Blog

Монгол улсын Ерөнхий сайд С.Батболд зургадугаар сарын 17-ны өдөр БНХАУ-ын дэд дарга Си Жиньпинтэй уулзлаа. Уулзалтын эхэнд Монгол улсын Ерөнхий сайд С.Батболд БНХАУ-ын төрийн зөвлөлийн Ерөнхий сайд Вэнь Зябаогийн урилгаар  БНХАУ-д айлчилж, ноён Си Жиньпинтэй дахин уулзаж байгаадаа баяртай байгаагаа илэрхийлэв. БНХАУ-ын Төрийн зөвлөлийн Ерөнхий сайд Вэнь Зябаотай хийсэн албан ёсны хэлэлцээ ажил хэрэгч, тодорхой үр дүн авчирсан төдийгүй хоёр орны харилцааг шинэ түвшинд гаргасан ач холбогдолтой уулзалт болсныг Монгол улсын Ерөнхий сайд С.Батболд тэмдэглэн хэллээ.

Түүнчлэн сайн хөршийн харилцан итгэсэн түншлэлийн харилцааг стратегийн түншлэлийн харилцаанд хүргэхээр тохиролцож, улс төрийн итгэлцлийг бэхжүүлэх хамгийн гол нь худалдаа эдийн засгийн хамтын ажиллагааг чанарын шинэ  түвшинд гаргах, хүмүүнлэгийн солилцоог идэвхжүүлэх, олон талт хамтын ажиллагааг өргөжүүлэх нь Монгол Хятадын стратегийн түншлэлийн гол агуулга гэдгийг онцоллоо. Харин ноён Си Жиньпиний хувьд Монгол улсын Ерөнхий сайдын айлчлал амжилттай болж байгаад талархал илэрхийлээд, энэ айлчлал хоёр улсын түүхэнд орох том айлчлал боллоо гэдгийг тэмдэглэн хэлэв.

Мөн энэ үеэр ноён дэд дарга Си Жиньпин Монгол улсын тусгаар тогтнол, газар нутгийн бүрэн эрхт байдал, хөгжлийн замыг хүндэтгэж байгаагаа  дахин нотоллоо. Хоёр улсын түншлэлийн харилцааг стратегийн түншлэлийн харилцаанд хүргэхээр тохирсон нь үнэхээр чухал ач холбогдолтой хэрэг боллоо гэдгийг ч тэрбээр онцолсон бөгөөд Монгол бол хүчирхэг ард түмэн. Хөгжлийн асар их боломж байгаа шүү гэдгийг тэмдэглэж байв. Хятад, Монгол хоёр улс нь хөршүүд учраас хамтдаа хөгжиж, дэлхийд үлгэр жишээ болох боломж бийг ч дурьдаад, ард түмний эрх ашгийг  нэгдүгээрт тавин ажиллаж байгаа Монгол улсын Засгийн газрын бодлогыг дэмждэг гэдгээ илэрхийллээ.

Ноён Си Жиньпин монголд элэгтэй гэдгээ уулзалтын үеэр дахин дахин илэрхийлж байсан бөгөөд уулзалтын товлосон хугацаа нэг цаг гаруй үргэлжиллээ. Мөн өдөр Монгол улсын Ерөнхий сайд С.Батболд Цинхуа их сургуульд зочилж, лекц уншлаа.Дараа нь БНХАУ-д суралцаж байгаа монгол оюутнуудтай уулзалт хийв. Монгол улсын Ерөнхий сайд С.Батболдын БНХАУ-д хийсэн албан ёсны айлчлал ийнхүү өндөрлөлөө гэж Засгийн газрын хэвлэл мэдээллийн албанаас мэдээллээ.

Монгол Улсын Ерөнхий сайд Сүхбаатарын Батболд БНХАУ-ын Төрийн Зөвлөлийн Ерөнхий сайд Вэнь Зябаогийн урилгаар БНХАУ-д албан ёсны айлчлал хийв.

• Айчлалын эхэнд Ерөнхий сайд Монгол Улсын Ерөнхий консулын газрыг БНХАУ-ын Засаг захиргааны онцгой бүс Хонконгод нээв.
• Улаанбаатар-Хонконгийн хооронд шууд нислэг нисч эхлэв. “МИАТ” компанийн Төлөөлөгчийн газрыг нээв.
• Дэлхийн томоохон санхүүгийн төв болох Хонконгод Монголын компаниуд арилжаанд оролцож эхэллээ. Монгол Улсын Ерөнхий сайд С.Батболдын БНХАУ-д хийсэн албан ёсны айлчлал манай улсын урд хөрштэйгөө харилцах харилцаанд түүхэн хуудас нээлээ.
• Айлчлалын үеэр Ерөнхий сайд Вэнь Зябаотай хэлэлцээ хийж, БХАТИХ-ын Байнгын хорооны дарга У Бангуо, БНХАУ-ын Дэд дарга Си Жиньпин нартай тус тус уулзав.
• Хоёр улсын харилцааны болон харилцан сонирхсон олон улс, бүс нутгийн өргөн хүрээтэй асуудлаар санал бодлоо нухацтай солилцож, тодорхой үр дүнд хүрэв.
• Бизнес уулзалт – хоёр талын 600-аад бизнес эрхлэгч оролцов.
• Циньхуагийн Их сургуульд зочилж “Зүүн Хойд Азийн эдийн засгийн хамтын ажиллагаа ба хөгжлийн асуудал” сэдвээр лекц уншиж, Монгол оюутнуудтай уулзалт хийв.

 

Хоёр орны харилцааны түвшинг шинэ өндөр шатанд гаргасан айлчлал:

Түүхэн замнал-түүхэн айлчлал:

1960  –  “Найрамдал, харилцан туслалцах гэрээ” Ю.Цэдэнбал-Жоу Эньлай

1994  – “Найрсаг харилцаа, хамтын ажиллагааны тухай Гэрээ”П.Жасрай-Ли Пэн

2003  –  Монгол, Хятадын сайн хөршийн, харилцан итгэсэн, түншлэлийн харилцааг тогтоосон Хамтарсан мэдэгдэл Н.Багабанди-Ху Жинтао

2011  –  Монгол Улс, БНХАУ-ын хооронд Стратегийн түншлэлийн харилцаа тогтоох тухай Хамтарсан мэдэгдэл. С.Батболд-Вэнь Зябао

Талууд бие биеийн тусгаар тогтнол, бүрэн эрхт байдал, нутаг дэвсгэрийн бүрэн бүтэн байдал, сонгон авсан хөгжлийн замыг харилцан хүндэтгэхээ нотлов.

