Blog

  • Life & Work

    Batbold Sukhbaatar’s life
    and work can be divided into three areas: education, business and
    politics. Each one is separate, but they’re inextricably linked. 

    Batbold
    Sukhbaatar was born in 1963, in Ulaanbaatar. He graduated from high
    school and studied at the prestigious Moscow State Institute of
    International Relations. He later attended London Business School and
    the Diplomatic Academy of the Russian Ministry for Foreign Affairs.

    His
    career began in 1986, at the Import Division of the Ministry of
    Economy. Two years later, he became an executive at Mongol Impex
    Cooperative. He then started his own family corporation, Altai
    Trading. Mr. Batbold timed his entry into commerce with the opening
    up of the economy and the embracing of modern business methods and
    practices. He was in the first wave of successful, visionary
    Mongolian entrepreneurs, running Altai from 1992 to 2000, growing it
    into one of Mongolia’s largest private groups with interests in
    retail, imports and exports, cashmere production, telecoms, tourism
    and hospitality.

    Once
    Altai was firmly established, Mr. Batbold felt it was time to give
    something back, to help Mongolia.

    He
    entered Parliament as an MP for the Mongolian People’s
    Revolutionary Party or MPRP (subsequently joining its Leadership
    Council) and became a minister in the Foreign Affairs Ministry.

    He
    then held a position in the Cabinet as Minister of Trade and
    Industry, followed by Foreign Minister from 2008, until being made
    Prime Minister in 2009.

    Mr.
    Batbold insisted that Mongolia pursue better governance and legal
    procedures, including fighting corruption. Mr. Batbold has always
    believed that democracy, human rights and development are among the
    most important values.

    Mr.
    Batbold was also keen to bring other countries’ best practices and
    standards to Mongolia. These included: cooperation between Mongolia
    and the London Stock Exchange; partnership with a Cambridge
    University consortium to introduce the Cambridge International
    Education system into Mongolia’s schools and to reform primary and
    secondary teaching; drawing on the Canadian Public Service Commission
    to reform Mongolia’s public service; and Mongolia being certified
    as fully transparent under the Extractive Industry Transparency
    Initiative, initiated by the British Government. His cabinet also
    supported the enactment of the Law on Gender Equality in 2011.

    Mr.
    Batbold hosted and held negotiations with world leaders including the
    two neighbouring countries, Russia and China, the Vice President (now
    President) Joe Biden, Chancellor Angela Merkel, and State Secretary
    Hillary Clinton, among many others.

    Under
    the coalition government led by Mr. Batbold, the Mongolian economy
    grew at an all-time high of 17.5 per cent. Poverty was reduced by
    double digits for the first time, and household incomes almost
    doubled. These are real statistics, not words. Numbers don’t lie.

    That
    success can be repeated and Mr. Batbold is confident that by
    encouraging domestic and foreign investors, high economic growth will
    be achieved by Mongolia in the near future, once the pandemic is
    over.

  • Mongolia’s transition to democracy

    It is no coincidence that Mr.
    Batbold’s path accompanied Mongolia’s own progress from a closed
    country to a democracy with an open economy. His achievements would
    not have been possible without this shift.

    Mr.
    Batbold regards it as his duty to see that stability is maintained.
    Mongolian roots may be traced back many centuries, but it is a young
    nation politically and economically. It is vital that Mongolia does
    not slip back into its old ways and that it continues to move
    forward.

    History
    shows that one must never take anything for granted, one cannot
    assume – and if one displays weakness, others are all too willing
    to step in and fill the void. Mongolia’s story in particular
    provides enough evidence of what could happen to a country that is
    sandwiched between two extremely powerful neighbors.

    Mr.
    Batbold was one of the first Mongolians to study in the West and to
    see at first-hand what benefits free market economics could bring. He
    was also one of the first in Mongolia to put that realization into
    practice as private enterprise became possible. When Mr. Batbold
    became a politician, that belief in democratic principles and the
    strength of the free market sustained him in Parliament, then as
    Prime Minister.

    Batbold
    Sukhbaatar wants to see all Mongolians afforded similar
    opportunities, to be able to make the most of their lives. Mongolia
    is a relatively poor country, but it is rich in natural resources. It
    is wealthy, too, in the determination and enterprise of its people.
    Health, education, good governance, equality, increasing incomes for
    all – these should be the country’s principle aims.

    To
    that can be added identity. It’s vital that Mongolia isn’t
    exploited and subsumed. That would not represent progress and would
    see the country become lost and ignored.

    What
    Mongolia has is an excellent foundation – but it is only a
    foundation. In the years ahead, it must be built upon

  • S.Batbold, Member of Parliament

    S.Batbold, Member of
    Parliament, believes in the importance of working with Mongolian
    citizens and voters on a regular basis, reflecting your views in our
    activities and exchanging information with each other.

    Throughout
    his life, Batbold Sukhbaatar has believed in working hard and doing
    his best – in business and for his country, Mongolia.

    As
    Prime Minister he was keen to offer political leadership and bring
    greater prosperity to Mongolia. Mr. Batbold believes that giving
    domestic businesses the tools to grow and attracting outside
    investors can benefit all Mongolians.

    Communities
    in Mongolia depend on the government; for its leaders and for
    support. Mr. Batbold believes that if Mongolians can pursue the
    highest standards in education, the environment, and governance and
    business, it will create a strong Mongolia, not just for now but also
    for future generations. Mongolia must become a stable lasting
    democracy, enjoying good, peaceful relations with powerful
    neighbours, such as Russia and China, and with the rest of the world.

    Mongolia
    is a beautiful country – one of the most beautiful on Earth. The
    people’s bond with nature and with Mongolia’s spectacular
    surroundings, makes Mongolia truly special. Mongolia’s culture and
    history are marked by bold ambition and endeavour. It shows what is
    possible. It has so much to offer. Mr. Batbold says Mongolians have
    to believe in themselves again and come together to embrace change.

    This
    is what drove Mr. Batbold to enter Parliament. It’s what he tried
    to instill when he was Prime Minister, and what he would do again if
    he became President in the elections.

    “You
    don’t just become a popular politician; you have to earn people’s
    respect and support. What matters is that the people come first, that
    their lives are improved and made more secure – that’s the job of
    any politician. Be clear in your goals, be open about the direction
    you’re going and the task ahead. Get that right, and popularity
    will come.”

    That
    means raising standards in all walks of life and recording the best
    possible economic growth. That’s what Mr. Batbold achieved before
    and will do so again.

  • УИХ-ЫН ГИШҮҮН С.БАТБОЛДЫН ХУУЛИЙН ЗӨВЛӨХ М.НАРМАНДАХ МЭДЭГДЭЛ ГАРГАЖЭЭ

    Сүүлийн хэдэн сарын турш УИХ-ын гишүүн С.Батболдын нэр хүндэд халдсан, үнэнд нийцэхгүй, улс төрийн зорилго бүхий гүтгэлэгийг нэр бүхий хэвлэл мэдээллийн байгууллага, улс төрчид удаа дараа гаргаж, олон нийтийг төөрөгдүүлэхийг зорьж байгаа нь хэн бүхэнд ил болсон. Бидний зүгээс энэ мэт гүтгэлэгүүдэд тухай бүрт нь тайлбар, мэдэгдэл гарган хүлээцтэй хандаж ирсэн.

