Эрхэм хүндэт бизнес эрхлэгчид ээ,Хатагтай, ноёд оо,
Юуны өмнө энд хуран цугласан Монгол, Хятадын бизнес эрхлэгч Та бүхэнд чин сэтгэлийн мэндчилгээ дэвшүүлье. Мөн БНХАУ-д хийж буй албан ёсны энэхүү айлчлалын хүрээнд та бүгд ажил хэргийн уулзалт ийнхүү зохион байгуулж, намайг урьсанд талархаж буйгаа илэрхийлье. Монгол Улсын Ерөнхий сайдын энэ айлчлалын гол ач холбогдол нь хоёр орны хөршийн, харилцан итгэсэн, түншлэлийн харилцааг стратегийн түншлэлийн харилцаа болгон дээшлүүлж зарлахад оршиж байна.
БНХАУ-ын Төрийн Зөвлөлийн Ерөнхий сайд Вянь Зябаотай гол хэлэлцээгээ үдээс хойш хийхээс өмнө хоёр орны ажил хэрэгч хүмүүс, бизнесийн төлөөлөгчид Та бүхэнтэй уулзаж байгаадаа билэгшээж байна. Учир нь стратегийн түншлэлийн харилцааны хөдөлгөгч гол хүч бол худалдаа, хөрөнгө оруулалт, харилцан ашигтай, хамтаар хожих хамтын ажиллагаа, өөрөөр хэлбэл энд цугласан та бүгдийн хамтын үйл ажиллагаа, түншлэл юм.
Монгол, Хятадын ард түмэн олон зууны турш худалдаа, арилжаа эрхэлж ирсэн түүхэн уламжлалтай. Энэхүү түүхэн уламжлалт худалдаа, бизнесийн харилцаа нь даяаршилын өнөөгийн нөхцөлд манай хоёр орнуудын хувьд бие биенээ нөхсөн хамтын ажиллагааг хөгжүүлэх, хамтдаа хөгжих түүхэн сайхан боломжийг олгож байгаа юм.
БНХАУ-ын өсөлт дэвшил нь хөгжлийн эдийн засгийн талаарх ойлголт, түүний хүрээг тэлж, хүн төрөлхтний түүхэнд урьд өмнө ажиглагдаж байгаагүй шинэ шинэ рекорд амжилтаар баяжуулсан. Хятадын ДНБ-ний өсөлтийн хурдац, валютын нөөцийн хуримтлал, нэг жилд ядуурлаас гаргаж буй хүний тоо зэрэг дэлхийг гайхуулсан статистикийн олон шинэ үзүүлэлтүүдийг энэхүү өсөлт нь бий болгосон. БНХАУ-ын эдгээр амжилтуудад монголчууд бид баяр хүргэж, улам дэвжин цэцэглэхийн ерөөлийг өргөн дэвшүүлж байдаг. Дорнын их сэтгэгч Зуанг Зи “амьдрал хязгаартай, харин мэдлэг хязгааргүй” хэмээн хэлсэнчлэн өнөөгийн бидний мэдэхгүй, мэдээгүй байгаа олон сайхан шинэ даваа, шинэ амжилтыг Хятадын эдийн засгийн үсрэнгүй хөгжил цаашид ч үзүүлнэ гэж би төсөөлдөг.
Эдгээр амжилт нь зөвхөн БНХАУ-ын амжилт биш бүхий л хүн төрөлхтөнд эерэг нөлөөтэй амжилт гэдэг нь 1997, 2008 оны үндэстэн дамнасан хямралуудыг дэлхийн хамтын нийгэмлэг гэтлэн туулахад Хятадын эдийн засгийн өөдөө цойлох хүч хэрхэн тус нэмэртэйгээр нөлөөлснөөс тод харагддаг. Цаашдын амжилтууд нь мөн л тийм нөлөөтэй байна гэдэгт бид итгэдэг. Энэ утгаараа БНХАУ-ын өсөлт хөгжил нь хаяа дэрлэн оршиж буй монголчууд бидэнд мөн л ашигтай, цаашид эерэг хаялгатай байна гэж бид ойлгодог. Тэртээ түмэн бээрийн цаана байгаа айлд мэдрэгдээд байгаа энэхүү түүхэн боломжийг хажууд нь байгаа бид харин цаг алдалгүй амжилттай ашиглахын тулд санаа нэгтэй, хоёргүй сэтгэлээр ажиллах, бас дахин ажиллах хэрэгтэй байгаа юм. Үүнийг биелүүлэхэд энд хуран цугласан ажил хэргийн хүмүүс та бүгдийн, мөн Монголын улс төрчдийн үүрэг хариуцлага нэн өндөр гэдгийг цохон тэмдэглэж хэлмээр байна.