Стратегийн түншлэлийн эдийн засгийн агуулга нь –

ЗЭЭЛ ТУСЛАМЖ:

• 320 гаруй сая юанийн буцалтгүй тусламжийг ашиглаагүй байгаа бөгөөд манай талаас уг үлдэгдэл хэсгийг оюутны хотхон, Бээжингийн гудамж байгуулах төслүүдэд ашиглахаар тохирсон. 
• “Их сургуулийн хотхон байгуулах” төсөлд зарцуулах санал дэвшүүлсэн
• Гадаад орнуудаас авсан хамгийн том хөнгөлөлттэй зээл – 500 сая ам.долларын хөнгөлөлттэй зээлийн нөхцөлийг талууд тохирч, Ерөнхий хэлэлцээрт гарыг үсэг зурсан – хөдөө аж ахуй, дэд бүтэц, нийгмийн салбарт ашиглана.
• 60 сая юань – Нэг удаагийн айлчлалаар БНХАУ-аас хамгийн их буцалтгүй тусламж олголоо.
• Хятадын талтай тохиролцсон арилжааны зээлийг хэрэгжүүлэх чиглэлээр хоёр улсын Хөгжлийн банкууд хамтын ажиллагаагаа эрчимжүүлэх  нь зүйтэй гэж Талууд тохиров.

ЭРДЭС БАЯЛАГ, ЭРЧИМ ХҮЧ:

• Уул уурхай, эрчим хүчнийбаялгийг нээн олборлох, дэд бүтцийн бүтээн байгуулалт, санхүүгийн хамтын ажиллагааг уялдуулан цогц байдлаар хөгжүүлэх зарчим.
• Нүүрс, цахилгаан эрчим хүч, түлш шатахууны худалдаа өргөжих хандлагатай байгаа тул зарим тодорхой барааны хувьд нөхцөл, үнэ, тээвэрлэлт, байгаль орчинтой холбогдсон асуудал зэргийг зохицуулсан Ерөнхий хэлэлцээрүүд байгуулахыг санал болгосон.
• Уул уурхайн хагас боловсруулсан бүтээгдэхүүнийг гүн боловсруулж, нэмүү өртөг шингэсэн эцсийн бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэх, эдгээрийг түшиглүүлэн жижиг, дунд үйлдвэр хөгжих нөхцлийг  бүрдүүлэх талаар байр сууриа илэрхийлсэн.
• Байгаль орчинд халгүй, өндөр технологид тулгуурласан хөрөнгө оруулалтыг уул уурхай төдийгүй бусад салбарт түлхүү оруулахад ач холбогдол өгөхөө илэрхийлсэн. 
• Эрчим хүч экспортлох, импортлох Ерөнхий гэрээ байгуулж, гэрээний хүрээнд аж ахуйн нэгжүүдэд эрчим хүч нийлүүлэх үйл ажиллагаа эрхлэлтийг дэмжихийг санал болгосон.

Газрын тос:

• Газрын тос олборлох, боловсруулах, нефть бүтээгдэхүүн, шатахуун нийлүүлэх, үйлдвэрлэх асуудалд урт хугацаанд тогтвортой байдлаар хамтран ажиллахаар тохиролцов:
• Газрын тосны бэлэн бүтээгдэхүүн нийлүүлэх,
• Газрын тос боловсруулах үйлдвэр барихад Хятадын талаас шаардлагатай санхүүжилт, техникийн дэмжлэг үзүүлэхийг хүссэнд нааштайгаар судалж үзэхээр болсон.  
• ЯньшанийнГазрын тос боловсруулах үйлдвэртэй танилцсан. 
• Монгол Улсаас БНХАУ руу экспортолж буй газрын түүхий тосны оронд Бүтээгдэхүүн хуваах гэрээний дагуу газрын тосны багц бүтээгдэхүүн авч байхсаналыг илэрхийлсэн.
• Гуравдагч орнуудаас авах түүхий тосыг Хятадын газрын тос боловсруулах үйлдвэрүүдэд боловсруулж, түүнээс гаргасан газрын тосны бүтээгдэхүүний зарим хэсгийг импортоор авч байх санал тавьсан. 

ХИЙН ХООЛОЙ:

• Орос, Хятадын хооронд тавих байгалийн хийн хоолой, өндөр хүчдэлийн цахилгаан дамжуулах шугамыг Монголын нутгаар дамжуулах саналыг манай тал хоёр хөрштэйгээ ярьж байгаа билээ.
• Монгол Улс-БНХАУ-ОХУ-ын 3 талын хамтын ажиллагааг харилцан ашигтай байх зарчмын үндсэн дээр хөгжүүлэх саналыг дэвшүүлэв. Хятадын тал үүнийг идэвхтэй судлахаар болов.

Таван толгой:

• Зах зээл, дамжин өнгөрөх тээврийн асуудлыг хамтад нь шийдвэрлэх ач холбогдолтой гэдэг утгаар нь хөрш орнуудын ашиг сонирхлыг оруулах бодлогыг баримталж байгаа.
• Ер нь Монголын Оюутолгой, Тавантолгойн зэс, нүүрсний хувьд БНХАУ нь гол зах зээл юм.  Иймд БНХАУ-ын аж ахуйн нэгжүүдийн оролцоог бид дэмжинэ.
• Энэ утгаараа БНХАУ-ын Засгийн газрын дэмжиж буй “Шинхуа” группийг Тавантолгойн төслийг  хэрэгжүүлэх олон улсын консорциумд идэвхитэй оролцуулахаар талаар ярилцав.

