Blog

Монгол Улсын Ерөнхий сайд С.Батболдтой ОХУ-ын Засгийн газрын дарга В.В.Путин 2 дугаар сарын 26-ны өдөр утсаар ярив. Оросын талын санаачлагаар зохион байгуулсан ярианы үеэр Засгийн газрын дарга В.В.Путин манай улсад өвөлжилтийн байдал хүндэрч буйтай холбогдуулан найрсаг харилцаатай хөрш орны хувьд бололцоотой тусламж, дэмжлэг үзүүлэхийг мэдэгдлээ. Энэ хүрээнд Монголтой хөрш бүс нутгийн удирдлагуудтай зөвлөлдсөний үндсэн дээр эхний ээлжинд 50 мянган тонн тэжээлийн буудай нийлүүлэх шийдвэр гаргаснаа уламжилав. Ийнхүү ОХУ-ын Засгийн газрын дарга В.В.Путинд Монголд болсон зудын гамшигт анхаарал хандуулж буйд Ерөнхий сайд С.Батболд Монголын ард түмэн, Засгийн газрын зүгээс талархал илэрхийллээ. Монгол, Оросын эдийн засгийн харилцаа, хамтын ажиллагааны зарим асуудлаар Засгийн газрын тэргүүн нар энэ үеэр мөн санал солилцлоо гэж Засгийн газрын Хэвлэл, мэдээллийн албанаас мэдээлэв.

Хатагтай, ноёд оо

Юуны өмнө энэ танхимд хүрэлцэн ирсэн Та бүхний энэ өдрийн амар амгаланг айлтгаж, үндэсний семинарын үйл ажиллагаанд амжилт хүсье. Эрүүл мэндийн даатгал нь нэг талаас даатгуулагчдад эрүүл мэндийн чанартай тусламж үйлчилгээ үзүүлэхийн тулд байгууллага, иргэдээс хуулийн дагуу шимтгэл хураагаад тэдэнд  эрүүл мэндийн байгууллагаар дамжуулан эмнэлгийн тусламж, үйлчилгээг хүргэдэг өвөрмөц  тогтолцоо, нөгөө талаас эрүүл мэндийн даатгалын санхүүжилт нь Монгол Улсын Үндсэн хуульд заасны дагуу өвчтөний эмчилгээний зардалд эрүүл хүмүүсийн даатгалын мөнгийг ашиглах эв санааны нэгдлийн зарчимд тулгуурладаг тогтолцоо юм.

Манай улс эрүүл мэндийн төсвийн санхүүжилтийг нэмэгдүүлэх, эрүүл мэндээ хамгаалахад иргэн бүрийн ухамсартай  оролцоог бий болгох зорилгоор эрүүл мэндийн даатгалыг 1994 оноос хэрэгжүүлж эхэлсэн. Түүнээс хойш багагүй хугацаа өнгөрлөө. Бас хууль, тогтоомж холбогдох дүрэм, журам ч байнга өөрчлөгдөж ирлээ. Өнөөдрийн байдлаар манай орны хүн амын 80 гаруй хувь нь эрүүл мэндийн даатгалд хамрагдаж байна.

Гэсэн хэдий ч хууль эрх зүйн орчны өөрчлөлтөөс болж 2005-2008 онд эрүүл мэндийн даатгалын сангийн эрүүл мэндийн нийт зардалд эзлэх хувь 26-аас 18 хувь болтлоо буурлаа. Бас дээрх хугацаанд төсвийн нийт зардалд эзлэх эрүүл мэндийн зардал  5-аас 3 хувь болтлоо буурсан байна. Энэ нь улс орны төсвийн нийт зардлын 6-гаас доошгүй хувийг эрүүл мэндийн салбарт зарцуулах тухай Дэлхийн эрүүл мэндийн байгууллагын  зөвлөмж манай оронд хэрэгжихгүй байгааг харуулж байна.

Харин 2009 онд холбогдох сайд нарын тушаалаар эрүүл мэндийн даатгалд хамрагдах эрүүл мэндийн тусламж, үйлчилгээний хүрээг өргөтгөж, 107 оношийн бүлгийн хамаарлаар санхүүжүүлэх, эрүүл мэндийн даатгалын хувьсах зардлын хэмжээг өөрчилсний дүнд 2010 онд эрүүл мэндийн даатгалын санхүүжилт 76 тэрбум төгрөгт хүрч, эрүүл мэндийн даатгалын сангаас оруулж байгаа хөрөнгийн хэмжээний эрүүл мэндийн салбарын нийт зардалд эзлэх хувь 28 болж өсөхөөр байна.

Өнөөдөр Нийгмийн хамгаалал, хөдөлмөрийн яам, Эрүүл мэндийн яамны хамтарсан ажлын хэсэг Иргэний эрүүл мэндийн даатгалын тухай хуулийн шинэчилсэн найруулагыг боловсруулж байна. Энэ үед улс төрчид, төрийн болон төрийн бус байгууллагын төлөөлөгчид Төрийн ордонд цуглаж  эрүүл мэндийн даатгалын шинэчлэлийн асуудлаар санал солилцож  байгаа нь чухал ач холбогдолтой юм. Яагаад гэвэл өнгөрсөн хугацаанд бид эрүүл мэндийн даатгалын үр ашгийг бууруулж байгаа цөөнгүй асуудалтай тулгарч байсан.
 