    Гэтэл гүжир гүтгэлэг тараагч улс төрийн бүлэглэлийн үйл ажиллагаа хэрээс хэтэрч, хүний санаанд оромгүй, зохиомол, худал хуурмаг мэдээллийг хэвлэл мэдээллийн хэрэгслээр тараах боллоо. Үүний нэг жишээ нь, өнөөдөр буюу 2021 оны 6 дугаар сарын 16-ны өдөр иргэн Ч.Мөнхбаяр, Х.Оюунцэцэг, Б.Хандсүрэн нар “Монгол Ньюс” хэвлэлийн төвд зохион байгуулсан хэвлэлийн хурлын үеэрээ УИХ-ын гишүүн С.Батболдыг “1 дүгээр сард болсон жагсаал цуглааныг зохион байгуулсан, Монгол Улсыг үхлийн аюулд оруулахаар цөмийн хаягдлын талбар болгохоор ажилласан, үндэстэн дамнасан эдийн засгийн алуурчин, олон улсын гэмт хэрэгтэн” гэх зэргээр байж боломгүйгээр гүтгэн доромжиллоо.

    Дээрх гүжир гүтгэлэгийн үйл ажиллагааг зохион байгуулагч этгээдүүд өөрсдийн улс төрийн бохир тоглолт, хууль зөрчсөн үйлдлүүд нь олон түмэнд ил болж, гадны шүүх дээр хүртэл ялагдан үнэн нүүр царай нь ил болоход “бантсан хүн бархирав” гэгчээр эрүүл хүний санаанд оромгүй зүйлсээр гүтгэн дайрч эхэллээ гэж харж байна.

    Иймд УИХ-ын гишүүн С.Батболдын нэр төр, алдар хүндийг гутаах зорилгоор илт худал гүжирдлэг тараасан этгээдүүдийг хуулийн байгууллагад хандан шалгуулж, хуульд заасан хариуцлага тооцуулах болохоо үүгээр хатуу мэдэгдэж байна. Цаашид энэ мэт илт хууль зөрчсөн, нийгмийн сэтгэл зүйд нөлөөлөх гэсэн үйлдлүүдтэй хатуу тэмцэх болно.

    2021.06.16

  • С.Батболд гамшигт өртсөн Дундговь аймагт 217 сая төгрөгийн хандив өргөлөө

    2021 оны 3 дугаар сарын 13-ны өдөр Дундговь, Говьсүмбэр аймгуудын нутаг дэвсгэрийг хамарсан хүчтэй цасан болон шороон шуурга шуурч, байгалийн гамшигт үзэгдэл болсон. Шуурганы улмаас хүний амь эрсдэж, олон тооны айл өрх орон гэргүй болжээ. Шуурганаар уруудсан мал сүргийг эрж хайх ажил өнөөдөр ч үргэлжилж байна.

    Дундговь аймгаас сонгогдсон УИХ-ын гишүүн С.Батболд байгалийн онц аюултай үзэгдлийн улмаас хүний амь эрсдэж, их хэмжээний эд материалын хохирол учирсанд гүн эмгэнэл илэрхийлж, орон гэргүй болсон 30 өрхөд өргөө цагаан гэр, 1300 өрхөд нэн шаардлагатай хүнсний багц, 7000 боодол өвс тэжээл, амь үрэгдсэн иргэдийн ар гэрт мөнгөн тусламж, мөн шуурганд уруудсан мал эрэн хайх ажиллагаанд зориулж шатахууны зардал зэрэг нийт 217 сая төгрөгийн хандивийг хувийнхаа зүгээс хандивласан байна.

    Б.Энхбат

  • УИХ-ын гишүүн С.Батболдын ажлын албанаас С.Ганбаатар гишүүний гүтгэлгийн эсрэг мэдэгдэл гаргалаа

    Монгол Улсын Ерөнхийлөгчийн ээлжит сонгуулийн хугацаа ойртох тусам УИХ-ын гишүүн С.Батболдын нэр хүндэд халдах зорилго бүхий улс төрчид, хууль хүчний байгууллагын зарим нэг ажилтнуудын оролцоотой, зохион байгуулалттай, томоохон санхүүжилттэй гүжир гүтгэлгийн ажиллагаа явагдаж байгаа нь өнөөдөр хэн бүхний нүдэнд ил болоод байна.

    Гүжир гүтгэлэг тараагчид нь Засгийн газрын нэр бүхий байгууллага, аж ахуйн нэгжийн нэрийг хууль бусаар ашиглан гадаад орны шүүхэд хандсан нь ил болж, эхнээсээ АНУ-ын Нью-Йорк мужийн шүүх дээр үнэнд гүйцэгдэн ялагдсан билээ. Гэтэл УИХ-ын гишүүн С.Ганбаатар нь гүтгэлгийн чанартай энэхүү зүйлийг нотлогдсон мэтээр ээлжит гүтгэлгээ өнөөдөр үргэлжлүүлж байна. Ерөнхийлөгчийн Тамгын газрын дэд дарга Б.Саруул нь ийм гүтгэлгийг хэдхэн хоногийн өмнө тараасан нь тохиолдлын чанартай биш байжээ.

    С.Ганбаатар нь Х.Баттулгыг 2017 оны Ерөнхийлөгчийн сонгуульд дэмжиж байсан,  МАН-ын нэр дэвшигчийн саналыг хуваасан, 2021 оны Ерөнхийлөгчийн сонгуульд дэвшихгүй гэж байснаа гэнэт дэвших болсон нь саяхан олон нийтэд ил болсон. С.Ганбаатар нь тэгэхээр Ерөнхийлөгчийн ээлжит сонгуульд ямар зорилгоор оролцох сонирхолтой, яагаад энэ гүтгэлгийг тараасаар байгаа нь тодорхой юм.

    Энэ мэт бусармаг үйлдлүүд нь олонд ил болсоор атал шударга үнэний дүрд тоглон гүжир гүтгэлэг тарааж байгаа нь ард олны тархийг угаах гэсэн гүтгэлгийн танил технологи бөгөөд УИХ-ын гишүүн С.Ганбаатарыг хуулийн байгууллагад өгч шалгуулах болохоо үүгээр мэдэгдэж байна.

    УИХ-ын гишүүн С.Батболдын ажлын алба

  • С.Батболд: Хариуцлагатай хэлье, миний хамаарал бүхий компаниуд хуулийн дагуу үйл ажиллагаа явуулж ирсэн. Одоо ч хуулийн дагуу ажилладаг

    Сүүлийн үед хэвлэл мэдээллээр Ерөнхий сайд асан, УИХ-ын гишүүн С.Батболдтой холбоотой гарч байгаа мэдээллийн талаар УИХ-ын гишүүн С.Батболдтой ярилцаж тодрууллаа.

    -Нийслэлийн Прокурорын газрын ерөнхий прокурорын орлогч Ц.Насанбат хэвлэлд өгсөн ярилцлагадаа тантай холбоотой хөрөнгийг царцаах, битүүмжлэх ажиллагаа гадаадын хэд хэдэн орны шүүхэд зэрэг явагдаж байгаа гэсэн мэдээллийг өглөө. Энэ талаарх таны байр суурийг сонсмоор байна?

    -Юуны өмнө өнгөрсөн хэдэн сарын туршид нийгэмд ойлгомжгүй байдал үүсгэж, нийтийн анхаарлын төвд байдаг сэдвээр зөвхөн С.Батболд гэдэг хүнээс гадна Монгол Улсын Засгийн газар, Ерөнхий сайдаас эхлээд олон байгууллага, хувь хүний нэр хүндэд зохион байгуулалттайгаар халдаж байсан үйл явдлын учгийг тайлж, зарим зүйлсийн өрнөлийг эхлүүлсэн ярилцлагыг Ц.Насанбат прокурор өгсөн байна.