Оюу толгой:

• Хятадаас эрчим хүч авах асуудлаар “Оюутолгой” компанид туслалцаа, дэмжлэг үзүүлэхийг хүссэн.
• Эдийн засаг, худалдааны хамтын ажиллагааг өргөжүүлэн гүнзгийрүүлж, харилцан ашигтай, хамтаар хожих хамтын ажиллагааг тогтвортой хөгжүүлж, хамтын хөгжлийг урагшлуулах нь Монгол, Хятадын стратегийн түншлэлийн харилцааны өнө удаан хугацааны хөдөлгөгч хүч байх болно.
• Харилцан хөрөнгө оруулалтыг дэмжих – Монголын тал ч БНХАУ-д хөрөнгө оруулалт хийх зам нээгдлээ.
• Оюутолгй төслийг эрчимжүүлэхийн тулд Хятадын талаас эрчим хүч нийлүүлэх асуудлаар холбогдох байгууллагуудын хооронд яриа хэлэлцээг даруй эхлүүлэхээр тохиролцов.
• Худалдаа, эдийн засгийн хамтын ажиллагааны дунд хугацааны хөтөлбөрийг идэвхтэй хэрэгжүүлэх.

Дэд бүтцийн салбар:

• “100’000 орон сууц” төсөлд Хятадын талаас хөрөнгө оруулах саналыг дэвшүүлсэн.
• Зам сайжруулах – УБ
• Алтанбулаг – Улаанбаатар – Замын-Үүд чиглэлд хурдны зам барих,
• Түүнчлэн Улаанбаатар–Бээжингийн чиглэлийн хурдны галт тэрэг явуулах боломжийг  талууд хамтран идэвхтэй судлах болов. 
• Транзит тээврийн эргэлтийг нэмэгдүүлэх боломжийг өргөтгөх талаар талууд үргэлжлүүлэн санал солилцох хэрэгтэй байна. 

ТӨМӨР ЗАМ:

• “Төрөөс төмөр замын тээврийн талаар баримтлах бодлог”-ыг хэрэгжүүлэх талаар сүүлийн үед Засгийн газраас авч хэрэгжүүлж буй арга хэмжээ, цаашдын зорилтуудыг тайлбарлан ярилцав.
• Төмөр замын бүтээн байгуулалтад идэвхтэй хамтран ажиллах талаар санал солилцов.
• Холбогдох яам, байгууллагууд шаардлагатай бол өмнө нь байгуулсан баримт бичгүүдийг боловсронгүй болгох, шинэчлэх чиглэлээр эрчимтэй ажиллахаар болов.

Байгаль орчинд ээлтэй, өндөр технологид тулгуурласан хөрөнгө оруулалтыг нэмэгдүүлэхийг бодлогоор дэмжихээ илэрхийлсэн.

• Транзит тээвэр, далайд гарах нэмэлт гарцыг нээх талаар асуудал тавьж, хамтран ажиллахаар болов.
• Хилийн боомтын хамтын ажиллагааг гүнзгийрүүлж, нэвтрэх хүчин чадлыг дээшлүүлэхээр тохиров.

Хүмүүнлэг, иргэд хоорондын найрсаг хандлагыг нэмэгдүүлэх, соёл, боловсрол, эрүүл мэнд нь стратегийн түншлэлийн харилцааны нийгмийн үндэс суурь юм.

Соёлын биет бус өвийг хамгаалах чиглэлд Монголын талтай хамтын ажиллагаагаа бэхжүүлэхэд бэлэн байгаагаа Хятадын тал илэрхийлсэн. – Хэлэлцээрт зурав.

Олон улс болон бүс нутгийн асуудлаар

• Монголын талыг АПЕК-т элсэхийг Хятадын тал дэмжиж буйгаа илэрхийлсэн.
• Далайд гарцгүй хөгжиж байгаа орнуудын Олон улсын судалгааны төвийг НҮБ-ын дэмжлэгтэйгээр Улаанбаатар хотноо байгуулж байгаад Хятадын тал баяр хүргэсэн. БНХАУ, Япон Улс, БНСУ-ын хамтын ажиллагааны механизмд Монгол Улс нэгдэж орох сонирхлоо илэрхийлэв.

Эрхэм хүндэт бизнес эрхлэгчид ээ,Хатагтай, ноёд оо,

Юуны өмнө энд хуран цугласан Монгол, Хятадын бизнес эрхлэгч Та бүхэнд чин сэтгэлийн мэндчилгээ дэвшүүлье. Мөн БНХАУ-д хийж буй албан ёсны энэхүү айлчлалын хүрээнд та бүгд ажил хэргийн уулзалт ийнхүү зохион байгуулж, намайг урьсанд талархаж буйгаа илэрхийлье. Монгол Улсын Ерөнхий сайдын энэ айлчлалын гол ач холбогдол нь хоёр орны хөршийн, харилцан итгэсэн, түншлэлийн харилцааг стратегийн түншлэлийн харилцаа болгон дээшлүүлж зарлахад оршиж байна.

БНХАУ-ын Төрийн Зөвлөлийн Ерөнхий сайд Вянь Зябаотай гол хэлэлцээгээ үдээс хойш хийхээс өмнө хоёр орны ажил хэрэгч хүмүүс, бизнесийн төлөөлөгчид Та бүхэнтэй уулзаж байгаадаа билэгшээж байна. Учир нь стратегийн түншлэлийн харилцааны хөдөлгөгч гол хүч бол худалдаа, хөрөнгө оруулалт, харилцан ашигтай, хамтаар хожих хамтын ажиллагаа, өөрөөр хэлбэл энд цугласан та бүгдийн хамтын үйл ажиллагаа, түншлэл юм.

Монгол, Хятадын ард түмэн олон зууны турш худалдаа, арилжаа эрхэлж ирсэн түүхэн уламжлалтай. Энэхүү түүхэн уламжлалт худалдаа, бизнесийн харилцаа нь даяаршилын өнөөгийн нөхцөлд манай хоёр орнуудын хувьд бие биенээ нөхсөн хамтын ажиллагааг хөгжүүлэх, хамтдаа хөгжих түүхэн сайхан боломжийг олгож байгаа юм.

БНХАУ-ын өсөлт дэвшил нь хөгжлийн эдийн засгийн талаарх ойлголт, түүний хүрээг тэлж, хүн төрөлхтний түүхэнд урьд өмнө ажиглагдаж байгаагүй шинэ шинэ рекорд амжилтаар баяжуулсан. Хятадын ДНБ-ний өсөлтийн хурдац, валютын нөөцийн хуримтлал, нэг жилд ядуурлаас гаргаж буй хүний тоо зэрэг дэлхийг гайхуулсан статистикийн олон шинэ үзүүлэлтүүдийг энэхүү өсөлт нь бий болгосон. БНХАУ-ын эдгээр амжилтуудад монголчууд бид баяр хүргэж, улам дэвжин цэцэглэхийн ерөөлийг өргөн дэвшүүлж байдаг. Дорнын их сэтгэгч Зуанг Зи “амьдрал хязгаартай, харин мэдлэг хязгааргүй” хэмээн хэлсэнчлэн өнөөгийн бидний мэдэхгүй, мэдээгүй байгаа олон сайхан шинэ даваа, шинэ амжилтыг Хятадын эдийн засгийн үсрэнгүй хөгжил цаашид ч үзүүлнэ гэж би төсөөлдөг.