Тухайлбал, нэгдүгээрт, эрүүл мэндийн даатгалд оролцогч талууд болох Нийгмийн хамгаалал, хөдөлмөрийн яам, Эрүүл мэндийн яам, Нийгмийн даатгалын үндэсний зөвлөл, Эрүүл мэндийн даатгалын салбар зөвлөлийн эрх үүрэг, хариуцлага тодорхой бус, байр суурь нь хуваагдмал, нэгдсэн бодлогогүй явж ирсэн байна. Хоёрдугаарт, 2004 оноос хойш боловсруулж эхэлсэн эрүүл мэндийн даатгалын бодлого, стратеги одоо хүртэл батлагдаагүй байгаагаас иргэний эрүүл мэндийн даатгалын хууль олон удаа өөрчлөгдөж, эрүүл мэндийн даатгалын бодлого, зохицуулалтад улс төрийн шийдвэр давамгайлж ирсэн байна.

Гуравдугаарт, эрүүл мэндийн даатгал нийгмийн хамгааллын тогтолцоонд явж ирсэн 14 жилд даатгалын сангуудын нэгдсэн удирдлагын зардлыг бууруулж байсан сайн талтай ч эрүүл мэндийн даатгалын удирдлага, зохион байгуулалт, санхүүжилтийн арга нь эмнэлгийн тусламж үйлчилгээний чанартай уялдсан үр дүнтэй нэгдсэн тогтолцоо болж чадаагүй байна. Гэхдээ эрүүл мэндийн даатгал хэрэгтэй эсэх талаар өнөөдөр мэтгэлцэх шаардлага байхгүй. Эрүүл мэндийн даатгал янз бүрийн хэлбэр, агуулгаар дэлхийн улс орнуудад амжилттай хэрэгжиж  баялаг туршлага хуримтлагдсан байна. Манай орны хувьд ч энэ чиглэлээр зарим нааштай алхмууд хийгдсэн гэдгийг Та бүхэн мэдэж байгаа.

Засгийн газар эрүүл мэндийн салбарын нийт зардалд эрүүл мэндийн даатгалын сангаас өгч байгаа хөрөнгийн эзлэх хувь нэмэгдэхийн хэрээр эрүүл мэндийн салбарын эдийн засаг эрүүлжиж, иргэдийн эрүүл мэндийнхээ төлөө тавих анхаарал, нийгмийн өмнө хүлээх хариуцлага дээшлэнэ гэж үзэж байна. Бид эрүүл мэндийн даатгалын бодлого, эрх зүйн шинэтгэлийн хүрээнд  нэгдүгээрт, эрүүл мэндийн даатгалын дунд болон урт хугацааны бодлого, стратегийг тодорхойлох, хоёрдугаарт, эрүүл мэндийн даатгалын бие даасан тогтолцоог бүрдүүлэх, гуравдугаарт, эрүүл мэндийн даатгалын санхүүжилтийг эмнэлгийн тусламж, үйлчилгээний чанартай уялдуулах, дөрөвдүгээрт, оролцогч талуудын үүрэг хариуцлагыг тодорхой болгох, тавдугаарт, даатгалтай иргэнд эмнэлэг, эмчээ сонгох  бололцоог олгох,  зургаадугаарт, эрүүл мэндийн даатгалыг нь төр хариуцаж байгаа иргэдийн бүтэц, төлбөрийн хэмжээг үндэслэлтэйгээр тогтоох зэрэг тодорхой зорилт тавин ажиллаж  байна.
 
Эдгээр асуудлыг шийдвэрлэснээр эрүүл мэндийн даатгалын байгууллагын үүрэг, хариуцлага, чадавхи дээшилж, эрүүл мэндийн тусламж, үйлчилгээний чанар сайжирч, даатгуулагчдын сэтгэл ханамж дээшлэх болно. Засгийн газар эрүүл мэндийн салбарын санхүүжилтэд төсөв болон эрүүл мэндийн даатгалын сангаас оруулж байгаа хөрөнгө, төлбөртэй тусламж, үйлчилгээний  зохистой харьцааг бий болгох нь шинэчлэлийн гол зорилт гэж үзэж байна. Мөн эрүүл мэндийн салбарын санхүүжилтийн дийлэнх хэсэг хүн амыг өвчнөөс урьдчилан сэргийлэхэд бус эмчлэхэд чиглэгдэж байгааг өөрчлөхөд анхаарч ажиллах болно. Эдгээр асуудлыг шийдвэрлэснээр хувь хүнийг эрүүл мэндээс шалтгаалсан санхүүгийн эрсдлээс хамгаалах, эмнэлгийн тусламж, үйлчилгээг иргэн бүрт тэгш хүртээх, чанарыг сайжруулах тухай эрүүл мэндийн салбарын үндсэн зорилтыг хангах нөхцөл бүрдэнэ.
 
