Ангилал: Uncategorized

  • Ерөнхий сайд мөнгөн шагналаа нутгийн хөгжил санд хандивлалаа

    Улаанбаатар хот дахь Дундговь аймгийн нутгийн зөвлөлийнхөн 2010 оны шилдгийн шилдэг хүнээр Монгол Улсын Ерөнхий сайд С.Батболдыг тодруулжээ. Тус аймгийн болон Улаанбаатар хот дахь Нутгийн зөвлөлийн удирдлагууд оны шилдгийн шилдэгтээ дурсгал болгон хадгалуулдаг морин хуурын дүрс бүхий “Алтан хуур”-аа Монгол Улсын Ерөнхий сайд С.Батболдод өнөөдөр гардууллаа. Энэхүү шагналыг өргөмжлөл, таван сая төгрөг дагалддаг ажээ.

    Ерөнхий сайд С.Батболд нутгийн удирдлагуудтай уулзах үеээрээ “Ээж минь дуу хуурын өлгий Дундговь аймгийн Дэлгэрцогт сумын уугуул. Би дунд сургуульд орсон цагаасаа зуны амралтаа Дундговьд өнгөрүүлдэг байсан” гэж дурсамж уудлаад “Алтан хуур”-ыг дагалдаж ирсэн мөнгөн шагналыг нутгаа хөгжүүлэх санд хандивлалаа

  • Дэлхийн банктай цаашид ч хамтран ажиллана

    Дэлхийн банктай цаашид ч хамтран ажилланаЕрөнхий сайд С.Батболд манай улсад шинээр томилогдсон Дэлхийн банкны суурин төлөөлөгч, хатагтай Корали Гэвэрсийг 2010 оны 12 дугаар сарын 21-ний өдөр хүлээн авч уулзав. Монгол Улс Дэлхийн банктай тогтоосон уламжлалт харилцаа, хамтын ажиллагаагаа цаашид үргэлжлүүлнэ. Засгийн газар засаглал, тогтвортой хөгжил, хөгжлөөр дамжуулж хүнээ хөгжүүлэх, ажилгүйдэл, ядуурлыг бууруулахад анхаарч байна.

    Мөн хувийн хэвшилтэй хамтран ажиллаж төрийн зарим чиг үүргийг шилжүүлэх бодлого баримталж эхнээс нь хэрэгжүүлж эхэлсэн. Дээрх чиглэлүүдээр Дэлхийн банктай хамтран ажиллахдаа таатай байх болно гэж Ерөнхий сайдын хэлснийг Дэлхийн банкны суурин төлөөлөгч дэмжиж, санал нэгтэй байгаагаа илэрхийллээ.

    Монгол Улсын Засгийн газар санхүү, эдийн засгийн хямралыг богино хугацаанд даван туулж, тулгамдсан асуудлуудаа оновчтой, зөв бодлогоор шийдэж, эрчимтэй хөгжиж байгааг харахад таатай байна гэж суурин төлөөлөгч Корали Гэвэрс тэмдэглэв. Дэлхийн банк ирэх жил манай улсад уул уурхайн бүс нутгийн дэд бүтцийг хөгжүүлэх техник, эдийн засгийн үндэслэл боловсруулахад санхүүгийн туслалцаа үзүүлж, “Тогтвортой амьжиргаа” төслөө үргэлжлүүлнэ гэж суурин төлөөлөгч Корали Гэвэрс хэлэв

  • Дипломат корпус, Олон улсын байгууллагын төлөөлөлд баяр хүргэлээ

    Монгол Улсын Ерөнхийлөгч Ц.Элбэгдорж, УИХ-ын дарга Д.Дэмбэрэл, Монгол Улсын Ерөнхий сайд С.Батболд нар гадаад орнуудаас манай улсад суугаа дипломат корпусын болон олон улсын байгууллагын удирдлагуудыг 2010 оны 12 дугаар сарын 21-ний өдөр хүлээн авч уулзан удахгүй болох шинэ жилийн баярын мэнд хүргэж ажлын амжилт хүсэв. Монгол Улсын Ерөнхийлөгч Ц.Элбэгдорж хэлэхдээ төр, засгийн тэргүүн нар гадаадын орнуудад айлчилж, өндөр дээд хэмжээний төлөөлөгчдийг эх орондоо хүлээн авсан нь манай орнуудын найрсаг харилцаа, хамтын ажиллагааг бататган бэхжүүлэхэд чухал ач холбогдолтой байсныг тэмдэглэв.

    Манай улс Европын Холбоотой Түншлэл, хамтын ажиллагааны хэлэлцээрийг үзэглэснээр Монгол Улс, Европын харилцаа шинэ түвшинд гарч, хамтын ажиллагааны хүрээ өргөжин, Европын Холбооны стандарт, хэм хэмжээг Монгол Улсад нэвтрүүлэх ажлыг эхлүүлээд байгааг тэрээр онцлов. Мөн уур амьсгалын өөрчлөлтийн улмаас эрчимтэй цөлжиж байгаа Өмнөговь аймгийн Баяндалай сумын Гашууны хоолойд Монгол Улсын Засгийн газар энэ оны 8 дугаар сард тусгай хуралдаан хийж, дэлхийн хамтын нийгэмлэгт хандан илгээлт гаргасан нь энэ асуудалд өөрийн орны болон бусдын анхаарлыг чиглүүлэхэд үр дүнгээ өгнө хэмээн итгэж байна гэлээ.

    Дипломат корпусын ахлагч, ХБНГУ-аас манай улсад суух Онц бөгөөд Бүрэн эрхт Элчин сайд Пиус Фишер бусдыгаа төлөөлөн хариу талархал илэрхийлж үг хэлэв. 2010 оныг Монгол Улсын Засгийн газраас “Бизнесийн орчны шинэтгэлийн жил” болгон зарласан Ерөнхий сайдын санаачилгыг ялангуяа бизнесийн төлөөлөл сайшаан хүлээн авсныг онцлоод байгаль орчноо хамгаалах, уул уурхайн салбарт хөрөнгө оруулахад тогтвортой, сөрөг үр дагавраас урьдчилан сэргийлсэн эрх зүйн орчин бүрдүүлэх гэсэн хоёр асуудлыг тэнцвэртэйгээр шийдэх Монгол Улсын Ерөнхийлөгч болон Засгийн газрын хүчин чармайлтад амжилт хүслээ.

    Монгол Улсын эдийн засгийн өсөлт энэ жил 8 хувьд хүрч, Олон улсын валютын сангийн “Стэнд бай” хөтөлбөрийг амжилттай хэрэгжүүлсэн, ашигт малтмалын олборлолт, хөдөө аж ахуйн салбарт томоохон ахиц дэвшил гарч, өргөн хэрэглээний гол бүтээгдэхүүний хэрэгцээг дотоодоосоо бүрэн хангах зорилт улам бүр ойртож байгааг тэрээр хэлэв. Ерөнхий сайд С.Батболдын ОХУ-д хийсэн айлчлал, Монгол Улс, Европын Холбооны хооронд өчигдөр үзэглэсэн Түншлэл, хамтын ажиллагааны хэлэлцээр зэрэг нь гадаад бодлогоо идэвхтэй өрнүүлж байгааг харуулсны жишээ. Монгол Улс нь олон улсын нийгэмлэгт өндөр үнэлэгддэг гишүүн орон гэдгийг Пиус Фишер тэмдэглэв. Манай улсад гадаадын дипломат корпусын 19, олон улсын 9 байгууллага үйл ажиллагаа явуулдаг юм гэж Засгийн газрын Хэвлэл, мэдээллийн албанаас мэдээллээ.

  • Монгол улсын Ерөнхий сайд С.Батболдын аймаг,нийслэлийн ИТХ-ын дарга, засаг дарга нарын нэгдсэн сургалт, семинарын үеэр хэлсэн үг

    Монгол улсын Ерөнхий сайд С.Батболдын аймаг,нийслэлийн ИТХ-ын дарга, засаг дарга нарын нэгдсэн сургалт, семинарын үеэр хэлсэн үг2010 оны 12 дугаар сарын 21                  Улаанбаатар хот

    Аймаг,  нийслэлийн удирдлагууд аа ! 
    Та бүхний энэ өдрийн амар амгаланг айлтган мэндчилье.
    Засгийн газар уламжлал ёсоор жил бүр улсын төсөв УИХ-аар батлагдсаны дараахан орон нутгийн удирдлагуудыг урьж, нэгдсэн сургалт, семинар зохион байгуулж, өнгөрч буй оны ажлаа дүгнэн, ирэх оны үүрэг, зорилтоо төлөвлөн ярилцдаг хариуцлагатай цаг мөчид Та бүхэнтэйгээ уулзаж байна. 

    Манай хамтарсан Засгийн газрын гишүүд тус тусын эрхэлсэн салбарын хүрээнд энэ онд орон нутагт хийсэн ажлын үр дүн, 2011 онд хэрэгжүүлэх бодлого, зорилт, үйл ажиллагааны онцлог, анхаарах асуудлын талаар тодорхой мэдээлэл хийнэ. Тиймээс би нутгийн өөрөө удирдах болон захиргааны байгууллагын удирдах албан тушаалтан Та бүхнээс цаашид анхаарлаа төвлөрүүлж ажиллавал зохих зарим онцлог асуудлын талаар Засгийн газрын байр суурийг илэрхийлж, санал бодлоо хуваалцахыг хүсч байна.

    Миний бие өнгөрсөн жилийн өдийд аймаг, нийслэлийн удирдлагуудтай уулзахдаа хэлж байсныхаа дагуу монгол орныхоо баруун, төв, хангай, говийн бүсийн 18 аймгийн 70 гаруй сумдын нутагт ажиллалаа. Харин Зүүн бүсийн гурван аймагт энэ ондоо багтан ажиллах боломж байсан ч, хорио цээрийн улмаас албан томилолт маань хэрэгжиж чадсангүй. Дорнод, Сүхбаатар аймгийн удирдлагууд малын халдварт өвчний гаралтыг бага дээр нь богино хугацаанд таслан зогсоох, тархалтыг хумих талаар хамтын идэвхи чармайлт, санаачлага, зохион байгуулалт муутай ажилласандаа дүгнэлт хийх хэрэгтэй.

    Орон нутагт ажиллах үеэрээ ард иргэд, малчид, хөдөлмөрчдийн санал бодлыг сонсож, Засгийн газрын бодлого шийдвэрт тусгах, хөдөөгийнхний өмнө тулгамдсан зарим асуудлыг газар дээр нь шийдвэрлэсэн. Мөн ард иргэд, аймаг, сумдын удирдлагаас тавьсан санал хүсэлт, хөрөнгө оруулалтын шинжтэй тулгамдсан 98 асуудлыг шийдвэрлэх зорилгоор Хэрэг эрхлэх газрын зүгээс Засгийн газрын хуралдаанаар хоёр ч удаа хэлэлцүүлж, тодорхой заалт бүхий тогтоол, төлөвлөгөөг батлан, холбогдох сайд нарт үүрэг чиглэл өгч, биелэлтэд хяналт тавин ажиллаж байна. Иймд  2011 онд аймгийн удирдлагуудаас анхаарах зорилтын нэг бол Засгийн газрын дээрх тогтоол, шийдвэрийг аймаг бүр өөрт хамаарах ажлыг бүрэн хэрэгжүүлэхэд оршино. Энэ чиглэлд Засгийн газрын Хэрэг эрхлэх газрын орон нутгийн удирдлагын хэлтэс, аймгуудын Засаг дарга нар бусдаас илүү их чармайлт гаргах шаардлагатай.

    Орон нутагт ажилласан байдлаа дүгнэн үзэхэд ард иргэд маань хамтарсан Засгийн газрын бодлогыг тууштай дэмжихийн зэрэгцээ ихээхэн үр дүн хүлээж байгаа нь анзаарагдлаа. Мөн аймаг бүрт тодорхой бүтээн байгуулалтын ажлууд өрнөж, хүмүүс эх орныхоо хөгжил дэвшилд гар бие оролцон хөдөлмөрлөх идэвхи, урам зориг дүүрэн байсныг дурдах нь зүйтэй. Гэхдээ аймаг, орон нутагт бүтээн байгуулалтын хэмжээ, далайц, үр өгөөж харилцан адилгүй байна. Энэ нь тухайн аймгийн удирдлагын арга барил, гар сэтгэл нийлсэн хамтач ажиллагаа, санаачлага зүтгэлээс ихээхэн хамааралтай нь харагдаж байлаа.