Эдгээр амжилт нь зөвхөн БНХАУ-ын амжилт биш бүхий л хүн төрөлхтөнд эерэг нөлөөтэй амжилт гэдэг нь 1997, 2008 оны үндэстэн дамнасан хямралуудыг дэлхийн хамтын нийгэмлэг гэтлэн туулахад Хятадын эдийн засгийн өөдөө цойлох хүч хэрхэн тус нэмэртэйгээр нөлөөлснөөс тод харагддаг. Цаашдын амжилтууд нь мөн л тийм нөлөөтэй байна гэдэгт бид итгэдэг. Энэ утгаараа БНХАУ-ын өсөлт хөгжил нь хаяа дэрлэн оршиж буй монголчууд бидэнд мөн л ашигтай, цаашид эерэг хаялгатай байна гэж бид ойлгодог. Тэртээ түмэн бээрийн цаана байгаа айлд мэдрэгдээд байгаа энэхүү түүхэн боломжийг хажууд нь байгаа бид харин цаг алдалгүй амжилттай ашиглахын тулд санаа нэгтэй, хоёргүй сэтгэлээр ажиллах, бас дахин ажиллах хэрэгтэй байгаа юм. Үүнийг биелүүлэхэд энд хуран цугласан ажил хэргийн хүмүүс та бүгдийн, мөн Монголын улс төрчдийн үүрэг хариуцлага нэн өндөр гэдгийг цохон тэмдэглэж хэлмээр байна.     

Дэлхийн эдийн засагт тэргүүлэх байр суурь эзлэж байгаа БНХАУ-ын эдийн засгийн хөгжил Монгол Улсад ийнхүү ихээхэн боломж нээж буйн зэрэгцээ Монголын эдийн засаг ч бизнес эрхлэгч та бүхэнд чамгүй бололцоог олгож байгаа. Байгалийн баялаг, түүхий эд, эрчим хүчний эх үүсвэр, бараа үйлчилгээний транзит тээврийг хөгжүүлэх Монголын нөөц бололцоог олон улсын өнөөгийн хөрөнгө оруулагчид зүй ёсоор үнэлж, бас сонирхох болсон байна. Сонирхоод зогсохгүй тал талдаа ашиг тустайгаар ашиглах эхний алхмууд хийгдэж эхлээд байна.

Ийм ч учраас өнөөдөр Монгол Улс, БНХАУ-ын худалдаа, эдийн засгийн харилцаа өргөн хүрээтэй, эрчимтэй хөгжиж байна. 2010 оны байдлаар Монгол Улс дахь гадаадын шууд хөрөнгө оруулалтын тал орчим хувийг БНХАУ-ын хөрөнгө оруулалт бүхий 5000 гаруй аж ахуй нэгж эзэлж байна. Үүнд уул уурхай, барилга угсралт, худалдаа, үйлчилгээний салбар голлох үүргийг гүйцэтгэж байна. Урьд нь хөрөнгө оруулалтын тухай ярихад зөвхөн нэг талаас, өөрөөр хэлбэл БНХАУ-аас Монгол улсад хөрөнгө оруулах асуудал яригддаг байсан бол одоо Монголоос Хятад руу хөрөнгө оруулах, Хятадад хамтарсан аж ахуйн нэгж байгуулах эхлэл суурь тавигдаж байна. Энэ үүсгэл санаачилгыг хоёр талын холбогдох байгууллагууд дэмжиж ажиллана гэдэгт найдаж байна.

БНХАУ нь Монгол Улсын гадаад худалдааны гол түнш орон юм. 2010 оны худалдааны дүнгээс харахад манай улсын нийт экспортын 80 гаруй хувь, импортын 30 хувь нь тус тус БНХАУ-д ногдож байна. Гэхдээ хоёр талын худалдааны бүтээгдэхүүний ангилал, бүтцийг цаашид анхаарах шаардлагатай байна. Учир нь Монгол Улсаас БНХАУ-д экспортлож байгаа худалдааны дийлэнх хувийг эрдэс баялаг, уул уурхайн түүхий эд эзэлж байна.

Түүхий эдийг шууд хил дамнуулан худалдаалах нь байгаль орчинд хортой, тээвэрлэлт, ашиглалтын хувьд аль аль талдаа өндөр зардалтай байдаг. Иймд Монголд хагас болон бүтэн боловсруулалт хийж, улмаар БНХАУ болон дэлхийн зах зээлд гаргах арга замыг хайх чиглэлд Монголын төр, засгаас бизнес эрхлэгч Та бүхэнтэй хамтран ажиллахад бүхий л боломжоо ашиглах эрмэлзлэлтэй байна. Хятадын аж ахуйн нэгжүүд Монголын нүүрс, зэс, төмөр, газрын тос, ураны орд зэрэг уул уурхай, эрчим хүчний төслүүд  болон дэд бүтэц, орон сууцны бүтээн байгуулалтын хамтын ажиллагаанд оролцох бүрэн боломжтой бөгөөд Монголын түншүүд хамтран ажиллахад бэлэн байна.  

Монгол Улсын Засгийн газар гадаад, дотоодын хөрөнгө оруулагч нарт худалдаа, бизнесийн таатай орчин бүрдүүлэх, тэднийг үл ялгаварлах зарчмыг тууштай баримтлан ажиллаж байгаа. 2010 оноос эхлэн Концессын хуулийг батлан хэрэгжүүлж байгаа бөгөөд энэ хууль нь хөрөнгө оруулагчид Та бүхэнд дэд бүтэц, үйлдвэрлэл, үйлчилгээний томоохон төслүүдэд хөрөнгөө оруулж, үр ашгийг хүртэх боломжийг олгож байгаагаараа онцлог юм. Бизнес эрхлэгч нарт учирдаг дэд бүтэц, тээвэрлэлт, логистик, банк санхүү болон төрийн үйлчилгээний салбарын саад бэрхшээлийг арилгах зорилгоор манай Засгийн газар олон томооохон ажлыг төлөвлөж, заримыг нь эхлүүлээд байна.