Сүүлийн үед эрүүл мэндийн даатгалын хамралт, даатгалын сан нэмэгдэх  хандлага бодитой ажиглагдахгүй байна. Энэ нь малчид, ажилгүй  иргэдийн хамралт  муу, төрөөс хариуцаж байгаа даатгуулагчийн даатгалын төлбөрийн хувь хэмжээ бага байгаатай холбоотой юм. Саяхан Хүний хөгжил сангийн тухай хууль батлагдсанаар иргэн хишиг, хувиасаа эрүүл мэндийн даатгалын шимтгэлээ төлөх боломж бүрдүүлсэн нь цаашид эрүүл мэндийн хамрагдагсадын хүрээг өргөтгөх боломжийг бүрдүүлж байна. Иймд энэ асуудал дээр манай холбогдох байгууллагууд санаачлагатай ажиллах шаардлагатай байна. Нөгөө талаар  Засгийн газар эрүүл мэндийн даатгалыг нь төр хариуцаж байгаа иргэдийн бүтэц, төлбөрийн хэмжээг үндэслэлтэйгээр тогтоох зорилгоор судалгаа хийж байна.

Эцэст нь хэлэхэд хувь хүн, гэр бүлийн хүрээнд эрүүл аж төрөх ёсыг хэвшүүлэх, эрүүл мэндийн даатгалын талаархи мэдлэг, ойлголтыг дээшлүүлэх нь эрүүл мэндийн даатгалын үр өгөөжийг нэмэгдүүлэх чухал хүчин зүйл болдог байна. Тийм учраас  миний бие энэхүү уулзалтын ач холбогдлыг өндрөөр үнэлж байна. Та бүхний гаргасан ажил хэрэгч, оновчтой санал бидний шинэчлэн боловсруулж, удахгүй УИХ-д өргөн барих гэж байгаа Иргэний эрүүл мэндийн даатгалын хуулийн төсөлд  тусгалаа олох болно.

Уулзалтын ажиллагаанд дахин амжилт хүсье.
Анхаарал тавьсанд баярлалаа.

Мянганы Сорилтын Сангийн Удирдах зөвлөлийн хурал 2010 оны 2 дугаар сарын 25-ны өдөр болж Монгол Улсын Ерөнхий сайд, Удирдах зөвлөлийн дарга  С.Батболд хуралдааныг удирдав. Хурлаар Мянганы Сорилтын Сангийн 2009 оны Худалдан авалтын төлөвлөгөөний гүйцэтгэлийн тайлан, 2010 оны эхний хагас жилийн худалдан авалтын төлөвлөгөөг батласан байна.

Мөн “Хөдөлмөрийн зах зээлийн судалгаа хийх, зөвлөх үйлчилгээ хийх тухай”, “Мэргэжлийн боловсрол, сургалтын үндэсний тэтгэлэгт хөтөлбөрийг хэрэгжүүлэх үйлчилгээ үзүүлэх тухай”, “Олон нийтийн сургалт, сурталчилгааны компанит ажил гүйцэтгэх тухай”, “Машин, механизмын засвар, үйлчилгээний багш бэлтгэх туршилтын төсөл хэрэгжүүлэх тухай” гэрээтэй танилцав. Мөн хурлаар П.Батсайханыг Замын төслийн, С.Мангалыг Эрчим хүч, хүрээлэн буй орчны төслийн, П.Баярмагнайг Олон нийттэй харилцах асуудал хариуцсан захирлаар тус тус томилов

Монгол Улсын Засгийн газрын 12-р хуралдаан болж УИХ-ын зарим гишүүний санаачлан боловсруулсан хуулийн төслийг хэлэлцэн санал, дүгнэлт гаргав.

–    Улсын Их хурлын гишүүн Э.Мөнх-Очир, Р.Амаржаргал нарын санаачлан боловсруулсан “Дэлбэрэх бодис, тэсэлгээний хэрэгслийн эргэлтэд хяналт тавих тухай” хуулийн төслийн шинэчилсэн найруулгын төслийг хэлэлцээд хуулийн төслийг бүхэлд нь дэмжих боломжгүй гэж үзэн хууль санаачлагч нарт уламжлахаар тогтов.

–    Улсын Их Хурлын гишүүн Д.Дондог, Л.Гантөмөр нарын санаачлан боловсруулсан Төрийн аудитын байгууллагын чадавхийг бэхжүүлэх талаар авах зарим арга хэмжээний тухай Улсын Их Хурлын тогтоолын төслийг хэлэлцээд хэд хэдэн үндэслэлээр дэмжих боломжгүй гэж үзэн хууль санаачлагчдад уламжлахаар болов.

–    Улсын Их хурлын гишүүн Н.Ганбямба, Н.Энхболд, Я.Батсуурь, Д.Дондог, Ц.Сэдваанчиг нарын санаачлан боловсруулсан “Өндөр технологийн аж үйлдвэрийн талаар төрөөс баримтлах бодлого батлах тухай” Улсын Их Хурлын тогтоолын төслийг хэлэлцээд зарчмын хувьд дэмжин Засгийн газрын гишүүдээс гаргасан саналыг нэмж тусган хууль санаачлагч нарт уламжлахаар тогтов.

–    Барааны тэмдэг, газар зүйн заалтын тухай хуулийн шинэчилсэн найруулгын төслийг хэлэлцээд зарчмын хувьд дэмжиж, Засгийн газрын гишүүдээс гаргасан саналыг тусган Улсын Их Хуралд өргөн мэдүүлэхээр тогтлоо.