    Орон нутгийн удирдах албан тушаалтан Та нөхдөд өөр өөрийн аймаг, суманд ажлын байр шинээр бий болгох, жижиг дунд үйлдвэрийг хөгжүүлэх, иргэдээ ядуурлаас гаргах, тэдний санал бодлыг үйл ажиллагаандаа тусгах, төр засгийн бодлого шийдвэрийг хүргэж сурталчлах, боловсон хүчний ам ажил, эрх үүрэг, хариуцлагын нэгдлийг хангах  зэрэг цөөнгүй тулгамдсан асуудлууд шил шилээ даран хүлээгдэж байгааг онцлон хэлэхийг хүсч байна.

    Өнгөрч буй 2010 онд анх удаа өмнийн говьд Засгийн газрын тусгай хуралдаан хийж, дэлхий нийтийн анхаарал татаж байгаа цөлжилттэй холбоотой асуудлыг тусгайлан хэлэлцэж тодорхой шийдвэрүүд гаргалаа. Энэ нь байгаль орчноо хамгаалах, цөлжилтийн эсрэг тэмцэх, бэлчээрийг зүй зохистой ашиглах асуудалд олон нийтийн анхаарлыг хандуулах  бодлогын хүрээнд хийгдсэн ажил юм. Аймаг, орон нутгийн удирдлагууд Та бидний өмнө тулгамдсан асуудлын нэг болсон байгаль орчноо хамгаалах, цөлжилтийг бууруулах, элсний нүүдлийг зогсоох, бүх нийтээр мод тарих хөдөлгөөн өрнүүлэх, улмаар мал аж ахуй эрхлэх уламжлалт арга барилдаа шинэчлэл хийх талаар нэгийг бодож, хоёрыг хийх цаг болжээ. Үүнд анхаарч ажиллах нь зүйтэй.

    Бизнесийн хөгжлийг дэмжих таатай орчин бүрдүүлэх зорилгоор Засгийн газраас  2010 оныг “Бизнесийн орчны шинэтгэлийн жил” болгон зарласан. Энэ ажлын хүрээнд төрөөс үзүүлж байгаа бүх төрлийн үйлчилгээ, тусгай зөвшөөрөл, хяналт шалгалтын дарамт, шат дамжлагыг судалж, эрх зүйн орчинг сайжруулах, үйлчилгээг хөнгөвчлөх, байгууллагын зарим чиг үүргийг  мэргэшсэн  төрийн бус байгууллагаар гүйцэтгүүлэх ажлын эхлэлийг тавилаа. Энэ талаар төрийн захиргааны төв байгууллагууд төдийгүй мэргэжлийн холбоод, иргэний нийгэм, төрийн бус байгууллагынхан идэвхтэй  ажиллаж, тодорхой саналууд гарч, зарим үр дүнд хүрч  байна.

    Уг ажлын хүрээнд судалгаа шинжилгээ хийж, бизнес эрхлэгчид мэргэжлийн байгууллагуудын дунд өргөн хэлэлцүүлэг явуулсны үр дүнд 101 зөвшөөрлийг хүчингүй болгож, мэргэжлийн холбоод, төрийн бус байгууллагуудаар эхний ээлжинд 10 зөвшөөрлийг гэрээний үндсэн дээр гүйцэтгүүлэхээр шийдвэрлэв. Энэ мэтээр төрийн зарим чиг үүргийг мэргэжлийн холбоод, төрийн бус байгууллагуудад шилжүүлэх эхлэлийг тавилаа. Мөн энэ чиглэлээр холбогдох 21 хуульд нэмэлт өөрчлөлт оруулахаар Засгийн газраас УИХ-д өргөн мэдүүллээ. Харин аймгийн удирдах ажилтнууд энэхүү хариуцлагатай ажилд  төдийлөн ач холбогдол өгөхгүй байгаад анхаарах хэрэгтэй. Бизнесийн орчны шинэтгэлийг зөвхөн энэ онд хийгээд зогсохгүй, цаашид үргэлжлүүлэн  бодит үр дүнд хүргэх ёстой. Тиймээс Та бүхэн ирэх 2011 онд ч гэсэн энэ асуудлын талаар орон нутагтаа тодорхой ажил хийх ёстой.

    Улсын Их Хурал Монгол Улсын эдийн засаг, нийгмийг 2011 онд хөгжүүлэх үндсэн чиглэлийг баталсан. Энэхүү үндсэн чиглэлд  “Хүний хөгжлийг хангах макро эдийн засгийн бодлого”, “Бодит салбарыг хөгжүүлж, хүний амьдрах орчныг  сайжруулах”, “Хүнд ээлтэй байгаль орчин, бүс нутаг, хөдөөгийн хөгжлийн бодлого”, “Хүний хөгжлийг хангах нийгмийн бодлого”, “Иргэнд ойрхон төрийн үйлчилгээ, засаглал, эрх зүйн шинэчлэл”, “Гадаад бодлого, батлан хамгаалах” гэсэн 6 бүлэг, 19 зорилтыг тодорхойлж, энэ хүрээнд нийтдээ 665 арга хэмжээг хэрэгжүүлэх төлөвлөгөөг баталлаа.

    Засгийн газраас “Төсвийн тогтвортой байдлын тухай” хуулийн төслийг боловсруулан УИХ-аар батлуулсан нь бидний 2011 оны ажлын шинэ эхлэл болно гэж үзэж байна. Энэ нь төмөр замын сүлжээ, газрын тос боловсруулах үйлдвэр, цахилгаан станц байгуулах, олон улсын болон Европын холбооны стандартын шаардлага хангасан экспортын бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэх, үйлчилгээ үзүүлэх зэрэг эдийн засгийн суурь бүтцийг бэхжүүлэхэд шаардлагатай санхүүгийн хуримтлалыг бүрдүүлэх, төсвийг тогтворжуулахад онцгой чухал үүрэг гүйцэтгэнэ гэж үзэж байна.

    Засгийн газраас төсвийн шинэчлэлийн хүрээнд төвлөрлийг сааруулах, төв, орон нутгийн төсвийн төлөвлөлт, хэрэгжилт, тайлагналт, хяналтын явцад иргэд, олон нийтийн оролцоог нэмэгдүүлэх, ил тод байдлыг сайжруулах, улс орны хөгжлийн бодлого болон төсвийн төлөвлөлтийн уялдаа холбоог дээшлүүлэхэд чухал ач холбогдол үзүүлэх Төсвийн тухай хуулийн төслийг боловсруулан УИХ-д өргөн мэдүүлснийг онцлон тэмдэглэж байна. Энэхүү хууль нь төсвийн хариуцлага сахилгыг сайжруулахад онцгой анхаарч, холбогдох албан тушаалтан болон шийдвэр гаргагч этгээдийн эрх хэмжээ, хүлээх үүрэг хариуцлагыг тодорхой болгоход чиглэгдсэн. Уг хуулинд улс төрийн намуудын нийгмийн болон төсвийн хариуцлагыг дээшлүүлсэн тусгай заалт орууллаа.

    Мөн Засгийн газраас төсвийн шинэчлэлийн хүрээнд анх удаа орон нутагт  хөрөнгө оруулалтаар аймаг бүрт дунджаар 800.0 сая төгрөг, 5 бүсийн хөгжилд  дэмжлэг болгон дунджаар 24.0 сая төгрөгийг тус тус  2011 оны төсвийн тухай хуульд тусган  Улсын Их Хурлаар батлууллаа. Засгийн газраас бараа ажил, үйлчилгээ худалдан авах үйл ажиллагааны төвлөрлийг багасгах зорилт тавьж байгаа. Энэ бодлогынхоо хүрээнд орон нутагт хийгдэх улсын төсвийн хөрөнгө оруулалтын гүйцэтгэгчийг сонгон шалгаруулах, хэрэгжүүлэх эрхийг, хүлээх хариуцлагын хамт орон нутагт нь шилжүүлэхээр Төрийн болон орон нутгийн өмчийн хөрөнгөөр бараа, ажил, үйлчилгээ худалдан авах тухай хуульд нэмэлт өөрчлөлт оруулах тухай хуулийн төслийг боловсруулан Улсын Их Хуралд өргөн мэдүүлээд байна.

    Энэхүү хуулийн төсөлд тусгаснаар улсын болон бүс нутгийн шинж чанартай худалдан авалтыг Засгийн газрын тусгай агентлаг төвлөрсөн байдлаар зохион байгуулна. Харин аймаг, нийслэлийн хувьд худалдан авах ажиллагааг өөрсдөө бие даан зохион байгуулахаар болж өөрчлөгдөх юм.

    Ингэснээр орон нутагт төсвийн эрх мэдэл бодитойгоор шилжиж, төвлөрөл саарч, хөрөнгө оруулалт, бүтээн байгуулалт оновчтой болж, ажлын байр нэмэгдэх, амьдарч буй орчноо өөрсдөө сайжруулах санаачлага идэвхитэй өрнөх боломж бүрдэнэ гэж үзэж байна. Энэ бүх шинэ онцлогууд нь аймаг, нийслэлийн удирдах ажилтан Та бүхнээс үүрэг хариуцлагаа нэмэгдүүлэх, үйл ажиллагаандаа шинэчлэл хийхийг шаардана гэдгийг зориуд онцлон тэмдэглэж байна. Үүнтэй холбогдуулан Та бүхэн дараах асуудлуудад анхаарлаа хандуулан ажиллах нь зүйтэй.

    Үүнд:

    Нэгдүгээрт: Манай улс зах зээлийн шилжилтийн үеийг дуусгаж их бүтээн байгуулалтын үйлсэд дэвшин орж байгаатай холбогдуулан Та бүхэн бодит шаардлага,  нотолгоонд суурилсан шийдвэр гаргаж, зохион байгуулж буй ажлынхаа арга барилыг олон нийтэд ойлгомжтой, үр дүн нь мэдэгдэхүйц хэмжээнд  шинэчилж өөрчлөх  хэрэгтэй байна.

    2011 онд улсын төсвийн болон хувийн хэвшлийн хөрөнгө оруулалтаар бүтээн байгуулалтын ихээхэн ажил хийгдэнэ. Иймд ажлын байр шинээр бий болгох, мэргэшилтэй ажилчид бэлтгэх, мэргэжил олгох асуудалд тал талаасаа анхаарч ажиллая. Орон нутагт хэрэгжиж байгаа Жижиг, дунд үйлдвэрийг хөгжүүлэх сангаас олгосон зээлийн эргэн төлөлтийг сайжруулах, энэ жил улсын төсвөөс  орон нутгийн хөгжил, бие даасан байдлыг хангах зорилгоор аймаг, нийслэлд олгож байгаа хөрөнгө оруулалт, Сум хөгжүүлэх сангийн хөрөнгийг  ажлын байр шинээр бий болгоход чиглүүлж ажиллах ёстойг сануулъя.

    Хоёрдугаарт:  Улс орон, бус нутагт шинээр бий болж байгаа санхүү эдийн засгийн таатай нөхцлийг үр дүнтэй ашиглах ёстой. Үүнд орон нутгийн удирдлагууд Та бүхний мэдээлэл, зөвлөгөө, удирдлагын манлайлал чухал үүрэг гүйцэтгэх учиртай. Иргэд, өрх гэр бүлээрээ, нөхөрлөл, хоршоогоороо, сум, багаараа нэгдэн нийлж ажиллах, өндөр ашиг шимт мал үржүүлэх, үр тариа, ногоо, жимс жимсгэнэ тариалж, борлуулах, мах, сүү, ноос, арьс шир боловсруулах, бэлтгэн нийлүүлэх сүлжээ үүсгэх талаар санаачлага хөдөлгөөн өрнүүлж бодит ажил хэрэг болгох хэрэгтэй байна. Энэ талаар бид олон жил ярьсан ч бодит үр дүнд хүрсэнгүй. Харин эдийн засгийн талаасаа ирэх жилүүдэд боломж тохионо гэж үзэж байна.

     Гуравдугаарт: Орон нутгийн өмчийн эрхийг үр дүнтэй хэрэгжүүлэхэд онцгой анхаарах хэрэгтэй боллоо. Аливаа тендер шалгаруулалт болон аж ахуйн үйл ажиллагаатай холбогдсон багагүй эрхийг аймаг, нийслэлд олгож, эрх мэдлийн хүрээг өргөтгөснийг орон нутгийн хөгжил, нийтийн ашигт нийцүүлэн хэрэгжүүлэх учиртай. Эрх мэдэл, үүрэг хариуцлагыг дагаж олон нийтийн хяналт, оролцоо  өргөжиж,  шинэ шаардлага  тавигдана гэдгийг  анхааруулъя. Орон нутгийн төсвийн төлөвлөлт, орлого, зарлагын уялдааг сайжруулах хэрэгтэй байна. Үргэлж Засгийн газрын гарыг харж, Сангийн яамны арга эвийг олох гэдгээ зогсоох ёстой.

