Blog

Монгол Улсын Ерөнхий сайд С.Батболд 2011оны 5-р сарын 15-ны өдөр “Цэвэр агаар бэлэглэе” өдөрлөгт оролцож эрчим хүчний хэмнэлттэй зуухны анхны галыг өрдлөө. Засгийн газрын тэргүүн энэ үеэр хэлэхдээ хэдийгээр урин дулаан цаг ч гэлээ удахгүй бид өвөлтэй золгоно. Нийслэлчүүдийн санааг хамгийн их зовоож байгаа асуудал яах аргагүй утаа. Үүнийг бид хамтдаа шийдвэрлэх ёстой гээд Хамтарсан Засгийн газар 2009 оноос эхлэн утааны асуудлыг шийдвэрлэхээр зорилт тавин ажиллаж, АНУ-аас үзүүлж байгаа дэмжлэг туслалцааг Улаанбаатар хотын утааг бууруулах асуудалд чиглүүлэхийг Мянганы сорилтын сантай ярилцаж тохироод байна.

АНУ-ын Мянганы сорилтын сан манай улсад 285 сая америк долларын буцалтгүй тусламж үзүүлэхээр болж үүнээс 47,2 сая америк долларын  санхүүжилтийг агаарын бохирдлыг бууруулах “Цэвэр агаар” төсөлд оруулахаар шийдвэрлэсэн. Үүний дүнд энэ ажлыг 2010 оноос Чингэлтэй дүүрэгт эхлүүлж өнөөдөр бид энэхүү төслийн хүрээнд утааг 80 хувиар бууруулах утаагүй зуухыг танилцуулах арга хэмжээг зохион байгуулж байна гэлээ. Мөн тэрээр Засгийн газар энэхүү хэмнэлтэд зуухыг үндсэн үнээс нь 45-77 хувийг хөнгөлөлттэйгээр иргэдэд олгоно. Энэ нь цэвэр агаар хүсч байгаа иргэн бүрт айл өрх бүрт олгож байгаа урамшуулал юм гээд, нийслэлийн агаарын бохирдлыг бууруулах аянд хамтдаа зүтгэхийг уриаллаа.

Төслийн хүрээнд урьдчилсан байдлаар энэ онд нийслэлийн 70 гаруй мянган өрхийг энэхүү утаагүй зуухаар хангаад зогсохгүй цаашид нийслэлийн гэр хорооллын бүх айл өрхийг эрчим хүчний хэмнэлтэт  зуухаар хангах зорилт тавин ажиллаж байна.  Өнөөдөр нэг айл өрх нийт орлогын 40 хувийг түлээ нүүрсэнд зарцуулж байгаа гэсэн судалгаа бий. Тэгвэл үүнийг дор хаяж 30 хувиар хэмнэнэ гэсэн тооцоог мэргэжилтнүүд  гаргажээ. “Цэвэр агаар” төслийн хүрээнд хийгдэж байгаа энэхүү зуух нь 5-8 ханатай гэрийг халаахаас гадна амины орон сууцанд хэрэглэх бололцоотой.

Чингэлтэй дүүргээс эхэлж байгаа энэ төсөл ирэх 10-р сар гэхэд нийслэлийн дөрвөн дүүрэгт хэрэгжинэ. Засгийн газар Мянганы сорилтын сантай хамтран байгуулсан гэрээний дагуу 45-77 хувийг санхүүжүүлнэ. Тухайлбал жижиг зуух авсан тохиолдолд үлдэж байгаа 70 гаруй мянган төгрөгийг  иргэд өөрсдөө төлнө. Мөн бэлгийн картаар ах эгч, найз нөхөд, байгууллагынхаа ажилтан албан хаагчдад энэхүү эрчим хүчний хэмнэлттэй зуухыг авч өгөх бүрэн боломжтой. Улаанбаатар хотын агаарын бохирдлыг бууруулахад хүн бүхний хүчин чармайлт чухал учраас энэ ажил идэвхтэй оролцохыг Эрдэс баялаг эрчим хүчний сайд Д.Зоригт энэ үеэр хэллээ

Банк санхүүгийн салбарт шинэ хуудас нээгдсэн, хөгжлийн түүхэнд шинээр бичигдэх нэгэн үйл явдал өнөөдөр боллоо. Монгол улсын Хөгжлийн банкны нээлтийн ёслолын ажиллагаа болж, тус арга хэмжээнд Ерөнхий сайд С.Батболд оролцлоо. Хөгжлийн банкны эдийн засагт оруулах хувь нэмэр, хүлээлт, үүрэг хариуцлага маш өндөр  гэдгийг ёслолын ажиллагаанд оролцсон Засгийн газрын тэргүүн тэмдэглээд, хөгжлийн түлхэгч хүч болсон банк  байх ёстой гэдгийг онцолж байв. Нэг сар гаруйхны өмнө Лондонгийн хөрөнгийн биржтэй менежмэнтийн гэрээ байгуулж байсан бол, өнөөдөр Хөгжлийн банкны нээлтийг хийж байгаа нь цаг үеийн захиалга болж байна хэмээн Монгол улсын Ерөнхий сайд С.Батболд дурьдаад, өнгөрсөн 20 жил бид хөгжлийн шатуудаа туулж ирсэн ч түүнийгээ сайжруулах, эргэж харах нөхцөл байдал тулгарч байна.

Ард иргэдийнхээ амьжиргааг дээшлүүлэхийн төлөө  шат дараалсан арга хэмжээ авч, энэ тухай ч хангалттай ярилаа. Харин эндээс бид бодит  ажил руу шилжих  ёстой, энэ ажил нь үр дүнгээ өгөх ёстой. Үүний нэг шийдэл нь Засгийн газраас Хөгжлийн банк байгуулж байгаа явдал юм. Энэ банкаар дамжуулан тэргүүн ээлжинд “ Шинэ бүтээн байгуулалт, дунд хугацааны зорилтот хөтөлбөр”, “ Төрөөс төмөр замын тээврийн талаар баримтлах бодлого”, “ Сайншанд аж үйлдвэрийн цогцолбор” зэрэг томоохон бүтээн байгуулалтын төсөл, хөтөлбөрүүд хэрэгжинэ. Дэлхийн жишиг стандарт ч дагаж мөрдөгдөх эхлэл болох юм.

Монгол улс эдийн засгийн үсрэнгүй хөгжлийн гараан дээр ирээд байна. Энэ цаг мөчид бид ирээдүйн эдийн засгийн өсөлтийг тэтгэх салбаруудыг бий болгон дэмжих Хөгжлийн санхүүгийн тусгайлсан байгууллагыг байгуулж байна. Гараа  сайн бол, бариа сайн гэдэг шүү дээ. Энэ хэмжээгээрээ үүрэг хариуцлага гэж ойлгох хэрэгтэйг Гүйцэтгэх засаглалын тэргүүн тэмдэглээд, олон улсын түвшинд өрсөлдөхүйц ажиллах чадвартай мэргэжлийн баг энэ банкыг авч явах учиртайг шинэ банкны удирдлагуудад зөвлөөд ажлын өндөр амжилт хүслээ.

Дээрх томоохон төсөл хөтөлбөрүүдийг хэрэгжүүлэхтэй холбоотой нийт 800 тэрбум төгрөгийн өрийн бичгийг дотоодод арилжаалахыг Засгийн газраас Монгол Улсын Хөгжлийн банкинд зөвшөөрөөд байгаа билээ. Энэ нь таван жилийн хугацаатай 250 тэрбум төгрөгийн , 10 жилийн хугацаатай 250 тэрбум төгрөгийн, 15 жилийн хугацаатай 300 тэрбум төгрөгийн өрийн бичиг байх ажээ. Хөгжлийн банк нь улс орны хуримтлалыг ашиглан тэргүүлэх ач холбогдолтой салбаруудад Засгийн газрын хөгжлийн бодлогын дагуу урт хугацаатай, хүү багатай зээлийг олгож, үндэсний эдийн засгийн шинэ бүтцийг бий болгох байгууллага юм.