–    Монгол Улсын Засгийн газрын 2008-2012 оны үйл ажиллагааны хөтөлбөрт тусгагдсан “Оюуны өмчийн хувьд мэргэжлийн түвшинд үйлчилгээ үзүүлэх, нийгмийн хөгжил, олон улсын чиг хандлагад нийцсэн эрх зүйн зохицуулалтыг боловсронгуй болгох” зорилтыг хэрэгжүүлэх шаардлагын дагуу “Барааны тэмдгийн хуулийн тухай” Сингапурын гэрээнд нэгдэн орохыг соёрхон батлуулахаар Улсын Их Хуралд өргөн мэдүүлэхээр тогтов.

ТОВЧХОН:

–    2010 оны 1 дүгээр сарын 12-13-ны өдрүүдэд Улаанбаатар хотноо зохион байгуулагдсан Эдийн засгийн хамтын ажиллагааны Монгол, Унгарын Засгийн газар хоорондын комиссын III хуралдааны дүнг сайшааж, уг хуралдааны мөрөөр хэрэгжүүлэх ажлын төлөвлөгөөг батлан, хэрэгжилтэд нь хяналт тавьж ажиллахыг Зам, тээвэр, барилга, хот байгуулалтын сайд, комиссын Монголын хэсгийн дарга Х.Баттулгад даалгалаа.

–    Компьютерийн кирилл ба монгол үсгийн нэгдсэн кодын MNS 5552:2005 стандартыг төрийн байгууллагын албан хэрэгт мөрдүүлэхээр шийдэв. 

–    Хууль тогтоомж, Засгийн газрын шийдвэрийн хэрэгжилтийн 2009 оны жилийн эцсийн дүнг Монгол Улсын сайд, Засгийн газрын Хэрэг эрхлэх газрын дарга Ч.Хүрэлбаатар Засгийн газрын гишүүдэд танилцуулав. Үүнтэй холбогдуулан Улсын Их Хурлын болон Байнгын хороодын тогтоол, Засгийн газрын шийдвэрийн заалт, арга хэмжээ бүрийг хяналтад авч, хэрэгжүүлэх ажлыг шуурхай зохион байгуулах, биелэлтийг тогтоосон хугацаанд нь бодитойгоор тайлагнах, 2009 оны эцсийн байдлаар тасарсан болон хэрэгжилт нь удааширч байгаа асуудлыг хэрэгжүүлэх арга хэмжээ авч ажиллахыг сайд, Засгийн газрын агентлагийн дарга, аймаг, нийслэлийн Засаг дарга нарт даалгалаа.

–    Байгаль орчин, аялал жуулчлалын сайд Л.Гансүхийг 2010 оны 3 дугаар сарын 15-25-ны өдрүүдэд Холбооны Бүгд Найрамдах Герман Улсад зохион байгуулагч талын зардлаар ажлын айлчлал хийхийг зөвшөөрөв.

–    Төрийн захиргааны албан хаагчдад зэрэг дэв олгуулахаар Монгол Улсын Ерөнхийлөгчийн Тамгын газрын дарга, Монгол Улсын Их Хурлын Тамгын газрын Ерөнхий нарийн бичгийн дарга, сайд, аймаг, нийслэлийн Засаг дарга нарын саналыг үндэслэн Төрийн албаны зөвлөлөөс оруулсан төрийн захиргааны нэр бүхий албан хаагчдад төрийн захиргааны тэргүүн түшмэлийн албан тушаалын зэрэг дэв олгуулах тухай асуудлыг хэлэлцэн дэмжээд Монгол Улсын Ерөнхийлөгчид өргөн мэдүүлэх нь зүйтэй гэж үзэв. Түүнчлэн төрийн захиргааны нэр бүхий албан хаагчдад эрхэлсэн түшмэлийн зэрэг дэв олгох тухай асуудлыг хэлэлцээд Ерөнхий сайдын захирамж гаргахаар болов.

–    Мал өвөлжилтийн нөхцөл байдал онц хүндэрсэнтэй холбогдуулан хөрш орон, олон улсын байгууллагаас ирүүлсэн тусламжийн зарим бараа, материалыг хуваарилах талаар холбогдох байгууллагуудаас ирүүлсэн саналын талаар Монгол Улсын Шадар сайд, Улсын Онцгой комиссын дарга М.Энхболд Засгийн газрын гишүүдэд танилцуулав. Үүнтэй холбогдуулан тусламжийн бараа, материалыг тухайн зориулалтынх нь дагуу өвөлжилт хүндэрсэн аймгуудад хуваарилахыг зөвшөөрч, тээвэрлэлт, зарцуулалтад  хяналт тавьж ажиллахыг Шадар сайд, Улсын Онцгой комиссын дарга М.Энхболдод даалгав.

–    Засгийн газрын хэрэгжүүлэгч Автотээврийн газрын балансад бүртгэлтэй, Нийслэлийн Сонгинохайрхан дүүрэгт байрлах 20 айлын орон сууцыг сууц эзэмшигчдэд нь үнэ төлбөргүйгээр хувьчлах болов.