Тухайлбал, Монголын дотоодын зам, тээврийн дэд бүтцийг хөгжүүлэх хүрээнд авто зам болон төмөр замын бүтээн байгуулалтын төлөвлөгөөг батлан үе шаттайгаар хэрэгжүүлж эхлээд байна. Түүнчлэн хил, гаалийн үйлчилгээг түргэн шуурхай болгох зорилгоор Гаалийн цахим нэг цонх хөтөлбөрийг хэрэгжүүлэх ажлын эхлэлийг тавьсан. Төрөөс олгож буй тусгай зөвшөөрлийг цөөлөх, цэгцлэх улмаар үйл ажиллагааг ил тод болгоход анхааран ажиллаж байгаа гээд болон зүйлийг дурдаж болохоор байна.

Эдгээрээс гадна 2 зүйлийг онцлон дурдах нь зүйтэй болов уу гэж бодож байна.

Нэгдүгээрт, Монгол Улсын эдийн засгийн хөгжил, дотоодын бүтээн байгуулалтыг дэмжих үүднээс Хөрөнгө оруулалтын банкийг саяхан байгууллаа. Чингэснээр улс орны бүтээн байгуулалтад нэн шаардлагатай томоохон чухал гэсэн төслүүдийг төрийн зүгээс санхүүжүүлэх боломж нээгдэх юм.

Хоёрдугаарт, Монгол Улсад хөрөнгийн зах зээлийг төгөлдөршүүлэх бодлогын хүрээнд Монголын Хөрөнгийн биржийн үйл ажиллагааг шинэчлэн зохион байгуулах ажлыг эхлүүлээд байна. Энэ нь эргээд бизнес эрхлэгч Та бүхэнд хөрөнгө босгох, бизнесээ үр ашигтай өргөжүүлэх ач тустай болно гэж итгэж байна.

Эцэст нь төр, засгийн зүгээс бизнесийн орчныг сайжруулахын тулд хамгийн чухал нь бизнес эрхлэгчдийн санаа бодол, тэдний ололт амжилт, тулгарч буй бэрхшээлийг сонсох, улмаар тэдгээрийг тусгасан зөв шийдвэр гаргах явдал гэдгийг онцлон тэмдэглэе.

Энэ утгаараа өнөөдрийн энэ уулзалт төр, хувийн хэвшлийн хамтын ажиллагаа, харилцан ойлгойлцлыг бэхжүүлэхэд чухал ач холбогдолтой болно гэж найдаж байна. Цаашид тогтмол зохион байгуулж байх нь чухал гэж үзэж байна.

Та бүхний бизнест өндөр амжилт хүсье. Баярлалаа.

БНХАУ-ын Төрийн зөвлөлийн Ерөнхий сайд Вень Зябаогийн урилгаар тус улсад албан ёсны айлчлал хийж байгаа Монгол Улсын Ерөнхий сайд Сүхбаатарын Батболд өнөөдөр өглөө Монгол Хятадын бизнесийн чуулга уулзалтад оролцож үг хэллээ. Тэрбээр хэлсэн үгэндээ энэхүү айлчлалын гол ач холбогдол нь хоёр хөршийн харилцан итгэсэн түншлэлийн харилцааг стратегийн түншлэл болгон дээшлүүлэхэд оршиж байна гээд үүний гол хөдөлгөгч хүч нь худалдаа, хөрөнгө оруулалт, харилцан ашигтай хамтаар хөгжих харилцаа өөрөөр хэлбэл, бизнес эрхлэгч та бүгдийн хамтын ажиллагаа, түншлэл юм гэдгийг онцоллоо.

Урьд нь хөрөнгө оруулалтын тухай ярихад зөвхөн нэг талаас өөрөөр хэлбэл, БНХАУ-аас Монгол Улсад хөрөнгө оруулах асуудал яригддаг байсан бол одоо Монголоос Хятад улс уруу хөрөнгө оруулах, хамтарсан аж ахуйн нэгж байгуулах эхлэл суурь тавигдсаныг Монгол Улсын Засгийн газрын тэргүүн С.Батболд мөн тэмдэглэлээ. Монгол Хятадын бизнесийн чуулга уулзалт яг одоо үргэлжилж байна. Өнөөдөр 16 цагт хоёр улсын Ерөнхий сайд нар уулзаж хэлэлцээр хийнэ

Улаанбаатар, Хонконг хоорондын хамтын ажиллагааг хөгжүүлэх хэд хэдэн боломж, нөхцөл байдаг. Нэгдүгээрт тус бүсэд Монгол Улс Консулын газраа нээх, шууд нислэгтэй болох, Хонконгийн Хөрөнгийн биржтэй харилцаагаа өргөжүүлэх  зэрэг чиглэлийг Монгол Улсын Засгийн газрын тэргүүн өнгөрсөн 4 дүгээр сард  Хонконгод ажлын айлчлал хийхдээ тус улсын удирдлагуудтай уулзаж ярилцахдаа тохирсон билээ. Тэгвэл жилийн дараа  энэ ажил  биеллээ олов. БНХАУ-ын Засаг захиргааны онцгой бүс Хонконгод Монгол Улс Ерөнхий консулын газраа нээх ёслолд Ерөнхий сайд С.Батболд оролцлоо. Мөн энэ үеэр МИАТ компани ч төлөөлөгчийн газраа нээв.

Өнгөрсөн гурван жилийн хугацаанд манай 30 орчим мянган иргэн Хонконгийг зорьжээ. Сүүлийн хоёр долоо хоногт шууд нислэгээр зорчих иргэдийн тоо эрс өссөн. Энэ нь иргэд хоорондын харилцаанд тулгуурлан  хоёр улсын худалдаа, эдийн засгийн хамтын ажиллагааг өргөжүүлэн хөгжүүлэх таатай боломж гэж Хонгонг дахь Монгол Улсын Ерөнхий консулын газрынхан ярьж байлаа. Нээлтийн ёслолын үеэр  Ерөнхий сайд  С.Батболд Хонконгод Ерөнхий консулын газар нээж байгаад Засгийн газар онцгой  ач холбогдол өгч байна  гээд Хонконг нь зүүн Азийн санхүү, эдийн засгийн гол төв юм.