Тус банкаар дамжуулан анх удаа 800 тэрбум төгрөгийн бонд гаргаж байгаа бөгөөд хэдий хэмжээний мөнгийг, ямар хүүтэйгээр олгохыг Сангийн яамтай нарийвчлан ярьж байгааг ёслолын ажиллагааны дараа хэвлэлийн бага хурал хийх үеэр Хөгжлийн банкны монгол талын тэргүүн дэд захирал Л.Болормаа мэдээлж байлаа. Мөн тус банкны гүйцэтгэх удирдлагын бүрэлдэхүүний 50-иас доошгүй хувь нь Монгол улсын иргэн байхаар хуульд тусгасныг баримтлан ажиллаж байгаа ажээ. Хяналтын хувьд Монгол банкны оролцоо хязгаарлагдмал гэдгийг Сангийн сайд С.Баярцогт тэмдэглэж байсан бөгөөд үйл ажиллагаагаараа арилжааны банкнуудтай өрсөлдөхгүй юм байна

Монгол Улсын төр, Засгийн газар нийслэл Улаанбаатар хотыг эрх зүй, санхүү, бие даасан байдал гээд бүх талаар дэмжинэ. Ийм боломж ч бүрдсэн. Одоо хийж байгаа ажлаа орчин үеийн стандартад нийцсэн, нээлттэй, чанартай, бодитой байхад хот өөрөө анхаарах ёстой. Утаа, замын түгжрэл гээд олон жил ярьсан зүйлийг шийдвэрлэх боломжийг ч төр, засаг бүрдүүлж байна. Засгийн газар нийслэл хотыг дэмжихийн зэрэгцээ шахаж шаардаж, хариуцлага ярина. Хийж байгаа ажлын эцсийн дүнд иргэдийн ая тухтай амьдрах орчин сайжирсан байх учиртай гэж Ерөнхий сайд С.Батболд хэллээ.

Тэрээр Нүхт цогцолборт болсон “Улаанбаатар хот-Төр, хувийн хэвшлийн түншлэл” зөвлөлдөх уулзалтад оролцохдоо ингэж тэмдэглэв.

“Концессийн тухай” хууль УИХ-аар батлагдсаныг нийслэл хот ашиглаж, бүтээн байгуулалтын ажлаа эрчимжүүлэн, төрийн зарим чиг үүргийг хувийн хэвшил, мэргэжлийн холбоодод шилжүүлж, хувийн хэвшил, иргэний нийгэмтэйгээ хамтран хатуу хяналт тавих хэрэгтэй гэж гүйцэтгэх засаглалын тэргүүн нийслэлийн удирдлагуудад үүрэг болголоо.

Засгийн газраас “Шинэ бүтээн байгуулалт” хөтөлбөрөөс эхлээд орон сууц, авто болон төмөр зам барих, үйлдвэржүүлэх, хөдөлмөр эрхлэлтийг дэмжих гээд  томоохон  зорилт тавин хэрэгжүүлж байгаа юм. Эдгээрийг “Концессийн тухай” хуулийн хүрээнд, бодит үр дүнд хүргэхэд талууд хоорондын уялдаа холбоо чухал гэж Ерөнхий сайд үзэж байна.

Банк, санхүү, хөрөнгө оруулалтаас гадна 800 тэрбум төгрөгийг Хөгжлийн банкаар дамжуулан “Шинэ бүтээн байгуулалт” хөтөлбөрт дэмжлэг үзүүлж, уул уурхайн салбараас орох орлогыг дэд бүтэц, орон сууц, үйлдвэр, хүнээ хөгжүүлэх зэрэгт зарцуулан, БНХАУ-ын Хөгжлийн банкны 500 сая ам.долларыг нийслэлийн бүтээн байгуулалтад зориулахаар төлөвлөж байгааг тэрээр жишээ болголоо.

Цаашид концессийн зарчмаар хэрэгжүүлэх төслүүдийн урьдчилсан шалгаруулалт зарлагдаж эхэлж байгаа энэ үед дотоод, гадаадын аль болох олон оролцогчийг оролцуулж нээлттэй өрсөлдөөн өрнүүлэх, үндэсний аж ахуйн нэгжүүдээ дэмжихийн зэрэгцээ шилдэг технологи, ноу-хаутай, үр дүнтэй төсөл, хөтөлбөр хэрэгжүүлж байсан гадны туршлагатай компани, байгууллагуудтай хамтран ажиллахыг нийслэлийн удирдлагуудад Ерөнхий сайд С.Батболд чиглэл болгов.

 “Улаанбаатар хот-Төр, хувийн хэвшлийн түншлэл” зөвлөлдөх уулзалтын үеэр төр, хувийн хэвшлийн түншлэлийн хүрээнд хэрэгжүүлж байгаа, хэрэгжүүлэх 44 төслийг төсөл тус бүрээр хэлэлцэж байна. Түншлэлийн хүрээнд их хэмжээний хөрөнгө шаардлагатай төслүүдийг төсвийн хөрөнгө, санхүүжилт хүлээлгүй, төр, дотоод, гадаадын хувийн хэвшлийнхэнтэй хамтран харилцан ашигтай, удаан хугацааны гэрээ байгуулж хэрэгжүүлэхээр нийслэл хот төлөвлөжээ.

Энэ хүрээнд Яармагийн гүүрээс Нисэхийн товчоо, Сонсголонгийн гүүрээс Яармагийн товчоо хүртэлх 18 км, Нисэхийн товчоо-Биокомбинат-Шувуун фабрик чиглэлийн 22,5 км, Ар зайсан-Их Монгол Улсын гудамжны 3,8 км, Шаргаморьтын  уулзвараас Гүнтийн даваа хүртэлх 5 км замаас гадна СХД, Багануур дүүрэгт байгуулах Нийслэлийн ахмадын сувилал, Мэргэжлийн сургалт, үйлдвэрлэлийн төв, хүүхдийн цэцэрлэг зэрэг төслийн концесс олгох шалгаруулалтыг зарлаад байна.

Цаашид автобусны эцсийн зарим буудлыг үйлчилгээний төвийн хамт цогцоор нь шинэчлэх, цэвэрлэх байгууламжийн төсөл, нүхэн гарц барих зэрэг томоохон бүтээн байгуулалтын ажлыг концессийн гэрээгээр гүйцэтгүүлэхээр төлөвлөжээ. “Улаанбаатар хот-“Төр, хувийн хэвшлийн түншлэл” зөвлөлдөх уулзалтад нийслэлийн төр, захиргааны байгууллагаас гадна манай улсад үйл ажиллагаа явуулж байгаа дипломат төлөөлөгчийн газар, олон улсын байгууллагууд, дотоод, гадаадын хувийн хэвшлийн 120 гаруй хүн оролцож байна

Монгол Улсын Ерөнхий сайд С.Батболд 2011 оны 5 дугаар сар 12-ны өдөр Монголын иргэний агаарын тээврийн Изинес эйрвэйз компани Японы Олл Ниппон Эйрвэйз /АНА/ компанитай урт хугацааны хамтын ажиллагаа, стратеги түншлэл байгуулах гэрээнд гарын үсэг зурах ёслолын ажиллагаанд оролцлоо. Монгол, Японы хооронд агаарын тээврээр зорчигчдод найдвартай, шуурхай үйлчилгээг хүргэх, шинэ стандарт нэвтрүүлэх, нарийн мэргэжлийн боловсон хүчнийг сургах, агаарын хөлгийн ашиглалт үйлчилгээ, удирдлагын менежмент, аюулгүй ажиллагаа зэрэг олон чиглэлээр хамтран ажиллахаар талууд тохирчээ.

Энэхүү түншлэл нь агаарын тээврийн салбарт төдийгүй, Монгол-Японы харилцаа, хамтын ажиллагааг өргөжүүлэхэд тодорхой хувь нэмэр оруулаад зогсохгүй, Азийн зах зээлд өрсөлдөх чадавхыг нэмэгдүүлэхэд ихээхэн түлхэц болно хэмээн АНА компанийн гүйцэтгэх дэд ерөнхийлөгч Кэйсүкэ Окада ёслолын үеэр хэллээ. АНА компани нь 1952 онд байгуулагдаж эдүгээ Японы болон дэлхийн 76 хот руу нийт 164 олон улсын болон орон нутгийн чиглэлд 228 агаарын хөлгөөр үйлчилдэг байна. Жилийн орлогоороо дэлхийд эхний наймд эрэмбэлэгддэг тус компани зорчигчдын тоогоор Япондоо тэргүүлж байна.

ДИЗЕЛИЙН ТҮЛШИНД НОГДУУЛЖ БАЙСАН ТАТВАРЫГ 200 МЯНГАН ТӨГРӨГӨӨР БУУРУУЛЛАА

Сүхбаатар, Замын-Үүд, Эрээнцав, Алтанбулаг боомтоор оруулж ирж байгаа нэг тонн А-80 автобензинд 140 мянган төгрөгийн онцгой албан татвар ногдуулж байсныг 110 мянган төгрөг болгон бууруулахаар Засгийн газрын хуралдаанаас шийдвэрлэлээ. АИ-92 бензинд 230 мянган төгрөгийн татвар ногдуулж байсан бол 170 мянган төгрөг, дизелийн түлшинд 210 мянган төгрөгийн онцгой албан татвар ногдуулж байсныг 10 мянган төгрөг болгож бууруулсан байна.