Томуу, томуу төст өвчний талаарх мэдээллийг сонсов

2 дугаар сарын 17-18-наас энэ өвчин хөдөө аймгуудад дэгдэлт байдлаар илэрч эхэлсэн байна. Нийслэлийн хэмжээнд 2 дугаар сарын 22-нд 1174 хүүхэд хэвтэн эмчлүүлж байсан бөгөөд 322 хүүхэд шинээр хэвтэж, 302 хүүхэд эдгэрч гарсан байна. 23-ны өдөр 235 хүүхэд шинээр хэвтэж 126 хүүхэд эдгэрч гарчээ. Томуу, томуу төст өвчин 2 сараас 2 хүртэлх насны хүүхэд хатгалгаа байдлаар хүндрэх хандлагатай байна. Дүүрэг, аймгуудын нэгдсэн эмнэлгүүдийн ачаалал хэт ихэсч, өрхийн эмнэлгүүд ердийнхөөс 4 дахин илүү ачаалалтай болж нэг оронд 3 хүүхэд ноогдож байна.
Жич: 

Ерөнхий сайд Засгийн газрын хуралдааны төгсгөлд нийслэлийн амаржих газруудад гараад байгаа өнөөгийн хүндрэлтэй байдлын талаар мэдээлэл бэлтгэн зохих албан тушаалтнуудад хариуцлага тооцох асуудлаар ирэх баасан гарагт Засгийн газрын хуралдаанд танилцуулахыг Эрүүл мэндийн сайд С.Ламбаад үүрэг болгов гэж Засгийн газрын Хэвлэл, мэдээллийн албанаас мэдээллээ.

Томилгоо

Азадын Баатарцогтыг Монгол Улсаас Оросын Холбооны Улсын Эрхүү хотод суух Ерөнхий консулаар томилов.
А.Баатарцогт 1957 онд Завхан аймгийн Улиастай хотод төрсөн. Эхнэр, хүүхдийн хамт амьдардаг.

– 1975 онд дунд сургууль
– 1975-1980 онд Москва хотын Хилийн цэргийн командын дээд сургууль
– 1988-1991 онд Фрунзийн нэрэмжит ерөнхий цэргийн академи
– Москва хотноо цэргийн дээд курс, Англи Улсад хэлний курс тус тус төгссөн.
– Оператив-тактикийн цэргийн командын мэргэжилтэй. Хошууч генерал цолтой.
– 1980-1985 онд хилийн дугаар ангид хилийн албаны тасгийн туслах, тасгийн дарга
– 1985-1988 онд Хилийн ба ДЦУЕГ-ын штабт чиглэлийн дарга, тасгийн дарга, штабын дарга
– 1991-1998 онд УАБХЕГ-ын Хилийн цэргийн штабт ахлах офицер, хэлтсийн дарга
– 1998-2004 онд Москва дахь ЭСЯ-нд хилийн албаны төлөөлөгч, хоёр, нэгдүгээр нарийн бичгийн дарга
– 2004-2009 онд Хил хамгаалах ерөнхий газарт дэд дарга бөгөөд хилийн цэргийн штабын дарга, Ерөнхий газрын дарга, Хилийн цэргийн командлагчаар ажиллаж байсан. Төрийн албанд 29 жил, Дипломат албанд 6 жил ажилласан юм.

Засгийн газраас төрийн өмчийн их, дээд сургуулиудыг нэгтгэн оюутны хотхон байгуулах замаар боловсролын шинэчлэлийг эхлүүлэх  тухай шийдвэр гаргасан билээ. Энэ арга хэмжээний хүрээнд 2010 оны 2 дугаар сарын 24-ний өдөр Оюутны хотхон байгуулах асуудлаар холбогдох албаны хүмүүс зөвлөлдлөө. Зөвлөгөөнийг Ерөнхий сайд С.Батболд удирдав. Тэрбээр зөвлөгөөнд оролцогчдод хандаж “Боловсролын салбарын шинэчлэлийг хийхдээ их, дээд сургуулийн шинэчлэлийг яаж, ямар арга замаар оновчтой хийх талаар санал солилцохоор цуглараад байна.

Их, дээд сургуулийн шинэчлэлийн гол зарчим нь сургалт, түүний чанарын асуудал байх ёстой. 40 сургуулийг 6 болгон цөөрүүлснээр шинэчлэл хийгдэнэ хэмээн үзэж болохгүй. Гол нь чанарын хойноос хөөцөлдөх нь энэ шинэчлэлийн зорилго юм. Оюутнууд төгсөхдөө ажлын байртай, тэр ажлынхаа байранд тэнцэх боловсрол дадлагатай, ажлын шаардлага хангах хэмжээнд хүрсэн  байх нь чухал.