    Дөрөвдүгээрт: Төр засгийн зүгээс сүүлийн 20 жилд хөдөөгийн малчид руу хандсан доривтой бодлого гараагүйд Засгийн газар дүгнэлт хийж тодорхой арга хэмжээг авч эхэлсэн. Малчдаа орон нутагтаа тав тухтай ажиллаж амьдрах нөхцлийг бүрдүүлэх, тэднийг ядуурлаас ангид байлгах, эрүүл мэнд, нийгмийн хамгааллын баталгаа бий болгох эрх зүй, эдийн засаг, бизнесийн таатай орчныг бүрдүүлэхээр “Төрөөс малчдын талаар баримтлах бодлого”-ын баримт бичгийг УИХ-аар батлуулсан. Түүнийг 2009-2015 онд хэрэгжүүлэх эхний шатны ажлын төлөвлөгөөг Засгийн газар батлан хэрэгжүүлж байна. Энэхүү бодлогыг хэрэгжүүлэх эхний шатны төлөвлөгөөнд нийт малчдын 70-аас доошгүй хувийг эрүүл мэндийн даатгалд хамруулахаар заасан.

    2009 оны байдлаар нийт малчдын 4,1 хувь буюу 13,1 мянган малчин нийгмийн даатгалд сайн дурын үндсэн дээр даатгуулсан. Эдгээр байдлыг харгалзан малчдыг нийгмийн даатгалд хамруулах эрх зүйн орчинг бүрдүүлэх зорилгоор Хувиараа хөдөлмөр эрхлэгчийн тэтгэврийн даатгал, төлбөрийн тухай тусгайлсан хуулийн төслийг Засгийн газраас боловсруулаад байна. Мөн Малчин өрхийг хувь хүний орлогын албан татвараас чөлөөлөх хуулийг УИХ-аар батлуулан, малчин өрхийг орлогын албан татвараас чөлөөлсөн.

    Засгийн газраас цаашид малчдын малынхаа чанарыг сайжруулах, таримал бэлчээр, тэжээлийн үйлдвэрлэлийг нэмэгдүүлэх, алслагдсан бүс нутгийн бэлчээрийг ашиглаж худаг, уст цэг гаргах, түүхий эд бүтээгдэхүүнийг орон нутагтаа боловсруулах чиглэлээр нэгдэж хоршоо, бүлэг, нөхөрлөлийн хэлбэрээр ажиллах үйл ажиллагаанд дэмжлэг үзүүлэхээр 2011 оны улсын төсөвт 56,0 тэрбум гаруй төгрөгийн санхүүжилтийг тусгуулаад байна.

    УИХ-аар батлагдсан “Монгол мал” үндэсний хөтөлбөрийг хэрэгжүүлэх эхний үе шатны төлөвлөгөөг Засгийн газар баталж, хэрэгжүүлэх арга хэмжээг авч байна. Хөтөлбөрийг хэрэгжүүлэх хүрээнд Улсын төсвөөс 2010 онд 5,3 тэрбум төгрөг зарцууллаа. Мөн Засгийн газраас бүх сумын Засаг даргын Тамгын газрын бүтцэд “Мал эмнэлэг, үржлийн тасаг” байгуулах асуудлыг шийдвэрлэж, нийт 329 суманд 658 мэргэжилтэнг ажиллуулан, тэдгээрийн цалин, үйл ажиллагааны зардлыг хариуцаж байна. Ийнхүү малчдын талаар Засгийн газраас баримтлах бодлого тодорхой байгаа.

    Энэ бодлогыг та бүхэн маань хэрхэн, яаж хэрэгжүүлж байна вэ? Малчдын хүүхдийг дотуур байраар бүрэн хангаж чадаж байна уу? Малчдыг эрүүл мэндийн даатгалд хамруулах асуудал ямар шатанд явж байна вэ? Малчин бүрт эмнэлгийн үйлчилгээг үзүүлж чадаж байна уу? Хичнээн малчин нэрийн данстай болсон бэ? гээд та бүхнээсээ асуух олон асуулт надад байна. Энэ бүхнийг хийж хэрэгжүүлэх үүргийг Засгийн газраас та бүхэнд өгсөн. Хэрэгжилт нь ямар байгааг Засгийн газарт төдийгүй хөдөөгийн малчин иргэдэд тайлагнах цаг болсон гэж бодож байна. Мөн отор нүүдлээр яваа малчдаас ихээхэн хэмжээний татвар хураамж нэхэж, дарамт үүсгэдэг хандлага их байгааг аймаг, орон нутгийн удирдлагууд Та бүхэн анхаарах хэрэгтэй.  
     
    Тавдугаарт: Бидний онцгой анхаарах өөр нэг асуудал нь байгалийн баялгийг зохистой ашиглахын зэрэгцээ байгаль орчноо хамгаалах явдал боллоо. Энэ талаар их ярьсан ч үр дүн нь эсрэг байгааг олон нийт, орон нутгийнхан ярьж шүүмжилж байгаа нь зөв юм. Орон нутагт уул уурхайн үйлдвэрлэл эрхэлж байгаа компани бүр нутгийн иргэдтэй хамтран ажиллаж үйл ажиллагаа, олборлолт, нөхөн сэргээлтийн талаар зөв мэдээлэл солилцдог тогтсон механизмтай болох шаардлагатай. Мөн Сангийн яам, орон нутгийн удирдлага ашигт малтмалын болон хайгуулын тусгай зөвшөөрөл эзэмшигчдээс улс, орон нутгийн төсөвт оруулсан татвар, төлбөр, хураамж, ногдол ашиг, хандив, тусламжийн тайланг гаргаж нутгийн иргэд, иргэний нийгмийн байгууллагуудад мэдээлж, тэдний хяналтыг бий болгох явдал чухал  юм.

    Хөрс, ургамал, ус, бэлчээр, хадлан тариалангаа хамгаалах талаар судалгаа шинжилгээ, үнэлгээг тодорхой давтамжтайгаар тогтмол хийж, түүнд суурилсан төлөвлөгөөг иргэдийн оролцоотойгоор гаргаж, олон нийтийг  хамруулсан ажил зохион байгуулж,  мэдэгдэхүйц үр дүнд хүргэх хэрэгтэй.

    Зургаадугаарт: Даяаршиж буй өнөөгийн  нийгэмд тулгамдсан олон асуудлыг төрийн байгууллагууд  дангаар шийдвэрлэх боломжгүй юм.  Төрийн болон орон нутгийн бодлого боловсруулах, хэрэгжүүлэх, хяналт тавихад хувийн хэвшил, иргэний нийгмийн байгууллагууд, мэргэжлийн холбоодын оролцох оролцооны ач холбогдол нэмэгдсээр байна.  Иймд төр, иргэний итгэлцлийг бэхжүүлэх, гарч буй шийдвэрийн бодит биелэлтийг хангах үүднээс нутгийн удирдлагын байгууллагууд аливаа асуудлыг боловсруулах, хэлэлцэх, хэрэгжүүлэх, хяналт тавих  ажилд хувийн хэвшил, иргэд, олон нийт, төрийн бус байгууллага, мэргэжлийн холбоод, иргэний нийгмийнхнийг оролцуулах боломжийг бүрдүүлж ажиллах  хэрэгтэй. Энэ бодлогын хүрээнд орон нутгийн төрийн бус байгууллагуудад тодорхой хэмжээний санхүүгийн дэмжлэг үзүүлж ажиллахыг үүрэг болгож байна. Аймаг, нийслэлийн Иргэдийн Төлөөлөгчдийн Хурал, Засаг дарга нар иргэдийнхээ оролцоогүйгээр асуудлыг шийдвэрлэх боломжгүй гэдгийг зарчим болгон ажиллах хэрэгтэй.

    Долоодугаарт: Хүнсний гол нэрийн бүтээгдэхүүний үнийн үндэслэлгүй  өсөлтөөс орон нутгийн ард иргэдээ хамгаалах асуудлыг анхаарлынхаа төвд байнга  байлгаж,  зохион байгуулалтыг сайжруулах хэрэгтэй. Засгийн газар “Атрын III аян” тариалангийн  хөгжлийн үндэсний хөтөлбөрийг хэрэгжүүлж, улаан буудай, төмсний хэрэгцээг дотоодын үйлдвэрлэлээр бүрэн хангах боломжтой боллоо. Газар тариалан эрхлэгч аж ахуйн нэгж, иргэдийн тоо нэмэгдэж, тэдгээрийн хөдөө аж ахуйн техник хэрэгслийн хангамж нэмэгдсэн нь манай орны тариаланчид бас Та бүхний хичээл зүтгэлийн үр дүн юм. Хүн ардаа хүнс тэжээлтэй, ажилтай, орлоготой болгох нь Засгийн газар, Та бидний хамтын ажиллагааны зорилт, үр дүн байх учиртай.

    Наймдугаарт: Сахилга, зохион байгуулалтын асуудлыг Та бүхэнд байнга сануулж ирсэн. Энэ удаа ч дахин сануулъя. Хууль тогтоомж болон Засгийн газрын шийдвэрийг орон нутагт шуурхай зохион байгуулж, биелүүлдэг хариуцлагыг бүх шатны нутгийн захиргааны байгууллагын ажилтнууд Та бүхэн хэнтэй ч хуваалцахгүйгээр үүрэх ёстой. Орон нутагт ажиллах явцад хууль тогтоомж, бодлого шийдвэрийн хэрэгжилт сайнгүй байгаа нь олон удаа ажиглагдсан. Орон нутгийн захиргааны байгууллагууд төрийн мэдээлэл, төрийн үйлчилгээг ард иргэдэд хангалтгүй хүргэдэг гэсэн шүүмжлэл байсаар байна. Иймд манай бүх шатны Засаг дарга нар хуулийн  хэрэгжилтийг зохион байгуулах үндсэн үүрэгт ажилдаа  анхаарлаа хандуулж ажиллахыг сануулъя.

    Монгол Улсын Засгийн газар үр дүнд суурилсан удирдлага, хариуцлагын тогтолцоог бэхжүүлэх бодлогыг тууштай баримтлах болно. Энэ бодлогын хүрээнд Засгийн газрын хяналт-шинжилгээ, үнэлгээний эрх зүйн орчин, тогтолцоог төгөлдөршүүлэх, төрийн захиргааны төв болон нутгийн захиргааны байгууллагын хяналт-шинжилгээ, үнэлгээний чадавхийг дээшлүүлэх талаар тодорхой зорилт, арга хэмжээг хэрэгжүүлэх ажлыг зохион байгуулж байгаа билээ. Бид хэрэгжүүлэхээр дэвшүүлсэн бодлого, зорилтынхоо үр дүнг нэг бүрчлэн тооцон үнэлж дүгнэх учиртай. Хийсэн бүтээснээ иргэд, олон нийтэд ил тодоор хэлж, болохгүй бүтэхгүй зүйлээ тухай бүр нь засч залруулахын төлөө тууштай чармайж, тэдний дэмжлэгийг авч ажиллах шаардлагатай байна.

    Эцэст нь тэмдэглэж хэлэхэд  ард түмэн Та бидний үйл ажиллагаанд дүн тавих сонгуулийн бүрэн эрхийн  хугацаа дуусах  ойртож байна. Ард иргэдээ ажилтай, орлоготой болгож, амьдралыг нь сайжруулах үүднээс л бид төсвийн болон бизнесийн  шинэчлэлийг хэрэгжүүлж байгаа. Эдгээр зорилтыг ажил хэрэг  болгож, ард иргэдийн амьдралд мэдэгдэхүйц үр дүн гаргахын төлөө  Та бүхнээс гаргасан хүчин чармайлт, арга  туршлагыг бүх талаар дэмжин тусалж,  идэвх  санаачлагагүй үйлдэл  бүрт хариуцлага тооцох болно.

    2011 он бол Засгийн газрын бүрэн эрхийн хугацааны бүтэн жилээр ажиллах сүүлийн жил. Тиймээс Засгийн газрын үйл ажиллагааны хөтөлбөрийн биелэлт энэ оны ажлаас бүрэн хамааралтай гэдгийг зориуд цохон тэмдэглэе. Та биднийг хүлээж байгаа өвөлжилт, хаваржилтын цаг үеийн амаргүй ажилд байнга анхаарч ажиллах хэрэгтэй. Хүйтний эрч эрс чангарч, зарим аймаг, сумдад өвөлжилтийн байдал хүндэрч сэтгэл түгшээж эхэллээ. Гэхдээ энэ жил өнгөрсөн жилийн сургамжид тулгуурлан орон нутгийн удирдлагууд Та бүхэн ажилдаа хэрхэн хандсаныг, үүрэг даалгаврыг яаж биелүүлснийг илтгэн харуулах нэгэн шалгуур болно гэж би харж байна.   