ОХУ-ын Роснефть компани дизелийн түлшийг хангалттай хэмжээгээр нийлүүлэх боломжгүй болсон учир “ТНК” компаниас өндөр үнээр /1250 ам.доллар/ авах зэргийг тооцон дизель түлшний татварыг 200 мянган төгрөгөөр буурууллаа. Энэ шийдвэрийг 5 дугаар сарын 09-ний өдрөөс эхлэн мөрдөж эхэлнэ. Харин бусад алслагдсан боомтоор оруулж ирж байгаа автобензин, дизель түлшинд ногдуулах татварын хэмжээг хэвээр байлгахаар боллоо.

Засгийн газар автобензин, түлшний үнэ өсөхөд татварыг бууруулж дотоодын зах зээл дэх жижиглэн худалдааны үнийн огцом өсөлтийг сааруулах боломж бүрдүүлж байгаа юм. ОХУ-ын Роснефть компаниас энэ сард манай улсад нийлүүлэх А-80 автобензин 28, АИ-92 автобензин 59, дизелийн түлш 96 ам. доллараар өсчээ гэж Засгийн газрын Хэвлэл, мэдээллийн албанаас мэдээллээ.

НИЙЛҮҮЛЭЛТИЙГ ХЭВИЙН ХЭМЖЭЭНД ХҮРГЭХИЙГ ҮҮРЭГ БОЛГОВ

Газрын тосны бүтээгдэхүүний эрэлт, нийлүүлэлт, өнөөгийн нөхцөл байдлын талаар Эрдэс баялаг, эрчим хүчний сайд Д.Зоригт Засгийн газрын хуралдаанд танилцууллаа. Газрын тосны бүтээгдэхүүний худалдаа эрхэлж буй аж ахуйн нэгжүүдийн өгсөн мэдээллээр бол 2011 оны 5 дугаар сарын 5-ны өдрийн байдлаар манай улс дунджаар 19 хоногийн нөөцтэй байна.

Үүнээс А-80 автобензин 22 хоног, АИ-92 автобензин 26 хоног, дизелийн түлшний 11 хоногийн нөөцтэй байна.

ОХУ газрын тосны бүтээгдэхүүнийхээ экспортыг хязгаарласнаас манайд хомсдол үүснэ гэж хэрэглэгч, худалдан авагчид болгоомжлон жирийн үеэс 2 дахин их хэмжээний шатахуун нөөцөлж байна. Хэрвээ хэрэгцээнийхээ хэрээр шатахуунаа худалдан авч байвал зохиомол хомсдол үүсэхгүй гэж Газрын тосны газрын дарга Д.Амарсайхан ярилаа.

Засгийн газрын  хуралдаанаас Газрын тосны бүтээгдэхүүний хангамжийн асуудлаар ОХУ-ын эрх бүхий байгууллагын удирдлагуудтай уулзалт хийж, нийлүүлэлтийг хэвийн хэмжээнд хүргэхийг сайд Д.Зоригт, С.Баярцогт нарт даалгав. Мөн газрын тосны бүтээгдэхүүний эрэлт, нийлүүлэлт, өнөөгийн байдлын талаарх мэдээллийг Үндэсний аюулгүй байдлын зөвлөлд танилцуулахаар тогтлоо гэж Засгийн газрын Хэвлэл, мэдээллийн албанаас мэдээллээ.

БҮТЭЭГДЭХҮҮН ХУВААХ ГЭРЭЭНИЙ ЗАРЧМЫГ ХАЙГУУЛ, АШИГЛАЛТЫН ГЭРЭЭ, ҮЙЛ АЖИЛЛАГААНД БАРИМТЛАНА

Газрын тосны хайгуул, ашиглалтын гэрээ, үйл ажиллагааны талаар Эрдэс баялаг, эрчим хүчний сайд Д.Зоригт Засгийн газрын гишүүдэд танилцууллаа. Хайгуулт, ашиглалтын үйл ажиллагаанд Бүтээгдэхүүн хуваах гэрээний зарчмыг баримтлах нь илүү тохиромжтой гэж Засгийн газар үзэж байна. Иймээс газрын тосны салбарт хүчин төгөлдөр мөрдөгдөж байгаа хууль, тогтоомжийг боловсронгуй болгох ажлыг шуурхай зохион байгуулахыг салбарын сайдад даалгалаа.

Мөн хуралдаанаар Бүтээгдэхүүн хуваах гэрээний эрх, үүргийг шилжүүлсэн болон шилжүүлэх талаар Монгол Улсын сайд, Засгийн газрын Хэрэг эрхлэх газрын дарга Ч.Хүрэлбаатар танилцуулсан байна. Эрх, үүргийг шилжүүлэхдээ  шалтгаан, үр дагаврыг нь судлан зохих журмын дагуу Засгийн газарт танилцуулан зөвшөөрөл авсны үндсэн дээр шилжүүлж байхыг Эрдэс баялаг, эрчим хүчний сайд Д.Зоригтод үүрэг болгов. 

2011 оны 4 дүгээр сарын 30-ны байдлаар газрын тосны хайгуулын 19 талбайд Бүтээгдэхүүн хуваах гэрээний дагуу дотоод, гадаадын 14 аж ахуйн нэгж үйл ажиллагаа явуулж байна. Мөн хуралдаанаар Номгон-IX талбайд Газрын тосны газар, “Сансрын геологи хайгуул” компанийн хооронд байгуулах Бүтээгдэхүүн хуваах гэрээний төслийг хэлэлцэн зарчмын хувьд дэмжиж, гишүүдийн гаргасан саналыг тусган Үндсэний аюулгүй байдлын зөвлөлд танилцуулахаар тогтов гэж Засгийн газрын Хэвлэл, мэдээллийн албанаас мэдээллээ. 

ДАЛАНЗАДГАДАД БҮСИЙН ОНОШЛОГООНЫ ТӨВ БАЙГУУЛНА

Өмнөговь, Дундговь, Дорноговь аймгийн иргэдэд эрүүл мэндийн тусламж, үйлчилгээ үзүүлэх Бүсийн оношлогоо, эмчилгээний нэгдсэн төвийг Өмнөговь аймгийн нэгдсэн эмнэлгийн хүний нөөц, материаллаг баазад тулгуурлан Даланзадгад суманд байгуулахаар Засгийн газрын хуралдаанаас шийдвэрлэлээ. Төвийн зургийн даалгаврыг боловсруулан зураг, төсөл хийж, төвийн барилгыг засварлах, шинээр барих, тоног төхөөрөмжөөр хангах зардлыг ирэх оны төсөвт тусгахыг Эрүүл мэндийн болон Сангийн сайдад үүрэг болгов.

Бүсийн оношлогоо, эмчилгээний төвд шаардлагатай хүний нөөцийн хэрэгцээг тооцож, эмч, сувилагч, мэргэжилтнээр хангах, тэднийг давтан сургах, мэргэшүүлэхийг салбарын сайд, аймгийн Засаг дарга нарт даалгалаа. Статистикийн тоо баримтаас харахад говийн бүс нутагт шилжин ирэх хүний тоо тогтмол өсч байгаатай уялдан өвчлөл ч нэмэгдэж байна. Өргөн уудам нутаг дэвсгэртэй учир зарим газар эрүүл мэндийн үйлчилгээ хүргэх гэж талдаа 200 гаруй км явдаг зэрэг хүндрэл бэрхшээл ч багагүй байна. Энэ нь хугацаа алдах, тухайн хүний өвчин хүндэрч дараагийн шатандаа орох зэрэг сөрөг үр дагавартай тул Засгийн газар бүс нутагт төрөлжсөн нарийн мэргэжлийн тусламжийг цогцоор нь үзүүлдэг оношлогоо, эмчилгээний төв байгуулах шийдвэр гаргажээ гэж Засгийн газрын Хэвлэл, мэдээллийн албанаас мэдээллээ. 

2011 ОНД ИРГЭДЭД 15 МЯНГА ГА ГАЗРЫГ ӨМЧЛҮҮЛНЭ

Аймаг, нийслэлийн Иргэдийн Төлөөлөгчдийн Хурлын саналыг үндэслэн “2011 онд иргэнд өмчлүүлэх газрын нийт хэмжээ, байршил, зориулалт”-ыг баталлаа. Тогтоолын хэрэгжилтэнд хяналт тавьж ажиллахыг Зам, тээвэр, барилга, хот байгуулалтын сайд Х.Баттулгад Засгийн газрын хуралдаанаас үүрэг болгов. 2011 онд улсын хэмжээнд иргэдэд үнэгүй өмчлүүлэхээр төлөвлөсөн нийт 15.6 мянган га газрын 17.3 хувийг одоо эзэмшиж, ашиглаж байгаа хашааны газар, 77.4 хувийг шинээр өмчлүүлэх газар, 5.3 хувийг улсын чанартай авто замын дагуух газар эзэлж байна.