    Нэр бүхий улстөрчид олон нийтийн сүлжээ, хэвлэл мэдээллийн хэрэгслүүдээр Монгол Улсын Засгийн газар, Төрийн өмчийн бодлого зохицуулалтын газар, “Эрдэнэт үйлдвэр” ТӨҮГ, “Эрдэнэс Оюутолгой” ХХК-иуд АНУ-ын Нью-Йорк мужийн шүүхэд миний эсрэг нэхэмжлэл гаргасан, дараа нь Засгийн газар тэр нэхэмжлэлээ татсан, үүнд нь Монгол Улсын Ерөнхий сайд хүртэл оролцсон гэж гүтгэж байсныг бид харсан. Дээр дурдсан төрийн өмчит компаниуд, Засгийн газар огт холбоогүй гэдэг нь нотлогдонгуут гадаадын шүүхэд хандаж, миний эсрэг гүтгэлгийн ажиллагааг гадаадын хувийн ашгийн төлөө компанитай хамтран гүйцэтгэж байгаа эзэд нь өөрсдөө арга буюу ил гарч ирлээ. Монгол Улсын Засгийн газар уг асуудалд огт оролцоогүй болох нь тодорхой боллоо л доо. Энэ нь сайн хэрэг.

    -Гэхдээ тантай холбоотой гэх маш нууцын зэрэглэлтэй материал хаа сайгүй яваад байдаг нь ямар учиртай юм бэ?

    -Анхнаасаа энэ мэт гүтгэлэг бүхий баримт сэлтийг цуглуулан төрийн болон албаны тухай нууцын тухай хуулийг санаатайгаар зөрчиж, “маш нууц”-ын зэрэглэлд хэргээр хамааруулсан юм билээ. Тэгээд уг баримт, мэдээлэлтэй миний бие, манай өмгөөлөгчийг хүртэл танилцах боломжгүй зохиомол байдлыг үүсгэсэн. Тэгсэн мөртлөө үл хөдлөх хөрөнгөтэй холбоотой баримтуудыг няцаахгүй байгаа нь хүлээн зөвшөөрч буй хэрэг гэх мэтээр прокурор нь эрээ цээргүй ярих ариун явдал уу? Өөрөөр хэлбэл “маш нууц” гэсэн тамга дарчихаад огт харуулахгүй мөртлөө энэ нөхөр өөрөө тайлбарлахгүй байгаа нь хүлээн зөвшөөрч буй гэмт хэрэг мэтээр сурталчилж байна л даа. Хуулийн талаасаа ийм байж болох уу? Ядаж прокурорын мэргэжлийн ёс зүй гэж баймаар санагдана. Ний нуугүй хэлэхэд хариуцагч гэж цоллуулаад байгаа энэ иргэний хэргийн талаар би бараг л сэтгүүлч та бүхэнтэй л адил мэдээлэлтэй байж ирсэн. Гэтэл энэ хэрэгтэй холбоотой гэх материал гадна дотнын блог, хэвлэл мэдээллээр янз бүрийн тайлбартайгаар цацагдаж, “маш нууц”-ын дардастай материалууд нь интернетээр хөврөөд байгаа. Энэ л асуудлыг зориудаар зохион байгуулж буй гэж нийгэм хардахаас өөр аргагүй байдлыг үүсгээд байсан тул миний итгэмжлэгдсэн төлөөлөгч маань шүүхэд удаа дараа гомдол гаргасан. Иймээс шүүх шинжээч томилж дүгнэлт гаргуулсан боловч шинжээч баримтуудад биш зөвхөн нэхэмжлэлийн агуулгад байгаа мэдээлэлд нь дүгнэлт гаргаад байгаа юм байна. Баянзүрх дүүргийн шүүхэд гаргасан нэхэмжлэлд хавсаргасан зарим баримтууд өнөөдрийн өдөр хүртэл маш нууц хэвээрээ л байна. Нэхэмжлэлээ төрийн нэрийг ашиглан нууцлаад байсан нэхэмжлэгч маань хууль зөрчсөн болох нь тодорхой болоод эхлэхээр мөн хариу арга хэмжээ авахаас өөр аргагүй байдалд орж эхэлж буй бололтой.

    -Таныг “Оюутолгой” ХХК-ийн өмчлөл менежменттэй холбоотой асуудлаар бусдад давуу байдал үүсгэж, татвар, хөрөнгө оруулалтын таатай нөхцөл бүрдүүлэн “Туркойз Хилл”-ээс хуулиар хориглосон мөнгө төлбөр авч, ашиг хонжоо хүртсэн гэсэн байсан?

    -Ц.Насанбат прокурор хэвлэлд өгсөн ярилцлагадаа намайг Оюутолгойд татвар, хөрөнгө оруулалтын таатай нөхцөл, давуу байдал үүсгэсэн гэж бүдэг бадаг ярьсан байна лээ. Харин гадаадын шүүхэд өгсөн материалууддаа “С.Батболд нь Оюутолгойн хүүг бууруулсан, татварыг нь бууруулсан, хариуд элдэв юм авсан” гэж цагаан дээр хараар гүтгэсэн байдаг. Үнэндээ, миний удирдсан Засгийн газар Нидерланд, Люксембүрг зэрэг улстай 2002 он бүр тэрнээс ч өмнө байгуулсан байсан давхар татварын хэлэлцээрүүдийг цуцлах асуудлыг УИХ-д өргөн барьж шийдвэрлүүлсэн. Ингэснээр манай улстай давхар татварын хэлэлцээртэй тухайн улсуудад төвтэй буюу бүртгэлтэй уг төслийн оролцогчдын татвараас чөлөөлөгдөх нөхцөл үгүй болж, Оюутолгойн төслөөс Монголын талын авах татварын хэмжээ 0-10 хувь байсныг 20 хувь болгон нэмэгдүүлсэн. Манай улсын татварын байгууллагын тавьсан татварын акттай холбоотой маргааныг “Рио Тинто” Лондонгийн Арбитрын шүүхэд үүсгээд явж байгааг хүн бүхэн мэдэж байгаа. Манай Засгийн газар олон жилийн өмнө үүссэн байсан татварын цоорхойг хаах санал гаргаж шийдүүлсэн учраас л Монгол Улс нэмж 1 тэрбум долларын татварын ихэнх хэсгийг авах эрх нь үүссэн байгаа. Хамгийн хачирхалтай нь Лондонгийн Арбитрын хэрэгт Монголын Засгийн газрыг төлөөлж байгаа хуулийн компани нь Ц.Насанбат прокурорын даалгавраар гадаадын шүүхэд яваад байгаа нөгөө Кинг энд Спалдинг компани юм байна гэдгийг Хууль зүйн сайдын УИХ-ын чуулган дээр хэлсэн үгнээс нь би ойлгосон. Тэгэхээр энэ компани нь хэн, хэзээ энэ татварын цоорхойг хаасан, яагаад Монголын Засгийн газар энэ татварыг авах эрх нь үүсээд байгааг маш сайн ойлгож байх учиртай. Гэтэл яагаад энэ татварыг Монголын талын авах ёстой мөнгө гэж үзэхгүй харин ч бүр нөгөө талд олгосон давуу тал гэж байгаа юм бол? Тэд хэний талд ажиллаад байгаа нь ойлгомжгүй байна. Монголын талд юм уу? Рио Тинтогийн талд юм уу? Эсвэл ерөөсөө давхар тоглоом, хуйвалдаан үүсгэж анх татвар авах санал дэвшүүлсэн хүнийг нь буруутгаж байгаад энэ 1 тэрбум долларын татварын актыг бүрмөсөн хүчингүй болгуулах гээд оролдоод байна уу? Энэ бол авах ёстой мөнгө, ногдуулах шаардлагатай татвар юм. Татварыг нэмэгдүүлсэн, энгийнээр хэлэхэд Монголын тал хэдэн зуун сая ам.долларын татвар нэмж авна гээд нөгөө тал нь төлөхгүй гээд маргаан үүсгэхэд хүргэсэн хүн яаж хөрөнгө оруулагч талд давуу байдал үүсгэдгийг би ойлгохгүй байгаа юм.