Бид хоёр талын харилцаа хамтын ажиллагааны давуу талаа түшиглэж, мөн эрчимжүүлэх зорилгоор ийнхүү Ерөнхий консулын газраа нээлээ. Хоёр талын харилцаа, хамтын ажиллагааг хөгжүүлэхэд иргэд хоорондын харилцаа, аялал жуулчлал, бизнесийн төлөөлөгчдийн түншлэл чухал гэдгийг тооцож МИАТ компани ч шууд нислэг үйлдэж эхэллээ. Шууд нислэг хийх тухай сүүлийн 10-аад жил ярьсан зүйл одоо бодит ажил болж байна. Монголын компаниуд ч Хонконгийн томоохон компаниудтай хөрөнгийн зах зээлд хамтран хөрөнгө босгож эхэллээ.

Хонконгийн Хөрөнгийн биржтэй хамтран ажиллах энэ боломж улам өргөжинө гэдэгт итгэж байна гэв. Цаашид аялал жуулчлалын харилцаа өсч, хамтын ажиллагааны сонирхлууд улам нэмэгдэнэ гэдэгт итгэлтэй байгаагаа Ерөнхий сайд тэмдэглээд Хонконгийн амбан захирагчтай уулзах үеэр эдгээр салбараас гадна боловсролын чиглэлээр хамтран ажиллах боломжийн тухай ч ярилцсан гэдгийг онцоллоо. Мөн өдөр Монгол Улсын Ерөнхий сайд С.Батболд дэлхийн нэр хүнд бүхий “Wall street journal”,”Cnbc”,”Dqw jones”,”Washington post”зэрэг хэвлэлд ярилцлага өгөв

Өндөр хөгжилтэй Их-20 орны эгнээнд багтсан ОПЕК, АСЕАН гэсэн олон улсын нөлөө бүхий байгууллагын гол гишүүн, газрын тос, нүүрсний томоохон экспортлогч гээд тодотгох онцлогтой Индонези Улстай харилцан ашигтай хамтран ажиллах  боломжийн талаар Монгол Улсын Ерөнхий сайд С.Батболд тус улсын Ерөнхийлөгч Сусило Бамбанг Юдоёонотой Жакарта хотноо уулзахдаа ярилцлаа. Индонез Улс ардчиллын үзүүлэлтээрээ дэлхийд гуравдугаарт, Азидаа үлгэр жишээ орон болоод байгаа юм. 243 сая хүн амтай Индонезийн эдийн засаг 6.5 хувиар өсч, хөгжлөөрөө бүс нутагтаа гуравт, дэлхийн жагсаалтын 18 дугаар байранд бичигдэж байна.

Ирэх 12 дугаар сард зохион байгуулах Валигийн ардчиллын форумд оролцохыг ноён Ерөнхийлөгч  албан ёсоор урилаа. Ерөнхий сайд С.Батболд урилгыг талархан хүлээн авч байгаагаа илэрхийлээд  Монгол Улс мөн энэ оны 7 дугаар сараас Ардчиллын төлөө олон улсын хамтын нийгэмлэгийг тэргүүлнэ. Энэ тал дээр Монгол Улсыг дэмжиж хамтран ажиллана гэдэгт итгэлтэй байгаагаа хэллээ. Индонезийн Ерөнхийлөгч уулзалтын үеэр Монгол-Индонезийн харилцааны түүхэнд шинэ хуудас нээгдлээ гээд газрын тос, нүүрс, зэс олборлолтын туршлагаа Монгол Улстай хуваалцаж, эрчим хүчний салбарт хамтран ажиллахад бэлэн байгаагаа илэрхийллээ.

Түүнчлэн хөдөө аж ахуй, худалдааны харилцаагаа өргөжүүлж, хоёр талын харилцааны түүхийг цаашид шинэ шатанд ахиулахаар тохиролцов. Эхний ээлжинд Засгийн газар хоорондын комисс байгуулж, Монгол-Индонезийн бизнесийн зөвлөл бий болгохыг Ерөнхий сайд С.Батболд санал болгоход Сушило Бамбанг Юдоёоно ажил хэрэг болгохоо амлалаа. Түүнчлэн  харилцан визгүй зорчих асуудлыг Ерөнхий сайд хөндөж энэ чиглэлээр хамтран ажиллахаар боллоо. Индонези Улсын ерөнхийлөгч Монгол Улсын Ерөнхий сайд С.Батболдыг Индонезид албан ёсоор айлчлахыг урилаа.

Мөн өдөр Ерөнхий сайд С.Батболд Индонезийн Худалдааны сайд болон Эрчим хүчний сайд, бизнесийн төлөөлөгчидтэй уулзаж харилцаа, хамтын ажиллагааны асуудлаар ярилцав. Энэ уулзалтын дараа Индонезийн төв телевиз, Хонконг дахь CNBC, ВВС телевиз, Dow Jonesсонины сэтгүүлчид Ерөнхий сайд С.Батболдоос ярилцлага авлаа

Монгол Улсын Ерөнхий сайд С.Батболд Зүүн Азийн асуудлаарх Дэлхийн эдийн засгийн чуулга уулзалтад оролцох үеэрээ бусад орны төр, засгийн тэргүүн, олон улсын байгууллага, бизнесийн салбарын төлөөлөгчидтэй уулзаж, харилцаа, хамтын ажиллагааны асуудлаар ярилцав. Жакартад болсон уулзалтын эхнийх нь “Давосын” хэмээн алдаршсан “Дэлхийн эдийн засгийн чуулга уулзалт байгууллага”-ын дарга, профессор Клаус Швабтай хийсэн уулзалт байлаа.

Азийн асуудлаарх дэлхийн эдийн засгийн чуулга уулзалтад урьсанд Ерөнхий сайд С.Батболд ноён Клаус Швабт талархал илэрхийлээд хамтын ажиллагааны асуудлаар санал солилцов. Ардчиллыг бэхжүүлэх, Хариуцлагатай уул уурхайг хөгжүүлэх, Авилгалын эсрэг түншлэл бий болгох зэрэг олон чиглэлээр хоёр тал идэвхтэй хамтран ажиллаж олон улсын хуралдаан, хэлэлцүүлгийг амжилттай зохион байгуулсныг Ерөнхий сайд тэмдэглэлээ.