    Амжилт ололтын зэрэгцээ дутагдал бэрхшээл ч байсан энэ он бидэнд туршлага, сануулга болон үлдэж байна. Харин угтан ирж буй 2011 ондоо ихийг бүтээж, илүүг хийж, амжилтаа бататгаж, алдаагаа засаж ажиллахыг нэг багийн хамт олон Та бүхнээс хүсье. 

      Анхаарлаа хандуулсанд баярлалаа.

  • “Атрын III аян”-ыг “хүнсний баталгаат байдал” үндэсний хөтөлбөрийн хүрээнд үргэлжлүүлнэ

    “Атрын III аян”-ыг “хүнсний баталгаат байдал” үндэсний хөтөлбөрийн хүрээнд үргэлжлүүлнэ“Атрын III аян” хөтөлбөрийг амжилттай хэрэгжүүлснээр жилийн хэрэгцээт буудай, төмсийг 100 хувь, хүнсний ногооны 53.7 хувийг дотоодын ургацаас хангах бүрэн боломж бүрдсэн. Харин дараагийн шатанд хүнсний аюулгүй байдал, чанарт Засгийн газар гол анхаарлаа хандуулж байна. Ингэхдээ  эрчимжсэн мал аж ахуй, газар тариаланг хослуулан хөгжүүлэх, хүнсний хангамжийн чанар, тоо хэмжээ, аюулгүй байдлыг дээшлүүлэх, орчин үеийн техник технологийг нэвтрүүлэх замаар бүтээгдэхүүний үйлдвэрлэл, цар хүрээ, хүртээмжийг нэмэгдүүлнэ гэж Монгол Улсын Ерөнхий сайд, “Атрын III аян”  тариалангийн хөгжлийн хөтөлбөрийн үндэсний зөвлөлийн дарга С.Батболд хэлэв.

    Цаашид төр, хувийн хэвшил, иргэд, олон нийтийн оролцоог хангах замаар хүн амыг чанартай, аюулгүй хүнсээр тогтвортой, хүртээмжтэй хангаж, эрүүл мэнд, хөдөлмөрийн бүтээмжийг дээшлүүлэх, ажилгүйдэл, ядуурлыг бууруулах, эдийн засгийн тогтвортой өсөлтийг дэмжих нь “Хүнсний баталгаат байдал” үндэсний хөтөлбөрийн зорилго юм.  

    Хөтөлбөрийн хүрээнд бүс нутгийн хөгжлийг дэмжих чиглэлээр багагүй ажил хийхээр боллоо. Тухайлбал Увс, Завхан аймагт үр тариа, тэжээлийн ургамлын тариалалтыг нэмэгдүүлэх, Ховд, Говь-Алтай аймагт хүнсний ногоо, жимс, жимсгэний үйлдвэрлэлийг хөгжүүлэн баруун бүс нутгийн хэрэгцээг хангах, төвийн бүс нутагт эрчимжсэн мал аж ахуй, газар тариаланг хослуулан хөгжүүлэх, зүүн бүс нутагт тодорхой төслүүдийг амжилттай хэрэгжүүлэн буудай болон буурцагт ургамлын тариалалтыг нэмэгдүүлж, улмаар экспортын чиг баримжаатай болгон хөгжүүлэхийг зорьж байна.

    Энэ талаар 2010 оны 12 дугаар сарын 20-ны өдөр Төрийн ордонд болсон “Атрын III аян” тариалангийн хөгжлийн хөтөлбөрийн Үндэсний зөвлөлийн хурлаар хэлэлцэн шийдвэрлэлээ. 10 жил уналтад ороод байсан газар тариалангийн салбарыг хөл дээр нь босгохын тулд Ерөнхий сайд асан С.Баяр “Атрын III аян”-ыг санаачлан хэрэгжүүлснээр энэ салбарт эрх зүй, эдийн засаг, техник технологийн шинэчлэл хийгдэж, иргэдээ дотооддоо үйлдвэрлэсэн аюулгүй хүнсний бүтээгдэхүүнээр бүрэн хангах бодит боломж бүрдсэн гэдгийг Ерөнхий сайд С.Батболд онцоллоо.

    “Атрын III аян”-ы хүрээнд энэ онд 366.3 мянган тонн үр тариа, үүнээс 344.5 мянган тонн буудай, 169 мянган тонн төмс, 90.3 мянган тонн хүнсний ногоо, 5 мянган тонн арвай, 3.1 мянган тонн овъёос, 538 тонн хөх тариа, 12.9 мянган тонн тосны ургамал, 205 тонн гурвалжин будаа, 38.9 мянган тонн тэжээлийн ургамал хураан авчээ. Ингэснээр манай улс жилийн хэрэгцээт буудай, төмсийг 100 хувь, хүнсний ногооны 53.7 хувийг дотоодын ургацаас хангах бүрэн боломж бүрдсэн юм.

    Ургац хураалтын дүнг анх хөтөлбөр хэрэгжиж эхэлсэн 2007 онтой харьцуулахад үр тариа 251.7 мянга, төмс 55.4 мянга, хүнсний ногоо 10.9 мянга, малын тэжээлийн ургамал 26.9 мянган тонноор ахиу байна. Аяны хүрээнд 276.2 мянган га-д чанар сайтай уринш бэлтгэсний 75.8 мянган га нь цомхотгосон технологоор боловсруулсан бөгөөд өнгөрсөн онтой харьцуулахад нийт бэлтгэсэн уринш 7.4 мянган га-гаар, түүнээс дэвшилтэт технологоор бэлтгэсэн уринш 28.5 мянган га-гаар нэмэгджээ.

    “Атрын III аян”-ы хүрээнд 6 мянга гаруй механикжуулагч, ногоочин ажлын байртай болж, техник, технологийн дэвшил, шинэчлэл нэвтэрсэн байна. Ингэснээр нэгжээс хурааж авсан ургацын хэмжээ улсын дунджаар үр тарианд 13.9-16 цн, төмс, хүнсний ногоонд 122.2-138.4 цн-т хүрч томоохон ахиц дэвшил гарлаа

  • С.Батболд: Монгол Улсыг зах зээлийн бус статустай орны жагсаалтаас гаргах галт тэрэг хөдөллөө

    С.Батболд: Монгол Улсыг зах зээлийн бус статустай орны жагсаалтаас гаргах галт тэрэг хөдөллөө Европын стандарт, нормыг Монгол нутагшуулах зорилтыг Ерөнхий сайд С.Батболд Засгийн газрын тэргүүний ажлыг авсан  өдрөөсөө дэвшүүлсэн. Энэ зорилтын хүрээнд цөөнгүй асуудлууд нааштай шийдэгдэж байна. Хамгийн сүүлийн жишээ бол Түншлэл, хамтын ажиллагааны тухай Монгол Улс, Европын холбооны хоорондын хэлэлцээрт өнөөдөр гарын үсэг зурлаа. Тус хэлэлцээрт Европын холбооны нийтлэг зарчим, хэм хэмжээ, стандартыг нэвтрүүлэх талаар хамтран ажиллах тухай тусгай бүлэг тусгагджээ.

    Энэхүү хэлэлцээрийг Монгол Улсын Гадаад харилцааны дэд сайд Б.Болор, Европын комиссын гадаад харилцааны Ерөнхий газрын Монгол Улсыг хариуцсан хэлтсийн дарга Франц Жессен нар үзэглэлээ.

    Мөн энэ үеэр Монгол Улсыг зах зээлийн бус эдийн засагтай орнуудын жагсаалтаас хасуулах асуудалтай холбогдсон асуултуудыг Европын комиссоос манай талд гарууллаа. Энэ нь Монгол Улсыг зах зээлийн бус статустай орны жагсаалтаас гаргах, хөгжлийн нэг шат ахих галт тэргийг хөдөлгөлөө гэдгийг Ерөнхий сайд С.Батболд сэтгүүлчдийн асуултад хариулахдаа хэллээ. 

    Түншлэл, хамтын ажиллагааны тухай хэлэлцээрийг үзэглэснээр Монгол Улсын Засгийн газраас дэвшүүлсэн томоохон зорилтын нэг болох Европын стандарыг Монголд нутагшуулах болон  хоёр талын харилцаа хамтын ажиллагааг шинэ салбаруудад өрнүүлэх эрх зүйн орчин, Монгол Улс, Европын холбооны харилцааг шинэ шатанд гаргах нөхцөл бүрдэж байна гэж Ерөнхий сайд С.Батболд дүгнэлээ.

    Мөн Европын холбоотой байгуулж байгаа Түншлэл хамтын ажиллагааны хэлэлцээр бол Монгол Улсыг ардчилсан улсын хувьд ч , зах зээлийн статустай орны хувьд ч хүлээн зөвшөөрөхийн зэрэгцээ харилцаа, хамтын ажиллагаандаа өндөр ач холбогдол өгч байгаагийн илрэл гэдгийг тодорхойллоо. Энэ хүрээнд Европын стандартыг Монголд нутагшуулах, үүнд техникийн туслалцаа үзүүлэх өргөн хүрээтэй асуудлуудыг хөндсөн хэлэлцээрийг үзэглэж байгаа нь улс төр, эдийн засаг, харилцаа хамтын ажиллагаанд туйлын ач холбогдолтой гэдгийг Засгийн газрын тэргүүн онцлолоо.

    Монгол Улс зах зээлийн бус статустай орны жагсаалтад өнөөг хүртэл байж ирсэн. Зах зээлийн статустай оронд тавигддаг шаардлагуудыг бүрэн дүүрэн хангасан уу гэдэгт тодруулга, яриа хэлэлцээр хийх шаардлага байсан. Өнөөдөр энэ асуудлыг шийдвэрлэх, шийдүүлэхийн тулд тодорхой асуудлаар яриа хэлэлцээр хийх үндэс тавигдаж байна гэж Ерөнхий сайд С.Батболд хэллээ. Монгол Улсын Засгийн газар Европын Холбооны нийтлэг зарчим, хэм хэмжээ, стандартыг Монгол Улсад судлан нэвтрүүлэх ажлыг санаачилж, улмаар түүнийг эхлүүлэх бэлтгэлийг хангаж байгаа. Европын холбооноос энэ ажлыг дэмжиж, 2011-2012 онд 8 сая еврогийн буцалтгүй тусламж үзүүлэхээр болсонд талархаж байгаагаа Ерөнхий сайд илэрхийллээ.

    Европын холбооны нийтлэг зарчим, хэм хэмжээ, стандартыг манай улсад нэвтрүүлж эхэлснээр манай улсын хөгжлийг хурдасгах, үүнд олон зуун жилийн турш Европын улс түмний хуримтуулсан тэргүүний, дэвшилтэд туршлага, арга технологийг ашиглах, улмаар манай ард түмний аж амьдрал, соёлын түвшинг дээшлүүлэхэд чухал ач холбогдолтойг Засгийн газрын тэргүүн хэлж байлаа. Монгол Улс газар зүйн хувьд Европоос алс хол оршдог ч хөгжлийн гол чиг хандлага, арга зам, загвар, үнэлэмжийн хувьд улам ойртоно гэдэгт итгэлтэй байгаагаа Монгол Улсын Ерөнхий сайд С.Батболд илэрхийллээ.

    Ийнхүү манай улс 27 орон, 500 сая хүн амыг нэгтгэсэн Европын холбоотой Түншлэл, хамтын ажиллагааны хэлэлцээр байгуулсан Азийн цөөхөн орны нэг боллоо

  • Катар улстай эдийн засгийн харилцаагаа хөгжүүлэх боломж байна

    Монгол Улсын Ерөнхий сайд С.Батболд 2010 оны 12 дугаар сарын 20-ны өдөр Катар Улсын Санхүү, эдийн засгийн сайд Юсеф Хуссейн Камалыг хүлээн авч уулзав. Хоёр орны харилцаа, хамтын ажиллагаа, ялангуяа эдийн засаг, хөрөнгө оруулалтын салбарт хөгжих боломж байгааг Ерөнхий сайд С.Батболд уулзалтын эхэнд тэмдэглээд эдийн засаг, нийгмээ богино хугацаанд хөгжүүлсэн туршлагыг нь сонирхож байгаагаа хэлэв. Катар Улсаас үзүүлсэн 10 сая ам долларын буцалтгүй тусламжаар “Мянганы зам” хөтөлбөрийн хүрээнд хатуу хучилттай зам тавьж байгааг тэрээр дурдаад Катар Улсын Ерөнхий сайдыг Монгол Улсад айлчлахыг урьсан урилгаа нотоллоо.