    -Таныг Монголын талын төлөх зээлийн хүүг өсгөж, улсад их хэмжээний хохирол учруулсан гэж гадаадын шүүхэд буруутгаад байна. Энэ талаар Та тодорхой хариулт өгөхгүй юу?

    -Миний тэргүүлсэн Засгийн газар 2011 онд Монголын талын төлөх ёстой зээлийн хүүг 9.9 хувь байсныг 6.5 болгон бууруулах өөрчлөлтийг Оюутолгойн гэрээнд оруулж, Монголын тал олон зуун сая ам.долларын хүүгийн төлбөрөөс чөлөөлөгдсөн. Монголын талын төлөх хүүг анхны гэрээгээр тохирсон байсан. Энэ нь Монголын талд дарамт болоод байгааг амтай хүн болгон л ярьж байна. 9.9 байсан хүүг 6.5 болтол бараг 30 хувиар бууруулах нь Монголын талд ашигтай гэдгийг ойлгож ядах юмгүй. Та жишээ нь 15 хувийн хүүтэй байрны ипотекийн зээлтэй байтал хэн нэгэн таны зээлийн хүүг 10 хувь болгон бууруулаад өгч ээ. Гэтэл Та “надад ашиггүй, банкинд ашигтай” юм боллоо гээд хүү бууруулж өгсөн хүнээ шүүхэд өгөх үү? Яг л ийм утгагүй гүтгэлэг явагдаад байна.

    Монголын талаас буюу Монголчуудаас авах хүүгийн төлбөрийг үлэмж хэмжээгээр бууруулж, олон зуун сая доллар төлөхгүй болгосны дээр Монголын төрд төлөх татвар нь үлэмж хэмжээнд нэмэгдсэнийг хүлээн зөвшөөрөхгүй шүүхдэж байгаа гадаадын хөрөнгө оруулагч тал тийм байдалд оруулах шийдвэр гаргасан Засгийн газрын тэргүүнд талархахгүй нь хэнд ч тодорхой. Энэ мэт ямар ч ор үндэсгүй гүтгэлгийг Нийслэлийн прокурорын орлогч Ц.Насанбат ба түүний хамтрагчдын зүгээс гаргаж байгаа нь туйлын харамсалтай.

    -Тэгэхээр нийслэлийн прокурорын орлогч Ц.Насанбат Таныг Оюутолгойн төсөлтэй холбон үндэслэлгүйгээр буруутгасан гэсэн үг үү?

    -Монголын талын төлөх зээлийн хүүг бууруулж, Монгол Улсад төлөх татварыг нэмэгдүүлснийг минь Монголын талд ашигтай болохыг хэн ч ойлгоно. Харин Ц.Насанбат прокурор ийм энгийн зүйлийг ойлгохоос санаатайгаар зайлсхийж, Монголын талд ашигтай шийдвэрүүд нь буруу гэж үгүйсгэж байгаа нь гайхал төрүүлж байгаа юм. Монголчуудын төлөх хүүг буцаан нэмээд, айлын талын Монголд төлөх татварыг бууруулах гээд байгаа юм уу? Нийслэлийн ерөнхий прокурорын орлогч Монголын ард түмний талд байна уу, эсвэл “Рио Тинто”-гийн талд ажиллаад байна уу гэх асуулт өөрийн эрхгүй төрж байна. Эсвэл дээр хэлээд байгаа шиг гадаадад хэн нэгэн хүн ийм гүтгэлэг зохиогоод байна уу? Монголын талын авах татварыг бууруулаад төлөх хүүг нь нэмэгдүүлэх гээд оролдоод байгаа гадаадын нөлөөнд автаад байна уу? Тэр гадаадын нөхдүүд яг хэний талд ажиллаад байгаа юм бэ? Лав л Монголын талд биш гэдэгт би итгэлтэй байна.

    Гадаадын шүүхэд өгөөд байгаа материалуудад нь ийм л ор үндэсгүй гүтгэлгүүд явж байна. Хэн ийм гүтгэлэг зохиолгоод, ямар зорилгоор “сэвээд” байгааг тодорхой болгох ёстой.

    -Манай улсад хуулийн байгууллагын төлөөллийг оролцуулсан ийм хэмжээний гүтгэлэг зохион байгуулах эрх мэдэл, нөлөөтэй хүн цөөхөн байх. Таны бодлоор энэ бүх гүтгэлгийн ажиллагааг хэн удирдан зохион байгуулж байгаа вэ?

    -Өчигдөр Ерөнхийлөгчийн тамгын газрын дэд дарга залуу Ерөнхийлөгчийг төлөөлөөд Нью-Иоркийн шүүх дээр ялагдчихсан материалаараа телевизийн төлбөртэй нэвтрүүлэгт намайг гүтгээд зогсож байгааг Та харсан байх. Гадаадын шүүхэд нэгэнт явахаа больчихсон гүтгэлгээ Монголд улам эрчимжүүлж байгаа энэ гүтгэлгийн захиалагч хэн болохыг олон түмэнд харуулж байна. Тэр нэвтрүүлгийг харахад хаанаас явж байгаа нь тодорхой болж байх шиг байна. Прокурорыг хэн томилдог билээ? Хэргийн эзэн одоо ил тод болчихлоо. Мөн саяхан үндэсний эв нэгдлийн илэрхийлэгч байх ёстой Ерөнхийлөгч өөрөө УИХ-ын индэр дээрээс намайг “Төрийн эргэлт хийлээ” гэж бас л гүтгэсэн. Ийм ноцтой хэрэгт намайг гүтгэчихээд хэдхэн хоногийн дараа Ерөнхийлөгч маань нөгөө эргэчихсэн байх ёстой Төрийнхөө сайд нарыг дэмжиж шинэ Засгийн газраа байгуулж уулзалт байгаа нь бүх телевизээр гарна лээ. Хэрвээ Төрийн эргэлт болчихсон юм бол Ерөнхийлөгч тэр Засгийн газрыг дэмжих үү? Ийм л ор үндэслэлгүй гүтгэлэг ямар ч хариуцлагагүйгээр амнаас нь гарч байна. Энэ асуудлаар би хуулийн байгууллагад хандсан. Дүгнэлт гаргаж өгөхийг шаардаж байгаа, нэр төрөө сэргээлгэх болно. УИХ-ын индэр дээрээс улс орон даяар бусдыг ямар ч үндэслэлгүйгээр ийм хялбархан гүтгэж чадаж байгааг Монголчууд бүгд харсан. Ингэж гүтгэж чадаж байгаа юм чинь нүднээс далд хэнийг ч  юунд ч буруутгаж чадах биз. Олон жилийн турш намайг элдвээр гүтгэдэг байсан ч энэ удаад ерөнхийлөгчийн сонгуулийн яриа гарснаас хойш илүү өргөн хүрээтэй, нарийн зохион байгуулалттай, улайрсан байдалтайгаар явагдах болсон.