Харин аж ахуйн зориулалтаар өмчлүүлэхээр төлөвлөсөн 2.5 мянган га газрын 72.4 хувийг үр тариа, 24.4 хувийг төмс, хүнсний ногоо тарих, 3.2 хувийг газар тариалангийнхаас бусад зориулалттай газар эзэлж байгаа ажээ. “Монгол Улсын иргэнд газар өмчлүүлэх тухай хууль” хэрэгжиж  эхэлсэн өдрөөс хойш буюу 2010 оны 12 дугаар сарын 31-ний байдлаар улсын хэмжээнд өссөн дүнгээр 245345 иргэн 27348.99 га газрыг гэр бүлийн хэрэгцээний зориулалтаар өмчилж авчээ.

Үүнээс нийслэлийн хэмжээнд 83474 иргэн одоо эзэмшиж байгаа хашааныхаа 4535.49 га газрыг, 1260 иргэн гэр бүлийн хэрэгцээний зориулалтаар шинээр 88.2 га газрыг, аймгуудын хэмжээнд 98296 иргэн одоо эзэмшиж байгаа хашааныхаа 12538.10 га газрыг, 62315 иргэн шинээр 10187.20 газрыг өмчлөн авчээ гэж Засгийн газрын Хэвлэл, мэдээллийн албанаас мэдээллээ. 

 “СОНГОДОГ УРЛАГ-II” ҮНДЭСНИЙ ХӨТӨЛБӨРИЙГ БАТАЛЛАА

“Сонгодог урлаг-II” үндэсний хөтөлбөрийг Засгийн газрын хуралдаанаас баталж хөтөлбөрийг хэрэгжүүлэхэд шаардагдах хөрөнгийг тооцон, үе шаттайгаар жил бүр салбарын сайдын багцад тусган санхүүжүүлж байхаар тогтлоо. Хөтөлбөр нь сонгодог урлагийг хөгжүүлэх, сурталчлах, түгээн дэлгэрүүлэх, үүнд  чиглэсэн эрх зүй, менежмент, санхүүжилтийн таатай орчин бүрдүүлэх, хүний нөөц, боловсон хүчний чадавхийг бэхжүүлэх, уран бүтээлчдийн тасралтгүй сурах, хөгжих, ажиллах боломжийг нэмэгдүүлэх, нийгмийн баталгааг нь хангах зорилготой юм.

8 бүлэг, 3 зорилтын хүрээнд 12 багц арга хэмжээг тусгасан “Сонгодог урлаг-II” хөтөлбөрийг 2011-2016 онд хэрэгжүүлэх бөгөөд улсын болон орон нутгийн төсөв, соёл, урлагийг дэмжих тусгай зориулалт бүхий сан, гадаад орон, олон улсын байгууллагын хандив, аж ахуйн нэгжийн хөрөнгө, бусад эх үүсвэрээс санхүүжүүлэхээр тооцсон байна гэж Засгийн газрын Хэвлэл, мэдээллийн албанаас мэдээллээ.

    “Улсын тэмдэгтийн хураамжийн тухай хуульд өөрчлөлт оруулах, зарим зүйлийг хүчингүй болсонд тооцох тухай” УИХ-ын нэр бүхий гишүүдийн санаачилсан төслийг Засгийн газраас өргөн мэдүүлсэн хуулийн төсөлтэй хамтад нь хэлэлцүүлэх нь зүйтэй гэсэн саналыг хууль санаачлагчдад уламжлахаар тогтов. Засгийн газар хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах тухай хуулийн төслийг 2011 оны 4 дүгээр сард УИХ-д өргөн мэдүүлсэн юм.
    Засгийн газраас санаачлан боловсруулж 2010 оны 12 дугаар сарын 19-ний өдөр Улсын Их Хуралд өргөн мэдүүлсэн “Цахим гарын үсгийн тухай хууль”-ийн төсөл болон хуулийн төсөлтэй холбогдуулан боловсруулсан бусад хуулийн төслийг татан авлаа. Төслүүдийг УИХ-ын Хууль зүйн байнгын хорооны хуралдаанаар хэлэлцэх явцад өөрчлөлт оруулах зарчмын шинжтэй олон санал гарсан тул ийм шийдвэр гаргажээ.
    Ховд аймгийн Булган суманд гал унтраах анги шинээр байгуулахаар Засгийн газрын хуралдаанаас шийдвэр гарлаа. Булган сум 2100 гаруй хүнтэй, аймгийн төвөөс автомашинаар 12-14 цаг, зам, даваа хаагдсан үед 2-3 хоног явж очдог алслагдсан нутаг юм. Сумын нутаг дэвсгэрт обьектын болон ой, хээрийн түймэр гарах эрсдэл өндөр байдгаас гадна хилийн 2 боомт, сум дундын шүүх, прокурор, Зэвсэгт хүчний анги, гаалийн газар, нисэх буудал, улсын нөөцийн газар ажилладаг. Мөн нэр бүхий компаниудын шатахууны 5 агуулах, шатахуун түгээх 6, шингэрүүлсэн хийн цэнэглэх станц 1, хоногт 30 тн гурил үйлдвэрлэх хүчин чадалтай үйлдвэр зэрэг томоохон аж ахуйн нэгж, байгууллагатай юм.
    2011 оны 1 дүгээр улиралд УИХ-ын тогтоол, Ерөнхийлөгчийн зарлиг, Үндэсний аюулгүй байдлын зөвлөлийн зөвлөмж, Засгийн газрын тогтоол, Ерөнхий сайдын захирамж, Засгийн газрын хуралдааны тэмдэглэл зэрэг 3728 шийдвэрийн 5648 заалтын биелэлт 74,9 хувьтай байна.
    Монгол Улсын төр, нийгмийн зүтгэлтэн Х.Чойбалсан, Ж.Батмөнх нарын амьдрал, үйл ажиллагааны тухай бүрэн хэмжээний баримтат-уран сайхны кино бүтээхийг Боловсрол, соёл, шинжлэх ухааны сайд Ё.Отгонбаярт зөвшөөрлөө. Х.Чойбалсангийн тухай өгүүлэх “Тусгаар тогтнол” кино бүтээхэд 74 сая, “Ж.Батмөнх” кино бүтээхэд зориулж 55,4 сая төгрөгийг Засгийн газрын нөөцөөс гаргахаар болов. Кинонуудыг бүтээж нийтийн хүртээл болгосны дараа Үндэсний  архивт хүлээлгэн өгөх юм байна.

Монгол Улсын Ерөнхий сайд С.Батболд зүүн аймгуудад албан томилолтоор ажиллах үеэрээ Дорнод аймгийн Матад сумын нутагт байрлах “Петро Чайна Дачин Тамсаг” ХХК-ийн ажилтай танилцав. Ерөнхий сайд Дорнод аймгийн иргэд, хөдөлмөрчидтэй уулзах үед энэ компанийн ажилтай холбоотой багагүй зүйл хөндөгдөж, хэвлэл, мэдээллийн хэрэгслүүд ч цөөнгүй удаа шүүмжлэлтэй хандаж байлаа. Ялангуяа газрын тосны нөөц ашигласны төлбөр, байгаль орчны нөхөн сэргээлт, газрын тос тээвэрлэдэг зам, эрчим хүчний талаар онцгойлон яригдаж байсан юм.

БНХАУ-ын 100 хувийн хөрөнгө оруулалттай “Петро Чайна Дачин Тамсаг” компани 2005 оноос өнөөг хүртэл 1,1 тэрбум ам.долларын хөрөнгө оруулж, хайгуулын ажлаа эрчимжүүлж, газрын тосны нөөцийг тогтоон манай улсад хүлээлгэн өгсөн. Өнгөрсөн хугацаанд 4,6 сая баррель түүхий тос олборлохоор төлөвлөсөн тухай компанийн ерөнхийлөгч Гао Вэнбо танилцуулгадаа дурдлаа. Танилцуулганы дараа Ерөнхий сайдыг дагалдан явсан УИХ-ын гишүүд, холбогдох яам, агентлагийн удирдлагууд гэрээнд заасан хатуу хучилттай зам тавих, эрчим хүчээр холбох, байгаль орчин, нөхөн сэргээлтийн ажлын хэрэгжилт хангалтгүй байгаад хариулт хүсч байлаа.   

Эрдэс баялгийн мэргэжлийн зөвлөл зарим хэсгийн нөөцийг батлаж өгөөгүйгээс бүтээн байгуулалтын ажлууд удааширч байгаа. Нөөц батлагдсаны дараа хөрөнгө оруулалт шийдвэрлэгдэж, ажил үргэлжлэх боломжтой гэсэн тайлбарыг “Петро Чайна Дачин Тамсаг” компанийн удирдлагууд хэлж байлаа. Дараа нь Ерөнхий сайд С.Батболд хэлсэн үгэндээ эрэл, хайгуулын ажлын хэмжээг нэмэгдүүлж, олборлолтыг өсгөх, газрын тосоо эх орондоо боловсруулж, шатахууны хэрэгцээгээ найдвартай хангахад төр, засаг онцгой ач холбогдол өгч байна. Энэ дагуу хууль, эрх зүйн орчныг боловсронгуй болгох, хариуцлагатай, нээлттэй, өрсөлдөх чадвартай орчин бий болгох шаардлага бий болж байгаа гэлээ.