    Газрын тосны баялаг нөөцтэй Катарын эдийн засаг тогтмол өсөлттэй байдаг бөгөөд туршлагаасаа хуваалцахад бэлэн. Ялангуяа харилцан ашигтай төсөл хэрэгжүүлэх, хөрөнгө оруулалтын чиглэлээр хамтарч ажиллахад бэлэн байгаагаа Санхүү, эдийн засгийн сайд Юсеф Хуссейн Камал илэрхийллээ. Тэрээр Ерөнхий сайд С.Батболдод Ерөнхий сайдынхаа илгээлтийг гардуулав

  • Монгол улс, Орос Холбооны Улсын Засгийн газрын тэргүүн нарын хэлэлцээний дүнгийн тухай хамтарсан албан мэдээ

    Монгол улс, Орос Холбооны Улсын Засгийн газрын тэргүүн нарын хэлэлцээний дүнгийн тухай хамтарсан албан мэдээМонгол Улсын Ерөнхий сайд С.Батболд Оросын Холбооны Улсын Засгийн газрын Дарга В.В.Путины урилгаар 2010 оны 12 дугаар сарын 13-16-нд Оросын Холбооны Улсад албан ёсны айлчлал хийв. Айлчлалын явцад 12 дугаар сарын 14-нд Монгол, Оросын Засгийн газрын тэргүүн нарын хэлэлцээ болов. Монгол Улсын Ерөнхий сайд С.Батболд Оросын Холбооны Улсын Холбооны Хурлын Холбооны Зөвлөлийн Дарга С.М.Миронов, Холбооны Хурлын Төрийн Думын Дарга Б.В.Грызлов, Оросын зарим яам, байгууллагуудын удирдлагатай уулзав.
    Монгол Улсын Ерөнхий сайд С.Батболд Санкт-Петербург хотод зочлов.

     Засгийн газрын Тэргүүн нар 2009 оны наймдугаар сард Монгол Улсын Ерөнхийлөгч Ц.Элбэгдорж, Оросын Холбооны Улсын Ерөнхийлөгч Д.А.Медведев нар гарын үсэг зурсан Стратегийн түншлэлийг хөгжүүлэх тухай Улаанбаатарын Тунхаглалын зарчим, үзэл санааны дагуу тогтвортой, эрчимтэй хөгжиж  байгаа Монгол-Оросын харилцааны байдал, төлөвийг өндөр үнэлэв. Өнөөгийн олон улсын нөхцөл байдалд Монгол-Оросын стратегийн түншлэлийг өрнүүлэх нь улс төрийн чухал ач холбогдолтой гэж Талууд үзэж байна.

    Хоёр улсын удирдагчдын тохиролцоог тууштай хэрэгжүүлэх, хоёр болон олон талын хүрээнд харилцан сонирхсон салбаруудад харилцан ашигтай хамтын ажиллагааг бэхжүүлэх сонирхлоо Талууд нотоллоо. Засгийн газрын тэргүүн нар хоёр талын улс төрийн яриа хэлэлцээ, түүний дотор өндөр, дээд түвшинд ч эрчимтэй явагдаж байгаад сэтгэл хангалуун байгаагаа илэрхийлэв.

    Талууд 2011 онд Монгол Улс болон Оросын Холбооны Улсын хооронд дипломат харилцаа тогтоосны 90 жил, сансрын хамтарсан нислэгийн 30 жилийн ойг хамтран тэмдэглэхээр тохиролцлоо.Монголын тал 2009-2010 оны хатуу өвлийн хохирлыг даван туулахад буцалтгүй тусламж үзүүлсэнд Оросын Холбооны Улсад талархал илэрхийлэв.

    Засгийн газрын тэргүүн нар худалдаа-эдийн засаг, эрчим хүч, хүмүүнлэгийн болон хоёр талын харилцааны бусад салбарт сүүлийн жилүүдэд гарсан ахиц дэвшлийг сэтгэл ханамжтай тэмдэглэн, Худалдаа-эдийн засаг, шинжлэх ухаан-техникийн хамтын ажиллагааны Монгол-Оросын Засгийн газар хоорондын комиссын үйл ажиллагааг сайшаан үнэлж, үйл ажиллагааг нь цаашид идэвхжүүлэхээр тохиролцлоо.

    Монгол Улс, Оросын Холбооны Улсын Засгийн газрын тэргүүн нарын уулзалтын хүрээнд дараах баримт бичгүүдэд гарын үсэг зурав
    • Монгол – Оросын худалдаа, эдийн засгийн хамтын ажиллагааг 2011-2015 онд хөгжүүлэх Хөтөлбөр
    • Бүс нутаг болон хил орчмын нутгийн хамтын ажиллагааг 2011-2012 онд эрчимжүүлэх нэн тааламжтай эрх зүй, худалдаа-эдийн засгийн болон бусад нөхцлүүдийг бүрдүүлэх арга хэмжээний  төлөвлөгөө
    • Насанд хүрээгүй иргэдийн цэргийн бэлтгэл хангах нэмэлт хөтөлбөр бүхий боловсролын байгууллагад насанд хүрээгүй иргэдийг бэлтгэх тухай Монгол Улсын Засгийн газар, Оросын Холбооны Улсын Засгийн газар хоорондын Хэлэлцээр
    • Оросын Холбооны Улсын өмнө Монгол Улсын хүлээх санхүүгийн үүргийг зохицуулах тухай Монгол Улсын Засгийн газар, Оросын Холбооны Улсын Засгийн газар хоорондын Хэлэлцээр
    • Монгол Улсын ачааг ОХУ-ын нутаг дэвсгэрээр дамжуулан тээвэрлэх тухай Монгол Улсын Зам, тээвэр, барилга, хот байгуулалтын яам,  ОХУ-ын Зам тээврийн яамны хоорондын Санамж бичиг
    • Эрчим хүчний салбарт хамтран ажиллах тухай Монгол Улсын Эрдэс баялаг, эрчим хүчний яам, ОХУ-ын Эрчим хүчний яам хоорондын Санамж бичиг
    • Газрын хэвлийн геологийн судалгаа болон ашиглалтын тухай Монгол Улсын Эрдэс баялаг, эрчим хүчний яам, Оросын Холбооны Улсын Байгалийн баялаг, байгаль орчны яамны хооронд хамтран ажиллах тухай Санамж бичиг
    • «Дорнод уран» хязгаарлагдмал хариуцлагатай хамтарсан компани байгуулах зарчмын нөхцлүүдийн тухай Хэлэлцээр
    • Монгол Улсын бүртгэлийн ерөнхий газар болон Оросын Холбооны Улсын Хууль зїйн яамны Улсын бүртгэлийн танхим хоорондын хамтын ажиллагааны Хэлэлцээр
    • Орос Улстай хамтран ажиллах ажил хэргийн зөвлөл (Монгол Улс), Монгол Улстай хамтран ажиллах ажил хэргийн зөвлөл (Оросын Холбооны Улс)хоорондын харилцан ойлголцлын санамж бичиг
    • Монгол Улсын Иргэний Нисэхийн Ерөнхий газар,  “Ильюшн Финанс Ко” нээлттэй хувьцаат компанийн хоорондын Харилцан ойлголцлын Санамж бичиг

    Дэлхий нийтийг хамарсан хямралын үр дагавраас улбаалан олон улсын зах зээл тогтворгүй байгаа хэдий ч Монгол Улс, Оросын Холбооны Улсын хоорондын худалдаа-эдийн засгийн хамтын ажиллагаа хамтын хүчин чармайлтын дүнд нааштай хандлагатай байгааг Талууд тэмдэглэв. Хоёр талын худалдаа сэргэж өсөх шатанд явагдаж, үзүүлэлтүүд нь хямралын өмнөх түвшинд дөхөж ойртов. Оросын Холбооны Улс Дэлхийн худалдааны байгууллагад даруйхан элсэхийг Монгол Улс дэмжиж байна. Хоёр талын худалдааг либералчилж, өргөжүүлэх зорилгоор Чөлөөт худалдааны хэлэлцээр байгуулах нөхцөл боломжийг судалж үзэхээр Талууд тохиролцов.

    Хоёр улсын нийгэм-эдийн засгийн хөгжил, тэдгээрийн үндэсний эдийн засгийг шинэчлэх зорилгод нийцсэн худалдаа-эдийн засгийн хамтын ажиллагааны өндөр эрч хүчийг хангахад чиглэсэн хамтын хүчин чармайлтаа цаашид ч гаргахыг Талууд зорьж байна. Энэ үүднээс Талууд дараахыг тохиролцов:
    -Монгол-оросын худалдаа-эдийн засгийн хамтын ажиллагааг 2011-2015 онд хөгжүүлэх Хөтөлбөрийг хэрэгжүүлж эхлэх,
    -Монгол Улс, Оросын Холбооны Улсын хил орчмын болон бүс нутгийн хамтын ажиллагааг цаашид эрчимжүүлэх үүднээс  нэн тааламжтай эрх зүй, худалдаа-эдийн засгийн болон бусад нөхцөлийг бий болгох 2011-2012 оны арга хэмжээний Хамтарсан төлөвлөгөөг хэрэгжүүлж эхлэх,
    -Монгол Улсын эдийн засагт мэдэгдэхүйц үүрэг гүйцэтгэж байгаа Монгол-Оросын хамтарсан үйлдвэрүүд “Эрдэнэт үйлдвэр” ХХК, “Монголросцветмет” ХХК-ийн үр ашгийг дээшлүүлэх нэмэлт арга хэмжээ боловсруулах,
    -Монгол Улсын Зам, тээвэр, барилга, хот байгуулалтын яам болон Оросын Холбооны Улсын Тээврийн яамны хооронд Монгол Улсаас Оросын Холбооны Улсын нутгаар дамжуулан ачаа тээвэрлэх тухай харилцан ойлголцлын Санамж бичгийн үндсэн дээр  Засгийн газар хоорондын хэлэлцээрт ойрын үед гарын үсэг зурах,
    -Монгол-оросын “Улаанбаатар төмөр зам” ХНН-ийн дүрмийн санг тэнцүү хэмжээгээр 250 сая ам.доллараар нэмэгдүүлэх асуудлыг зохицуулах. Энэ нь тус газрыг ихээхэн хэмжээгээр шинэчлэх боломж олгож, Монгол Улсын төмөр замын дэд бүтцийн хөгжлийн хөтөлбөрийг хэрэгжүүлэхэд тус дөхөм үзүүлнэ.
    -2011 оны хавар-зуны улиралд үйл ажиллагаа явуулах боломжийг харгалзан Монголын нөөц баялгийг олборлож ашиглах хүрээнд Монгол-Оросын “Дэд бүтцийн хөгжил” ХХК болон түүний түншүүд “УБТЗ”-тай холбогдох шинэ төмөр зам байгуулах ажилд оролцох нөхцөл, мөн Монгол Улсаас уул уурхайн бүтээгдэхүүнийг Оросын Холбооны Улсын алс дорнодын боомтуудад дамжин тээвэрлэх, түүний дотор төмөр замын урт хугацааны хөнгөлөлттэй тариф тогтоохтой холбогдсон асуудлыг тохиролцох,
    -Тохиролцсон зарчмуудын үндсэн дээр хамтарсан “Дорнод уран” ХХК-ийг үүсгэн байгуулах тухай баримт бичгүүдэд гарын үсэг зурах,
    -Хөдөө аж ахуйн салбар дахь хил орчмын болон бүс нутгийн харилцан ажиллагааны боломж  болон Оросын Холбооны Улсад нийлүүлэх Монголын мах, махан бүтээгдэхүүнийг нэмэгдүүлэх зорилгоор монгол малыг эрүүлжүүлэх хүч чармайлтад онцгой анхаарал хандуулан хоёр улсын харилцааны уламжлалт чиглэлүүдийн нэг болох энэхүү салбарт хамтын ажиллагаа хөгжүүлэх,
    -Монгол Улсын Засгийн газрын “100000 айлын орон сууц” Хөтөлбөрийг хэрэгжүүлэхэд Оросын барилгын компаниудыг үргэлжлүүлэн оролцуулах тухай Монголын талын саналыг шуурхай авч үзэх,
    -Монгол Улсын Оросын Холбооны Улс дахь, Оросын Холбооны Улсын Монгол Улс дахь үл хөдлөх хөрөнгийн асуудлууд болон газар ашиглах нөхцлийн талаар харилцан хүлээн авч болохуйц шийдвэрийн хувилбаруудыг олох ажлыг үргэлжлүүлэх; хоёр улсын үндэсний хууль тогтоомжтой нийцүүлэн Улаанбаатар, Дархан хотод байгаа орон сууцны 8 байрыг Оросын талаас Монголд үнэ төлбөргүй шилжүүлэн хүлээж авах баримт бичгүүдийг бэлтгэх;

    Хоёр улсын хооронд цэргийн болон цэрэг-техникийн хамтын ажиллагаа амжилттай хөгжиж байгааг Засгийн газрын Тэргүүн нар сэтгэл ханамжтай тэмдэглэв. Монголын тал Оросын Холбооны Улсад Монголын зэвсэгт хүчний зэвсэглэл, цэргийн техникийг шинэчлэх, боловсон хүчнийг бэлтгэхэд дэс дараатай тусламж үзүүлж байгаад талархал илэрхийлэв. Хоёр тал Монгол-Оросын  «Дархан»  цэргийн хамтарсан сургуулийн  дүнг өндрөөр үнэлээд ийм төрлийн цэргийн хамтарсан сургууль, тухайлбал Монгол болон Оросын нутаг дэвсгэрт терроризмын эсрэг ажиллагаа явуулах үед хоёр улсын цэргийн анги салбарууд хамтран ажиллах арга замыг боловсруулах сургуулилтыг  тогтмол зохион байгуулах ажлыг үргэлжлүүлэхийн төлөө байгаагаа Талууд илэрхийлэв.