Ийм түвшинд хүргэхийн тулд дараах асуудалд анхаарах хэрэгтэй. Үүнд:
•    Оюутны хотхон байгуулна гэдэг нь зөвхөн байр, газрыг нь шийдэхасуудал биш, сургалтыг шинжлэх ухаан, үйлдвэрлэлтэй холбох нөхцөлбололцоогоор хангагдсан байх.
•    Хотхоны байршил, бүтцийг оновчтой тогтоох нь чухал. Хотхон хотоо тойроод таруу байх уу, нэг дорцогц байдлаар байгуулагдах уу гэдгийг эдийн засаг, экологи, хотынболомжтой уялдуулан судлах.
•    Ингэсний дараа хотхоны дэд бүтцийг байгуулах судалгаа, тэр нь хэр хэрэгжих магадлалтайг тогтоох.
•    Хөрөнгөө яаж олох арга боломжоо эрж хайх.
•    Одоо амьдарч байгаа байруудаа хэрхэн, ямар хэлбэрээр үр ашигтай ашиглах боломжийг судлах.
•    Эцэст нь шинэ хотхон бүх талын стандартыг хангасан байх.
•   Байгаль орчны нөлөө, хотын утаа, агаарын бохирдол зэргийг зайлшгүйхаргалзах зэрэг шаардлага, шалгуурыг хангасан байх хэрэгтэй юм.

Энэ бүхнийг харгалзсан иж бүрэн төсөл боловсруулах хэрэгтэй байна. Иймээс энэ ажлыг эрхлэх Ажлын хэсэг байгуулан ажиллахыг даалгаж байнагэлээ. Ажлын хэсгийг шуурхай ажиллан төслөө боловсруулж  ойрынхугацаанд Засгийн газрын хуралдаанд оруулах  үүрэг өглөө. Зөвлөгөөнд БСШУ-ны сайд Ё.Отгонбаяр, ЗТБХБ-ын сайд Х.Баттулга, УМХЕГ-ындарга Я.Содбаатар нар эрхэлсэн ажлынхаа чиглэлээр мэдээлэл хийлээ. ОдоогоорБуянт-Ухаа болон  ШУТИС-ийн оюутны хотхон гэсэн хоёр зураг төсөлболовсруулан техник, эдийн засгийн үндэслэлийг нь тооцоолоод байгаа юм байна

Монгол Улсын Ерөнхий сайд С.Батболд 2010 оны нэгдүгээр сарын 18-нд УМХЕГ-ын албан хаагчидтай уулзахдаа Европын орнууд шинэ стандартыг нутагшуулж амжилтад хүрсэн түүхийг судалж хэрэгжүүлэх хэрэгтэйг дурдаад эдгээр орноос туршлага судлах чиглэлээр ГХЯ, Гадаад харилцааны сайдтай хамтарч захидал илгээх, ажил хэрэг болгохыг үүрэг болгосон юм. Энэ ажлынхаа хүрээнд Монгол Улсад стандартыг хөгжүүлэх талаар 2010 оны 2-р сарын 23-ны өдөр зөвлөлдөх уулзалт хийв.

Уулзалтад яамдын Төрийн нарийн бичгийн дарга, Стандартчилал, хэмжилзүйн газар, УМХЕГ, МҮХАҮТ-ын удирдах бүрэлдэхүүн,  мэргэжлийн болон холбогдох байгууллага, бизнесийн салбарын төлөөллийг хамарсан өргөн бүрэлдэхүүн оролцлоо. Ерөнхий сайд уулзалтад оролцож байгаа бүрэлдэхүүнд хандаж “Монгол Улсад  одоогоор нэн тэргүүнд анхаарлаа хандуулах шаардлагатай олон салбар байгаагийн нэг нь стандартын шинэчлэл юм хэмээн би үзэж байна. Ийм учраас Европын стандартыг эх орондоо нутагшуулж, Монгол Улсад стандартыг хөгжүүлэх, олон улсын шинэ стандартын жишгээр сэтгэж, ажиллаж амьдрах арга замын талаар зөвлөлдөн санал бодлоо солилцохоор Та бүхнийг урьсан юм.       

Та бүхэн стандартын өнөөгийн байдал, шинэчлэх шаардлага, арга замын талаар тун тодорхой ярьж, бас оновчтой санал санаачлага гаргаж байгаа нь энэ асуудал анхаарал татсан, тулгамдсан асуудал болжээ гэдэгт бидний санал нэгдэж буйг харуулж байна. Аливаа ажил хэрэг, үйл ажиллагаа нь хэм хэмжээтэй, тоглоомын дүрэм нь ойлгомжтой болж байж л тоглолт хийгдэх нь мэдээж. Стандарт бол чухамдаа хөгжлийн тулгуур, хөшүүрэг нь юм хэмээн хэлж болно. Бас өрсөлдөх чадварын том үзүүлэлт, үндэсний аюулгүй байдлын асуудал мөн.

Манай үндэсний стандартууд үйлдвэрлэгч, хэрэглэгч, олон улсын зах зээлийн хэрэгцээ шаардлагыг хангахгүй байгаа нь шинэчлэл хийхийг шаардаж байгаа гол шаардлага юм. Стандартыг боловсруулах, батлах, хэрэгжүүлэх, хянах ажил хоцрогдсон нь үйл ажиллагааг тодорхойгүй болгож, сөрөг үр дагаврыг үүсгээд байна. Стандартыг шинэчлэх үйл явцыг Засгийн газар дангаараа шийдвэрлэж амжихгүй. Үүнд мэргэжлийн болон эрдэм шинжилгээний байгууллагаас эхлээд үйлдвэрлэгчид, бизнесийн салбарынхан, иргэдийн хамтын хүчин чармайлт, бүх нийтийн оролцоо хэрэгтэй юм.