Хайгуулын ажил эрчимжиж, олборлолт эхэлсэнтэй холбогдуулан энэ салбарт  төрөөс баримтлах бодлого, чиглэл, “Газрын тосны тухай хууль”-ийг шинэчлэх найруулах зайлшгүй шаардлагатай учир Эрдэс баялаг, эрчим хүчний яамнаас Засгийн газар, Улсын Их Хуралд баримт бичгүүдийг өргөн барихад бэлэн болгоод байгаа юм байна. Цаашид үйл ажиллагаандаа зайлшгүй анхаарах хэдэн зүйлийн талаар “Петро Чайна Дачин Тамсаг” компаний удирдлага болон манай улсын холбогдох байгууллагуудад Ерөнхий сайд С.Батболд онцлон хэллээ.

Тухайлбал газрын тосны нөөц ашигласны төлбөрийн хэмжээг Бүтээгдэхүүн хуваах гэрээнд нэмж тусгахыг хамгийн түрүүнд тэмдэглэв. 

Компанийхан тостой холилдсон усаа ухсан нүхэнд хийдэг ч сайн саармагжуулдаггүй тухай зүүн гурван аймагт ажиллах үеэр нутгийн иргэд хэлж байсныг дуулгаад, байгаль орчныг хамгаалах, нөхөн сэргээлтээ стандартын дагуу хийх, газрын тос цуглуулах, цэвэршүүлэх, хадгалах зориулалттай Олборлолтын ил байгууламжийг 2011 онд багтаан барих нь чухал. Шингэн хог хаягдлыг стандартын дагуу саармагжуулж, нөхөн сэргээлтээ чанартай хийхэд компаниас гадна холбогдох байгууллагууд, орон нутаг онцгой анхаарахыг хатуу сануулав. Энэ ажлын хэрэгжилтийг Засгийн газар эргэж хянах болно гэдгээ дуулгалаа.

Нөөцийн саваа хилийн боомтод барих, хатуу хучилттай зам тавих тухай ярьсаар цөөнгүй жил болсон ч байдал өнөөг хүртэл хэвээр байгаад Ерөнхий  сайд шүүмжлэлтэй хандлаа. Тиймээс Баянхошууны боомтын чиглэлд хатуу хучилттай замыг богино хугацаанд, үе шаттайгаар барих, мөн эрчим хүчний 188 км шугамыг амласныхаа дагуу ашиглалтад оруулахыг чиглэл болгов.

Ийм шаардлагыг ижил төрлийн үйл ажиллагаа явуулж байгаа бусад аж ахуйн нэгжид ч тавьж байгаа гэлээ. Тухайлбал хүнд даацын машинаар өдөр бүр Тавантолгойгоос хил рүү нүүрс тээвэрлэн байгаль орчныг бохирдуулж, хөрс эвдэж байна гэсэн үндэслэлээр дотоодын компаниудын тээвэрлэлтийн үйл ажиллагааг түр хугацаагаар зогсоож хатуу хучилттай зам тавиулж байгаа. Үүнтэй адил арга хэмжээ авахад ч болохгүй гэх газаргүйг Ерөнхий  сайд “Петро Чайна Дачин Тамсаг” компанийн удирдлагад анхааруулаад авлаа.   

Газрын тос боловсруулах үйлдвэр байгуулах нь Засгийн газрын өмнөө тавьсан том зорилтын нэг гэдгийг тэрээр онцлон тэмдэглэлээ. Хэдийгээр Тамсагийн сав газарт нөөц эцэслэн батлагдаагүй ч зүүн болон төвийн бүсэд бага, дунд оврын үйлдвэр байгуулах, үүнд гэрээнд заасны дагуу хөрөнгө оруулалтын дэмжлэг үзүүлэх, үйлдвэрт түүхий эдээ тэргүүн ээлжинд өгөх учиртай гэж“Петро Чайна Дачин Тамсаг” компанийн удирдлагад санууллаа.

Ерөнхий сайдын бас нэг хөндсөн сэдэв бол гадны хөрөнгө оруулалттай зарим аж ахуйн нэгжид ажиллаж байгаа гадаад, монгол ажилчдын цалингийн зөрүүний тухай байлаа. Ижил төрлийн ажил хийж байгаа бол цалингийн хэмжээ гадаад, дотоод гэж ялгалгүй ойр байх ёстой. Цаашид монгол иргэдийг газрын тосны хайгуул, олборлолтын чиглэлээр бэлтгэж, мэргэшүүлэх, улмаар ажлын байраар хангах нь чухал байна гэдгийг Ерөнхий сайд С.Батболд сануулав.  “Петро Чайна Дачин Тамсаг” компани төрийн болон төрийн бус байгууллага, эмнэлэг, сургууль, аймаг, сум, дүүрэг, баг, хороо, малчдад болон уламжлалт баяр ёслолын үеэр 2 сая орчим ам.долларын хандив, тусламж үзүүлсэн тухай өмнө нь танилцуулсан юм. 

Хандив, тусламжийг шаардлага, боломж гарсан үедээ л өгч авалцаад байх бус, харин урт хугацаанд хамтран ажиллах нээлттэй, ил тод гэрээ байгуулж ажиллавал орон нутгийн хөгжил, иргэдийн ахуй амьдралд илүү өгөөжтэй гэж  Ерөнхий сайд үзэж байна. Тулгамдсан асуудал байгаа бол холбогдох байгууллагын хүмүүстэй нухацтай ярилцаж, саналаа нэгтгэн Засгийн газарт танилцуулж байхыг зөвлөөд ярьж байгаа зүйл байрандаа байгаад байх бус, урагшаа явсан, бодитой ажил байх ёстой. Хоёр улсын харилцаа, хамтын ажиллагаанд үлгэр жишээ болох учиртай энэ төслийг үр дүнтэй хэрэгжүүлэхэд хаа хаанаа анхаарах ёстой гэдгийг Ерөнхий сайд С.Батболд хэлсэн үгийнхээ төгсгөлд тэмдэглэв. 

Газрын тосны гэрээт талбай нь тусгай зөвшөөрөлтэй байх ёстой учир газар ашиглалтын төлбөр, нөхөн сэргээлтийн асуудлыг тусгасан журам өнөө хүртэл байхгүй байгаад салбарын яам анхаарахыг Ерөнхий сайд сануулж төсөл боловсруулан Засгийн газарт танилцуулахыг үүрэг болгосон. Энэ дагуу 2011 оны 5 дугаар сарын 9-ний өдөр Байгаль орчин, аялал жуулчлал, Эрдэс балаг, эрчим хүч, Зам, тээвэр, барилга, хот байгуулалтын яам, мэргэжлийн хяналт гээд холбогдох байгууллагын төлөөллөөс бүрдсэн ажлын хэсэг газар дээр нь хуралдан асуудлаа хэлэлцсэн юм.

Манай холбогдох байгууллагуудын ажлын уялдаа холбоо тааруу байдаг учир цаашид шаардлагаа нэгтгэн тавьж байвал гадны хөрөнгө оруулагч аж ахуйн нэгж, манайхны ажилд  тус нэмэртэй тухай ч уулзалтын үеэр яригдлаа.  Ажлын хэсэг саналаа нэгтгэн төсөлд тусгана. Энэ дагуу газрын тосны салбарын үйл ажиллагаатай холбоотой асуудал Засгийн газрын хуралдаанаар ойрын үед хэлэлцэгдэх болж байна

Эх орны зүүн хязгаар, Дорнод аймагт хөдөө аж ахуй, мал аж ахуй, газар тариалан гээд бүх салбарт ажил хөдөлмөр ид буцалж байна. Тулгарч байгаа асуудлаа хамтын хүчээр шийдвэрлэнэ. Иргэд ажилтай, орлоготой болж орон нутагтаа сайхан амьдрах нөхцөл, боломжийг бүрдүүлэхийн төлөө хамтран зүтгэе гэж Монгол Улсын Ерөнхий сайд С.Батболд хэлэв. Тэрээр 2011 оны 5 дугаар сарын 8-ны өдөр Дорнод аймгийн Халх гол суманд хүрэлцэн очиж иргэд, хөдөлмөрчидтэй уулзсан байна.