    -Та болон таны хамаарал бүхий этгээдүүд гадаадын улс орнуудад олон тооны компани, хөрөнгө эзэмшдэг гэсэн байсан. Ер нь таныг олон улсад, оффшор бүсэд компанитай гэх мэдээлэлд дахин тайлбар хийгээч.

    -Миний амьдрал, бизнесийн түүхэнд Төрөөс төмөр зам, ямар нэгэн концесс, тендер хулгайлж аливаа хууль бус аргаар хөрөнгөжсөн түүх байхгүй. Хариуцлагатай хэлье. Миний хамаарал бүхий компаниуд хуулийн дагуу үйл ажиллагаа явуулж ирсэн. Одоо ч хуулийн дагуу ажилладаг. Ер нь зарим хүмүүс нэг зүйлийг мартаад байх шиг байна. Би бусдын адил 1990-ээд оноос бизнес эрхэлж эхэлсэн. 2000 онд улс төрд орохдоо Монголын хамгийн амжилттай, том компаниудын нэгийг аль хэдийнээ босгосон байсан. Одоо ч бүтээн босгосон компани маань Монголдоо тэргүүлэх компаниудын нэгд олон нийтийн нүдэнд ил тодоор явсан хэвээр байна. Бизнесийн салбарт ажиллах хугацаандаа олон амжилттай төслүүд хэрэгжүүлж, гадна дотнын олон түнштэй хамтын ажиллагаа өрнүүлсээр ирсэн. Ашиг сонирхлын тухай хууль үйлчилж эхлээгүй байхад буюу 2000-аад оны эхээс томоохон компаниуд ихэнх нь л татварын таатай орчинд буюу оффшор бүсэд компани байгуулж ажиллаж байсан. Манай компани ч бас энэ зарчмаар гадаадад компани байгуулж ажиллаж байсан. Ашиг сонирхлын тухай хууль батлагдаж түүнд нийцүүлж оффшор компаниудаа хаасан. Хууль хэрэгжиж эхэлснээс хойш оффшор бүсэд бүртгэлтэй компани, данс, байр сав байхгүй. Монголд томоохон бизнес эрхэлж байгаа хүн бүр л гадаадын ямар нэгэн түнш, танил хөрөнгө оруулагчтай байдаг. Тийм байхаас ч өөр аргагүй юм. 2006 онд хүүхэд маань Лондонд суралцаж байхад гэр бүл маань тэнд амьдрах шаардлага гарч, Лондонд байр худалдаж авсан. 2016 онд хүүхдүүд маань сургууль соёлоо төгсөөд Монголдоо буцах болж, олон жилийн өмнө бизнес эрхэлж байх хугацаандаа танил, бизнесийн түншийн харилцаатай байсан гадаадын хөрөнгө оруулагчид зарсан. Алтай холдинг компанитай одоо ч түншийн холбоотой ажилладаг. Гэтэл тэр хүнийг буруутгаад, тэр хүний өмч хөрөнгийг надад нялзааж, надад холбоотой болгох оролдлого хийж гадаадын шүүхэд манай танил бизнесмений амьдарч байгаа байр сав, бизнес, үл хөдлөх хөрөнгө рүү нь дайрч гадаадын шүүхэд нэхэмжлэл өгсөн байна лээ. Зөвхөн намайг харлуулах гэсэн бохир улс төрийн тоглолтоос болж гадаадын иргэний нэр хүнд, өмч хөрөнгийн хууль ёсны эрхэд халдаж байгаа нь туйлын бүдүүлэг, бусармаг үйлдэл л дээ. Мөн Оюутолгойн гэрээ, Эрдэнэттэй холбоотой гэх ор үндэсгүй гүтгэлэгтээ аль 2006 оны бизнесийн үйл ажиллагааг маань хамруулан санаатайгаар мэдэн будлиж байгаа нь энэ үйл ажиллагаа анхнаасаа зохион байгуулалттай, улс төрийн зорилготой гүтгэлэг гэдгийг нь харуулж байна. Өөрөөр хэлбэл, би 2005, 2006 онуудад хууль журмын дагуу компаниуд байгуулж байсан. Гэтэл энэ компаниудыг 2011 онд Оюутолгойн гэрээнд оруулсан өөрчлөлттэй холбон гүтгэнэ гэж юу гэсэн үг вэ? Өөрөөр хэлбэл 2005 онд гэрээний сураг ч гараагүй байхад 2011 онд Оюутолгойн гэрээнд өөрчлөлт оруулна гээд авлига аваад сууж байна гэж байх уу? Ийм эрүүл бус маргаан өрнөөд байна л даа.

    -Гадаадын шүүхийн процесс одоо яг ямар шатандаа явна вэ. Одоо хэрэг нууцаас гарч байгаа учир та бүхэн танилцаж байгаа гэж ойлголоо?

    -Эхлээд “маш нууц”-ын зэрэгт хамруулж намайг баахан гүтгэж доромжлоод дараа нь одоо тайлбарла гээд нууцаас зарим хэсгийг нь гаргаж байна л даа. Нэгэнт нууцаас зарим хэсгийг нь гаргасан учир сайн ч ярина. Сайн ч тайлбарлана. Эхнээсээ Нью-Йоркийн шүүхийн шийдвэр нэхэмжлэл өгсөн этгээдүүдийн эсрэг гарсан. Аль 2020 оны 12 дугаар сарын 9-ний өдөр надтай холбоотой гаргасан нэхэмжлэлээ ямар нэгэн тохиролцоо, нөхцөлгүйгээр бүрэн зогсоосон. Тэр баримт нь гүтгэлэг тараагчид намайг гүтгэхдээ орж хараад байдаг Нью-Йоркийн шүүхийн цахим хуудаст нь ил байгаа. Гэтэл ямар нэгэн тохиролцоо хийж, хэргийг татсан юм шиг бас л нэг гүтгэлэг зохиож олон түмнийг төөрөгдүүлэх зүйлийг Ц.Насанбат прокурор ярилцлагадаа хэлсэн байна лээ. Ийм ойлгомжтой зүйл дээр ийм амархан үнэн мөн нь ил болох гүтгэлгийг ингэж улайм цайм яриад байхаар цаанаа нэг зорилготой гэж харагдаж байна. Гадны бизнесмений өмч хөрөнгө, бизнестэй холбоотой шүүхийн процесс явж байгаа. Үүнтэй холбоотой асуудлыг өөрөөс нь тодруулах хэрэгтэй.

    Ер нь нэр бүхий этгээдүүд Оюутолгойн асуудалд бусдад давуу тал үүсгэсэн, Эрдэнэтэд хохиролтой гэрээ хийсэн гэх мэт ор үндэслэлгүй, бодит үнэнд нийцэхгүй нэхэмжлэлийг дотоодын шүүхэд нэхэмжлэгч, хүсэлт гаргагчгүйгээр хууль зөрчин үүсгүүлж, энэ бусармаг үйлдэлдээ гадаадын хувийн мөрдөгч, хуулийн компани, шүүхийг ашиглаж байгаа нь тодорхой боллоо. Миний зүгээс хууль шүүхийн байгууллагад хандан шалгуулж, үнэн зөвийг тогтоолгох болно.