Мөн Улаанбаатар хотноо зохион байгуулсан “Монгол орны усан хангамжийг асуудлыг шийдвэрлэх нь” сэдэвт хэлэлцүүлэг ихээхэн үр дүнтэй арга хэмжээ болжээ. Ноён Клаус Шваб Ерөнхий сайд С.Батболдыг  чухал асуудал хэлэлцэж байгаа Дэлхийн эдийн засгийн чуулга уулзалтад оролцож байгаад талархаж байна гээд Ерөнхий сайд таны идэвхтэй оролцоо санаачилга дор Монголын 150 компани “Авилгалын эсрэг түншлэлийн санаачилга”-д нэгдэн орсонд баяр хүргэе, энэ бол чухал арга хэмжээ” гэлээ.

Уулзалтын үеэр ноён Клаус Шваб Монгол Улсын Ерөнхий сайд С.Батболдыг ирэх оны 1 дүгээр сард Давост болох Дэлхийн эдийн засгийн чуулга уулзалтад оролцохыг албан ёсоор урилаа. Энэ үеэр Монголын өдрийг зохион байгуулах, Монголын брэнд бүтээгдэхүүнийг сурталчлах арга хэмжээг хамтран зохион байгуулахаар тохиролцов. Үүнийг баталгаажуулж ноён Клаус Шваб чуулга уулзалтын төлөөлөгч дэлхийн улс төр, эдийн засаг, бизнесийн лидерүүдэд өмсгөх 2500 ширхэг ноолууран цамц, малгайн хослол захиалсан нь энэ уулзалтын сюрприз байлаа. 

Өөрийг нь Монгол Улсад албан ёсоор айлчлахыг урьсан урилгыг ноён Клаус Шваб талархан хүлээн авч ирэх жил айлчлахаа амласан байна. Чуулганы завсарлагаанаар Ерөнхий сайд Дэлхийн эдийн засгийн чуулга уулзалтын “Залуу лидер клуб”-ийн 20 гаруй гишүүнийг хүлээн авч уулзлаа

Монгол Улсын Ерөнхий сайд С.Батболд 6 дугаар сарын 12-13-ны өдрүүдэд Индонезийн нийслэл Жакартад болсон Зүүн Азийн асуудлаарх Дэлхийн эдийн засгийн чуулга уулзалтад оролцлоо. Жил бүрийн өвөл Швейцарийн Давост дэлхийн улс төр, эдийн засгийн лидерүүд цуглаж зангиагүй уулзан геополитикийн нөхцөл байдал, хөгжлийн чиг хандлагыг тодорхойлдог жишиг тогтсон. Харин энэ чуулга уулзалт Зүүн Азийг жич дурандах “Зуны Давос” бөгөөд энэ жил 20 дахь онтойгоо золгож байна.

”Шинэ даяаршилд хариу өгөх нь” сэдвийн дор Жакартад болж  байгаа энэ удаагийн  чуулга уулзалтад Засгийн газар, бизнес, иргэний нийгмийг төлөөлсөн 40 гаруй орны 600 гаруй удирдагч оролцож хоол хүнсний хангамж, аюулгүй байдал, шатахуун түлш, байгалийн гамшиг,үндэстэн доторхорлогын тэгш бус хуваарилалт, улс орнуудын эдийн засгийн хөгжлийн тэнцвэргүй байдал, түүний сөрөг үр дагаврын талаар нухацтай  хэлэлцэж, саад бэрхшээлийг шийдэх түлхүүрийг хамтдаа хайлаа.

Уур амьсгалын өөрчлөлт, байгалийн гамшиг, хүнсний аюулгүй байдал, хүн амын амьжиргааны түвшин, орлогын хэт зөрүүтэй байдал, ажилгүйдэл нь улс орнуудын өмнө тулгарч байгаа нийтлэг бэрхшээл гэж Зүүн Азийн эдийн засгийн чуулганд оролцогчид үзэж байна. Эдгээрийг шийдэх арга замыг хайсан олон чухал санал, санаачилга чуулганы үеэр гарлаа. Бүс нутгийн хэмжээнд асуудлаа зохицуулах, ингэхдээ Их-20 хэмээн нэрлэгдсэн өндөр хөгжилтэй орнуудтай идэвхтэй хамтран ажиллах замаар бүхий л  боломжийг ашиглах нь чухал гэсэн санаа олонтоо дурьдагдаж байлаа.

Дэлхийн эдийн засгийн чуулга уулзалт байгууллагын дарга, профессор Клаус Шваб “Дэлхийн саад бэрхшээлийг зохицуулах нь: Эрсдэлд хариу өгөх Азийн механизм” сэдэвт салбар хуралдааны индэрт таван илтгэгчийг урьсны нэг нь Монгол Улсын Ерөнхий сайд С.Батболд байв. Энэ салбар хуралдаан Жакартад болж буй чуулга уулзалтын гол сэдэв юм.

Зүүн Азийн бүс нутгийн орнуудын өмнө тулгамдсан болон ирээдүйд тулгарч болзошгүй хүндрэл бэрхшээлээс гарах арга зам, шийдэх шийдэл нь юу байх талаар халуухан яриа өрнөлөө. Хэлэлцүүлэгт дэвшүүлсэн Монгол Улсын Ерөнхий сайд С.Батболдын санааг тоймолбол, дэлхийн аль нэг улсад л хамаардаг алдаа, эсвэл амжилт гэж байдаггүй учраас ухаалаг хамтын ажиллагааг өрнүүлэх нь чухал байгаа тухай байв. 

“Жижиг улсын зовлон том улсад ч байдаг. Нийтлэг бэрхшээлийн эсрэг тэмцэхэд Засгийн газрууд дэлхийн төвшинд хамтран ажиллах арга замаа боловсронгуй болгох хэрэгтэй. Ингэхдээ эхлээд үндэсний хэмжээнд тулгамдсан асуудлаа тодорхойлох, улмаар олон улс, бүс нутгийн хамтын ажиллагааны хүрээнд  шийдэх боломжийг ашиглах нь давуу талтай” гэж Ерөнхий сайд С.Батболд үзэж байна. 