Аугаа их Эх орны дайны ялалтын 66 жилийн ойн баярын өмнөх өдөр ирсэн Ерөнхий сайдад орон нутгийн удирдлага, иргэд талархал илэрхийлж, амжилт бүтээлээ тайлагнахын сацуу хүндрэл бэрхшээлээ ч дуулгалаа. Хамтарсан Засгийн газар атаршсан хэдэн мянган га газрыг дахин ашиглахаар шийдвэрлэн, шат дараатай арга хэмжээ авч эхэлсэн нь газар тариалангийн салбарт арвин их туршлагатай Халхголчуудын талархлыг хүлээж, анхаарлыг нь хамгийн их татсан сэдэв болжээ.

Энэ ч үүднээс тус суманд “Нар тоссон хөгжил” сэдэвт өдөрлөг болж, Халх голын бүс нутагт эрчимжсэн газар тариалан, мал аж ахуй хослон хөгжүүлэх “Халх гол” төслийг иргэд, газар тариалан эрхлэгчдэд танилцуулсан байна.  “Халх гол” төслийн хүрээнд 2012 он гэхэд 30 мянга га талбайг эдийн засгийн эргэлтэд оруулж 370-400 ажлын байр шинээр бий болгоно. Мөн үрийн тариалан, бусад таримлын тариалалтад шилжиж, ажилтнуудыг давтан сургаж мэргэшүүлэхийг зорьж байна.

Дараагийн шатанд 170 мянга га газрыг ашиглан, байгаль орчинд нөлөөлөх техник, эдийн засгийн үндэслэлийг боловсруулна. Түүнчлэн дагалдах бизнес болон жижиг, дунд үйлдвэрлэлийг хөгжүүлнэ гэж Засгийн газар тооцоолж байгаа юм. Атрын IIIаяныг үр дүнд хүргэхэд чухал түлхэц болсон бодлогын томоохон арга хэмжээ авч, тариалалт хийхэд Засгийн газраас тодорхой хөнгөлөлт, дэмжлэг үзүүлэх, илүү хураан авсан будаанд урамшуулал олгохыг цөөнгүй хүн Ерөнхий  сайдаас хүсч байлаа. Мөн Халх гол суманд салхины хүч ихтэй учир хөрсийг салхины эвдрэлээс хамгаалах, үүл буудаж бороо оруулдаг цогцолбор төхөөрөмжөөр хангах нь чухал гэдгийг ч сануулж байв.

Үүний зэрэгцээ нутгийн иргэд үүрэн телефоны сүлжээнд холбогдох, газрын тосыг урагш нь гаргаж байгаа замыг хатуу хучилттай болгох зэрэг тулгамдсан асуудал ч цөөнгүй байгааг хэлж байлаа. Иргэдийн үгийг сонссоны дараа Засгийн газрын тэргүүн хэлэхдээ төр, засаг, орон нутгийн удирдлага, иргэд хөгжлийн төлөө гэсэн нэгдмэл байр суурьтай байгааг онцлон тэмдэглэв. Атаршсан газрыг эдийн засгийн эргэлтэд оруулах, сумыг өндөр хүчдэлийн цахилгаан шугам сүлжээнд холбох, Чойбалсан-Халх голын хооронд 340 км хатуу хучилттай зам тавьж, төмөр замын сүлжээнд холбох боломжийг судлах зэргийг Засгийн газар “Халх гол” төслийн хүрээнд шат дараатай шийдвэрлэхээр зорьж байгаад Халхголчууд талархаж байна.

Зөвхөн газар тариалан, мал аж ахуй гэлтгүй Буйр нуур, Халх голоос эхлээд  байгалийн үзэсгэлэнт газар нутагтай, түүхийн хөшөө дурсгал олонтой гээд давуу  боломжоо ашиглан аялал жуулчлалыг хөгжүүлэхэд Засгийн газар тодорхой дэмжлэг үзүүлнэ гэдгээ Ерөнхий сайд С.Батболд нутгийн иргэдэд амлав. Атаршсан талбайг эдийн засгийн эргэлтэд оруулах нэрээр солонгосуудад газраа хэдэн зуун га-гаар нь худалдах гэж байна гэсэн яриа иргэдийн дунд байгааг Монгол Улсын Ерөнхий сайд албан ёсоор няцаалаа. Хий хоосон цуурхал, ам дамжсан ярианд авталгүй, бодит мэдээллийг албан ёсны эх сурвалжаас нь авч, ажил, амьдралаа зохицуулж байх нь хаа хаанаа чухал гэдгийг ч сануулсан байна.

Засгийн газраас дэвшүүлэн тавьсан зорилтыг иргэд дэмжиж, хамтран ажиллаж ахуй амьдралаа өөд нь татъя. Та бүхний ирээдүй таны гарт байгаа гэдгийг Ерөнхий сайд хэлсэн үгийнхээ төгсгөлд Халхголчуудад захилаа. Мөн өдөр гүйцэтгэх засаглалын тэргүүн Халх гол суманд байгуулж байгаа фермерийн загвар аж ахуйтай танилцсан байна. “Халх гол” төслийн эхний шатанд БНСУ-ын буцалтгүй тусламжаар 2011-2012 онд энд нийт 4,6 тэрбум төгрөгийн хөрөнгөөр усалгааны систем байгуулж, мах, сүүний чиглэлийн үхрийн, гахайн загвар аж ахуй байгуулж манайд хүлээлгэн өгөх юм.   

Солонгосууд энэ жил усалгааны систем байгуулж ирэх жил тариалалтаа хийхээр төлөвлөснөө Ерөнхий сайдад танилцууллаа.

Газар тариалангийн салбарт өрсөлдөх чадвартай, өндөр технологитой аж ахуй байгуулж, орон нутгийн хөгжил, иргэдийн ахуй амьдралд ач тусаа өгөх чухал ач холбогдолтой төслийг БНСУ-ын Засгийн газраас хэрэгжүүлж байгаад Ерөнхий сайд тус улсаас манай улсад суугаа Онц бөгөөд Бүрэн эрхт Элчин сайдад талархал илэрхийлсэн байна

Хамтарсан Засгийн газар иргэддээ сар бүр Эх орны хишиг, хувь түгээн, Оюутолгой, Тавантолгойн ордыг эдийн засгийн эргэлтэд оруулж, иргэдээ ажилтай, орлоготой байлгахыг зорьж байгаад Дорнод аймгийн иргэд талархаж байна. Мөн иргэн бүртээ “Эрдэнэс Тавантолгой” ХК-ийн энгийн болон давуу эрхийн нийт 536+1ширхэг хувьцаа хуваарилж, монголчууд байгалийн баялагийнхаа эзэн гэсэн түүхэн шийдвэрийг баталгаажуулсан юм. Үүний зэрэгцээ хөрөнгийн зах зээлээ хөгжүүлэхээр Лондонгийн Хөрөнгийн биржтэй хамтран ажиллаж, хувьцааг олон улсын зах зээлд энэ ондоо багтааж арилжихаар шат дараатай арга хэмжээ авч байгаа нь иргэдийн талархлыг хүлээсэн ажил болсон нь тэдний ярианаас харагдаж байлаа.

Иргэддээ “Эрдэнэс Тавантолгой” ХК-ийн хувьцааны 20 хувь буюу одоогийн энгийн 536 ширхэг хувьцааг  1072 ширхэг болгон нэмж олгох саналыг УИХ-ын нэр бүхий 4 гишүүн гаргасныг Засгийн газар судлаж, шийдвэрлэхэд болохгүй зүйл байхгүй гэж Ерөнхий сайд С.Батболд хэллээ. Гэхдээ ингэхийн тулд эдийн засгийн тооцоо, судалгааг нарийн сайн хийх хэрэгтэй гэдгийг ч тэмдэглэлээ. Цаашид хөрөнгийн зах зээлээ хөгжүүлэх, нэгж хувьцааны үнэ хэдэн төгрөг байх, хэзээ ногдол ашиг тараах зэргийн талаархи мэдээллийг ойлгомжтой, ил тод, нээлттэй хэлбэрээр бүтэн жилийн турш хүргэх ажил хийж байгаа гэдгийг гүйцэтгэх засаглалын тэргүүн онцоллоо. 

  Дорнод аймгийн иргэдтэй хийсэн уулзалт ажил хэрэгч боллоо гэж Ерөнхий сайд үзэж байна.

Иргэд Засгийн газрынхаа тэргүүнд хандаж тулгарч байгаа хүндрэл, бэрхшээлээ ярих нь зүй ёсны хэрэг. Гэхдээ бид өнгөрсөн 20 жилд хийж бүтээхээсээ илүү ярьж, шүүмжилж, маргалдаж, улс төржиж байсан ч улс орны хөгжилд төдийлөн тус нэмэр болоогүй. Харин одоо ярих биш хамтарч ажиллах цаг болсон. Монгол Улсын Засгийн газар ажилгүйдэл, ядуурал, авлига, хүнд суртал, архидалт гээд тодорхой сэдвүүдийг сонгон авч шийдвэрлэхээр ажиллахдаа сэтгэлийн хөөрөл, улс төрийн шинжтэй бус, харин ч мэргэжлийн хүмүүсийнхээ судалгаа, шинжилгээ, дүгнэлтэд тулгуурлаж байгаа. Хамтарсан Засгийн газар улс орны хөгжилд түлхэц өгөх томоохон шийдвэрүүдийг гарган хурдтай ажиллаж байна гэж тэрээр онцлон тэмдэглэв. 