Дэлхийн эдийн засагт тэргүүлэх байр суурь эзлэж байгаа БНХАУ-ын эдийн засгийн хөгжил Монгол Улсад ийнхүү ихээхэн боломж нээж буйн зэрэгцээ Монголын эдийн засаг ч бизнес эрхлэгч та бүхэнд чамгүй бололцоог олгож байгаа. Байгалийн баялаг, түүхий эд, эрчим хүчний эх үүсвэр, бараа үйлчилгээний транзит тээврийг хөгжүүлэх Монголын нөөц бололцоог олон улсын өнөөгийн хөрөнгө оруулагчид зүй ёсоор үнэлж, бас сонирхох болсон байна. Сонирхоод зогсохгүй тал талдаа ашиг тустайгаар ашиглах эхний алхмууд хийгдэж эхлээд байна.
Ийм ч учраас өнөөдөр Монгол Улс, БНХАУ-ын худалдаа, эдийн засгийн харилцаа өргөн хүрээтэй, эрчимтэй хөгжиж байна. 2010 оны байдлаар Монгол Улс дахь гадаадын шууд хөрөнгө оруулалтын тал орчим хувийг БНХАУ-ын хөрөнгө оруулалт бүхий 5000 гаруй аж ахуй нэгж эзэлж байна. Үүнд уул уурхай, барилга угсралт, худалдаа, үйлчилгээний салбар голлох үүргийг гүйцэтгэж байна. Урьд нь хөрөнгө оруулалтын тухай ярихад зөвхөн нэг талаас, өөрөөр хэлбэл БНХАУ-аас Монгол улсад хөрөнгө оруулах асуудал яригддаг байсан бол одоо Монголоос Хятад руу хөрөнгө оруулах, Хятадад хамтарсан аж ахуйн нэгж байгуулах эхлэл суурь тавигдаж байна. Энэ үүсгэл санаачилгыг хоёр талын холбогдох байгууллагууд дэмжиж ажиллана гэдэгт найдаж байна.
БНХАУ нь Монгол Улсын гадаад худалдааны гол түнш орон юм. 2010 оны худалдааны дүнгээс харахад манай улсын нийт экспортын 80 гаруй хувь, импортын 30 хувь нь тус тус БНХАУ-д ногдож байна. Гэхдээ хоёр талын худалдааны бүтээгдэхүүний ангилал, бүтцийг цаашид анхаарах шаардлагатай байна. Учир нь Монгол Улсаас БНХАУ-д экспортлож байгаа худалдааны дийлэнх хувийг эрдэс баялаг, уул уурхайн түүхий эд эзэлж байна.
Түүхий эдийг шууд хил дамнуулан худалдаалах нь байгаль орчинд хортой, тээвэрлэлт, ашиглалтын хувьд аль аль талдаа өндөр зардалтай байдаг. Иймд Монголд хагас болон бүтэн боловсруулалт хийж, улмаар БНХАУ болон дэлхийн зах зээлд гаргах арга замыг хайх чиглэлд Монголын төр, засгаас бизнес эрхлэгч Та бүхэнтэй хамтран ажиллахад бүхий л боломжоо ашиглах эрмэлзлэлтэй байна. Хятадын аж ахуйн нэгжүүд Монголын нүүрс, зэс, төмөр, газрын тос, ураны орд зэрэг уул уурхай, эрчим хүчний төслүүд болон дэд бүтэц, орон сууцны бүтээн байгуулалтын хамтын ажиллагаанд оролцох бүрэн боломжтой бөгөөд Монголын түншүүд хамтран ажиллахад бэлэн байна.
Монгол Улсын Засгийн газар гадаад, дотоодын хөрөнгө оруулагч нарт худалдаа, бизнесийн таатай орчин бүрдүүлэх, тэднийг үл ялгаварлах зарчмыг тууштай баримтлан ажиллаж байгаа. 2010 оноос эхлэн Концессын хуулийг батлан хэрэгжүүлж байгаа бөгөөд энэ хууль нь хөрөнгө оруулагчид Та бүхэнд дэд бүтэц, үйлдвэрлэл, үйлчилгээний томоохон төслүүдэд хөрөнгөө оруулж, үр ашгийг хүртэх боломжийг олгож байгаагаараа онцлог юм. Бизнес эрхлэгч нарт учирдаг дэд бүтэц, тээвэрлэлт, логистик, банк санхүү болон төрийн үйлчилгээний салбарын саад бэрхшээлийг арилгах зорилгоор манай Засгийн газар олон томооохон ажлыг төлөвлөж, заримыг нь эхлүүлээд байна.