Бүгдээрээ хамтран одоогийн стандартаас  авах, гээхийн ухааныг хослуулан шинэчлэл хийх нь гол зорилт боллоо. Стандарт зөрчсөнийхөө төлөө хариуцлага хүлээдэг тогтолцоо алдагдсан нь олон үйл явдлаар батлагдлаа. Хүмүүс архинд, хүүхэд хоолонд хордож байхад стандартынхан ямар ч хариуцлага хуваалцсангүй өнгөрлөө. Түүнчлэн стандартуудаар дарамталдаг, Стандартчилал хэмжилзүйн газрынхан стандартуудаар бизнес хийж мөнгө олох хэрэгсэл болгодог гэсэн шүүмжлэл их байгаагаас гадна авилгад өртөх магадлал өндөр гэсэн дүгнэлт гарсан байна. Энэ бол хамгийн хариуцлагагүй үйлдэл учраас цогцоор нь авч үзэн шийдвэрлэх шаардлагатай байна.

Цаашид хүний хөгжил, өрсөлдөх чадвар, амьдрах орчныг сайжруулах, төрийн алба, үйлчилгээний стандартыг боловсронгуй болгох, Европын холбоо, Болгар зэрэг орны стандартыг судлан нэвтрүүлэх чиглэлээр ажиллах стандартуудад хувийн хэвшлийнхэн, мэргэжлийн холбоодын санал хүсэлтийг тусгадаг тогтолцоог бүрдүүлэх нь зүйтэй юм. Иймээс Монгол Улсад  стандартыг хөгжүүлэх талаар бодлого боловсруулах чиглэлээр Ажлын хэсэг байгуулах үүрэг өгч байна гэлээ. Уулзалтад оролцогчид санал бодлоо ярилаа

Шинжлэх ухааны академи /ШУА/-ийн удирдлагууд 2010 оны 2 дугаар сарын 19-ний өдөр Монгол Улсын Ерөнхий сайд С.Батболдод бараалхаж “Төв Азийн нүүдэлчдийн түүх, соёлын төв цогцолбор”-ын төслийн талаар танилцууллаа. Уг цогцолбор нь хотын 0 цэгээс 40 км, “Чингис хаан” олон улсын нисэх онгоцны буудлаас засмал замаар 24 км, Хөшигтийн хөндийд баригдах шинэ онгоцны буудлаас 30 км-ийн зайд байрлалтай. Палеонтологийн музей, Хүннү судлалын музей, ХХ зууны монголчууд-Галерей, Төв Азийн нүүдэлчдийн түүх, соёлын төв музей, Эзэн Чингисийн музей, соёлын музей, спортын талбай, автомашины гараж, зогсоол, үйлчилгээний төв, захиргааны барилга, зочид буудал зэрэг 11 байгууламжтай байх юм.

“Энэ цогцолбор бий болсноор гадаадын төдийгүй дотоодын аялал жуулчлал хөгжих таатай нөхцөл бүрдэнэ. Монгол судлал, ялангуяа, хүн төрөлхтний түүхэнд нүүдэлчдийн эзлэх байр суурийг судлахад үнэтэй хувь нэмэр оруулах судалгаа шинжилгээний маш том төв байх болно” гэж ШУА-ийн Ерөнхийлөгч Б.Энхтүвшин онцоллоо.  Түүх, соёлын том, сайхан төв байгуулах санал, санаачилгыг Ерөнхий сайд дэмжиж байгаагаа илэрхийлээд музейд дэлгэн харуулах соёлын өв, үзмэрүүд улсын хамгаалалтад байх учиртай. Иймээс төр, засаг тодорхой дэмжлэг үзүүлнэ гэв. Тэрбээр “Төв Азийн нүүдэлчдийн түүх, соёлын төв цогцолбор” хувьцаат компани байгуулж Хөрөнгийн биржид хувьцааг нь арилжих боломжийг судлахыг ШУА-ийн удирдлагуудад зөвлөлөө.

2011 онд төв Азид нүүдэлчдийн анхны төр улс байгуулагдсаны 2220 жил, 2012 онд Эзэн богд Чингис хааны сүүдэр тохиосны 850 жилийн ой тохиох юм. “Төв Азийн нүүдэлчдийн түүх, соёлын төв цогцолбор”-ын эхний шатны ажлыг 2010-2012 онд, хоёрдугаар шатыг 2013-2015 онд гүйцэтгэж дуусахаар төлөвлөжээ

Монгол Улсын Ерөнхий сайд С.Батболд үндэсний өдөр тутмын “Өнөөдөр” сониноос жил бүр шалгаруулдаг “Оны алдартан”-аар тодорлоо. Тус сонин нь энэхүү арга хэмжээг есөн жилийн тэртээх могой жил тухайн онд ажил үйлс, алдар гавьяагаараа монгол түмнээ манлайлсан хүмүүсийг олны танил эрхмүүдийн саналаар тодруулж эхэлснээс хойш энэ жил ес дэх жилдээ, есөн алдартнаа шалгаруулсан юм. “Харшлалт” хэмээх шороон үхэр жилийн алдартнуудыг нийгмийн салбар бүрийн төлөөлөл болсон 100 эрхмийн саналаар тодруулахад Монгол Улсын Ерөнхий сайд С.Батболдыг айргийн тавд нэрлэжээ.