    Хүмүүнлэгийн салбарт, түүний дотор Монголын иргэдийг Оросын их дээд сургуулиудад суралцуулах тоо хэмжээг  нэмэгдүүлэх, Монгол дахь Оросын их дээд сургуулиудын салбаруудад мэргэжилтэн бэлтгэх, давтан бэлтгэх, сургалтын хөтөлбөр солилцох, шинжлэх ухаан, соёл, боловсролын  зүтгэлтнүүдийн хооронд харилцаа холбоог өргөжүүлэх салбарт Монгол Улс, Оросын Холбооны Улс  хамтын ажиллагаагаа үргэлжлүүлнэ.

    Монгол Улс болон Орос Улс  олон улс, бүс нутгийн тулгамдсан асуудлуудаар ойролцоо буюу  ижил байр суурьтай байгааг хоёр улсын Засгийн газрын Тэргүүн нар тэмдэглэлээ. Талууд олон улсын аюулгүй байдлыг хангах, үй олноор хөнөөх зэвсгийг үл дэлгэрүүлэх, дэлхий нийтэд заналхийлсэн олон улсын терроризмын бүхий л хэлбэр илрэл, үндэстэн дамнасан зохион байгуулалттай гэмт хэрэг, хар тамхины наймаа, хууль бус зэвсгийн болон хүний худалдаатай тэмцэх салбарт хамтын ажиллагаагаа өргөжүүлэхийн төлөө байгаагаа илэрхийлэв.

    Оросын тал Монгол Улсаас олон улсын болон бүс нутгийн талбарт хийж буй ихээхэн  санаачилгатай алхмууд болон олон улсын харилцааны системд гүйцэтгэж байгаа үүрэг, тухайлбал далайд гарцгүй  орнуудын дунд өсч байгаад баяр хүргэв. Ази-Номхон далайн бүс нутгийн интеграцийн үйл явцад Монгол Улс, Оросын Холбооны Улс оролцохын чухлыг Талууд онцлон тэмдэглэлээ. Үүнтэй холбогдуулан шинээр гишүүн элсүүлэх хориг цуцлагдсаны дараа “Ази,Номхон далайн эдийн засгийн хамтын ажиллагаа”-ны чуулга уулзалтад нэгдэж оролцох Монгол Улсын төлөвлөгөөг дэмжинэ гэдгээ Оросын тал дахин илэрхийллээ.

    Засгийн газрын тэргүүн нар Солонгос хоорондын харилцаанд хурцадмал байдал газар авсанд сэтгэл түгшиж байгаагаа илэрхийлэв. Өөр хоорондын бүхий л асуудлыг тус тусын хууль ёсны эрх ашгийг харгалзан яриа хэлэлцээний замаар улс төр-дипломатын аргаар шийдвэрлэхийг БНСУ, БНАСАУ-д уриаллаа. Талууд Зүүн хойд Азийн бүс нутагт энх тайван, тогтвортой, аюулгүй байдлыг хангахад чухал ач холбогдолтой, Солонгосын хойгийн цөмийн зэвсгийн асуудлаарх зургаан талт хэлэлцээг сэргээх нэн  шаардлагатай байгаад анхаарлаа онцлон хандууллаа. Чингэхдээ БНАСАУ НҮБ-ын Аюулгүйн Зөвлөлийн 1718 болон 1874 дугаар тогтоолуудын шаардлагуудыг бүрэн дүүрэн биелүүлэх ёстой гэж Талууд үзэв.

    Талууд бүс нутгийн аюулгүй байдлыг хангах чухал хүчин зүйл болсон Шанхайн хамтын ажиллагааны байгууллагын хүрээнд хамтын ажиллагаагаа гүнзгийрүүлнэ.  Ажиглагч улсын хувьд ШХАБ-д улам бүр жинтэй үүрэг гүйцэтгэхэд чиглэсэн Монгол Улсын  эрмэлзлэлийг Оросын Холбооны Улс сайшаан хүлээж авав.

    Монголын тал олон улсын эрх зүйн зарчим, эвсэлд үл нэгдэх үндсэн дээр, бүс нутгийн улс орнуудын хууль ёсны эрх ашгийг харгалзсан аюулгүй байдал, хамтын ажиллагааны нээлттэй, ил тод, эрх тэгш тогтолцоог Ази, Номхон далайн бүс нутагт бий болгох тухай орос-хятадын санаачлага чухал ач холбогдолтойг Монголын тал тэмдэглэв.

    Оросын тал цөмийн зэвсэгтэй бусад улс орнуудтай хамтран Монголын цөмийн зэвсэггүй статусын баталгаатай холбоотой асуудлаар Монголын талтай яриа хэлэлцээ үргэлжлүүлэхэд бэлэн байгаагаа илэрхийллээ.Талууд дэлхийн уур амьсгалын өөрчлөлтийн асуудалд ач холбогдол өгч байгаагаа нотоллоо. Тэд уур амьсгалын өөрчлөлтийн тухай НҮБ-ын конвенци, Киотогийн протоколоор баталсан зарчмууд, тэр дундаа “нийтээр боловч ялгаатай хариуцлага хүлээх” зарчмыг цаашид тууштай мөрдөх болно.

    Талууд НҮБ-ын уур амьсгалын өөрчлөлтийн талаарх Бага хурлын (Канкун, 2010 оны 12 дугаар сар) үр дүнг харгалзан уг салбарт хамтын ажиллагаагаа гүнзгийрүүлэхэд бэлэн байна. Монгол Улсын Ерөнхий сайд С.Батболд халуун дотноор хүлээн авсанд ОХУ-ын Засгийн газрын Дарга В.В.Путинд талархал илэрхийлээд түүнийг тааламжтай цагтаа Монгол Улсад айлчлахыг урилаа. Урилгыг талархан хүлээн авлаа. Айлчлалын хугацааг  дипломат шугамаар товлоно.

    Москва хот   2010 оны 12 дугаар сарын  14-ний өдөр

  • Монгол Улсын Ерөнхий сайд С.Батболд “Монгол Улс ба Зүүн Хойд Ази” сэдвээр лекц уншив

    Монгол Улсын Ерөнхий сайд С.Батболд “Монгол Улс ба Зүүн Хойд Ази” сэдвээр лекц уншив Монгол Улсын Ерөнхий сайд С.Батболд ОХУ-д албан ёсны айлчлал хийх үеэрээ Москва хотын Олон Улсын харилцааны дээд сургуульд зочилж “Монгол Улс ба Зүүн Хойд Ази” сэдвээр лекц уншив. Энэхүү илтгэлийн орчуулгыг дор сийрүүлэв

    Эрхэм хүндэт Анатолий Васильевич,
    Эрхэм хүндэт эрдэмтэн, багш нар аа,
    Хүндэт МГИМО-чуудаа, хатагтай ноёд оо,
    МГИМО-г төгссөн нийт монгол оюутнууд, түүний дотроос 11 төгсөгч багтсан манай айлчлалын бүрэлдэхүүний нэрийн өмнөөс болон хувиасаа биднийг халуун дотноор хүлээн авч буй Та бүхэнд гүн талархал илэрхийлье.

    Төрөлх сургуулийнхаа “Хүндэт доктор”-ын зэргийг хүртэнэ гэдэг миний хувьд  нэр төрийн хэрэг юм. “Хүндэт доктор”-ын зэргийг орон орны цуу алдартай улс төрч, нийгэм, шинжлэх ухааны зүтгэлтнүүд хүртэж байсан бөгөөд энэхүү нэр төртэй эгнээнд элсэж буйдаа миний бие мөн баяртай байна. 

    Түүнчлэн, энэ үйл явдал нь дипломат, олон улсын харилцааны мэргэжилтнүүдийг бэлтгэгч, дэлхийд танигдсан эрдмийн их уурхайгаас төрөн гарсан үе үеийн монгол төгсөгчдийн нэр төрийн хэрэг хэмээн  үзэж байна. Үүнтэй холбогдуулан хилийн чанадаас оюутан элсүүлж сургаж эхэлсний 65, тэдний анхны төгсөгчдийн 60 жилийн ой ирэх онд тохиож буй МГИМО-д баяр хүргэе.

    Чухамхүү монгол залуус л анхны гадаад оюутнууд болсон нь бидний энэхүү ойд ач холбогдол үзүүлж буйн утга учир оршиж байгаа юм. Мөн манай Засгийн газрын танхимын 20 хувь, түүнчлэн төр, засгийн өндөр хариуцлагатай албан тушаал, бизнес, нийгмийн амьдралд тэргүүлэх байр суурийг МГИМО төгсөгчид эзэлж буйг Та бүхэнд дуулгахад таатай байна.

    Вернадскийн өргөн чөлөө дэх будаг нь ханхалсан шинэхэн байрны босгыг анд нөхдийн хамт алхан орсноос хойш эдүгээ 30 шахам жил өнгөрчээ. Өнөөдөр төгссөнөөсөө хойш анх удаа өөрийн төрөлх сургуульдаа зочлоход оюутан ахуйн гэгээн дурсамжууд хөврөн орж ирж байна. “Энэ л манай сургууль, энэ л манай тамга, өөрийг бид зуун зуунаар ч хүсэхгүй” хэмээсэн бид бүхний сайн мэдэх нэгэн яруу найрагч-дипломатын хэлсэн үг бий. Би ч мөн адил МГИМО хэмээх ертөнцийн нэгээхэн хэсэг болсноороо бахархаж байна.

    Сургууль маань зааж буй гадаад хэлнийхээ тоогоор “Гиннесийн ном”-нд бүртгэгдсэнийг дуулахад их таатай байсан. Түүнчлэн МГИМО төгсөгчдийн Монголын Холбоо нь ийм төрлийн үйл ажиллагаа явуулдаг байгууллагууд доторх хамгийн идэвхитэй нь бөгөөд энэ удаагийн уулзалтад тус байгууллагын тэргүүн, миний нөхөр, нэг сургуулийн анд Зоригт оролцож байгааг Та бүхэнд дуулгая.

    Эрхэм нөхөд өө,
    Ирж буй 2011 он бол манай орны хувьд ихээхэн чухал жил болох юм. Бид 1911 оны Эрх чөлөөний хөдөлгөөний/хувьсгалын 100 жил, Ардын хувьсгалын 90 жилийн ойгоо тус тус тэмдэглэн өнгөрүүлэх юм. Түүнчлэн манай хоёр улсын хооронд дипломат харилцаа тогтоосны 90 жилийн ойг ирэх онд бид хамтран тэмдэглэнэ.

    Хорьдугаар зууны Монголын түүх Оросын ард түмний гүйцэтгэсэн үүрэг, тусламж дэмжлэгтэй салшгүй холбоотой. Манай хоёр улс 1939 онд Халхын голд хамт тулалдаж, 1945 онд ах дүүгийн барилдлагат үндэстнүүдийг гадны түрэмгийлэгчдээс хамтдаа чөлөөлж байсан билээ. Дэлхийн хамтын нийгэмлэг Аугаа их эх орны дайны ялалтын 65 жилийн түүхт ойг энэ жил тэмдэглэн өнгөрүүлсэн бөгөөд манай ард түмэн зөвлөлтийн Улаан арми болон оросын ард түмэнд сэтгэл санааны болон эд материалын тусламж үзүүлж Аугаа их ялалтад хувь нэмрээ оруусныг дурсахад таатай байна.