Тухайлбал, Монголын дотоодын зам, тээврийн дэд бүтцийг хөгжүүлэх хүрээнд авто зам болон төмөр замын бүтээн байгуулалтын төлөвлөгөөг батлан үе шаттайгаар хэрэгжүүлж эхлээд байна. Түүнчлэн хил, гаалийн үйлчилгээг түргэн шуурхай болгох зорилгоор Гаалийн цахим нэг цонх хөтөлбөрийг хэрэгжүүлэх ажлын эхлэлийг тавьсан. Төрөөс олгож буй тусгай зөвшөөрлийг цөөлөх, цэгцлэх улмаар үйл ажиллагааг ил тод болгоход анхааран ажиллаж байгаа гээд болон зүйлийг дурдаж болохоор байна.
Эдгээрээс гадна 2 зүйлийг онцлон дурдах нь зүйтэй болов уу гэж бодож байна.
Нэгдүгээрт, Монгол Улсын эдийн засгийн хөгжил, дотоодын бүтээн байгуулалтыг дэмжих үүднээс Хөрөнгө оруулалтын банкийг саяхан байгууллаа. Чингэснээр улс орны бүтээн байгуулалтад нэн шаардлагатай томоохон чухал гэсэн төслүүдийг төрийн зүгээс санхүүжүүлэх боломж нээгдэх юм.
Хоёрдугаарт, Монгол Улсад хөрөнгийн зах зээлийг төгөлдөршүүлэх бодлогын хүрээнд Монголын Хөрөнгийн биржийн үйл ажиллагааг шинэчлэн зохион байгуулах ажлыг эхлүүлээд байна. Энэ нь эргээд бизнес эрхлэгч Та бүхэнд хөрөнгө босгох, бизнесээ үр ашигтай өргөжүүлэх ач тустай болно гэж итгэж байна.
Эцэст нь төр, засгийн зүгээс бизнесийн орчныг сайжруулахын тулд хамгийн чухал нь бизнес эрхлэгчдийн санаа бодол, тэдний ололт амжилт, тулгарч буй бэрхшээлийг сонсох, улмаар тэдгээрийг тусгасан зөв шийдвэр гаргах явдал гэдгийг онцлон тэмдэглэе.
Энэ утгаараа өнөөдрийн энэ уулзалт төр, хувийн хэвшлийн хамтын ажиллагаа, харилцан ойлгойлцлыг бэхжүүлэхэд чухал ач холбогдолтой болно гэж найдаж байна. Цаашид тогтмол зохион байгуулж байх нь чухал гэж үзэж байна.
Та бүхний бизнест өндөр амжилт хүсье. Баярлалаа.
БНХАУ-ын Төрийн зөвлөлийн Ерөнхий сайд Вень Зябаогийн урилгаар тус улсад албан ёсны айлчлал хийж байгаа Монгол Улсын Ерөнхий сайд Сүхбаатарын Батболд өнөөдөр өглөө Монгол Хятадын бизнесийн чуулга уулзалтад оролцож үг хэллээ. Тэрбээр хэлсэн үгэндээ энэхүү айлчлалын гол ач холбогдол нь хоёр хөршийн харилцан итгэсэн түншлэлийн харилцааг стратегийн түншлэл болгон дээшлүүлэхэд оршиж байна гээд үүний гол хөдөлгөгч хүч нь худалдаа, хөрөнгө оруулалт, харилцан ашигтай хамтаар хөгжих харилцаа өөрөөр хэлбэл, бизнес эрхлэгч та бүгдийн хамтын ажиллагаа, түншлэл юм гэдгийг онцоллоо.
Улаанбаатар, Хонконг хоорондын хамтын ажиллагааг хөгжүүлэх хэд хэдэн боломж, нөхцөл байдаг. Нэгдүгээрт тус бүсэд Монгол Улс Консулын газраа нээх, шууд нислэгтэй болох, Хонконгийн Хөрөнгийн биржтэй харилцаагаа өргөжүүлэх зэрэг чиглэлийг Монгол Улсын Засгийн газрын тэргүүн өнгөрсөн 4 дүгээр сард Хонконгод ажлын айлчлал хийхдээ тус улсын удирдлагуудтай уулзаж ярилцахдаа тохирсон билээ. Тэгвэл жилийн дараа энэ ажил биеллээ олов. БНХАУ-ын Засаг захиргааны онцгой бүс Хонконгод Монгол Улс Ерөнхий консулын газраа нээх ёслолд Ерөнхий сайд С.Батболд оролцлоо. Мөн энэ үеэр МИАТ компани ч төлөөлөгчийн газраа нээв.
