газрын тос боловсруулах үйлдвэр байгуулах нь Засгийн газрын өмнөө тавьсан том зорилтын нэг гэдгийг тэрээр онцлон тэмдэглэлээ. Хэдийгээр Тамсагийн сав газарт нөөц эцэслэн батлагдаагүй ч зүүн болон төвийн бүсэд бага, дунд оврын үйлдвэр байгуулах, үүнд гэрээнд заасны дагуу хөрөнгө оруулалтын дэмжлэг үзүүлэх, үйлдвэрт түүхий эдээ тэргүүн ээлжинд өгөх учиртай гэж“Петро Чайна Дачин Тамсаг” компанийн удирдлагад санууллаа.

Ерөнхий сайдын бас нэг хөндсөн сэдэв бол гадны хөрөнгө оруулалттай зарим аж ахуйн нэгжид ажиллаж байгаа гадаад, монгол ажилчдын цалингийн зөрүүний тухай байлаа. Ижил төрлийн ажил хийж байгаа бол цалингийн хэмжээ гадаад, дотоод гэж ялгалгүй ойр байх ёстой. Цаашид монгол иргэдийг газрын тосны хайгуул, олборлолтын чиглэлээр бэлтгэж, мэргэшүүлэх, улмаар ажлын байраар хангах нь чухал байна гэдгийг Ерөнхий сайд С.Батболд сануулав.  “Петро Чайна Дачин Тамсаг” компани төрийн болон төрийн бус байгууллага, эмнэлэг, сургууль, аймаг, сум, дүүрэг, баг, хороо, малчдад болон уламжлалт баяр ёслолын үеэр 2 сая орчим ам.долларын хандив, тусламж үзүүлсэн тухай өмнө нь танилцуулсан юм. 

Хандив, тусламжийг шаардлага, боломж гарсан үедээ л өгч авалцаад байх бус, харин урт хугацаанд хамтран ажиллах нээлттэй, ил тод гэрээ байгуулж ажиллавал орон нутгийн хөгжил, иргэдийн ахуй амьдралд илүү өгөөжтэй гэж  Ерөнхий сайд үзэж байна. Тулгамдсан асуудал байгаа бол холбогдох байгууллагын хүмүүстэй нухацтай ярилцаж, саналаа нэгтгэн Засгийн газарт танилцуулж байхыг зөвлөөд ярьж байгаа зүйл байрандаа байгаад байх бус, урагшаа явсан, бодитой ажил байх ёстой. Хоёр улсын харилцаа, хамтын ажиллагаанд үлгэр жишээ болох учиртай энэ төслийг үр дүнтэй хэрэгжүүлэхэд хаа хаанаа анхаарах ёстой гэдгийг Ерөнхий сайд С.Батболд хэлсэн үгийнхээ төгсгөлд тэмдэглэв. 

Газрын тосны гэрээт талбай нь тусгай зөвшөөрөлтэй байх ёстой учир газар ашиглалтын төлбөр, нөхөн сэргээлтийн асуудлыг тусгасан журам өнөө хүртэл байхгүй байгаад салбарын яам анхаарахыг Ерөнхий сайд сануулж төсөл боловсруулан Засгийн газарт танилцуулахыг үүрэг болгосон. Энэ дагуу 2011 оны 5 дугаар сарын 9-ний өдөр Байгаль орчин, аялал жуулчлал, Эрдэс балаг, эрчим хүч, Зам, тээвэр, барилга, хот байгуулалтын яам, мэргэжлийн хяналт гээд холбогдох байгууллагын төлөөллөөс бүрдсэн ажлын хэсэг газар дээр нь хуралдан асуудлаа хэлэлцсэн юм.

Манай холбогдох байгууллагуудын ажлын уялдаа холбоо тааруу байдаг учир цаашид шаардлагаа нэгтгэн тавьж байвал гадны хөрөнгө оруулагч аж ахуйн нэгж, манайхны ажилд  тус нэмэртэй тухай ч уулзалтын үеэр яригдлаа.  Ажлын хэсэг саналаа нэгтгэн төсөлд тусгана. Энэ дагуу газрын тосны салбарын үйл ажиллагаатай холбоотой асуудал Засгийн газрын хуралдаанаар ойрын үед хэлэлцэгдэх болж байна