    Хорьдугаар зууны хоёрдугаар хагаст Эрдэнэт, Монросцветмет, Улаанбаатар төмөр зам зэрэг Монголын нийгэм-эдийн засгийн хөгжлийн томоохон хөтөлбөрүүдийг хамтран хэрэгжүүлсэн билээ. Зөвлөлтийн, өнөөдрийнхөөр Оросын их, дээд сургуулиудад боловсрол эзэмшсэн мянга мянган охид, хөвгүүд эдүгээ манай хоёр орны найрамдлын гүүр болж байна.

    Сүүлийн жилүүдэд манай хоёр орны хоёр талын харилцаа бүхий л салбарт амжилттай хөгжиж байгаад сэтгэл хангалуун байгаагаа тэмдэглэхийг хүсч байна. 1990-ээд оны эхэн үеэс хойш уналтад ороод байсан хоёр талын харилцаа 2000 оноос хойш гайхалтай өргөжин тэлж байна. Бид олон жилийн нөхөрлөл, тууштай хамтын ажиллагааны хүчинд бий болгосон ололт амжилтаа бататгахын зэрэгцээ улам илүү  амжилтад хүрэхийн тулд бүх хүчээ дайчлах ёстой гэж үзэж байна.

    Иймээс ч манай улс ОХУ-тай сайн хөршийн харилцаатай байх нь бидний нэн тэргүүний зорилт юм. 2009 оны 8 дугаар сард гарын үсэг зурсан Стратегийн түншлэлийг хөгжүүлэх “Улаанбаатарын Тунхаглал”-ын утга агуулга, зарчмын дагуу харилцааг өргөжүүлэх нь манай засгийн газрын гадаад бодлогын гол чиглэл байх болно. Монгол улсын Засгийн газрын тэргүүний хувьд ОХУ-д хийж буй энэхүү албан ёсны айлчлал маань хоёр улсын стратегийн түншлэлийг хөгжүүлэн бэхжүүлэхэд чиглэсэн бөгөөд хөрөнгө оруулалт, шинжлэх ухаан техник,худалдаа, эдийн засгийн хамтын ажиллагааг улам бүр гүнзгийрүүлэн хөгжүүлэхэд түлхэц болно гэдэгт итгэлтэй байна.

    Бидний өмнө хэлэлцэж байсан орд газруудыг хамтран ашиглалтанд оруулах асуудлын зэрэгцээ, чөлөөт худалдааны гэрээ байгуулах боломжийг судлах, байгалийн хий,  нефть,  нефтийн бүтээгдэхүүн болон эрчим хүчийг харилцан нийлүүлэх, дамжин өнгөрүүлэх /транзит/ боломж,  нөхцөлийг бүрдүүлэх үүднээс газрын тос, хийн болон эрчим хүчний дэд бүтэц байгуулах, хил залгаа бүс нутгийн хамтын ажиллагааг  өргөжүүлэх, төмөр замаар ачаа тээвэрлэх асуудлаар урт хугацааны хамтын ажиллагааг хөгжүүлэх, тухайлбал транзит тээврийн чиглэлээр хамтран ажиллах зэрэгасуудал нь манай хоёр орны эдийн засгийн хамтын ажиллагааг эрчимтэй хөгжүүлэхэд чухал хүчин зүйлс юм.

    /Хүндэт нөхөд өө,/
    Өнөөгийн Улаанбаатар умард дорнодыг хослуулан өнгө зүсээ маш хурдтайгаар өөрчилж буй хот юм. Энд орчин үеийн хийц дизайн бүхий өндөр барилгууд, 70, 80-аад оны угсармал орон сууцууд, шинэ барилгууд гэр хороолол, буддын шашны сүм хийд болон дэлхийд зартай тансаг брэндийн дэлгүүрүүдтэй зэрэгцэн оршиж байна. Гудамжинд хүмүүс зөвхөн монгол хэлээр тогтохгүй англи, солонгос, япон, хятад хэлээр, мэдээж орос хэлээр харилцаж буйг сонсож болно.

    Өнөөдөр Улаанбаатар хотоор зорчиж буй 200 гаруй мянган тээврийн хэрэгслэл нь Москвагийн төв тойрогт үүсдгээс дутахааргүй түгжрэл үүсгэх болсон. Өнгөрсөн зууны эхэнд хамгийн буурай хөгжилтэй, түгжигдмэл улсуудын нэгд тооцогдож байсан манай улс өнөөдөр хамгийн залуу, эрч хүчтэй улсын нэг болж байна. Манай нийт хүн амын 70 хувийг 35 хүртэлх насны иргэд эзэлж байна. Хүндрэл бэрхшээлтэй тулгарч байгаа хэдий ч байгалийн баялаг, нүүдэлчин аж амьдралаа хадгалж ирсэн Монгол Улс сүүлийн 20 жилийн хугацаанд парламентын засаглалтай ардчилал болон зах зээлийн эдийн засгийн үндэс суурийг бий болгон хөгжүүлж ирсэн.

    Манай улсын улс төр, нийгэм, эдийн засгийн шилжилтийн үе нь харьцангуй тайван болж өнгөрснийг би энд цохон тэмдэглэмээр байна.
    90-ээд оны эхнээс Монгол улс нь эдийн засгийн шинэчлэлийн асуудалдаа тодорхой амжилтууд гаргасан. Харьцангуй богино хугацаанд бид төвлөрсөн төлөвлөгөөт эдийн засгаас зах зээлийн эдийн засагт шилжиж чадсан. Өдөр ирэх тусам манай эдийн засгийн үзүүлэлт,иргэдийн аж амьдрал дээшилж байна. Манай орны эдийн засгийн өсөлт 2000 оноос эхлэн тогтвортойгоор дунджаар 8-9 хувиар өсөж ирсэн ба 2009 онд дэлхий нийтийг хамарсан санхүү эдийн засгийн хямралаас үүдэн огцом буурсан.

    Харин энэ онд байдал сайжирч, эдийн засгийн өсөлт 7.0 хувьтай байх төсөөлөл байна. Санхүү, эдийн засгийн байдал энэ онд бүрэн тогтворжиж, ирэх онд эрчимтэй хөгжлийн үе шатандаа бид шилжинэ. Монгол улсын талаар миний дүрсэлсэн зураг бол төгс байж чадахгүй. Цаашид ч Улаанбаатар хот эрс тэс уур амьсгалтай  нийслэл гэдэг нэрээ зүүсээр байх болно. Монгол улс одоо ч гэсэн хөгжиж буй орон хэвээр байгаа ба нэг хүнд ногдох ДНБ 3000 ам.доллараас хэтрэхгүй байна.

    Манай улс хүрээлэн буй орчныхоо унаган дүр төрхийг хадгалан үлдээхийн зэрэгцээ дэд бүтэцээ хөгжүүлэх, ажилгүйдлийг багасгах, хөдөө аж ахуйн салбарын бүтээмжийг нэмэгдүүлэх хэрэгтэй байна. Өнөөдөр Монгол улсад дундаж орлоготой орон болох, хурдацтай  хөгжин дэвших бодит боломж бүрдээд  байна. Уг зорилгод хүрэхэд саяхан нээгдсэн байгалийн баялагийн том ордуудыг эдийн засгийн эргэлтэнд оруулах нь чухал байна.

    Манай улс хөршүүд болон Энэтхэг, Австрали, Европын Холбоо, Өмнөд Солонгос, Япон, Хойд Амеркийн үндэстэн дамнасан уул уурхайн том том пүүс корпорацуудын анхаарлын төвд орсон. Гэхдээ бид хий хөөрөлд автах биш үндэсний эрх ашиг, бодит байдлыг тунгаан дүгнэсэн бодлого баримтлана. Одоогоор уул уурхайн том төслүүдээ эдийн засгийн эргэлтэнд оруулах, түүнтэй холбогдох санхүү, дэд бүтцийг бий болгох стратеги баримтлан ажиллаж байна.

    Бид цоо шинэ нээлт хийхийг урьтал болгоогүй. Байгалийн баялгийн арвин нөөцтөй ихэнх улс орон  баялгаа үр ашигтай зарцуулсан байхад зарим нэг нь үр дүнгүй дэмий зарцуулсан тухай бусад орны туршлагыг бид судлаж байна. Стратегийн томоохон орд газруудыг ашиглан эдийн засгийн эргэлтэд оруулж, түүхий эдийг гадаад зах зээлд нийлүүлэх, тээвэрлэх болон олон улсын зах зээлд гаргахын тулд биднээс ихээхэн хүчин чармайлт гаргах шаардага тулгарч байна.

    Гэхдээ энэхүү бодлогын гол нь манай улс зөвхөн түүхий эд нийлүүлэгч орон болох болон аливаа нэг орны эдийн засгаас шууд хамааралтай болох бус, харин эдгээр байдлаас сэргийлэхэд оршиж байгаа болно. Эдийн засгийг хөгжүүлэх олон талт бодлогын хүрээнд экспортын барааны нэр төрлийг олшруулах болон нэмүү өртөг шингэсэн бараа бүтээгдэхүүний үйлдвэрлэлийг дэмжих нь чухал юм. Уул уурхайн салбарын хөгжил дээр тулгуурлан Монгол Улс аж үйлдвэр хөгжсөн орон болохын төлөө бид зорьж байна.

    Манай улс хөгжлийн шинэ шатанд гараад байгаа бөгөөд орчин үеийн шинэ аж үйлдвэрийн цогцолборыг Сайншанд хотод барих, ижил төстэй төвүүдийг бусад бүс нутагт байгуулах, дэд бүтцийн салбарыг шинэчлэх, шинээр төмөр зам, автозам барихын зэрэгцээ хамгийн сүүлийн харилцаа холбооны технологийг нэвтрүүлэх зорилготой ажиллаж байна. Эдгээр зорилгоос зарим нь өнөөдөр биеллээ олоод байна.

    Дээрх зорилгын хүрээнд эдийн засаг өндөр хөгжсөн орнуудаас туршлага судлах, өөрийн хөрсөнд нутагшуулах зорилт тавин ажиллаж байна. Жишээ дурдахад, саяхан үүсгэн байгуулагдсан Төрийн банк нь стратегийн обьектууд байгуулах ажлыг санхүүжүүлэхээс гадна хувийн хэвшлийнхэнд зээл олгох болно. Монголын Хөрөнгийн бирж Лондонгийн Хөрөнгийн биржтэй хамтран ажиллахаар болсон явдал нь бидний зорилгыг стратегийн шинж чанартай болгож байгаа бөгөөд энэ ньМонголын хөрөнгийн биржийг олон улсын санхүүгийн зах зээлд гарган таниулах гол хүчин зүйл байх болно.

    Түүнчлэн олон улсын стандарт, ялангуяа европын стандартыг бүх салбарт нэвтрүүлж, нутагшуулахаар төлөвлөж байна. Эдгээр зорилтыг улс төрийн түвшинд бэхжүүлэх нь чухал бөгөөд ардчилсан парламентын тогтолцоо нь манай улсад бүхий л боломжуудыг олгож байна.

    2008 оны сонгуулиар МАН/МАХН парламентад дийлэнхи олонхийн санал авч дангаар Засгийн газраа бүрдүүлэх эрх олдсон ч улс орны хөгжлийн зорилтуудыг хэрэгжүүлэхийн төлөө шийдвэр гаргаж Ардчилсан намтай хамтарсан Засгийн газар байгуулан ажиллаж байна. Энэхүү шийдвэр нь манай улсын өмнө тулгамдаад буй стратегийн гол зорилтуудыг хэрэгжүүлэх чиглэлээр идэвхтэй ажиллах боломж олгож байгаа бөгөөд 2012 он хүртэл эрх барих Хамтарсан Засгийн газар улс орны өмнө тулгараад байгаа  чухал асуудлуудыг шийдвэрлэж ихээхэн амжилтанд хүрнэ гэдэгт бид итгэлтэй байдаг.

    Саяхан болж өнгөрсөн манай намын ээлжит хурлаар бид Монгол Улсад сүүлийн 20 жилд өрнөсөн өөрчлөлт шинэчлэлтэд үнэлэлт дүгнэлт өгөхийн зэрэгцээ Монгол Улсын хөгжлийн дараагийн 20 жилийн бодлогыг тодорхойлсон. Манай нам энэ удаагийн ээлжит хуралдаанаар өөрийн нэрээ өөрчилж, Монгол Ардын нам хэмээх анхны нэрээ сэргээн аваад байгааг олон улсын улс төр судалдаг эрхэм нөхөд та бүхэнд мэдээлэхэд таатай байна.

    /Эрхэм хүндэт хамтран зүтгэгчид ээ/,
    Бидний өмнө тавигдсан зорилгуудыг хэрэгжүүлснээр бидэнд бүс нутгийн хэмжээнд хамтран хөгжих боломж бүрдэх юм. Бидний хөгжлийн бодлогын гол хэсэг нь тухайн бүс нутгийн орны ашиг сонирхол болон хэтийн төлвийг харгалзан үзсэн нэгдсэн нэг бодлого байх болно. Монгол Улсын бодлогын тэргүүлэх зорилго нь хөрш орнуудтайгаа хамтран ажиллах явдал юм.