    Хил дамнан үргэлжилж буй энэ асуудал нь анхнаасаа улс төрийн зорилготойгоор зохион байгуулж буй гүтгэлэг юм. Оюутолгойн гэрээнд оруулсан Монголын талд ашигтай өөрчлөлтийг “Рио Тинто”-д ашигтай байсан мэтээр гуйвуулж, “Эрдэнэт үйлдвэр”-тэй холбоотой ямар ч ор үндэсгүй гүтгэлэг зохиосон. Энэ гүтгэлгийг хэн нэгний холын хонзон, улстөрийн захиалгаар төмөр замын төслөөс сая сая долларын тендер авч байсан этгээдүүд гардан зохион байгуулж, үүндээ прокурорын гадаад харилцааг маш нууц гэх шалтгаар ашиглаж, Нийслэлийн прокурорыг татан оролцуулж, татвар төлөгчдийн мөнгөөр өөрийн орны иргэнээ шалгуулах даалгаврыг гадаадын хувийн мөрдөгч компанид захиалсан бохир гүжир гүтгэлгийн кино үргэлжилж байна. Гэтэл Монгол Улсын хууль тогтоомжийг санаатайгаар зөрчин оффшор бүсэд зөвхөн дүрмийн сан нь сая ам.доллараар тоологдох компани эзэмшиж байсан нь хөдөлшгүй баримтаар ил болсон улстөрчийн хэргийг нэг ч прокурор ярихгүй, хөөцөлдөхгүй байгаа нь гайхалтай байна.

    Тусгаар тогтносон Монгол Улс өөрийн хууль хяналтын болон шүүхийн байгууллагатай. Тодорхой цаг хугацааны дараа шударга ёс, бодит үнэн ялж энэхүү хар пиар, гүжир гүтгэлгийн асуудал шударга шийдэгдэнэ гэж итгэж байна. Үнэнээр явбал үхэр тэргээр туулай гүйцнэ гэж үг байдагдаа.

  • Сар шинийн мэндчилгээ

    СОРИЛТЫГ ТУУЛЖ ЯЛАЛТАД ХҮРДЭГ

    Цагийн сайхан, хүслийн дээд бүхэн сар шинэтэй цуг учран золгодог, бүрдэн үргэлжилдэг хэмээн гойд билэгшээн үздэг монгол түмэн зон олноороо хаврын тэргүүн сарын шинийн нэгний өдөр муу үйл үйлдэхийг бүү хэл, осол задгай үг хэлэхийг хүртэл цээрлэн тэвчиж, дандаа билэг дэмбэрэлийг бодож, ашид ариун ерөөлийг дээдэлж, ахас ихсээ хүндэлж, нялхас багачуудаа баясгаж, айл хотол, ахан дүүсээрээ магнай тэнийн баясан бахдаж ирсэн нэн эртний уламжлалтай, төгс их түүхт баярын өдөр билээ.

    Хаврын тэргүүн сарын шинийн нэгэн гэдэг бол монгол түмний хувьд, хахир өвлийг цариг тэнхлүүн давж, урин хавартай учран золгож буй цаг наашилсны эхлэл өдөр төдийгүй, хүн бүрий эрдэнэт биеийг олж төрснөө тэмдэглэдэг нэгэн ёсны нийтийн баярын даллагатай гойдын сайхан өдөр юм.

    Хульжирч буй хулгана жилийн сүүл, угтан золгож буй XVII жарны төмөр үхэр жилийн босгон дээр манай дундговьчууд, говьсүмбэрчүүдийн хувьд ярьж тэмдэглүүштэй олон сайхан үйл явдал өрнөн дэлгэрч байгаад бид бүхэн гойд билэгшээн тэмдэглэж байна.

    Зуншлага оройтож, хол ойрын нүүдэл дагасан малын хөлөөр өвөлжөө бэлчээр нэн хүндэрсэн ч, манай малч түмний цуцашгүй хөдөлмөр, нүүдэллэн очсон нутаг орны хүмүүсийн халуун сэтгэлийн үрээр хахир өвлийг хохирол багатай давж, хаврын тэргүүн сартай золголоо. Үүний ч баталгаа болж, дөнгөж өчигдөрхөн Монгол Улсын Засгийн газраас уламжлал ёсоор Улсын аварга малчид, саальчдыг шалгаруулахад, манай хоёр аймгийн найман шилдэг малчид тэдний дунд нутаг орныхоо нэрийг дуудуулж, аймаг сумдынхаа ард олны сэтгэлийг баясгаж, урмыг төрүүлэв. Тэднийхээ тухайд энэ мэндчилгээндээ нэг бүрчлэн дурдмаар байгаа ч, цаг хэмнэх үүднээс Монгол Улсын аварга саальчнаар тодорсон Дашдаваагийн Хорлоогийн амжилтын талаар цухас дурдъя.

    Говийн байгаль хахир, говийн малын сааль сүү татуу гэх бодлыг хөдөлмөр зүтгэлээр нөхөж болдогийг, сум, аймаг, нийслэл хотоос хичнээн хол ч байсан өрх бүхэн үйлдвэрлэгч байж болохыг саальчин Д.Хорлоо бүрэн харуулж чадсан учраас энэ жилийн аварга саальчнаар тодорлоо. Д.Хорлоо бол өрх гэрийнхээ малыг сааж, өөрийн гэсэн нэрийн олон сайхан бүтээгдэхүүнийг бий болгож, нэрд гарчээ. Ийм бүтээгч, үйлдвэрлэгч малчид улам олон болох нь дамжиггүй.

    Говийн хоёр аймгийн төсөв гойд чамлалтай байдаг тухай олон жил яригдаж ирсэн бол, гарч буй төмөр үхэр жилийг их бүтээн байгуулалтын жил хэмээн нэрлэхүйц тийм далайцтай ажил өрнөсөн жил болно гэж найдахаар төсөв батлагдлаа. Энэ бол говь нутгийн хоцрогдлыг арилгах гэсэн төр засгийн бодлого шийдвэрийн тусгал мөн.

    Та бидний үдэж байгаа хулгана жил ч тэр, одоо бидний баясан угтаж буй үхэр жил ч ялгаагүй, их сорилтын он жилүүд гэхэд болно. Тулсан бүхнийг та бид туулах ёстой, туулах туулахдаа амжилт бүтээл дүүрэн, итгэл зориг төгөлдөр цаг хугацааны нэгэн сорилт хэмээн туулах ёстой. Тэгсэн цагт ялалт бүхэн ирнэ.

    Гарч буй энэ үхэр жил бол олон их ой тэгшрэх утга төгс он жил билээ.

    XVII жарны төмөр үхэр жилдээ улс орноороо, аймаг сумаараа, төрөл садан олноороо эрүүл энх, амар амгалан, дүүрэн баяртай, түвшин жаргалтай, амжилт бүтээлээр ундарч байхын ерөөл дэвшүүлье.

    Сар шинэдээ сайхан золгоорой!