Монгол Улсын Ерөнхий сайд С.Батболд шороон үхэр жилийн “Есөн алдартан”-д өргөмжлөл гардуулах ёслолын ажиллагааны үеэр,
“Үхэр жилийн есөн алдартны нэг болсондоо баяртай байна. Нэр хүндийн хэрэг боллоо. Надад том хариуцлага үүрүүллээ гэж  хүлээж авч байна. Миний төлөө санал өгсөн хүмүүст талархаж буйгаа илэрхийлье. Улиран одож буй шороон үхэр жилд  Засгийн газар багагүй ажлыг хийсэн. Төмөр бар жилдээ   ажлаа үргэлжлүүлж, Монгол Улс, ард түмнийхээ төлөө бодитой зүйлийг хийж, хэрэгжүүлэхийн төлөө ажиллана.

2010 оныг Засгийн газар Бизнесийн шинэтгэлийн жил болгож зарлалаа. Манай оронд иргэдийнхээ амьжиргааг дээшлүүлж, улс орныхоо хөгжлийг сайжруулах стратегийн ордууд бий.  Эдгээр ордыг ашиглах төсөл хэрэгжүүлэхдээ ард түмнийхээ ашиг сонирхлыг нэн тэргүүнд тавих болно. Ашигт малтмал, стратегийн ордуудаас олсон ашгийн дээжээс  “Хүний хөгжил сан”-гаар дамжуулан бар жилийн босгон дээр иргэддээ түгээж эхэллээ. Одоохондоо бэлэн мөнгө түгээж байна. Цаашдаа эмнэлэг, боловсролын салбар болон орон сууц, даатгал, хадгаламжийн хэлбэрээр түгээх зорилт тавин ажиллаж байна. 

Ингэснээр иргэд хувь хишгээ өөрийн хүссэн хэлбэрээр авах сонголтыг бий болгож өгч байгаа юм. “Өнөөдөр” сониноор дамжуулан нийт монголчууддаа төмөр барс жилдээ элгээрээ энх амгалан, төрлөөрөө түвшин амгалан байхын өлзийтэй сайхан ерөөлийг өргөн дэвшүүлье” гэлээ.   

“Оны алдартан“ өргөмжлөлд “Монгол Улсын Ерөнхий сайд С.Батболд танаа
Монголын нийгмийн салаа мөчир бүхнийг төлөөлөх 100 эрхмийн саналаар XVII жарны харшлалт хэмээх шороон үхэр жилийн 9 алдартны нэгээр тодорсон танд энэхүү өргөмжлөлийг өргөн барив. Монгол түмнээ манлайлсан таны хичээл зүтгэл хөдөлмөр бүтээл, амжилт ололт үеийн үед монгол түмний дээдлэх алдар дуурсах бахархал болох болтугай. Танд цог хийморь аз жаргалыг ерөөе. “Өнөөдөр” сонин 2010 оны 2 сарын 13 Улаанбаатар хот” гэжээ.

Шороон үхэр жилийн алдартнуудыг Монгол Улсын Ерөнхийлөгч Ц.Элбэгдорж тэргүүлж, Монгол Улсын Ерөнхий сайд асан, УИХ-ын гишүүн С.Баяр, Жүдо бөхийн дэлхийн аварга Х.Цагаанбаатар, Боксын дэлхийн аварга П.Сэрдамба, Монгол Улсын Ерөнхий сайд С.Батболд, ДБЭТ-ын дуучин С.Мөнгөнцэцэг, Сүмогийн их аварга Д.Дагвадорж, Монгол Улсын Шадар сайд М.Энхболд, УИХ-ын гишүүн Э.Бат-Үүл нар тус сонины ес дэх удаагийн “Есөн алдартан”-аар тодорч өргөмжлөлөө гардлаа

Цагаан сарын шинийн нэгний өглөө Монгол Улсын Ерөнхий сайд С.Батболд Говь-Алтай аймгийн уугуул, ахмад дайчин М.Лашид гуайнд очин амар мэндийг нь эрж золгов. М.Лашид гуай 8 хүүхэд, ач зээ нийлсэн 30 гаруй хүүхэдтэй болж өдгөө Баянзүрх дүүргийн 14 дүгээр хороонд энх тунх амьдарч байна. Тэрбээр 1939,1945 оны дайнд оролцон, Говь-Алтай аймагтаа сум, нэгдлийн дарга, Гаалийн хорооны дарга зэрэг хариуцлагатай алба хашиж явжээ.

Ерөнхий сайд С.Батболд өндөр настан М.Лашид гуайтай улс орны хөгжил, цаг үе, өвөлжилтийн байдлын талаар халуун дулаан яриа өрнүүлж гарын бэлгээ гардууллаа. Засгийн газар улс орны хөгжлийг урагшлуулах томоохон ажлыг гүйцэлдүүлэхээр зүтгэж байгааг М.Лашид гуай үнэлж зоригтой ажиллахыг Ерөнхий сайдаас хүслээ. Тэрбээр өндөр насыг нь хүндэтгэн шинийн нэгний өглөө ирсэнд нь талархаж Ерөнхий сайдад “Орчлонгийн уран барилгууд” нэртэй ном дурсгасан байна.