Тэрээр цөлжилт, түүний эдийн засаг нийгмийн амьдралд үзүүлэх болсон сөрөг үр дагаврын талаар мөн хөндлөө. Монгол бол усны нөөцөөр хомс дэлхийн 60 орны нэг бөгөөд нийт нутгийн  70 хувь цөлжсөн, олон булаг, шанд ширгэсэн нь тулгамдсан асуудал болоод байгааг тэрээр хэлээд  өнгөрсөн зун говийн элсэн цөлд Засгийн газраа хуралдуулахдаа уур амьсгалын өөрчлөлтөд Монголын иргэд төдийгүй дэлхий нийтийн анхаарлыг хандуулахыг зорьсноо өгүүлэв. 

Түүнчлэн стратегийн чухал ач холбогдолтой бараа, бүтээгдэхүүний хувьд нэг зах зээлээс хараат байх нь эдийн засагт ихээхэн дарамт  учруулдаг тухай ч дурьдав. Үндэсний хэмжээнд тулгарч буй асуудлаа шийдэхдээ бусдын шилдэг туршлагаас суралцдаг. Байгалийн баялгаас иргэддээ тэгш хүртээх үүднээс “Хүний хөгжлийн сан”, эрсдэлээс хамгаалах зорилгоор “Тогтвортой байдлын сан” байгуулсан. Хүнсний хэрэгцээгээ дотооддоо хангах  Засгийн бодлого үр дүнгээ өгч байгаа гээд өөрийн орны нөхцөл байдал, алдаа оноогоо Ерөнхий сайд элдэв өнгө, будаггүйгээр танилцууллаа.

Монголын эдийн засгийн хөгжлийн хурд, нүүрс, газрын тос гэх мэт байгалийн нөөц, баялгийн талаар Жакартад чуулж буй эдийн засагчид нэлээд сонирхож байлаа. “Монгол Улс ашигт малтмалын арвин баялаг нөөцтэй. Бас манай улс бол хөдөө аж ахуйн орон. Дэлхий даяар хүнсний хомсдолын тухай ярьж эхэлсэн энэ цаг үед Монгол Улс ирээдүйд хүнсний томоохон нийлүүлэгч болох бүрэн боломжтой” гэж Ерөнхий сайд С.Батболд хэлсэн нь шинэ мэдээ байлаа. Энэ үг чуулгад оролцогчдын анхаарлыг ихээхэн татав.

Чуулганы  завсарлагаар Сингапурын Ерөнхий сайд, Европын холбооны төлөөлөгчид, Индонезийн Худалдааны сайд, Эрчим хүчний сайд нар болон дэлхий дамнасан үйл ажиллагаа явуулдаг томоохон компанийн удирдлагууд Ерөнхий сайд С.Батболдтой  биечлэн уулзаж Монгол орны талаар сонирхож хамтын ажиллагааны боломжийн талаар санал солилцлоо.

ОНЦГОЙ АЛБАН ТАТВАРЫН ХЭМЖЭЭГ ӨӨРЧЛӨВ

Сүхбаатар, Замын-Үүд, Эрээнцав, Алтанбулаг боомтоор оруулж ирж байгаа нэг тонн А-80 бензинд 170 мянган төгрөгийн онцгой албан татвар ногдуулж байсныг 80 мянган төгрөг болголоо. АИ-92 бензинд 230 мянган төгрөгийн онцгой албан татвар ногдуулж байсан бол 100  мянган төгрөг болгож бууруулж, дизелийн түлшнээс татвар авахгүй байгааг хэвээр үлдээхээр Засгийн газрын хуралдаанаас шийдвэрлэв. Энэ шийдвэр 6 дугаар сарын 15-ны өдрөөс хүчин төгөлдөр үйлчлэх бөгөөд  бусад алслагдсан боомтоор оруулж ирэх бензин, дизель түлшинд ногдуулах онцгой албан татварын хэмжээг хэвээр мөрдөхөөр боллоо.

Татварыг ингэж бууруулснаар үнийн огцом өсөлтийг сааруулах боломж бүрдэж байна. Нөгөө талаар бензин, дизелийн түлшийг ОХУ-ын “Роснефть” компани хангалттай хэмжээгээр нийлүүлэх боломжгүй байгаа учир бусад компани болон БНХАУ-аас газрын тосны бүтээгдэхүүн авч нийлүүлэлтийг нэмэгдүүлэхэд татварын дэмжлэг болох юм. ОХУ-ын “Роснефть” компаниас манайд энэ сард нийлүүлэх А-80 бензин 118, АИ-92 бензин 123, дизелийн түлш 68 ам.доллараар нэмэгджээ.

Манай улс сард дунджаар 20 орчим мянган тонн АИ-92 бензин хэрэглэдэг бөгөөд “Роснефть” компани энэ сард ердөө 8 мянган тонныг нийлүүлэхээр байна. Иймээс  бусад эх үүсвэрээс бензин авахаар хөөцөлдөж байгаа тухай Эрдэс баялаг, эрчим хүчний сайд Д.Зоригт хэлэв гэж Засгийн газрын Хэвлэл, мэдээллийн албанаас мэдээллээ.

· “Ялтан шилжүүлэх тухай Монгол Улс, БНХАУ хоорондын гэрээ”-нд гарын үсэг зурах бүрэн эрхийг Монгол Улсаас БНХАУ-д суух Онц бөгөөд Бүрэн эрхт Элчин сайд Ц.Сүхбаатарт олгов.

· Монгол Улсаас ИБУИНВУ болон АНУ-д суугаа Элчин сайдын яамны орон тоог нэмэх, АНУ-ын Сан Франциско, Япон Улсын Осака, БНХАУ-ын Засаг захиргааны онцгой бүс Гонконг хотод ажиллуулах Ерөнхий консулын газрын орон тооны хязгаар, цалин тогтоох нэгжийг батлах тухай хэлэлцээд Засгийн газрын тогтоол гаргахаар боллоо. БНХАУ-ын Засаг захиргааны онцгой бүс Гонконг хотод суух Ерөнхий консулаар Ядмаагийн Ариунболдыг томилсон байна. Я.Ариунболд 41 настай. Эрх зүй, шинжлэх ухааны магистр. “Тэргүүний итгэмжит” дипломат цолтой. Дипломат албанд 15 жил ажиллаж байгаа Я.Ариунболд 2008 оны 8 дугаар сараас Бээжин дэх Элчин сайдын яаманд зөвлөх бөгөөд Консулын хэлтсийн даргаар ажиллаж байна.