    Монгол Улсын 26 дахь Ерөнхий Сайд,

    Улсын Их Хурлын гишүүн Сүхбаатарын Батболд

  • МОНГОЛ УЛСЫН ЕРӨНХИЙ САЙД АСАН, УИХ-ЫН ГИШҮҮН С.БАТБОЛДЫН МЭДЭГДЭЛ

    УИХ-ын гишүүн С.Батболд намайг төрийн эргэлт хийсэн, Оюу толгойн гэрээг байгуулахад авилга авсан нь тогтоогдсон мэтээр Ерөнхийлөгч Х.Баттулга УИХ-ын индэр дээрээс мэдэгдсэн бол сүүлийн хэдэн хоног энэ асуудалтай холбогдуулан Монгол Улсын Засгийн газар намайг Нью Йорк хотын шүүхэд өгсөн боловч улс төрийн шахалт дарамтын улмаас нэхэмжлэлээсээ татгалзсан, тэр байтугай Ерөнхий сайд У.Хүрэлсүх энэ асуудлаас болж огцорсон мэтээр ор үндэслэлгүй гүтгэлэг тараагдаж байна.

    Засгийн газрын аливаа нэгэн байгууллага Нью Йоркийн болон гадаадын өөр улсад ийм нэхэмжлэл надтай холбогдуулан гаргаагүй, гаргаагүй учраас татаж аваагүй гэдгээ Засгийн газрын эх сурвалжууд удаа дараа мэдэгдсээр ирлээ.

    АНУ-ын хуулийн компани нь Засгийн газрын байгууллагын нэрийг хуурамчаар ашиглан Солонгосын иргэдийн надад хамааралгүй өмчийг царцаах хүсэлтийг Нью Йоркийн шүүхэд гаргаж, шүүхээс царцаахгүй гэсэн урьдчилсан шийдвэр гаргасны дараа 2020 оны 12 дугаар сарын 9-нд буюу Засгийн газар огцрохоос бүтэн нэг сарын өмнө миний эсрэг нэхэмжлэлээ өөрсдөө зогсоосон гэдэг нь Нью Йоркийн шүүхийн вебсайт дээр олон нийтэд ил тод байгаа. Сүүлдээ 2021 оны 1 дүгээр сарын 19-ний өдөр нэр дурьдсан Солонгосын иргэдийн эсрэг гаргасан нэхэмжлэлээ хүртэл АНУ-ын хуулийн компани өөрөө зогсоосон байгаа нь шүүхийн баримтаас тодорхой байна. Харин энэ компани хэний даалгавраар анх нэхэмжлэл гаргаж, цаг хугацааны хувьд ийм нарийн зохион байгуулалттайгаар татан авсныг шалгаж тогтоох ёстой бөгөөд энэ бүх үйлдлийг хэн хаанаас удирдан санхүүжүүлж байгааг ч шалгуулж үнэн зөвийг тогтоох ёстой.

    Засгийн газарт огт хамаагүй энэ үйлдлийг Монгол Улсын Засгийн газарт хамаатуулж, миний нэрийг хутгаж, тэр байтугай Засгийн газрын огцрох үндэслэл болсон мэтээр гүтгэлэг зохион байгуулж байгаа нь анхнаасаа энэ бүх зүйл нь улстөрийн зорилготой дайралт байсан гэдгийн нотолгоо юм.

    Миний тэргүүлсэн Засгийн газар Оюу толгойн гэрээ хэлэлцээрийг Монгол Улсад ашигтайгаар сайжруулж, олон зуун сая ам.долларын үр ашгийг Монголын талд авчирсан нь баримтаар нотлогдож байгаа юм. Үүнийг яаж ч гүтгээд үгүйсгэх боломжгүй юм.

    Иймд үнэн зөвөө тогтоолгон нэр төрөө сэргээлгэхээр маргаашийн дотор шүүхэд нэхэмжлэл гарган хандахаа албан ёсоор мэдэгдэж байна.

    2021.01.28

  • УИХ-ын гишүүн С.Батболдын Ажлын албанаас мэдэгдэл гаргалаа

    Сүүлийн өдрүүдэд зарим нэг хэвлэл мэдээллийн хэрэгсэл, олон нийтийн сүлжээгээр УИХ-ын гишүүн С.Батболдыг Оюу толгойн гэрээг байгуулах үед Ерөнхий сайдаар ажиллаж байсан, улмаар гэрээний яриа хэлэлцээнд хууль бусаар нөлөөлөх замаар авлига авсан мэт, Эрдэнэт УБҮ-д хууль бус “шахаа” хийсэн, гадаадад байр, өмч хөрөнгө нуусан гэх зэргээр илт худал гүтгэлгийг зохион байгуулалттайгаар түгээж байгааг няцааж, дараах мэдэгдлийг хийж байна.

    Нэгдүгээрт, С.Батболдыг “10 гаруй улсад 100 гаруй компани, олон тооны үл хөдлөх хөрөнгөтэй” гэх зохиомол хэрэг нь бүхэлдээ энд тэндээс хамж шимсэн авцалдаа, логикгүй хов живийн цуглуулга, С.Батболдтой ямар ч хамааралгүй гадны бизнес эрхлэгчдийн компаниудын нэр, үл хөдлөх хөрөнгийн жагсаалт байна гэдгийг албан ёсоор холбогдох бүх газар мэдэгдсэн. Улмаар энэхүү гүтгэлгийг тарааж буй этгээдүүд үнэнд гүйцэгдэн Нью Йоркийн шүүхэд гаргасан  нэхэмжлэлээс С.Батболдын нэрийг өөрсдөө татан авсан болно. Эрдэнэт УБҮ, Эрдэнэс Оюу Толгой ХХК зэрэг хуулийн этгээд, Төрийн өмчийн бодлого зохицуулалтын газар тэр бүү хэл Монгол Улсын Засгийн газрын нэрийг гадаадын шүүхэд хуурамчаар ашиглан маргаан, нэхэмжлэл гаргасан мэтээр эхлүүлсэн нь гадаадын шүүхийн тогтолцооны нэр хүндийг ашиглах, олон нийтийг төөрөгдүүлэхэд чиглэсэн улс төрийн бохир арга гэдэг нь энэхүү шүүхийн ажиллагааны үеэр тодорхой мэдэгдсэн болно. Гэтэл гүтгэлэг тараагчид үнэнд ялагдсанаа огт дурсахгүй, мэдээгүй мэт цариалан үндэслэлгүй нь нотлогдсон “Нью-Йоркийн шүүхийн хэргийн материал” гэгчийг хэвлэл мэдээллийн хэрэгслээр тангад ном мэт зогсолтгүй тарааж байгаа нь энэ бүх гүтгэлэг эртнээс төлөвлөсөн, улс төрийн зорилготой үйлдэл болохыг харуулж байна.