Өндөр хөгжилтэй Их-20 орны эгнээнд багтсан ОПЕК, АСЕАН гэсэн олон улсын нөлөө бүхий байгууллагын гол гишүүн, газрын тос, нүүрсний томоохон экспортлогч гээд тодотгох онцлогтой Индонези Улстай харилцан ашигтай хамтран ажиллах боломжийн талаар Монгол Улсын Ерөнхий сайд С.Батболд тус улсын Ерөнхийлөгч Сусило Бамбанг Юдоёонотой Жакарта хотноо уулзахдаа ярилцлаа. Индонез Улс ардчиллын үзүүлэлтээрээ дэлхийд гуравдугаарт, Азидаа үлгэр жишээ орон болоод байгаа юм. 243 сая хүн амтай Индонезийн эдийн засаг 6.5 хувиар өсч, хөгжлөөрөө бүс нутагтаа гуравт, дэлхийн жагсаалтын 18 дугаар байранд бичигдэж байна.
Монгол Улсын Ерөнхий сайд С.Батболд Зүүн Азийн асуудлаарх Дэлхийн эдийн засгийн чуулга уулзалтад оролцох үеэрээ бусад орны төр, засгийн тэргүүн, олон улсын байгууллага, бизнесийн салбарын төлөөлөгчидтэй уулзаж, харилцаа, хамтын ажиллагааны асуудлаар ярилцав. Жакартад болсон уулзалтын эхнийх нь “Давосын” хэмээн алдаршсан “Дэлхийн эдийн засгийн чуулга уулзалт байгууллага”-ын дарга, профессор Клаус Швабтай хийсэн уулзалт байлаа.
Монгол Улсын Ерөнхий сайд С.Батболд 6 дугаар сарын 12-13-ны өдрүүдэд Индонезийн нийслэл Жакартад болсон Зүүн Азийн асуудлаарх Дэлхийн эдийн засгийн чуулга уулзалтад оролцлоо. Жил бүрийн өвөл Швейцарийн Давост дэлхийн улс төр, эдийн засгийн лидерүүд цуглаж зангиагүй уулзан геополитикийн нөхцөл байдал, хөгжлийн чиг хандлагыг тодорхойлдог жишиг тогтсон. Харин энэ чуулга уулзалт Зүүн Азийг жич дурандах “Зуны Давос” бөгөөд энэ жил 20 дахь онтойгоо золгож байна.
Монгол Улс 713 мянга 780 өрхтэй. Эдгээр өрхийн 322 мянга 836 нь гэрт, 382 мянга 808 нь байшинд, 8064 нь зориулалтын бус сууцанд амьдардаг. Өөр нэгэн сонирхолтой баримт дэлгэхэд, зургаан наснаас дээш нийт хүмүүсийн 75 хувь нь гар утас хэрэглэдэг байна. Энэ болоод бусад олон мэдээллийг 2010 оны Хүн ам, орон сууцны тооллогын дүн мэдээнээс харж болохоор байна. Түүх сөхөхөд Монгол Улс ХХ зууны туршид хүн амаа 9 удаа тоолжээ. Үүний анхных нь болох 1918 оны тооллогоор 647.5 мянган хүн амтай байсан бол 2000 оны Хүн амын тооллогоор манай улсын хүн ам 2 сая 373 мянга 493 болсон байлаа. Тэгвэл 2010 онд бид хэдүүлээ болсон бэ. Энэ болоод бусад олон асуултад хариулт өгөх 2010 оны хүн ам, орон сууцны тооллогын дүнг албан ёсоор танилцууллаа.
Мэдлэгт суурилсан бүтээгч улс болох Засгийн газрын бодлогыг дэмжигч нэг хэлбэр нь Монголын Үндэсний олон нийтийн телевизээс бэлтгэсэн “Залуу зохион бүтээгч“ уралдаан боллоо хэмээн Ерөнхий сайд С.Батболд тэмдэглэж байна. Тэрбээр өчигдөр тус телевиз дээр очин, “Залуу зохион бүтээгч” уралдаанд тэргүүлсэн хүүхдүүдэд шагналыг нь олгосон юм. Цагт нэг км зам туулахад хоёр га газрын өвс хадах боломжтой өөрөө явагч машин зохион бүтээсэн ШУТИС-ийн оюутан Н.Тогтох Ерөнхий сайдын ивээл дор зохион байгуулагдсан тус уралдааны тэргүүн байрыг эзэллээ. Тэрбээр Увс аймгийн Баруунтуруун сумаас ирж оролцсон бөгөөд хэрэгцээ шаардлагаа дагаад хийсэн түүний машин хамгийн ухаалаг бас эрэлт хэрэгцээтэй техник болж чадсан гэж уралдааны шүүгчид үзсэн байна. Их мөнгө төлж, гадаадаас авдаг тракторыг 22 настай Н.Тогтох хүү ийнхүү монгол ухаанаар зохион бүтээжээ.