Тухайлбал 10 жил ярьсан ч нэг ч алхам урагш нь явуулаагүй Оюутолгойн Хөрөнгө оруулалтын гэрээг хамтарсан Засгийн газар байгуулсан. Өнгөрсөн нэг жилийн хугацаанд орд газрыг ашиглах ажил урагштай явж байгаа бөгөөд Оюутолгойг ашиглалтад хүлээн авч эдийн засгийн эргэлтэд оруулснаар улс орон хөгжиж, иргэдийн амьдрал ч энэ хэрээр дээшилнэ. Мөн ордыг дагаж хот, суурин, аж үйлдвэрийн цогцолбор байгуулагдан, дэд бүтэц бий болж, үндэсний үйлдвэрлэл хөгжих боломж ч бүрдэж байгааг Засгийн газрын тэргүүн онцолж байлаа.

Орд газрыг эдийн засгийн эргэлтэд оруулахдаа Монгол Улсад хүчин төгөлдөр мөрдөгдөж байгаа хууль, дүрмийг чанд баримталж байгаа эсэх, хууль нь нийцэж байна уу гэдэгт иргэд ч хяналт тавих ёстой. Засгийн газар ч гэрээнд тодорхой өөрчлөлт оруулж, монголчууддаа илүү ашигтай нөхцөл бий болгохыг чармайж байна.Тухайлбал зээлийн хүүг эрс бууруулж 6,6 хувь болгосон, Монгол Улсын Засгийн газрын зөвшөөрөлгүйгээр гуравдагч этгээдэд хувьцаа худалдахгүй байх зэрэг зарчмын томоохон өөрчлөлт хийсэн гэж Ерөнхий сайд хэлэв.

Оюутолгойн орд газарт гадаадын ажилчид олноор ажиллаж байгаа тухай нэг бус хүн хэлж, шүүмжилж байлаа.

Бидэнд өндөр зэрэглэлийн гагнуурчнаас эхлээд инженер, техникийн мэргэжилтэй ажилчин хангалттай байхгүй учир тэднийг сургаж бэлтгэх хэрэгтэй. Хүнээ бэлтгэсний дараа болно гэвэл орд газрыг эдийн засгийн эргэлтэд оруулах ажил энэ хэмжээгээр хойшлох юм. Иймээс Засгийн газар цаг хожих үүднээс гаднаас богино хугацаагаар мэргэжилтэй ажилчдыг оруулж ажиллуулан, энэ хооронд монголчуудаа сургаж бэлтгэхэд анхаарч байна. Тухайлбал Мэргэжлийн сургалт, үйлдвэрлэлийн төвүүдийг өргөтгөх, шинэчлэх зэрэгт Мянганы сорилтын сангаас 60 сая ам.доллар зарцуулж байгаа. Бэлтгэгдсэн боловсон хүчнүүд маань бүтээн байгуулалтын томоохон төслүүдэд гар бие оролцох юм. Ингэснээр жишээлбэл Оюутолгойн орд газарт нийт ажиллагсдын 95 хувь нь монгол иргэд болно гэдэгт Засгийн газар итгэлтэй байна гэж хэлснийг Дорнодчууд алга ташин хүлээж авав.

Мөн Тавантолгойн орд газрыг ард түмэндээ өмчлүүлэхтэй холбоотой асуудалд Засгийн газрын тэргүүн хариулахдаа “Нүүрсний үнэ хямд байсан үед үндэсний хэдэн компани нэгдэн орд газрыг лицензийг авсан. Эдгээр компаниуд эндээс нэг хүрз нүүрс гаргаж аваагүй ч жил бүр татвараа төлж байгаад ард түмэндээ буцааж өгсөн түүхтэй. Ийм шийдвэр гаргахад багагүй хувь нэмэр оруулсан хүний нэг нь С.Батболд. Гадаадын компанид лицензээ худалдалгүй төрдөө буцааж өгсний дүнд монголчууд маань өнөөдөр энэ орд газраас хувьцаа эзэмших боломжтой болсон юм. Аливаа юм үнэнээрээ байх ёстой. Энэ утгаараа Тавантолгойн төслийг дэлхийн жишигт хүрсэн, өрсөлдөх чадвартай, дараа дараагийн бүтээн байгуулалтын томоохон төслүүдэд загвар болохуйцаар хэрэгжүүлнэ болно” гэлээ.  

Газрын тосны бүтээгдэхүүнээ гадагш нь гаргах бус дотооддоо боловсруулж хэрэгцээгээ хангах хэрэгтэй байна гэж Дорнод аймгийн цөөнгүй иргэн хэлж байв. Засгийн газар Тамсагбулаг, Зүүнбаянд бага оврын боловсруулах үйлдвэр байгуулахаар судалж байна. Энэ ажлыг ойрын хугацаанд эхлүүлэх ёстой гэж би үздэг гэж Ерөнхий сайд хэллээ. 

Иргэдээс тавьсан асуудлын дийлэнх нь цалин, тэтгэвэр, тэтгэмж, халамжтай холбоотой байлаа.

Цалин, тэтгэвэр, тэтгэмжийг нэмэх, монгол хүний хөдөлмөрийн үнэлэмжийг өсгөх нь Засгийн газрын онцгой анхаарлын төвд байдаг. Ингэхдээ тооцоо, судалгаанд үндэслэж, үе шаттай нэмэгдүүлэх чиглэл баримталж байгаа. Засгийн газар өмнө нь цалин, тэтгэвэр тэтгэмжийг 30 хувь нэмж, хөдөлмөрийн доод хэмжээг 140 мянган төгрөг болгосон. Энэ шийдвэр хувийн хэвшлийн нээгж, байгууллагад хүнд тусч байгаа гэсэн яриа гардаг ч ингэж бодохгүй байна. Өнөөдөр зарим аж ахуйн нэгжид ажиллагсдын дундаж цалин 900 мянган төгрөгт хүрсэнтэй Өмнөговь аймагт ажиллах үеэрээ танилцаж байсан. Энэ нь боломж байгааг харуулж байна. Харин иргэд маань зөвхөн, төр засаг гэж дээшээ хандалгүй өөрсдөө хариуцлагатай байж, зах зээлд эрэлттэй, хэрэгцээтэй байгаа мэргэжлээр суралцан, улмаар ажилтай, орлоготой болоход анхаарах хэрэгтэй гэж гүйцэтгэх засаглалын тэргүүн сануулав. 

“Хөдөлмөр эрхлэлтийг дэмжих” жилийн хүрээнд дотооддоо үйлдвэрлэх боломжтой 38 нэр төрлийн бараа, бүтээгдэхүүнийг зөвхөн үндэсний аж ахуйн нэгжээс авч байх шийдвэрийг Засгийн газар гаргасан. Одоо аж ахуйн нэгжүүд чанартай, өрсөлдөх чадвартай бараа, бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэх ёстой. Ноос ноолуурын салбараа дэмжих үүднээс 100 тэрбум төгрөгийн бонд гаргахаар болсон. Засгийн газраас дэвшүүлэн тавьсан энэ мэт олон ажлын хэрэгжилт ямар байгааг шалгаж, тухайн орон нутгийн удирдлагын ажлыг дүгнэх нэг үзүүлэлт болгоно гэдгийг Засгийн газрын тэргүүн анхааруулав.

Өндөрхаан-Чойбалсан хотыг хатуу хучилттай замаар холбох, Матад сумыг байнгын, найдвартай цахилгаантай болгох, Хүүхдийн парк байгуулахад хөрөнгө мөнгөний дэмжлэг үзүүлэх зэрэг хүсэлтийг шийдвэрлэхийн төлөө Засгийн газар ажиллана. Өндөрхаанаас тавих 143 км замын ажил эхэлсэн. Мөн Матад сумыг гэрэлтэй болгоход шаардлагатай 1,5 тэрбум төгрөгийн тодорхой хэсгийг төсвийн тодотголд суулгаж эрчим хүчтэй болгоно гэж Ерөнхий сайд амаллаа.