    Хоёрдугаарт, гүтгэлэг тарааж байгаа этгээдүүдийн өөрсдийнх өгсөн баримтаар аль 1997 оноос дэлхийд томд тооцогдох “Самсунг” компанийн Монгол Улс дахь төлөөлөгчийн газрын дарга, Эрдэнэтийн УБҮ-тэй хамтарсан “ЭрдСам” компанийн дэд захирал байсан, түүнээс хойш Монголд зэсийн баяжмалын бизнес 20 шахам жил эрхэлсэн Солонгос бизнесмен Чёон Чү Ёон болон түүний бизнес хамтрагчдын компани, өмч хөрөнгийг С.Батболдод хамааралтай болгон нялзаах гэсэн нь ээлжит нэгэн гүжир гүтгэлэг юм. Тухайн бизнесмэн нь С.Батболдыг Ерөнхий сайд болохоос 12 жилийн өмнө зэсийн баяжмалын бизнесээ хийж л байсан, Ерөнхий сайдаас буусных нь дараа ч олон жил энэ бизнесээ эрхэлсээр байсан нь гүтгэлэг тарааж буй хүмүүсийн өөрсдийн өгсөн баримтаар нотлогдоод байна. Олон жил Монголд бизнес хийсэн хүний танилын хүрээ өргөн биз. Гэтэл тэр олон хүнээс заавал С.Батболдтой түүний компани, өмч хөрөнгийг холбох гэсэн оролдлого нь цаанаасаа улс төрийн зорилготой үйлдэл гэдгийг дахин нотолж байна. Эдгээр гадаадын иргэдийн үүсгэн байгуулан Эрдэнэт үйлдвэртэй бизнес эрхэлж байсан “Catrison Limited”, “Cliveden Trading AG”, “Genetrade Limited”, “Lidex Holdings Limited” гэх мэт компаниудыг С.Батболдынх мэтээр гүтгэж,  олон нийтийг цочроох зорилгоор эдгээр компаниуд нь 400 сая долларын гэрээ хийсэн гэж байгаа атлаа С.Батболд тэнд хувьцаа эзэмшиж байсан эсвэл ямарваа нэгэн ашиг хүртэж байсан нэг ч баримт нотолгоо байхгүй. Байх ч үндэслэлгүй учраас дан хоосон хардлага, цуу яриа цуглуулж энэхүү гүтгэлгийг зохиож байгааг нь гадны шүүхэд ч тодорхой мэдэгдэж холбогдох шүүхийн шийдвэр гарсан болно. УИХ-ын гишүүн С.Батболд Эрдэнэтэд шахааны бизнес хийж байгаагүй, хийх шаардлага ч байхгүйг олон нийт эрхбиш ойлгохтойгоо байгаа.

    Гуравдугаарт, С.Батболд болон түүний хамаарал бүхий хэн нэгэн, хуулийн этгээд оффшор бүсэд данс, мөнгө, байр орон сууц, өмч хөрөнгө ил болон далд эзэмшдэггүй. Гүтгэлэгт дурдаад буй олон арван сая долларын үл хөдлөх хөрөнгө, оффшорт байгаа мэтээр гүжирдээд байгаа данс нь С.Батболдын өмч гэсэн нэг ч нотлох баримтгүй, байх ч үндэслэлгүй учраас энэхүү гүжир гүтгэлгийг цэвэр цуу яриа, хий хоосон хардлага болгон тараасан. Зүгээр л бусдын өмчлөлийн байрны фото зураг гаргаж ирээд С.Батболдын өмчилдөг байрны нотлох баримт мэтээр гүжирдэж байна. Ийм ч учраас Нью Йоркийн шүүх дээр үнэн ялж нэр нь дурьдагдсан Солонгосын бизнесмений өмч болох С.Батболдод огт хамааралгүй энэ эд хөрөнгийг царцаахгүй гэсэн шийдвэр гаргасан. Лондон, Гонконг гэх мэт хотуудад тухайн Солонгосын бизнесмены эзэмшиж байгаа өмч хөрөнгө ч гэсэн С.Батболдод хамааралгүй, нэр дурдагдаад байгаа газруудад болон гадаадад  С.Батболдод орон сууц, өмч хөрөнгө байхгүй гэдгийг албан ёсоор мэдэгдсэн бөгөөд шүүх хуулийн байгууллагаар асуудлыг шийдвэрлүүлж байгаа. С.Батболд нь дотооддоо ч энэ тухайгаа олон жилийн турш баримт нотолгоотой тайлбар, мэдээлэл өгч, холбогдох байгууллагад шаардлагатай бүх мэдээллийг хуулийн дагуу өгөх ёстой бөгөөд өгч ч ирсэн болно.

    Дөрөвдүгээрт,  Оюу толгойн гэрээ анх байгуулагдсаны дараа С.Батболд Ерөнхий сайд болж тус гэрээнд Монголын талын төлөх ёстой зээлийн хүүг бараг 50 хувь бууруулах, Монголын талын авах суутгах татварын хэмжээг 2-20 дахин нэмэгдүүлэх зэрэг Монгол Улсад ашигтай, хөрөнгө оруулагч талд алдагдалтай нэмэлт өөрчлөлтүүдийг оруулсныг буруутгаж гадаадын шүүхэд энэ бүх гүтгэлгээ зохиож өгснийг дотоодын хөлсний бичээчид дурьдалгүй өнгөрч байгаа. Олон түмэнд нээлттэй баримттай зүйлсийг улс төрийн зорилгоор харлуулахын тулд хөлсний байгууллагад “захиалга” өгч, Монголын талын ахиц дэвшлийг нөгөө талд өгсөн давуу байдал хэмээн эрээ цээргүй гүтгэлэг зохиож, шүүхэд хандах үндэслэлээ болгосон байгаа. Энэ бол цагааныг хар гэх гэсэн, харыг цагаан гэх гэж олон түмнийг хуурах гэсэн бузар гүтгэлэг, улс төрийн бохир тоглолт. Олон мянган удаа давтаад байвал үнэн болно гэж зүүдэлж яваа тэд энэхүү гүтгэлгээ гадаад дотоодын хэвлэлд түгээж байгаа нь эдгээр шийдвэрийг цуцлах гэсэн оролдлого байх гэсэн их хардлага дагуулж байна. Зээлийн хүүг бууруулсан, татвар нэмснийг эсэргүүцэн гүтгэлэг зохион тарааж байгаа хүмүүс хэний талд үйлчлээд байгаагаа сайтар бодох хэрэгтэй. Лав л Монголын талд биш.

    Энэ бүх гүтгэлэг дайралтыг хэдэн тэрбум төгрөг гарган нарийн зохион байгуулж, өөрийн улсын иргэнийг гадаадын хөлсний байгууллагад “захиалж” мөрдүүлэн “зохион бичлэг” бичүүлж байгаа, гадаад дотоодын хэвлэлд зохион байгуулалттай гүтгэж байгаа, гадаадын шүүхийн байгууллагыг өөрийн дотоодын улс төрийн тоглоомондоо ашиглах гэсэн оролдлого хийж байгаа, энэ этгээдүүд нэг л зорилготойгоор энэ бүх зүйлийг хийж байгаа. Тэртээ 2004 оноос хойш сонгуулийн жил бүр УИХ-ын гишүүн С.Батболдын улс төрийн нэр хүндийг харлуулж, хийсэн бүтээсэн ажлыг гутаах, олныг төөрөгдүүлэх ажиллагаа явагдаж ирсэн. Энэ бол  үеэ өнгөрөөсөн тархи угаах улстөрийн бохир технологи гэдгийг ард түмэн ялгаж салган ойлгож байгаа.

    Энэ удаа ч бүр төсвийн хөрөнгө мөнгө, төрийн байгууллагын эрх мэдлийг хууль бусаар ашиглаж байна. Гүжир гүтгэлэг зохион тараагчдын үйлдэл хэрээс хэтэрч, гэр бүл, үр хүүхдийг нь бузар гүтгэлэгтээ хамруулах боллоо. Иймд энэ мэт гүтгэлгийг зохион тарааж буй хүмүүсийг зохих хуулийн дагуу арга хэмжээ авахаа УИХ-ын гишүүн С.Батболдын ажлын албанаас үүгээр мэдэгдэж байна.

    УИХ-ын гишүүн С.Батболдын Ажлын алба