    Зүүн хойд Ази нь улс төр болон эдийн засгийн харилцаагаараа эрчимтэй хөгжиж буй бүс нутагт зүй ёсоор тооцогдож байна. Энэхүү бүс нутаг нь өөрийн эрдэс баялагийн нөөц, эрчим хүчний үүсвэрээс гадна үйдвэрлэлийн бүтэц, ажиллах хүчний нөөц, хөрөнгө, технологи болон зах зээлийн хэмжээгээрээ дэлхий дахины анхаарлыг татаж байна. Эдгээр нь энэхүү бүс нутгийг 21-р зууны дэлхийн эдийн засгийн тэргүүлэх төвүүдийн нэг болгохыг тодотгон харуулж байгаа юм. Сүүлийн 30 жилийн турш Зүүн хойд Азийн  дэлхийн эдийн засагт оруулж буй хувь нэмэр тасралтгүй өссөөр байна.

    2009 оны байдлаар дэлхийн нийт эдийн засгийн экспортын 20 хувь, импортын 16  хувь тус бүс нутагт ногдож байна.
    Зүүн хойд Азийн хувьд эдийн засгийн интеграцийн явц, аюулгүй байдлын хүрээн дэх олон талт хамтын ажиллагаа нь тогтворжсон Европын түвшинд хүрэхийн тулд ихээхэн хүчин чармайлт гаргах шаардлагатай байна. Хүйтэн дайны ул мөрийг даван туулсан бүс нутгийн орнуудад даяаршлын нөлөө болон харилцан хамааралтай байх явдал илүү мэдрэгдэж байна.

    Солонгосын хойгийн байдал, түүхэн маргаантай асуудлууд гэх зэрэг тогтвортой байдлыг алдагдуулсан хүчин зүйлүүд одоо ч дээрх бүс нутагт оршин тогтносоор байна. Эдгээр болон бусад асуудлыг зохицуулан шийдвэрлэхэд цаг хугацаа болон бүх талын хүчин чармайлт ихээхэн шаардлагатай байгаа юм. Манай хоёр их хөрш болох Орос, Хятад хоорондын харилцаа бүс нутгийн төдийгүй дэлхий дахины тогтвортой байдал, хөгжил дэвшлийн чухал хүчин зүйл хэвээр байгаа билээ.

    200 орчим жилийн өмнөхөн Оросын гадаад бодлогын хүрээнийхэн дунд Оросын ашиг сонирхол зөвхөн Балканы хойгоор тогтохгүй Амур мөрөн, Хар Иртышд буй талаар яригддаг байсан. Гадаад, дотоод хүчин зүйлсийн улбаатайгаар 1990-ээд оны сүүлээс ОХУ Азийн улс орнуудтай хамтын ажиллагаагаа идэвхжүүлэх байр суурь баримтлах болсныг нааштай хандлага хэмээн Монгол улс талархан хүлээн авсан.

    Сүүлийн хэдэн жил Москва Алс Дорнодын хөгжилд чухал ач холбогдол өгч байгаа бөгөөд “2020 он хүртэлх Алс Дорнодын нийгэм эдийн засгийн хөгжлийн стратеги”-ийн талаар Хабаровскийн бага хурал дээр Ерөнхий сайд В.Путины саяхан хэлсэн үгийг ихэд талархан дэмжиж байна. Хөгжлийн хөтөлбөрөө харилцан ашигтай, бие биеэ нөхсөн хамтын ажиллагаа болгон зохион байгуулах бодит боломж байгаа хэмээн үзэж байгаа.

    Тухайлбал, бид хөрш Эрхүү муж улсад Ковыктинскийн байгалын хийн нөөцийг олзворлох ажлын явцыг ажиглаж байгаа бөгөөд энэ бус нутгаас хий дамжуулах хоолойг Монгол Улсаар дамжуулах сонирхолтой байдаг билээ. Энэ нь манай нийслэл хотын эрчим хүчний хамгамжийн асуудал болон экологийн нөхцөл байдлыг сайжруулахаас гадна транзитаар Хятадад хий экспортлох ирээдүйн боломжийг нээнэ хэмээн үзэж байна. Монгол Улс нь мах, махан бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэгч томоохон улсын хувьд энэ төрлийн бараа бүтээгдэхүүнийг хил залгаа болон ОХУ-ын орон нутгийн субъектүүдэд нийлүүлэх өргөн боломжтой.

    Бид ОХУ-ыг Дэлхийн худалдааны байгууллагад гишүүнээр элсэхийг ямагт дэмжиж ирсэн. Үүнтэй холбогдуулан хоёр талын хэлэлцээний үндсэн дээр 2005 онд холбогдох протоколд гарын үсэг зурсан билээ. ОХУ-тай хийж буй манай худалдаан ихээхэн алдагдалтай хэвээр байна. Манай экспортын гол нэр төрлийн бараа бүтээгдэхүүн татвар болон хэд хэдэн татварын бус хоригоос шалтгаалж оросын зах зээлд нэвтрэх боломжоор нэлээд хязгаарлагдмал байна.

    Худалдааг харилцан либералчлах асуудлыг хоёр тал бараг 20 жилийн турш хэлэлцэж байгаа боловч амьдрал дээр бодит ахиц гарахгүй байна. Үүнтэй холбогдуулан худалдаа, эдийн засгийн хамтын ажиллагааг өргөжүүлэх, цоо шинэ түвшинд авчрах, магадгүй Гаалийн холбооны түвшинд ч яригдаж болох чөлөөт худалдааны хэлэлцээрт гарын үсэг зурах саналыг бид дэвшүүлж байгаа юм.

    Монгол Улс ураны ихээхэн нөөцтэй бөгөөд атомын эрчим хүчний салбарт ч ОХУ-тай хамтарч ажиллах сонирхолтой байгаа бөгөөд цөмийн эрчим хүчний ашиглалтыг нарийн судлах, энэ салбарт тодорхой төсөл хэрэгжүүлэх, техник, эдийн засгийн үндэслэлийг хамтарч боловсруулах хамтарсан ажлын хэсэг байгуулах санал дэвшүүлж байна.

    Монгол Улс, Оросын Алс Дорнод, Зүүн хойд Хятад, хоёр Солонгос, болон Япон нь эрчим хүч, хүнд болон хөнгөн үйлдвэрлэл, хөдөө аж ахуй г.м. олон салбарт нягт хамтарч ажиллах өргөн боломжтой худалдаа, эдийн засгийн асар том орон зай билээ. Энэ төрлийн хамтын ажиллагааны урьтал нөхцөл бидэнд байгаа. Тус бүс нутгийг хөгжил цэцэглэлийн хүчирхэг хөдөлгүүр болгох зорилгоор зарим улсын байгалийн нөөц, хүний нөөцийг нөгөө хэсэг улсын өндөр хөгжсөн дэд бүтэц, шинжлэх ухаан, үйлдвэрлэлийн чадавхитай хослуулах боломжтой юм.

    Дээрх нь худалдаа, санхүү, хөрөнгө оруулалт, дэд бүтэц, эрчим хүч, харилцаа холбоо, аялал жуулчлал, болон хүрээлэн буй орчныг хамгаалах салбарын хамтын ажиллагааг өргөжүүлэхэд чиглэсэн бүс нутгийн хэмжээний тодорхой төслүүдийг хэрэгжүүлэхэд тус дөхөм болох юм. Зүүн хойд Азийн үйлдвэрлэлийн чадавх, шинжлэх ухаан техникийн дэвшил, хөрөнгө санхүүгийн боломжийг оновчтой, зөв тараан байршуулснаар бие биеэ харилцан нөхсөн, тухайн бүс нутгийн хөгжлийг урагшлуулсан, ард олны амьжиргааг дээшлүүлсэн нэгдсэн зорилт биелэлээ олно гэдэгт бүрэн итгэж байна.

    Хүндэд анд нар аа,
    Нийгэм-эдийн засаг, улс төрийн салбар дахь олон талт хамтын ажиллагаа нь хамтын хөгжлийн баталгаа юм. Зүүн хойд Ази нь манай улсын гадаад бодлогын тэргүүлэх чиглэлийн нэг бөгөөд бид тус бүс нутгийн улс гүрнүүдтэй хамтран ажиллах явдлыг үндэсний аюулгүй байдал, эдийн засгийн хөгжлийн гол тулгуур хэмээн үздэг. Зүүн хойд Азийн орнууд улс төр, эдийн засгийн салбарт өөр хоорондоо нягт холбоотой байдаг. Эдгээр улсын дэлхийн геополитик болон худалдаанд эзлэх жин өсөн нэмэгдсээр байна. Тиймээс бүх нийтийн сайн сайхан, энх тайвны төлөө тус бүс нутгийн улсуудтай найрсаг харилцаа, хамтын ажиллагааг хөгжүүлэхийн төлөөх үйл хэргээ Монгол Улс үргэлжлүүлэх болно.

    Хүндэт Анатолий Васильевич,
    Хүндэт багш, профессорууд аа,
    МГИМО-гийн оюутнууд аа,
    Өөрийн улсын болон ОХУ-тай тогтоосон найрамдалт харилцааны талаар, түүнчлэн Зүүн хойд Ази дахь хамтын ажиллагааны хэтийн төлөвийн талаар ийм онцгой хүндтэй хүмүүсийн өмнө санал бодлоо хуваалцах боломж олгосонд дахин талархал илэрхийлж байна. ОХУ-д хэрэгжүүлж буй миний энэ айлчлал манай хоёр улсын харилцааг цаашид өргөжүүлэхэд түлхэц үзүүлнэ гэдэгт итгэлтэй байна. Манай сургууль цаашид цэцэглэн хөгжихийг хүсэхийн хамт, багш нартаа улам их бүтээлч амжилт гаргах, Москвагийн олон улсын харилцааны дээд сургууль төгсөгчдийн ирээдүй үе болох оюутан залуучууддаа эрч зоригтойгоор хүчээ сорьж, шинэ шинэ амжилтад хүрэхийн ерөөл дэвшүүлж байна.

    Анхаарч сонссонд баярлалаа.

  • Эрмитажийн монгол үзмэрүүд Ерөнхий сайдын анхааралд орлоо

    Эрмитажийн монгол үзмэрүүд Ерөнхий сайдын анхааралд орлооМонгол Улсын Ерөнхий сайд С.Батболд ОХУ-д энэ сарын 13-16-нд албан ёсны айлчлал хийх үеэрээ Оросын Холбооны Улсын Засгийн газрын Дарга В.В.Путин, тус улсын Холбооны Хурлын Холбооны Зөвлөлийн Дарга С.М.Миронов, Холбооны Хурлын Төрийн Думын Дарга Б.В.Грызлов нартай уулзаж өргөтгөсөн хэлэлцээнд хоёр талын ажиллагаатай холбоотой тодорхойгүй байсан олон чухал  асуудлуудад шийдэл өгсөн юм. Мөн Санкт-Петербург хотод зочилсон билээ. Хоёр улсын улс төр, эдийн засаг хамтын ажиллагааны талаар томоохон шийдвэрүүд гарсан эдгээр албан уулзалтын үеэр нийгэм, түүх, соёлын дурсгалт зүйлсийн талаарх яриа ч мөн өрнөж байлаа.

    ОХУ-ын түүх, соёлын өвийн төв хэмээн тодотгодог Санкт-Петербург хотноо айлчлах үеэрээ Монгол Улсын Ерөнхий сайд С.Батболд, түүний гэргий Х.Отгонтуяа нар Эрмитажийн музей үзэж сонирхсон юм. Дэлхийд алдар нь түгсэн, жилийн жилд сая сая жуулчны хөлд дарагддаг Эрмитажийн музейд манай улсын эртний түүх, соёлыг илэрхийлэх үзмэрүүд байдаг.

    Засгийн газрын тэргүүн энэ үеэр Монголын эртний түүхийн үнэт ховор үзмэрүүдийг эх оронд нь авчрах, хуулбарлаж авах тухай хүсэлтээ тавьж, Монголд үзэсгэлэн гаргаж ард иргэддээ үзүүлэх боломжийг эрэлхийлэн албаны хүмүүстэй санал солилцлоо. ОХУ-ын Холбооны Хурлын Холбооны Зөвлөлийн дарга С.М.Миронов, Санкт-Петербург хотын Захирагч хатагтай В.И.Матвиенко нартай уулзахдаа энэ талаар ярилцаж, асуудал хөндсөн бөгөөд тэд ч дэмжиж хамтран ажиллахаа илэрхийллээ