Хоёр улстай хил залгадаг, эрчим хүч, дулааны найдвартай эх үүсвэртэй гээд давуу тал Дорнодчуудад их байна. Энэ боломжоо ашиглаж хөгжихийн төлөө хаа хаанаа анхаарах ёстой. Байгаа боломжийг нь дэмжиж, нутаг орныг хөгжүүлж, иргэдийн ахуй амьдралыг сайжруулах шаардлага, сонирхол Монгол Улсын Засгийн газар, Ерөнхйи сайдад байна гэж тэрээр уулзалтын төгсгөлд онцлон тэмдэглэв. 21 дэх аймагтаа ажиллаж байгаа Монгол Улсын Ерөнхий сайд С.Батболд 2011 оны 5 дугаар сарын 07-ны өдөр Чойбалсан хотноо болсон “Монгол мал үндэсний хөтөлбөр-хөдөөгийн хөгжил” сэдэвт зүүн бүсийн улсын зөвлөгөөнд оролцож үг хэлэв.

Зөвлөгөөн нь малчид, аж ахуйн нэгж, төв, орон нутгийн төр, захиргааны байгууллагуудын хамтын идэвхтэй ажиллагаанд тулгуурлан мал аж ахуйн хөгжлийг эрчимжүүлэх, малчдын хөдөөд ая тухтай амьдрах орчин, нөхцлийг бүрдүүлэн, малчдын ашиг орлогыг нэмэгдүүлэх, хөдөөгийн хөгжил, улс орны нийгэм, эдийн засагт эерэг үр дүн авчрах зорилготой юм. Зөвлөгөөнд Дорнод, Хэнтий, Сүхбаатар аймгийн бүх сумын Засаг дарга, сумдад байгуулагдсан Мал эмнэлэг, үржлийн тасгийн дарга, малчдын төлөөлөл болох 200 гаруй хүн оролцож байна. Монгол Улсын Ерөнхий сайд С.Батболд мөн өдөр Дорнод аймгийн Халх гол сумыг зорив

Монгол Улсын Ерөнхий сайд С.Батболд 2011 оны 5 дугаар сарын 06-ны өдөр Дорнод аймгийн Чойбалсан хотноо хүрэлцэн ирэхэд Чойбалсан цэргийн хүрээний хүндэт харуул жагсаж, хөгжимд төрийн дуулал эгшиглэв. Дараа нь Ерөнхий сайд Хан-Уул цогцолбор сургуулиар орлоо. Тэрээр энэ сургуульд 1-4 дүгээр ангид суралцаж байсан бөгөөд А үсэг заасан багш Н.Долгормаа, нэг ангийнх нь хүүхдүүд хүрэлцэн ирсэн байлаа.

Ерөнхий сайдыг сурч байх үеийн ангийн журналыг цогцолбор сургуулийн захирал Г.Бүдтуяа гүйцэтгэх засаглалын тэргүүнд сонирхуулсан нь гэнэтийн бэлэг байлаа.  “5 онцын эзэн”, номын сайн нөхөр болж байсан Ерөнхий сайдын ангийнхантайгаа авахуулсан гэрэл зургууд, цагаан толгойн унших, дуу, алгебр, зэрэг хичээлд онц дүн авч байсныг гэрчлэх журналын хуулбар, ангийн багш, найз нарынх нь дурсамж бүхий самбарыг сургуулийн хананд байрлуулсан байлаа.

С.Батболд онцсайн сурдаг, сахилга батаар тэргүүний сурагч. Ангийн ахлагчаар олон жил ажиллаж, хичээлээс гадуур янз бүрийн ажил зохион байгуулахад их тус болдог байсан гэж багш Н.Долгормаа хуучиллаа. Ерөнхий сайд хүүхдүүдэд сайн суралцахыг захиж, багш нарт ажлын амжилт хүсэн улсын тэргүүний сургууль болохыг  ерөөгөөд иж бүрэн  компьютер бэлэглэсэн байна.

Засгийн газар боловсролын салбарт шинэчлэл хийж, иргэддээ чанартай боловсрол олгохын тулд Кембрижийн стандартыг нэвтрүүлж эхэлсэн. Энэ стандарт улсын хэмжээнд бүрэн нэвтэрснээр олон улсын жишигт нийцсэн, чанартай, өндөр боловсролтой хүмүүс бэлтгэгдэнэ. Боловсролтой иргэд улс орны хөгжлийн гол түлхүүр. Иймээс улс орны ирээдүйг авч явах сурагчдад чанартай боловсрол олгох нь чухал байгааг Ерөнхий сайд багш сурган хүмүүжүүлэгчдэд захиж байлаа.   

Сургуулийн захиргаа Ерөнхий сайд С.Батболдыг хүндэт төгсөгчөөрөө өргөмжилж, нэрэмжит танхимыг нь байгуулжээ. Сургуулийнхаа шинэ барилгын шав тавих ёслолд Ерөнхий сайд оролцлоо. Тэрээр 40 жилийн өмнө сургуулийнхаа хашаанд мод тарьж байснаа дурсаад дахин нэг мод суулгалаа.

Дараа нь Ерөнхий сайд аймгийн төвд байгуулах гэж байгаа Хүүхдийн паркаар орсон байна. Хүүхэд, багачуудын чөлөөт цагаа өнгөрөөх энэ паркад морин тойруулга, мөргөлддөг машин, эргэлддэг дельфин, алсыг харагч, бусад тоглоом байрлуулах юм. Ингэснээр нэг цагт ойролцоогоор 300 хүүхэд тоглох боломжтой болно гэж аймгийн удирдлага танилцуулаад хөрөнгө мөнгөний дэмжлэг үзүүлэхийг Ерөнхий сайдаас хүслээ.

Хур бороо, нартай энэ өдрийг энд ирсэн хүүхэд, багачууд улам чимж байна. Парктай болох гэсэн хүүхдүүдийн хүслийг аймгийн удирдлага хүлээн авч энэ зун тохиох 80 жилийнхээ өмнө ашиглалтад оруулах гэж байгаад талархаж байна. Засгийн газар хөрөнгө мөнгөний дэмжлэг үзүүлэхэд анхаарна  гэж  Ерөнхий сайд хэллээ. Бусад аймагт ч гэсэн хүүхдийн парк байгуулах санаачилга гаргаж байгааг Засгийн газар дэмжинэ. Хамтын хичээл зүтгэлээр хүүхдүүдийнхээ төлөө ажиллая гэв.

Ерөнхий сайд С.Батболд мөн өдрийн орой Чойбалсан хотын иргэдтэй уулзаж төр, засгаас авч хэрэгжүүлж байгаа бодлого, шийдвэрийн талаар мэдээлж, иргэдийн санал, бодлыг нь сонссон байна. Гүйцэтгэх засаглалын тэргүүн маргааш Чойбалсан хотноо болох “Монгол мал үндэсний хөтөлбөр-хөдөөгийн хөгжил” сэдэвт зүүн бүсийн зөвлөгөөнд оролцон үг хэлсний дараа Халх гол сумыг зорино

Монгол Улсын Ерөнхий сайд С.Батболд 2011 оны 5 дугаар сарын 06-ны өдөр Сүхбаатар аймгийн Сүхбаатар суманд хүрэлцэн ирлээ. Тэрээр ирсэн даруйдаа их жанжин Д.Сүхбаатарын хөшөөнд цэцэг өргөж хүндэтгэл үзүүлэв. Сүхбаатар аймгийн Сүхбаатар сум 3500 хүнтэй, газар тариалан, мал аж ахуйг хослуулан хөгжүүлэхийг зорьж байна. Газар нутаг том учир малчдадаа төр, засгийн үйлчилгээг хүргэхэд багагүй хүндрэл учирдаг. Хамгийн захад байгаа айл руу очиход 150 км явах хэрэгтэй болдог тухай сумын Засаг дарга танилцуулж байлаа.

1922 онд байгуулагдсан дунд сургуулийн сурагчид гүйцэтгэх засаглалын тэргүүнийг дуу хууртай угтлаа.  480 хүүхэдтэй энэ сургуулийн хичээлийн байрыг өргөтгөх, интернет сүлжээтэй болгоход Засгийн газар анхаарна гэж Ерөнхий сайд амласныг багш, сурган хүмүүжүүлэгчид, сурагчид баяртайгаар хүлээн авав. Хичээл номдоо шамдаж, сайн суран эх орныхоо хөгжилд хувь нэмэр оруулахыг Ерөнхий сайд сурагчдад хүсэн ерөөж, дунд сургуульд иж бүрэн компьютер хүлээлгэн өгсөн байна.  Мөн Ерөнхий сайдын гэргийн тэргүүлдэг “Төгөлдөр” сан сургуульд 1 сая төгрөг хандивласан нь сургуулийн хамт олны хувьд гэнэтийн бэлэг боллоо.

Мөн өдөр Ерөнхий сайд С.Батболд орон нутаг судлах музей үзлээ. 1971 онд байгуулагдсан энэ музейд жанжин Д.Сүхбаатарын өмсөж байсан хувцаснаас эхлээд “Нийгмийн хонгор” хэмээн алдаршсан хурдан морины чихмэл зэрэг олон үзмэрийг байрлуулжээ гэж Засгийн газрын Хэвлэл, мэдээллийн албанаас мэдээллээ.